Blatnoski jezik

Zaczęty przez Towarzysz Mauzer, Październik 12, 2011, 00:24:35

Poprzedni wątek - Następny wątek

Towarzysz Mauzer

Przynajmniej przez najbliższe trzy będę się bliżej zaznajamiał z Bałkanami i z tej okazji skomponowałem przed wczoraj język błatnowski, który - jak sama nazwa wskazuje - jest językiem słowiańskim używanym przez etnos Błatyńców znad panońskiego Balatonu. Nie, nie przygotowałem tu szczegółowej historii alternatywnej; piszę taką dla mojej wariacji na temat połabskiego, bo wciąż znacznie więcej mam namiętności do tamtego regionu. No, do rzeczy!

Można powiedzieć, że język błatnowski jest ogniwem pośrednim pomiędzy Słowiańszczyzną zachodnią i południową. Nie jest, jak zobaczycie, bardzo odjechany, ma po prostu kilka cech swoistych, a wy ocenicie, jak bardzo są one dla was (nie)przekonywające.

I wpływy węgierskie. Jakieś.

Głoskownia, prozodnia i bukwowiszcze
Sam zasób głosek jest bardzo nudny:
a /a/, b /b/, c /ts/, č /tʃ/ d /d/, e /ɛ/, f /f/, g /g/, h /ɣ/, i /i/, j /j/, k /k/, l /ɫ/, m /m/, n /n/, ň /ɲ/, o /ɔ/, p /p/, r /r/, s /s/, š /ʃ/, t /t/, u /u/, v /ʋ/, z /z/, ž /ʒ/
+ fakt, że «i» lub «j» po spółgłosce, a przed samogłoską oznaczają /ʲ/

Dochodzą do tego imponująca menażeria diakrytyków, głównie na oznaczenie akcentu, o którym będzie później:
à - samogłoska krótka, akcent opadający,
ȁ - samogłoska długa, akcent opadający,
á - samogłoska krótka, akcent rosnący,
ã - samogłoska długa, akcent rosnący,
â - samogłoska długa, nieakcentowana,
a - samogłoska krótka, nieakcentowana.
Poza podręcznikami szkolnymi chyba ich się nie używa.

Współistnieje też cyrylica - skutek kompromisu po wojnie między komunistycznymi modernizatorami, a tutejszymi czetnikami - ale nikt jej nie używa; oto, m.in. po czemu:
· łacińskie «iê» piszemy jako «ѣ»
· notacja akcentuacji! oto:
и̣  - samogłoska krótka, akcent opadający,
и̣̃  - samogłoska długa, akcent opadający,
и̰ - samogłoska krótka, akcent rosnący,
и̰̃  - samogłoska długa, akcent rosnący,
и̃  - samogłoska długa, nieakcentowana,
и - samogłoska krótka, nieakcentowana.

Odrobina gramatyki historycznej
Wybrane ciekawsze procesy fonetyczne:
ě > iê
ę > e
ǫ > u
_ъ_ > e
y > i
g > h
_h > k
_v > ø, i w ogóle zaniki /v/ w różnych grupach spółgłoskowych;
vš > vs i inne wybiórcze mazurzenia;
· zachodniosłowiański iloczas nałożony na neoakutowy system akcentuacji słowiańskiej - zachowany zostaje ton akcentu, przybrana zaś zostaje odpowiednia długość z iloczasu;
· południowosłowiański rozwój TorT > TraT;
dVdV > dVrV, tVtV > tVrV - choć od tej reguły mnogie są wyjątki;

Nieco gramatyki opisowej

Rzeczownik
Niestety! Mamy tylko dwie liczby (pojedynczą i mnogą, oczywiście) i pięć przypadków (mianownik, dopełniacz, biernik, celownik, wołacz). Funkcje miejscownika pełni zawsze celownik, narzędnika zaś - przyimek "čres". Są też trzy rodzaje (męski, żeński i nijaki, bez niespodzianek) oraz wiele paradygmatów odmiany.

R. męski:
l.p.
M. vlk koň kami
D. vlka koňa kamena
C. vlku koňu kameňu
B. vlk(a) koň(a) kamen(a)
W. vlce koňu kameňu
l.mn.
M.B.W. vlki/vlci koňi kameni
D. vlko koňo kameno
C. vlkem koňem kamenem

R. żeński:
l.p.
M. žena dušê kost kri mati
D. žene dušê kosti krve matere
C. žeňe duši kosti krvi materi
B. ženu dušu kost krv mater
W. ženo dušê kost kri mati
l.mn.
M.B.W. ženi dušê kosti krvi materi
D. žen duš kosti krv mater
C. ženam dušam kostim krvam materam

R. nijaki:
l.p.
M. liêto poliê ime diête
D. liêta polia imena diêteta
C. liêtu poliu imeňu diêtetu
B. liêto poliê ime diête
W. liêto poliê ime diête
l.mn.
M.B.W. liêta polia imena diêteta
D. liêt poj imen diêtet
C. liêtem poliem imenem diêtetem

Przymiotnik
To najważniejsze!

r.m. r.ż. r.n.
l.p.
M. star stara staro
D. starok stari starok
C. starom stariê starom
B. star(ok) staru staro(k)
l.mn.
M. stari stariê stara
D.B. starich starich starich
C. starim starim starim

Czasownik
Odmiana czasownika w błatnowskim nie jest szczególnie bogata: mamy 3 czasy gramatyczne, po 3 osoby w 2 liczbach, 3 tryby. Spójrzmy, jak to działa.

infinitvus
biti - być
praesens
sg.
1. jas jesem (sem)
2. ti jes
3. on jest
pl.
1. mi jesme (sme)
2. vi jeste (ste)
3. oni su
participium perfecti - uwaga! forma na -l została wyparta przez formę na -v, o sufiksie znanym np. z wielu przymiotników polskich:
sg. bi
pl. bivi
subiunctivus
sg. bida
pl. bivida
conditionalis
sg. bibi jest
pl. bivibi su

infinitvus
kazati - mówić
praesens
sg.
1. kažu
2. kažeš
3. kaže
pl.
1. kažeme
2. kažete
3. kažu
participium perfecti
sg. kaza
pl. kazavi
subiunctivus
sg. kazada
pl. kazavida
conditionalis
sg. kazabi jest
pl. kazavibi su

infinitvus
tiêti - czasownik posiłkowy cz. przyszłego; chcieć
praesens
sg.
1. tiê
2. tiêš
3. tiê
pl.
1. tiême
2. tiête
3. tiu
participium perfecti
sg. tiê
pl. tiêvi
subiunctivus
sg. tiêda
pl. tiêvida
conditionalis
sg. tiêbi jest
pl. tiêvibi su

Prosodia noch einmal
Każde słowo w błatneńskim ma dwie swoiste cechy związane z akcentem - typ akcentu oraz paradygmat akcentuacji dla odmiany. Oto, jakie są te paradygmaty:
1. dla rzeczowników -
a) akcent stały na 1. sylabie,
b) akcent stały na końcówce/ostatniej syl.,
c) w l.poj. akcent stały na 1 syl., w mn. na końcówce,
d) w l.mn. akcent stały na 1 syl., w poj. na końcówce;
2. dla przymiotników -
a) akcent stały na 1. sylabie,
b) akcent stały na końcówce/ostatniej syl.,
3. dla czasowników -
a) akcent stały na 1. sylabie,
b) akcent stały na końcówce,
x) uwaga! w 1. os. l. poj. cz. teraźniejszego akcent zawsze-zawsze jest na końcówce,
y) uwaga! w bezokoliczniku nie może paść na sylabę -ti, poza tym sufiksy -da i -li są nieakcentowane;

Kilka przykładów języka w działaniu
Przyjdę. Tiȅ pridẽda.
Przyjdziemy. Tiȅme pridévida.
Przyszliśmy. Pridévi smè.
Przyszedłem. Pridẽ sèm.
Idziemy. Idemé.
Idę. Idú
Czy przyjdziecie? Tiȅteli pridévida?
Czy przyszliście? Pridévi stèli?
Idziemy? Ideméli?

Ojcze nasz
Naš otce, kto jes nebesiuve,
Svetiseda tvoje ime,
Pridera tvoje kraliêsto,
Bida tvoja voliê,
Ako nebesiuve, tako zemina;
Dara deňsi našok vsedenak kliêba
A otpustida nam naše hriêchi,
Ako a mi otpuštame našim hriêsnarem;
A nevedara nas pokušeniêna,
Aliê izbavida nas zlavot. Amen.

Hymn wszechsłowiański
Hẽj, Slóviêni, jеštè živè
Nàša spȍlna mòva,
Dogdì grúdiv srce bìve
Narȍtpro diȅdovi.

Živè, živè dȕch slóvenesk
A tiȅ žìda viêkì;
Hròmi, pèklo, vàše vstèki
Vsè nȁzdla sù lȅki.
Skrzydła miłości, mocy, o wielki, Twardy Jerze,
Rozpostrzyj ponad nami, ogrzej i przyjmij nas. -Mrkalj, Palinodia o twardym jerze
***
VIVAT CAROLVS GVSTAVVS REX POLONIÆ
  •  

Henryk Pruthenia

Cyrylica nieużywana, bo ma diaktryki,a  łacinka też ma ich mnóstwo, a używana.

I czy przypadkowo języki tych regionów nie były obszare przejściowym między wschodem a południem...?

Mścisław Bożydar

Cytatjęzyk błatnowski jest ogniwem pośrednim pomiędzy Słowiańszczyzną zachodnią i południową
Zatem jest to język czeski lub słowacki ;-)
CytatBida tvoja voliê,
No to bida ;-)

Procesy faktycznie umiejscawiają ten język gdzieś na obszarze współczesnych Węgier. Pod tym względem jest udany. Pod innymi może ocenię kiedy indzi8ej ;-)
Hvernig á að þjálfa Dragon þín?
  •  

Towarzysz Mauzer

CytatI czy przypadkowo języki tych regionów nie były obszare przejściowym między wschodem a południem...?
CytatZatem jest to język czeski lub słowacki ;-)
Istnienie cech przejściowych w grupie czesko-słowackiej wskazuje, że na tych terenach - okolicach Balatonu, Burgenlandu (tak a propos - patrzcie!) jest duże prawdopodobieństwo właśnie hybrydy południowo-zachodniej; miejscem na przenikanie się Wschodu z Południem wydaje mi się Mołdawia i Siedmiogród. Pytanie, co na to bardziej szczegółowe źródła.

CytatCyrylica nieużywana, bo ma diaktryki,a  łacinka też ma ich mnóstwo, a używana.
E, kto powiedział, że dyskusja publiczna w tym alternatywnym świecie musiała być racjonalna. Argumentem na niekorzyść ichniej cyrylicy jest to, że system zapisu błatnowskiego kojarzył się z archaicznymi zapisami cerkierwnych ligatur, poza tym tyle się nadywagowałem o polskich cyrylicach, że mam chwilowo trochę dość ;).
Skrzydła miłości, mocy, o wielki, Twardy Jerze,
Rozpostrzyj ponad nami, ogrzej i przyjmij nas. -Mrkalj, Palinodia o twardym jerze
***
VIVAT CAROLVS GVSTAVVS REX POLONIÆ
  •  

Mścisław Bożydar

Nie wydaje się wam, że cyrylica w tym języku byłaby trochę nielogiczna? Dobrze że jest łacinka.
Hvernig á að þjálfa Dragon þín?
  •  

Silmethúlë

Nie chciało mi się jakoś bardzo głęboko wczytywać w opis, ale czy alfabet husycki jest tutaj bardzo logiczny? Ogólnie wydaje mi się, że w althistach, gdzie jakiś słowiański mocno rozwija się pod wpływami od początku zachodu i od początku zapisuje swój język we wtrąceniach w tekstach łacińskich a później używa jedynie alfabetu łacińskiego, powinien wytworzyć inny swój własny tradycyjny inny zapis języków słowiańskich.

Coś jak alfabet polski, ale jeszcze inaczej.
  •  

Mścisław Bożydar

#6
Nó chiba że dojszło dó ryformy. Wtedy już ni będzi tak kólórowo, ni?
Hvernig á að þjálfa Dragon þín?
  •  

Towarzysz Mauzer

Pytanie, czy etnos w takim położeniu geopolitycznym, wytworzyłby na tyle silną państwowość, która objęłaby jego kulturę na tyle troskliwą opieką, by język literacki mógł płynnie się wykształcać. Chorwacja i Słowenia skończyły ostatecznie z wariacją na temat husycicy, słowem - świat okazał się po raz kolejny do znudzenia nudny.

Akurat tutaj nie wykorzystałem tej szansy do możliwości stworzenia alternatywy, bardziej pobawiłem się w badanie możliwości gramatyki bałkańsko-madziarskiej oraz tonicznej akcentuacji.
Skrzydła miłości, mocy, o wielki, Twardy Jerze,
Rozpostrzyj ponad nami, ogrzej i przyjmij nas. -Mrkalj, Palinodia o twardym jerze
***
VIVAT CAROLVS GVSTAVVS REX POLONIÆ
  •  

Lukas

Ten projekt jest ciekawy. szkoda, że już upadł.
  •  

Dynozaur



>tostowanie śmieszkowych obraskuw xD

inba admin rejdż
Jaranie się starem forem to pedalstwo, a Kwadrat i Seiphel to ciota i chuj.

P*lsko, cóżeś uczyniła ze swoim chrztem?
  •