Fonetyka
W wyniku licznych reform ikkucki utracił po kolei spółgłoski:
g, ś, ć, ź, dź, dž, r, a q uległo uproszczeniu do kw
Oraz samogłoski:
á, à, ä, í, ú, y, ý, o, ö, ó, ò, é, ë, è
Obecne dzisiaj głoski to:
I - i
Ii - i:
A - α
Aa - α:
U - u lub ʊ
Uu - u: lub ʊ:
W - w
E - e
Ee - e:
J - j
K - k
T - t, wymienia się na č przed i
D - d
Kw - kw
Q - q zamiast kw przed u i w innych położeniach, jeśli jest częścią rdzenia
N - n lub ŋ
L - l
M - m lub ɱ
S - s, wymienia się na š przed i
Š - ʃ
P - p
H - h
F - f
Z - z, wymienia się na ž przed i
Ž - ʒ
B - b
C - t͡s
Č - t͡ʃ
X - k͡s
Większość dawny prefiksów i sufiksów zmieniła się w infiksy, które mogą występować w dawnych pozycjach tylko w wyrazach jednosylabowych.
Przykład:
Staroikkucki:
-čit- infiks dopełniacza
Lojaigćit
Lehćit
Współczesny ikkucki:
Leačičih
Lehčit
Infiksy zazwyczaj występują przed ostatnią sylabą wyrazu, ale jeśli uniemożliwia to układ samogłosek, mogą zająć miejsce we wcześniejszej pozycji.
Przykład:
Afnečithlej ×
Afčitnehlej √
Reszta gramatyki będzie dodawana stopniowo
To czekamy. Czemu nie ma dź?
I przydało by się wziąć opis pod względem miejaca artykulacji robić - wtedy dopiero widzi się system fobologiczny.
Philia Niedoskonała
Topnieje śnieg,
na dworze ląduje
zmęczony lotem bocian.
Czy brat mój kocha mnie?
Pytanie odbija się od ścian.
Miłość ma do niego bezinteresowna jest.
Czy miłość jego do mnie nie oczekuje zapłaty też?
Myśli te chodzą po głowie mej już od ładnych paru lat:
Czy nieodwzajemnioną miłością może być przez brata obdarzony brat?
Filja Kwiudillen
Čikmawi wilu,
Čiknahi fufeh milbwelt
Kuči jalain.
Li leaih luujža kut čikwebi?
Selfwai nas lust jeltel xehanh.
Nuhi kwiluhin helu
neuhtjut luujža web.
Li neuhtjut helu leawhčih
milt kaenh čikkwihelmi?
Čithedukai ufeh luujmilža weh
lust jalelen tetelči sajthi tuntkwinh.
Li kut kwimilkehalanh milweb čikčinujai
unfianh let kut nuhši?
Klasyczny ikkucki wiersz biały
Cytat: Henryk Pruthenia w Sierpień 14, 2017, 13:13:47
To czekamy. Czemu nie ma dź?
I przydało by się wziąć opis pod względem miejaca artykulacji robić - wtedy dopiero widzi się system fobologiczny.
Nie ma dź i dž , ponieważ najpierw zostały uproszczone do ź i ž, a następnie do z i ž
Zaimki osobowe
Liczba Pojedyncza
Leaih - ja prefiks osobowy: neh
Tejlek - ty prefiks osobowy: tuh
Nejut - on prefiks osobowy: čik
Neju - ona
Nek - ono
Kwinil - forma grzecznościowa (jak japońskie san) prefiks osobowy: tel
Deenul - forma grzecznościowa (jak japońskie sama) prefiks osobowy: lil
Liczba Podwójna
Leawih - nas dwóch prefiks: nu
Tejulek - was dwóch prefiks: tul
Neujut - ich dwóch prefiks: čiw
Neuju - one dwie
Nejku - ich dwoje
Kwiwnil - państwa dwoje
prefiks: tu
Deewnul - dwoje państwa
prefiks: liw
Liczba Mnoga
Leačih - my prefiks: net
Tejtlek - wy prefiks: tut
Nejtut - oni prefiks: čit
Nejtu - one
Nejkt - oni (r.n)
Kwitnil - forma grzecznościowa (l.mn.) prefiks: tet
Deetnul - forma grzecznościowa (l.mn.) prefiks: lit
Ciężko mi się jakoś bardziej wypowiedzieć, bo prócz samej fonologii jeszcze niczego nie ma, ale wygląda ciekawie i chętnie zobaczę więcej.
+ podoba mi się zapis w łacince, taki... no ładny jakiś, przypomina mi skrzyżowanie eskimoskiego i jakiegoś języka Indian
Cytat: Borlach w Sierpień 14, 2017, 13:34:50
Ciężko mi się jakoś bardziej wypowiedzieć, bo prócz samej fonologii jeszcze niczego nie ma, ale wygląda ciekawie i chętnie zobaczę więcej.
+ podoba mi się zapis w łacince, taki... no ładny jakiś, przypomina mi skrzyżowanie eskimoskiego i jakiegoś języka Indian
Z początku miał bazować na inuktitucie, ale skończyło się na nazwie
Czasy i trochę o samym języku
Szyk zdania w twierdzeniach to VOS, a w pytaniach OSV
W ikkuckim istnieją cztery czasy: teraźniejszy, przeszły, aoryst i przyszły
Czas teraźniejszy "Saful"
Nie posiada własnego infiksu czasowego jak posostałe czasy, używa jedynie prefiksów osobowych.
Przykład:
Nehlambei heltsut leaih. - Lubię konie.
Nehkwilambei helčitsut leaih. - Nie lubię koni.
Li heltsut leaih nehlambei? - Czy ja lubię konie?
Helsut - koń
Lambei - lubić
Czas przeszły "Kwidkej"
Posiada infiks czasowy "qu" odmieniany nieregularnie w czasowniku "nuhi", gdzie przybiera formę "q".
Nuqhi
Przykład:
Mu neju teči čiknuqhi lafmiluk nejut. - Rok temu on był pracownikem.
Mu neju teči čikkwiqunuhi lafmiluk nejut. - Rok temu on nie był pracownikiem.
Li mu neju teči lafmiluk nejut čiknuqhi? - Czy on rok temu był pracownikiem?
Lafuk - pracownik
Nuhi - być
Neju - jeden
Teči - rok
Aoryst "Kwandinke"
Infiks czasowy kwandinke to "wu", które w czasowniku "nuhi" przybiera formę "l"
Nulhi
Przykład:
Čikfutwuli ni cajk - Słońce cały czas świeci.
Čikkwiwufutli ni cajk - Słońce nie świeci cały czas.
Li ni cajk čikfutwuli? - Czy Słpńce świeci cały czas?
Cajk - Słońce
Futli - świecić
Ni - cały czas
Czas przyszły "Tulad"
Infiks tuladu to "zu", w czasowniku "nuhi" przyjmuje formę "ž".
Nužhi
Przykład:
Nehetzulei unhe netelnu leaih. - Będę miał dużo pieniędzy.
Nehkwizuetlei unhe netelnu leaih. - Nie będę miał dużo pieniędzy.
Li unhe netelnu leaih nehetzulei? - Czy ja będę miał dużo pieniędzy?
Nonu - pieniądz
Unhe - dużo
Etlei - mieć
Akcent
Akcent w ikkutelnakuhu pada na ostanią sylabę wyrazu, ale jeśli w wyrazie zawarty jest jakiś prefiks, infiks lub sufiks, to akcent pada na niego, nie dotyczy to prefiksów osobowych w czasownikach.
Akcent w zdaniu z reguły zależy od tego co chcemy podkreślić.
Przykład:
Fiile notnu like hufaile! - Dawaj pieniądze i spadaj!
Podkreślenie tego, że rozmówca ma dać pieniądze
Fiile notnu like hufaile! - Dawaj pieniądze i spadaj!
Podkreślenie tego, że rozmówca ma sobie iść
Fiile notnu like hufajle! - Dawaj pieniądze i spadaj!
Podkreślenie tego, że rozmówca ma wykonać obie czynności lub niezdecydowanie nadawcy komunikatu.
Tryby
W języku ikkuckim występuje sześć trybów: oznajmujący, przypuszczający, rozkazujący, życzący, pytający i przeczący.
Tryb oznajmujący "demenin silf"
Nie dodaje się do czasownika nic.
Przykład:
Nehsamulai like nehdmejki enhe leaih - Jem i piję dużo.
Tryb przypuszczający
Dodaje się do czasownika sufiks -he.
Przykład:
Nehsamulaihe like dmejkihe enhe leaih. - Jadłbym i pił dużo.
Tryb rozkazujący
Dodaje się do czasownika sufiks -le
Przykład:
Samulaile like dmejkile enhe! - Jedz i pij dużo!
Tryb życzący
Dodaje się do czasownika sufiks -xe
Przykład:
Samulaixe like dmejkixe enhe. - Życzę ci, żebyś jadł i pił dużo.
Tryb pytający
Dodaje się do czasownika sufiks -li
Przykład:
Samulaili like dmejkili enhe leaih? - Czy jem i piję dużo?
Tryb przeczący
Dodaje się sufiks -kwi
Przykład:
Samulaikwi like dmejkikwi enhe leaih. - Nie jem i nie piję dużo.
Aspekty czasownika
Aspekt niedokonany
Nie dodaje się nic
Przykład:
Nehdmaki itsa helu nekejsa-hfelčitnah (leaih). - Robię piłki dla klubu piłkarskiego.
Nehubeni pajha tuls luujčitža jučik. - Wysyłam SMS do mojej dziewczyny.
Aspekt dokonany
Dodajemy na końcu czasownika infiks -nak
Przykład:
Nehdmaknaki itsa helu nekejsa-hfelčitnah. - Zrobiłem piłki dla klubu piłkarskiego.
Ale oznacza to, że zrobiłem je teraz, gdybym chciał powiedzieć, że pięć lat temu zrobiłem trzydzieści piłek dla klubu piłkarskiego, użyłbym czasu kwidkej:
Mu kulun teči nehdmakqunaki kwehenanuk itelsa helu nekejsa-hfelčitnah. - Pięć lat temu zrobiłem trzydzieści piłek dla klubu piłkarskiego.
Zaimki dzierżawcze
Luujža - mój sufiks: - ža
Teleje - twój sufiks: -tel
Nejta - jego sufiks: -ta
Nuja - jej sufiks: -ja
Nejka - tego sufiks: -ka
Kwineja - pana/ pani sufiks: -kwa
Dejnuja - pana/ pani sufiks: -da
Luiha - nasz (nas dwóch) s-x: -ha
Tuleha - wasz (was dwóch) s-x: -tul
Nejha - ich (ich dwóch) s-x: -na
Nujha - ich (ich dwie) s-x: -hna
Nejkeha - ich (tych dwoje) s-x: -kna
Kwinojha - państwa (dwoje) s-x: -kwe
Dejnulha - państwa (dwojga) s-x:
-de
Luujžeta - nasz s-x: -žda
Telejta - wasz s-x: -tla
Nejujta - ich s-x: -tja
Kwinojta - panów/ pań s-x: -twa
Denujta - państwa (l.mn.) s-x: -dna
Przykład:
Luujža atefan - mój samochód
Atefanža - mój (w domyśle ulubiony) samochód
Druga forma oznacza większe przywiązanie do danej rzeczy/ osoby/ zwierzęcia.
Nie mogłeś wrzucić tego wszystkiego w jednym poście?
Cytat: Pluur w Sierpień 14, 2017, 17:51:06
Nie mogłeś wrzucić tego wszystkiego w jednym poście?
Nie, musiałem to wyciągać z szaflad, więc przepraszam
Cytat: Pluur w Sierpień 14, 2017, 17:51:06
Nie mogłeś wrzucić tego wszystkiego w jednym poście?
Posty same się nie nabiją.
Oszałamiająca liczba 13 postów. Bez przesady.
Cytat: WilkorDirewolf w Sierpień 14, 2017, 19:10:22
Cytat: Pluur w Sierpień 14, 2017, 17:51:06
Nie mogłeś wrzucić tego wszystkiego w jednym poście?
No ale mogłeś wszystko pierw wyciagnąc...
Nie, musiałem to wyciągać z szaflad, więc przepraszam
Cytat: Henryk Pruthenia w Sierpień 14, 2017, 20:15:25
Oszałamiająca liczba 13 postów. Bez przesady.
Nie od razu Rzym zbudowano!