Sibbiska togga to język germański. Nie umieszczam go w żadnej istniejącej grupie języków germańskich, choć zdaje mi się, że najbliżej mu do zachodnich. Jest to język bardzo konserwatywny (choć prawdopodobnie skończy się na tym, że z tego języka wywiodę wersję ,,współczesną", a tą prezentowaną przesunę wstecz w czasie) - posiada pięć przypadków, liczbę podwójną, brak rodzajników nieokreślonych, zachowane jest wygłosowe -z (które przeszło w -s), częściowo zachowane nosówki (jako -am itp). Język jest jeszcze w fazie tworzenia, więc prawdopodobnie jeszcze sporo się zmieni (zwłaszcza w paradygmatach odmiany). Szyk SOV.
Jeśli chodzi o dźwięki tegoż języka, nie będę jakoś się rozpisywał (bo to się może jeszcze zmienić, poza tym nie jest jeszcze do końca dokładnie ustalone). Zapis jest raczej fonetyczny, więc mniej więcej można sobie przybliżyć brzmienie języka. Z ciekawszych odstępstw od normy jest gn wymawiane [ɲn] bądź [n] w zbitkach. Inne: y [y], ch [x], h [h], w [w]. Makrony oznaczają długie samogłoski.
A teraz przykład tekstu w postaci znanej bajki:
Äws häggistosuch
Ana holma, äws hwa wollo niwichs habde, häggistams sah. Ens häbiga wagnam drog, ens mikela bar, änd ens guman swefts bar. So äws ta tems häggistas sagde: "Mens herto äkit, hwanne sehwa hwa gumo ta häggistās drebit". Te häggistos ändkwet: "Hlot, äws! Ure hertes akat, hwanne sehwas hwa gumo, so fäds, tena wolla für warma kleti für hemme nemit. End äws wollo niwichs habet". It hlotans, so äws in foldon floh.
Opowiedz coś o rozwoju i podaj przykłady co ciekawszych form, bo z tekstu ciężko się zorientować jak się nie zna na pamięć pragermańskiego. To wygłosowe -s mi się podoba.
Jeśli chodzi o zmiany fonetyczne, podstawowe są dwa przegłosy - i-przegłos i a-przegłos. Pierwszy polega na przejściu a, o, u > e, ø, y przed i lub j, przykładowo w angielskim foot - feet < *fōts - *fōtiz. Drugi zachodzi przed a albo o, i polega na przejściu u, i > o, e.
Dyftongi ulegają monoftongizacji, np. au > o:, ai > e:. Au w warunkach wywołujących i-przegłos przechodzi w øy. Z powszechnych germańskich procesów występuje jeszcze geminacja przed j, np *sagjanã > seggan, ,mówić' (tu mamy jeszcze dodatkowo i-przegłos i utratę wygłosowej nosówki).
Z procesów charakterystycznych już tylko dla tego języka (bądź rzadziej wystepujących) na pierwszy plan wybija się zachowanie wygłosowego z > s. Traci się przy tym samogłoska przed tym dźwiękiem (utrata samogłoski występuje najczęściej w mianowniku, w innych przypadkach spowodowałaby nadmierny synkretyzm). Inną dość wyraźną zmianą jest zachowanie wygłosowych nosówek. Głoski te zniknęły z bezokoliczników (np. *beranã > beran, ,nosić'), natomiast zachowały się (i uległy rozszczepieniu na samogłoskę i spółgłoskę nosową) w deklinacji (np *holmã > holmam, ,wzgórze Acc).
Inną zmianą jest przejście *sks > chs oraz *sts > ss, przy czym w drugim przypadku zazwyczaj wymawia się szwę pośrodku. Th i dh przeszły odpowiednio w t i d, ng w gg (co widać w nazwie języka)
Jeśli chodzi o ciekawostki leksykalne, nie ma tu jakichś specjalnych (jak mówiłem, język jest mocno konserwatywny). Na uwagę może zasługiwać hlōtan, ,słyszeć', które to jest kognatem angielskiego loud, oraz słówko niwichs, ,nie' - jest dokładnym kognatem angielskiego not i niemieckiego nicht. Trzecim ciekawym słówkiem jest heggiss (koń), pochodzące od *hangistaz (z którego pochodzi też słynne imię Hengest). Do ciekawych można też zaliczyć folda (nizina, pole).
Archaicznych (bądź wyglądających na archaiczne) słów jest trochę. Na starcie widać ēws < *awiz, ,owca'. Widać też (w tytule) archaiczne postpozycyjne i - to z kolei kognat łacińskiego -que. Z innych tego typu słów można wymienić gumō (człowiek), endkwetan (odpowiadać), fēds (pan, zaświadczone tylko jako część gockich imion).
Jeśli chodzi o odmianę, mogę powiedzieć na razie tyle, że jest dużo czasowników mocnych. Więcej nic, bo mam to tylko w formie szczątkowej.
Cytat: tqr w Luty 21, 2013, 21:54:30
gumō (człowiek)
Nie taki straszny archaizm, to słowo jeszcze żyje tu i ówdzie, choć nie zawsze w oryginalnym znaczeniu ;)
Ale podejrzewam, że nigdzie tak powszechnie jak w szybskim (podejrzewam, że ponad 90% procent wystąpień w natlangach to te w złożeniu bridegroom i jego odpowiednikach w innych językach) . Tutaj natomiast mannō oznacza wyłącznie mężczyznę, gumō człowieka w ogóle.
Nie, to tylko indoeuropejskie postpozycyjne i :(
-(u)h < *-hw < *-hwe < *-kʷe
Hm, powiem szczerze, że na razie nic super ciekawego mnie nie ujęło, ale czekam na dalsze informacje ;)
Cytat: tqr w Luty 22, 2013, 10:54:52
Nie, to tylko indoeuropejskie postpozycyjne i :(
-(u)h < *-hw < *-hwe < *-kʷe
Tak czy inaczej fajne.
Choć to mogłoby łatwo w taki pseudosocjatyw wyewoluować.
Język dalej się rozwija, na wiki (http://jezykotw.webd.pl/wiki/J%C4%99zyk_szybski) deklinacja i liczebniki, niedługo powinny pojawić się przymiotniki. Oprócz tego można sobie podejrzeć słownik (http://jezykotw.webd.pl/wiki/S%C5%82ownik:J%C4%99zyk_szybski), co prawda jeszcze bez czasowników (bo nie mam dokładnie jeszcze opracowanej koniugacji), za to dość rozbudowany. Aha, i sukcesywnie poprawiam poglądowy tekst (w pierwszym poście) w miarę krystalizowania się paradygmatów odmiany, choć to są już tylko drobne poprawki.
Jak na moje to pasuje on na proto-lang bo zbyt wielu zmian w nim nie ma w stosunku do PG...
Zachowanie deklinacji PG to bardzo trudne IMHO zadanie, ale życzę powodzenia, zobaczymy co z tego wyjdzie.
Dodałem odmianę przymiotników i zaimków, i uprościłem nieco deklinację (wyleciał jeden temat, bo nie podobały mi się długie samogłoski w wygłosie :-), i zniknął rodzaj nijaki w i-tematach, bo za rzadko występuje)
Co do zarzutów o archaiczność - ten język ma być archaiczny (choć dodałem parę zmian fonetycznych, teraz jakby językoznawca miał jakoś sklasyfikować ten język, prawdopodobnie umieściłby go w jednej grupie z angielskim, fryzyjskim i niderlandzkim). Poza tym planuję althist do tego języka, na razie się dokształcam w dawnych germańskich zwyczajach. No i chyba za bardzo się pospieszyłem z niektórymi tłumaczeniami, zwłaszcza tymi dotyczącymi dni tygodnia, miesięcy i planet, tutaj na pewno wiele się pozmienia.
Jeszcze co do zarzutu o ,,zbyt mało zmian". Nie uważam, żeby było ich za mało, deklinacja, mimo że opiera się na tematach, jest znacznie uproszczona w stosunku do pragermańskiej, większość tematów jest jednorodzajowych, r-temat przygarnął trochę nowych słów (zwłaszcza tych zakończonych na -er), i sam się dość mocno zmienił (uregularyzował), w liczbie mnogiej (i czasem w liczbie pojedynczej) jest synkretyzm narzędnika i biernika, z celownikiem też sie trochę pozmieniało, bo występuje tendencja do odróżniania ,,na siłę" celownika od biernika. Odmiana przymiotnika też jest dość mocno uproszczona i uregularyzowana. To z tych najbardziej widocznych zmian, oczywiście są też drobne. To, że deklinacja jest w dalszym ciągu dość rozbudowana, nie znaczy, że jest mało zmieniona od PG.
Do zapisu języka używa się zmodyfikowanego starszego futharku (szyb. futark). Lista znaków z nazwami i znaczeniem (w nawiasie wartość znaku jeśli nie jest równa wartości pierwszej głoski nazwy):
ᚠ - fech - bogactwo
ᚢ - ūrs - tur
ᛏ - tīws - Tyr
ᚨ - āss - bóg
ᚱ - rēda - podróż
ᚲ - kūs - krowa
ᚷ - gebo - dar
ᚹ - wynna - radość
ᚺ - hagāls - grad
ᚬ - hwāls - wieloryb
ᛣ - ēchs - dąb (ch)
ᚾ - nøyds - potrzeba
ᛁ - īs - lód
ᛃ - jēr - rok
ᛈ - perta? - ?
ᛉ - īws - cis (-s)
ᛊ - sonna - słońce
ᛒ - berka - brzoza
ᛖ - erta - ziemia
ᛗ - manno - człowiek
ᛚ - laka - jezioro
ᛜ - rēgns - deszcz (gn)
ᛟ - ōtal - ojczyzna
ᛞ - dāgs - dzień
Ma ktoś pomysł jak zapisywać długie samogłoski? Mam z tym problem, bo nie chcę używać ani diakrytyków, ani podwajać samogłoski.
Może samogłoska+h albo samogłoska+r? Trzeba by było podjąć niewielkiej zmiany w alfabecie.
Cytat: tqr w Marzec 03, 2013, 21:55:41
Ma ktoś pomysł jak zapisywać długie samogłoski? Mam z tym problem, bo nie chcę używać ani diakrytyków, ani podwajać samogłoski.
(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Suruk_bicik.jpg)
Może lepiej jednak zrezygnuję z długich samogłosek...
Cytat: tqr w Marzec 03, 2013, 21:55:41
Ma ktoś pomysł jak zapisywać długie samogłoski? Mam z tym problem, bo nie chcę używać ani diakrytyków, ani podwajać samogłoski.
To może nie zapisywać? Tacy Serbochorwaci sobie jakoś radzą.
To ma być ortografia pro auctore czy ,,rzeczywista" ortografia języka? W pierwszym przypadku optowałbym za zaznaczaniem tylu fonetycznych właściwości ile się da w sposób jak najbj przejrzysty, w drugim... zwykle germnatlangi mają akuty, podwojone litery (samogłoski/spółgłoski) itp. z pewną dozą niedoprecyzowania.
Właśnie problem polega na tym, że chciałem z jednej strony zaznaczać umlauty, a z drugiej długość. Choć chyba zrezygnuję z zaznaczania długości, jak już zrobiłem w jednym tłumaczeniu, bo po obmyśleniu angielsko-niemieckiego sposobu zapisu tekst wygląda paskudnie (uwaga, zapis nie jest w 100% w IPA):
ä: - eä
a: - ea
i: - ei
e: - ee
o: - oo
ö: - öö
u: - ou
ü: - oü
Chyba pozostanę więc przy opcjonalnym zaznaczaniu w przypadku, gdy długość jest fonemiczna, np w hūnd - hund.
Węgierski sobie z tym jakoś radzi.
Może rozwiązanie z afrikaans?
Fonologia języka jest już w miarę ustalona, więc najpierw tabelka:
Zapis 1 | Zapis 2 | IPA |
a | a | ɑ |
ā | a | ɑː |
æ | ä | æ |
ǣ | ä | æː |
b | b | b |
d | d | d |
e | e | ɛ |
ē | e | eː |
f | f | f |
g | g | g |
h | h | h |
ch | ch | x |
i | i | i |
ī | i | iː |
j | j | j |
k | k | k |
kw | kw | kʷ |
l | l | l |
m | m | m |
n | n | n |
gn | gn | ɲn (ɲ w zbitkach) |
o | o | ɔ |
ō | o | o: |
ø | ö | œ |
ø̄ | ö | ø: |
p | p | p |
r | r | r |
s | s | s |
sk | sk | ʃ |
t | t | t |
u | u | u |
ū | u | u: |
w | w | w |
hw | hw | ʍ |
y | ü | y |
ȳ | ü | y: |
Zapis 1 jest zapisem fonetycznym, stosowanym m.in. w słowniku, a Zapis 2 jest zapisem oficjalnym języka.
Tabele głosek (pierwszy raz to robię, więc jeśli się gdzieś pomyliłem, mówcie):
Samogłoski:
(http://img546.imageshack.us/img546/4844/samogoski.png)
Spółgłoski (zapomniałem o ʃ, a zwarcie krtaniowe nie jest fonemiczne):
(http://img32.imageshack.us/img32/5876/spgoski.png)
O "sk" zapomniałeś w tabelce ;-)
To akurat zauważyłem przy pisaniu posta, ale dzięki :)
Jeśli ktoś byłby zainteresowany, artykuł na wiki (http://jezykotw.webd.pl/wiki/J%C4%99zyk_szybski) jest już prawie kompletny. Praktycznie do zrobienia została mi tylko składnia, trochę jeszcze o koniugacji, słowotwórstwo (ale to w słowniku będzie) i uzupełnienie samego słownika (w dalszym ciągu nie ma tam czasowników). No ale najważniejsze elementy już są opisane.
Postanowiłem trochę popracować nad brzmieniem tego języka. Efekt:
Altudiske sidd frijés ädd gelikés ana werta rechtach geburás.
[ɑjˈtuðiʃə siðː ˈfɹiːjes æðː gəˈjiʧes ɑnə ˈwøːɹtə ˈreːʃtəx gəˈβuɹɑs]
Hir sidd mid takka gewittanach begevás, ädd sküll in gestu brotèrreds ens atterés dònan.
[ˈhij siðː ˈmið ˌtɑkːə ɣəˈwytːɑnəx bəˈɣɛvɑs ˌæðː ʃyʎ in ˈgeːstə ˈβɹoːʧeɹˌɹɛz̥ ẽːs ˈɑtːɛɹes ˈdonən]
Norwegia? ;)
Nie, Wyspy Szybskie (http://jezykotw.webd.pl/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Szybskie). :P
Chyba, że chodziło o inspirację - to trochę tak. Chyba najwięcej zerżnąłem ze skandynawskich, bo w mojej ksiażce o językach IE mają on najlepiej opisane zmiany fonetyczne. Zasadniczo spisałem sobie zmiany, które mi się podobały, i potem sobie to jakoś usystematyzowałem, dostosowałem, dodałem trochę, wyrzuciłem trochę, i przerobiłem, że wyszedł chyba w miarę spójny system. Spoza germańskich jest nieco inspiracji romańskimi, zwłaszcza iberyjskimi.
Zmiany fonetyczne:
Podany przeze mnie wczoraj przykład (parę postów wyżej) nieco poprawiłem. Teraz powinno być dobrze.
i-przegłos
a > æ
o > ø
u > y
au > øy > yː
a-przegłos
u > o
i > e
Monoftongizacje
au > oː
ai > eː
eu > oː
oi > iː
iu > uː
Geminacja przed j - wszystkie spógłoski z wyjątkiem r. Np:
ɡj > ɡː
sts > səs > ss
sks > xs
ks > xs
-z > s
z > r
th > t
Zachowanie wygłosowych nosówek
-ã, -ũ > -am, -um (w niektórych przypadkach)
nk > kː
nɡ > ɡː
mp > pː
mb > bː
nt > tː
nd > dː
nns > ɲs
b (między samogłoskami) > v
ls > ll > ʎ
Palatalizacje
skʲ > ʃ
tʲ, kʲ > ʧ
lʲ > j
Rozwój r
wr > ɹʷ > ʋ
wrʲ > uj
r- > r-
-r- > -ɹ-
-r > -j
xr > ʁ
xrʲ > ʃ
xl > ʎ
xlʲ > ʃ
xn > ɲ
xʷ > ʍ
stʲ > ʃ
W-przegłos
wo, ʷo, oCʷ > wu, ʷu, uCʷ
wɔ, ʷɔ, ɔCʷ > wo, ʷo, oCʷ
we, ʷe, eCʷ > wø, ʷø, øCʷ
wɛ, ʷɛ, ɛCʷ > wœ, ʷœ, œCʷ
wi, ʷi, iCʷ > wy, ʷy, yCʷ
wa, ʷa, aCʷ > wɔ, ʷɔ, ɔCʷ
ld > jd
rd > jd
xt > ʃt
xs > xʃ
ts > ʦ
ds > ʣ > z
s (przed sp. bezdźw.) > ʃ
s (przed sp. dźw.) > ʒ
Vns, Vnf, Vnx > Vːs, Vːf, Vːx (wszędzie z wyjątkiem gdy s jest końcówką)
Vns, Vnf, Vnx > Ṽːs, Ṽːf, Ṽːx (późniejsza zmiana, w każdym przypadku)
ɡ, d, b (po samogłosce) > ɣ, ð, β (zmiana niefonemiczna)
Późne miany w systemie samogłoskowym:
Krótkie, nieakcentowane samogłoski przechodzą w szwę, a długie ulegają skróceniu (co ciekawe, nie zmieniają wysokości, eː przechodzi w e, a nie w ɛ). Także samogłoski krótkie przed akcentem przechodzą czasem w szwę.
Krótki fragment artykułu. Chciałem tłumaczyć cały, ale mi się odechciało. Akcentów też mi się nie chciało zapisywać.:
200 Tomahawk-Strelos übb Syria
Atom-Flügsmarchsskip ana Roda MäraAmerikanisk Atom-Flügssmarchsskip USS Nimitz ana Roda Mära kam - Todanos Heras Amerikanisk sagdun. Ta hems hit karags Plannigg sie eve magigo Hildsarbedi gegin Syri.
[hu:ð:ɹəð hu:ð:ɑʃtɑʧiɣs tɑməhok stɹe:ləs yβ: syɹjɑ]
[ɑtəm flyɣsmɑɹxʃəp ɑnə rɔðə mæɹə]
[ɑmɛɹikɑnʲəsk ɑtəm flyɣsmɑɹxʃəp ɑnə rɔðə mæɹə kəm]
[tɔðɑnəs hɛɹəs ɑmɛɹikɑnʲəsk sɑɣdən]
[tə hɛms hit kɑɹəɣs plɑn:əɣ: sjə ɛve mɑgʲiɣə hijzɑɹbɛdʲə ɣɛgʲən syɹi]
tłumaczenie
200 pocisków Tomahawk w pobliżu Syrii. Lotniskowiec atomowy na Morzu Czerwonym
Amerykański lotniskowiec atomowy USS Nimitz wpłynął na Morze Czerwone - poinformowały władze wojskowe USA
Ma to być efekt "ostrożnego planowania" na wypadek ewentualnej akcji militarnej przeciwko Syrii.
Która pisownia lepsza:
Altudiske sidd frijés ädd gelikés ana werta rechtach geburás.
Altudiske seidd freijees eädd gelikees ana weerta reechtach gebureas.
[ɑjˈtuðiʃə siðː ˈfɹiːjes æðː gəˈjiʧes ɑnə ˈwøːɹtə ˈreːʃtəx gəˈβuɹɑs]
Hir sidd mid takka gewittanach begevás, ädd sküll in gestu brotèrreds ens atterés dònan.
Heir seidd meid takka gewittanach begevaas, eädd skoüll ub geestu broteerreds eens atterees doonan.
[ˈhij siðː ˈmið ˌtɑkːə ɣəˈwytːɑnəx bəˈɣɛvɑs ˌæðː ʃyʎ in ˈgeːstə ˈβɹoːʧeɹˌɹɛz̥ ẽːs ˈɑtːɛɹes ˈdonən]
Cytat: tqr w Styczeń 01, 2014, 13:32:34
Która pisownia lepsza:
Altudiske sidd frijés ädd gelikés ana werta rechtach geburás.
Hir sidd mid takka gewittanach begevás, ädd sküll in gestu brotèrreds ens atterés dònan.
Wg mnie właśnie ta, wydaje się być bardziej sensowna, a diakrytyków nie ma dużo, więc nie gryzą po oczach. Te podwójne litery w drugiej ortografii mi się nie podobają.
Druga przypomina średniowieczne, nieco nieudolne próby przystosowania pisma łacińskiego do innych języków. Może nadawałaby się do jakiegoś wcześniejszego stadium rozwoju? Gdzie ten język znajduje się na osi czasu?
No właśnie on na tej osi czasu stoi okrakiem, bo fonetyka jest współczesna, a gramatyka tak z około 1700 roku :) Nie chce mi się jeszcze raz przeglądać tego wszystkiego i zaaplikować 300 lat ewolucji ;)
W każdym razie, niestety średniowiecze odpada, bo kraj został odkryty właśnie pod koniec XVII wieku. Wcześniej używali runów.
Kolejna wersja języka jest w drodze, nastąpiły też drobne zmiany w ortografii:
Altudisce sidd frijés ädd yelicés ana werta rechtach yeburás. Hir sidd mid takka yewittabach beyevás, ädd scüll in gasta broterréds ens atterés donan.
W każdym razie nastąpiły duże uproszczenia w deklinacji, czego tu niestety jeszcze nie widać :(
Ot, taka tabelka deklinacyjna, biorąca pod uwagę nie ortografię, a fonetykę. -
ø to brak końcówki,
sp - temat spółgłoskowy.
temat i rodzaj | N | G | D | A | I | N | G | D | A/I |
a, m | -s | -əs | -ʲə | -əm | -ə | -əs | -ə | -as | -ʲes |
a, n | -ø | -s | -ʲə | -ø | -ə | -s | -ə | -as | -ʲes |
i, f | -s | -ʲəs | -ʲə | -əm | -ə | -ʲəs | -ə | -ʲes | -ʲis |
ō, f | -ə | -əs | -ʲə | -əm | -ə | -əs | -ə | -os | -us |
an, m | -ə | -əs | -ʲə | -əm | -ə | -əs | -ə | -as | -ʲes |
sp, m/f/n | -s | -s | -ʲə | -əm | -ə | -s | -ə | -os | -us |
u, m | -s | -əs | -ʲə | -əm | -ə | -ʲəs | -ə | -os | -us |
r, m/f/n | -əj | -əjs | -ɛjə | -ɛɹəm | -ɛjə | -əjs | -ɛɹə | -əɹos | -əɹus |
Szybski po raz kolejny ożywa, na dniach powinienem ukończyć artykuł na wiki. Na zachętę macie nową szybską bajkę Schleichera. Na uwagę zasługuje chyba hv, a zwłaszcza jego wymowa, oprócz tego od Widsiða zapożyczyłem sobie dwuznak gj). Uwaga, zapis nie przedstawia konkretnych barw samogłosek, np : /hɑudə/ to [ˈhɑʊdə]
Ana holma, äws hva wollo neis havde, hänstams gjesah. Ens hävga wannam drog, ens micla bar, änn ens guman sweits bar. Ta äws ta tems hänstas gjesagde: "Mens herto äkit, hvann seiwa hva gumo ta hänstas drevit". Te hänstos änwet: "Hlot, äws! Ure hertes akat, hvann seiwas hva gumo, tas fäds, tena wolla für warma kleti für hemm nemit. Änn äws wollo neis havet". It hlotans, ta äws in foldon gjefloh.
/ənə houlmə æws ʁɑ wuʎə neɪs hɑudə hæɪʃtəms ʝəsɑx/
/əns hæugə wonːəm dɹog əns meɪʧʎə bɑɪ ænː əns goumən sweɪʦ bɑɪ/
/tə æws tə təms hæɪʃtəms ʝəsɑɪdə mens heɪtə æɪkət ʁɑnː seɪwə ʁɑ goumə tə hæɪʃtəs dɹeɪvət/
/tə hæɪʃtəs ænwət ʎot æws uɹə heɪtəs ɑukət ʁɑnː seɪwəs ʁɑ goumə təs fæz/
/tənə wuʎə fyɪ woɪmə ʃeɪtə fyɪ hemː nemət ænn æws wuʎə neɪs hɑuvət/
/ət ʎoutəns tə æws ən foɪdən ʝeɪlox/
Pomożecie? Mam taki dylemat. W tym języku r po samogłosce wymawia się [j] bądź podobnie. Nie chcę jednak zapisywać tego jako j albo i, ze względów etymologiczno-fonemicznych. Na razie prosto. Problem w tym, że pojawia mi się drugie r. W tym samym miejscu co przejście r > j, mam przejście /hw/ > [ʁ]. I tutaj ze względów estetycznych chcę sobie odpuścić zapis przez hv, tak jak to robię w nagłosie, i zapisywać to przez r. I tutaj się pojawia problem. Np zapis ara (woda) można odczytać zarówno jako [ɑɪə], jak i [ɑʁə] (ten drugi jest właściwy w tym konkretnym przypadku, gdyby to zapisać etymologicznie, byłoby ahva ).
Odpadają zapisy przez dwuznak (w szybskim dwuznak hr również oznacza [ʁ], obok hv), chyba że macie jakiś ciekawy pomysł. Pozostają diakrytyki, ale kompletnie nie wiem, jakiego by tu użyć, żeby to było jakoś w miarę intuicyjnie (mogę użyć np ř albo ŕ, ale to przeczy standardowemu wykorzystaniu tychże diakrytyków).
A nie lepiej nie zapisywać różnicy? Jeżeli zmiana zaszła w erze piśmienniczej, to użyj zapisy odpowiadającego tamtym czasom. Jak przed, to wspólnej litery, i tylko w słowniku r^2. Piszemy jakoś rz i nie jest źle, a tacy akadyjczycy nie zapisywsli początkowo spółgłosek ejektywnych odzdzielnymi znakami a się rozczytywali.
O cholera, jak mogłem zapomnieć o tym języku do moich tłumaczeń konlangowo-konlangowych :-P
Z dniem dzisiejszym skończyła się pewna epoka w dziejach tego języka. Wyleciał narzędnik, który zresztą i teraz odróżniany był tylko w liczbie pojedynczej rzeczowników + w hvas, hva, hvat (kto, co). Mamy więc zestaw czterech przypadków, znany choćby z niemieckiego.
A, i ō-temat staje się a-tematem, co zmniejsza ilość tematów do czterech, i to chyba będzie ostateczna liczba. Czyli zostajemy z a-tematem (dla wszystkich rodzajów), i-tematem (żeńskie), r-tematem (dla wszystkich) i tematem spółgłoskowym (również dla wszystkich).
Teraz ten język chyba tylko ortografią przypomina pierwotny szybski :)
Szybski od pewnego już czasu przechodzi drastyczne zmiany, które zaczęły się wraz z zanikiem narzędnika, już dwa lata temu (jak ten czas leci...). Teraz doszły kolejne zmiany, z których najważniejsze jest wielkie uproszczenie odmiany, wiele form przypadków uległo scaleniu, zwłaszcza w liczbie mnogiej, gdzie w odmianie przymiotnikowej (która przeszła też na rodzajniki – albo też z nimi się zlała) praktycznie nie odróżnia się rodzaju męskiego i żeńskiego. W odmianie rzeczowników są tylko dwa paradygmaty, przegłoszony i nieprzegłoszony. Jeśli chodzi o dźwięki, niewiele się zmieniło, ale ustaliło się wreszcie, czym jest wr i hl :)
No i znika prawie zupełnie mianownikowe -s, będące chyba wizytówką tego języka.
Przykładowy tekst, tym razem bez wymowy (jest bardzo podobna do przykładu wyżej, choć jest dużo więcej zredukowanych samogłosek, stąd zresztą to panoszące się e):
An holme, äws hva woles neis havde, häistés sah. En hävje wannen drog, en micle bar, änn en gumen sweitz bar. Te äws tem häistás saide: ,,Mén hert äket hven sehve hva gum tes häistás drivet". Tes häistes änwet: ,,Llot, äws! Ure hertes aket, hven sehvetz hva gum, t' fäz, te wolen für warmás kletás für hém nimet. Änn äws wolen neis hävet". Hit lloten, te äws in foldás floh.
Teraz chyba, mogę z czystym sercem uznać, że to współczesny germański, mimo że dalej dość archaiczny :)
Jestem ciekaw tych drastycznych zmian :) I tak przynajmniej szybski, choć nieco uwspółcześniony, wg mnie dalej prezentuje prawdziwą germańszczyznę, gdzie np. mój bardziej znany germlang tak się zmienił w ciągu kilku lat, że to już prawie drugi angielski, tyle że z bardziej zachowawczą gramatyką.
Prawie zupełnie, to jest? W jakich sytuacjach pozostaje? I dlaczego musi zniknąć?
:<
Zostaje oczywiście w liczbie mnogiej mianownika i w (niektórych) formach przypadków zależnych. Oprócz tego zostaje w dwóch przypadkach:
a) po t i d tako tz /t͡s/ i z /z/ (w tym drugim przypadku były dalsze zmiany) – np. fotz ,,stopa", fäz ,,pan"
b) po dyftongu lub samogłosce (samogłoska zazwyczaj w przypadkach zależnych i liczbie mnogiej mianownika): seis ,,sześć" lub ,,zwycięstwo", eis ,,ja", jus ,,wy", hertes ,,serca", hvas ,,kto".
W innych przypadkach s znika: wolf ,,wilk", wann ,,wóz", blinn ,,ślepy", en ,,jeden", llev ,,chleb", err ,,ogier".
Szkoda :(
Takie koleje losu ;)
Zresztą ten język utracił pierwotny charakter już w momencie zwiększenia intensywności zmian fonetycznych - głównie dyftongizacji. Nawiasem mówiąc, poprawiłem tekst wyżej. Można go sobie porównać z tekstem (prawie, bo był zmieniany) pierwotnym, w pierwszym poście.
Dla pewności (czystej listy wiadomości przychodzących ;-) ), liczebniki nowoszybskie:
1. en (mn) / ene (f)
2. twe
3. tres
4. wer
5. fív
6. seis
7. sevn [seun]
8. aite / ait (forma oboczna)
9. nön
10. tein
11. enélv
12. twelv
13. tritein
14. fettein
15. fiftein
16. seitein
17. sevtein
18. aittein
19. nöitein
20. tweteis