To w temacie to oczywiście kolejna kontaminacja analogiczna do nauwatlu - quechUWa, czyli quechua UW. Tak, zapisałem się na kolejny język indiański i mam nadzieję wytrwać i wrzucać tu wyciąg ze swoich notatek (jest to o tyle niepewne, że od października zaczynam pracę na stanowisku narodowca, tj. bibliotekarza w Bibl. Narodowej).
Tytułem wstępu: będziemy się uczyć współczesnej wersji
południowego dialektu quechui (na mapie poniżej oznaczony jako II C), który ma najwięcej użytkowników.
Lektor jest jeden, oryginalnie pochodzi z Rosji, a do Polski trafił z Izraela.
Termin zajęć to czwartek, 13.15-14.45 - jak ktoś chce chodzić, to zapraszam. Będzie trzecim forumowiczem na sali.
O języku
Quechua inaczej
quichua, a dla natywów
runa simi, dla laików zaś
inkaski - to język pochodzący z centralnego Peru, który rozprzestrzenił się po Andach stosunkowo niedawno. Na ile jest to jeden język, na ile rodzina, a na ile kontinuum dialektów, to kwestia dyskusyjna. Quechua ma ponadto sporo wspólnej leksyki z ajmarą - i trudno powiedzieć, kto tu od kogo ściągał. Jeśli uznać quechuę za jeden język, to byłby to największy pod względem liczby użytkowników rdzenny język obu Ameryk.
WymowaW quechui mamy trzy szeregi spółgłosek zwartych: nienacechowane, aspirowane i ejektyne.
p, t, c, k, q - ortograficznie p, t, ch, k, q. W wymowie lektora /c/ brzmi jak [ʧʲ], nie jak [c]. Fonem /q/ ma alofon [χ] w kodzie sylaby oraz w sąsiedztwie /s/, /n/ i /t/.
pʰ, tʰ, cʰ, kʰ, qʰ - ortograficznie ph, th, chh, kh, qh.
pʼ, tʼ, cʼ, kʼ, qʼ - ortograficznie p', t', c', k', q'.
Inne spółgłoski.
s, h - ortograficznie s, h. Lektor twierdzi, że /h/ wymawia się "jak polskie h, a nie jak niemieckie", ale wszystkie źródła podają wymowę [h], nie [x].
l, ʎ, r - ortograficznie l, ll, r. Podobno /l/ jest rzadsze niż /ʎ/ i być może być fonemem pochodzenia obcego.
w, j - ortograficznie w, y.
m, n, ɲ - ortograficznie m, n, ñ.
Samogłoski
a, i, u - ortograficznie a, i, u. Fonemy /i/ oraz /u/ mają szersze alofony [e] oraz [o] w sąsiedztwie /q/ lub grupy spółgłoskowej zawierającej /q/. Niektórzy językoznawcy (pieszczotliwie zwani
pentavocalistas) postulują zaznaczenie tej alofonii w piśmie przez <e> i <o>.
Gramatyki póki co żadnej nie było.
