Ostatni większy spis gramatyczny na forum język olseskiego. Dzisiaj chcę przedstawić odmianę zaimków (chyba najbardziej archaiczną i złożoną w całym języku) oraz pokrótce przedstawić działanie liczebników/.
Zaimek
Zaimki osobowe i dzierżawcze w języku olseskim odmieniają się przez trzy przypadki, od dwóch do czterech liczb, niektóre posiadają rodzaje. Zaimki dzierżawcze zazwyczaj dołączane są do nagłosu rzeczownika.
Zaimki osobowe
[table=2]
[tr]
[td]
osoba
liczba
rodzaj
[/td]
[td]
1. os.
l. p.
∅[/td]
[td]
1. os.
l. pd.
∅[/td]
[td]
1. os.
l. mn.
∅[/td]
[td]
1. os.
l. zb.
∅[/td]
[td]
2. os.
l. p.
∅[/td]
[td]
2. os.
l. pd.
∅[/td]
[td]
2. os.
l. mn.
∅[/td]
[td]
3. os.
l. p.
to[/td]
[td]
3. os.
l. p.
r.m.[/td]
[td]
3. os.
l. p.
r. ż.[/td]
[td]
3. os.
l. mn.
te[/td]
[td]
3. os.
l. mn.
r. m.[/td]
[td]
3. os.
l. mn.
r. ż.[/td]
[/tr]
[tr]
[td]
nominativus
[/td]
[td]
ą
[/td]
[td]
woj
[/td]
[td]
są
fun[/td]
[td]
a
[/td]
[td]
set
[/td]
[td]
sna
[/td]
[td]
snor
[/td]
[td]
hit
[/td]
[td]
ať
[/td]
[td]
yḱ
[/td]
[td]
hitĕm
[/td]
[td]
aťĕm
[/td]
[td]
yḱĕm
[/td]
[/tr][tr]
[td]
accusativus
[/td]
[td]
únĕx
[/td]
[td]
wójŏx
[/td]
[td]
sánĕx
fúnŏx[/td]
[td]
ăx
[/td]
[td]
sétŏx
[/td]
[td]
snósnorŏx
[/td]
[td]
snórŏx
[/td]
[td]
hítŏx
[/td]
[td]
aťŏx
[/td]
[td]
yḱŏx
[/td]
[td]
hitĕmŏx
[/td]
[td]
aťĕmŏx
[/td]
[td]
yḱĕmŏx
[/td]
[/tr][tr]
[td]
prepositionalis
[/td]
[td]
una
[/td]
[td]
wója
[/td]
[td]
sana
funa[/td]
[td]
ă
[/td]
[td]
seta
[/td]
[td]
snóra
[/td]
[td]
snora
[/td]
[td]
hita
[/td]
[td]
aťa
[/td]
[td]
yḱa
[/td]
[td]
hitĕma
[/td]
[td]
aťĕma
[/td]
[td]
yḱĕma
[/td]
[/tr]
[/table]
- dwie formy w kolumnie 1. os. l. mn. odpowiadają my inkluzywnemu (z rozmówcą) — są oraz my ekskluzywnemu (bez rozmówcy) — fun
- liczba zbiorowa odpowiada polskim wyrażeniom typu: my ludzie, my wszyscy, my wszyscy (tu) obecni
- forma snósnorŏx jest archaiczną, co widać w reduplikacji rdzenia snor
Zaimki dzierżawcze
[table=2]
[tr]
[td]
osoba
liczba
rodzaj
[/td]
[td]
1. os.
l. p.
∅[/td]
[td]
1. os.
l. pd.
∅[/td]
[td]
1. os.
l. mn.
∅[/td]
[td]
1. os.
l. zb.
∅[/td]
[td]
2. os.
l. p.
∅[/td]
[td]
2. os.
l. pd.
∅[/td]
[td]
2. os.
l. mn.
∅[/td]
[td]
3. os.
l. p.
to[/td]
[td]
3. os.
l. p.
r.m.[/td]
[td]
3. os.
l. p.
r. ż.[/td]
[td]
3. os.
l. mn.
te[/td]
[td]
3. os.
l. mn.
r. m.[/td]
[td]
3. os.
l. mn.
r. ż.[/td]
[/tr]
[tr]
[td]
nominativus
[/td]
[td]
hasą̆
[/td]
[td]
haswoj
[/td]
[td]
hasą́
hasfun[/td]
[td]
ana
[/td]
[td]
xaxet
[/td]
[td]
xahna
[/td]
[td]
xasnor
[/td]
[td]
hahit
[/td]
[td]
hajať
[/td]
[td]
hawyḱ
[/td]
[td]
hahitĕm
[/td]
[td]
hajaťĕm
[/td]
[td]
hawyḱĕm
[/td]
[/tr][tr]
[td]
accusativus
[/td]
[td]
hásunĕx
[/td]
[td]
háswojŏx
[/td]
[td]
hásanĕx
hásfunŏx[/td]
[td]
anăx
[/td]
[td]
xáxetŏx
[/td]
[td]
xahnŏrŏx
[/td]
[td]
xásnorŏx
[/td]
[td]
háhítŏx
[/td]
[td]
hájaťŏx
[/td]
[td]
háwyḱŏx
[/td]
[td]
hahitĕmŏx
[/td]
[td]
hajaťĕmŏx
[/td]
[td]
hawyḱĕmŏx
[/td]
[/tr][tr]
[td]
prepositionalis
[/td]
[td]
hasuna
[/td]
[td]
háswoja
[/td]
[td]
hásana
hasfuna[/td]
[td]
ană
[/td]
[td]
xaxeta
[/td]
[td]
xahnóra
[/td]
[td]
xasnora
[/td]
[td]
hahita
[/td]
[td]
hajaťa
[/td]
[td]
hawyḱa
[/td]
[td]
hahitĕma
[/td]
[td]
hajaťĕma
[/td]
[td]
hawyḱĕma
[/td]
[/tr]
[/table]
- formy 1. os. l. zb. utraciły nagłosowe h
- wszystkie formy 2. os. podległy lenicji (h → x)
- 2. os. l. p. oraz 2. os. l. pd. uległy podwójnej lenicji (l. pojedyńcza s → x, l. podwójna s → h) jeszcze w okresie staroolseskiem
Pozostałe zaimki w znacznej części nie podlegają deklinacji: ten -
e, tam -
krág, gdzie, kiedy -
in-, gdzie? -
inaw?, kiedy? -
inus?, nic -
pesn, nigdy -
vab, zawsze -
jeka, wszyscy -
huŏm.
Pewnym wyjątkiem jest część zaimków pytających i nieokreślonych (w olseskim są sobie w zasadzie równe), nie odmieniają się one jednak przez liczbę:
[table=2]
[tr]
[td][/td]
[td]
kto? ktoś
[/td]
[td]
co? coś
[/td]
[/tr]
[tr]
[td]
nominativus
[/td]
[td]
fú
[/td]
[td]
litl
[/td]
[/tr]
[tr]
[td]
accusativus
[/td]
[td]
túx
[/td]
[td]
fil
[/td]
[/tr]
[tr]
[td]
prepositionalis
[/td]
[td]
kútr
[/td]
[td]
tib
[/td]
[/tr]
[/table]
Liczebnik
Liczebniki w język olseskim stosowane są podobnie jak przymiotniki - stawia się je za rzeczownikiem określanym. Co więcej liczebniki mogą być porządkowe, wtedy mogą przyjmować odmianę taką jak przymiotnik, a przez to mogą się stopniować. Język olseski wykorzystuje dwunastkowy system liczenia.
[table=2]
[tr]
[td]
liczba
[/td]
[td]
licz. główny
[/td]
[td]
licz. porządkowy
[/td]
[/tr]
[tr]
[td]
0
[/td]
[td]
hyv
[/td]
[td]
hyḱ
[/td]
[/tr]
[tr]
[td]
1
[/td]
[td]
sí
[/td]
[td]
síḱ
[/td]
[/tr]
[tr]
[td]
2
[/td]
[td]
fo
[/td]
[td]
foḱ
[/td]
[/tr]
[tr]
[td]
3
[/td]
[td]
kuo
[/td]
[td]
kuoḱ
[/td]
[/tr]
[tr]
[td]
4
[/td]
[td]
savt
[/td]
[td]
savť
[/td]
[/tr]
[tr]
[td]
5
[/td]
[td]
edé
[/td]
[td]
edéḱ
[/td]
[/tr]
[tr]
[td]
6
[/td]
[td]
af́á
[/td]
[td]
af́áḱ
[/td]
[/tr]
[tr]
[td]
7
[/td]
[td]
waw
[/td]
[td]
wawḱ
[/td]
[/tr]
[tr]
[td]
8
[/td]
[td]
krĭ, fosavt
[/td]
[td]
krĭḱ, fosavť
[/td]
[/tr]
[tr]
[td]
9
[/td]
[td]
xíx
[/td]
[td]
xíś
[/td]
[/tr]
[tr]
[td]
10
[/td]
[td]
vĕ, fojdé
[/td]
[td]
vĕḱ, fojdéḱ
[/td]
[/tr]
[tr]
[td]
11
[/td]
[td]
húd
[/td]
[td]
húť
[/td]
[/tr]
[tr]
[td]
12
[/td]
[td]
voj, fof́á
[/td]
[td]
vojḱ
[/td]
[/tr]
[/table]
- liczebniki 8, 10 oraz 12 posiadają dwie formy, przy czym pierwsza jest oficjalna, druga mniej oficjalna, stosowana w codziennych rachunkach
- wyższe liczebniki tworzy się na podstawie dwunastki voj:
- 13 — voj-sí
- 14 — voj-fo
- 16 — voj-savt, savtsavt
- 20 — voj-krĭ, voj-fosavt
- 24 — fovoj
- 25 — fovoj-sí
- 36 — kuovoj
- 48 — savtvoj
- 60 — edévoj
- 72 — af́ávoj
- 84 — wawvoj
- 96 — krĭvoj
- 100 — krĭvoj-savt
- 108 — xíxvoj
- 120 — vĕvoj
- 134 — húdvoj
- 144 — kóz
- 145 — kóz-sí
- 1728 — kyrá