Język sarmacki
Język sarmacki | |
---|---|
Sposoby zapisu: | Greckie |
Typologia: | Fleksyjny |
Faktycznie | |
Utworzenie: | Projekt grupowy pod przywództwem Henryka Pruthenii w 2019 |
W Mundus Sarmatarum | |
Używany w : | brak |
Klasyfikacja: | j. indoeuropejskie
|
Lista conlangów |
Zobacz też słownik tego języka. |
Język Sarmacki - jest używany na terenie naszej Persji. Sarmaci są władcami Imperium Sarmackiego, pełniąc w nim nadrzędną rolę, jak i ich język - będący głównym językiem biurokracji jak i ulicy Imperium. Ich język jest zapisywany przystosowanym pismem greckim, ale używane też jest w celach liturgicznych własne pismo utworzone na bazie awestyjskiego. Większość jest wyznania chrześcijańskiego, istnieje bowiem silny Sarmacki Wschodni Kościół Autokefaliczny, choć istnieje mała mniejszość wyznająca Zaratusztrianizm.
Jeżeli chodzi o sam, język, to cechą charakterystyczną jest duża dola zapożyczeń leksykalnych i gramatycznych z języków podbitych narodów, występuje asymetryczny iloczas, a ogólny charakter języka jest mieszany, język posiada wiele innowacji, ale tez wiele cech konserwatywnych. Koniugacja czasownika przez osoby uległa zachowaniu. Kategoria aspektu uległa zachwianiu się, i na jej miejsce rozwinął się system perfektywności. Czas przyszły budowany jest za pomocą ł-imiesłowu oraz czasownika być w czasie przyszłym. Zachowały się oba czasy przeszłe proste, oraz złożony perfekt. Tryb przypuszczający jest oparty o cząstkę *bi. Ł-imiesłów przyjmuej formy spał, jad. System imiesłowów zubożał, rozwinął się system bierno-czynny, przy braku rozróżniania czasów. Tryb rozkazujący uległ wzmocnieniu o partykuły, które uległy syntezie do fleksji czasownika. Fleksja rzeczowna uległa gruntownym zmianom. Oprócz mianownika, zachował się tylko dopełniacz, biernik oraz wołacz. Reszta przypadków została zastąpiona przez konstrukcje przyimkowe. W dopełniaczu liczby mnogiej zachowana została stara końcówka zerowa -ъ. Rzeczowniki rodzaju męskiego przyjmują w liczbie mnogiej końcówkę -ove. Rozwinęła się określoność, ale powstał jedynie rodzajnik określony. Rodzaj nijaki zlał się z rodzajem męskim. Wiele grup deklinacyjnych uległa zlaniu się. Przymiotnik odmienia się przez rodzaje, a także przez przypadki (choć panuje dość daleko posunięty synkretyzm przypadkowy). Przysłówki nie mają oddzielnej formy. Istnieją długie i krótkie formy przymiotnika. Liczebniki nie wymagają l. mn., tylko pojedynczą. Pytanie tworzy się poprzez partykułę. Ogólny szyk to SOV
Dźwięki
Samogłoski
- i iː ĩ u uː (i ī į u ū)
- ɛ eː ɔ oː (e ē o ō)
- ə ɤ (ə ă)
- ɑ aː (a ā)
Spółgłoski
- m n (m n)
- p b t d k g (p b t d k g)
- f v θ ð s z ʃ ʒ x ɣ h (f v th dh s z š ž kh gh h)
- ts dz tʃ dʒ (c dz č dž)
- w ɫ ɬ r j (w l ll r y)
Zmiany dźwiękowe
- TorT, TolT, TerT, TelT > ToruT, ToluT, TeriT, TeliT
- orT, olT > ruT, luT
- tl, dl > kl, gl
- r̥, l̥ > ərə, ələ
- kv', gv' > čv, džv
- tj, dj > č, dž
- ę > į
- ǫ, ъ > ъ > ɤ
- ь > ə (brak palatalizacji)
- jь- > ə
- y > u
- ě > ā
- sV-, VsV > h, h
- c, dz > š, dž
- l, ł > ɫ, ɬ
- bV, pV (nie przed S) > v, f
- e > e, o (przed r, l, n, m)
- o > o, e (przed j, š, ž, č, dž)
- Wzdłużenie zastępcze (+ czasem pod wpływem akutu)
- Zmiany w akcentuacji:
- Przeskok na sylabę długą
- Ściągnięcie akcentu z krótkich sylab wygłosowych
- Przeskakiwanie akcentu na przedimek
- v > v, w (alofonia)
- st, zd > θ ð
- b, d, g _R, N > v, ð, ɣ
- tv, dv, sv > kv, gv, xv
- t', d' > c', dz'
- -l > -w
- šč, ždž > č, dž
- g > ɣ (obecne jednak w późniejszych zapożyczeniach)
- vj, pj, bj, mj > vj, pj, bj, mj
- Cs, ks > s, xs
Gramatyka
Zaimek
Cas. | Sg | Pl | Refl. | Pyt. | ||
---|---|---|---|---|---|---|
I | II | I | II | |||
Nom. | āz | tu | nu | vu | kă,
čə | |
Gen. | mone | cove | nāh | vāh | hove | kōgh,
čēgh |
Acc. | me | ce | nāh | vāh | he | kōgh,
čəh |
Poss. | moy | kvoy | nāš | vāš | xvoy | čəy? |
Cas. | m | f | Pl. |
---|---|---|---|
Nom. | ə | ya | yi |
Gen. | yəgh | yəy | yikh |
Acc. | ə | yă | yi |
Rzeczownik
Cas. | wilk | człowiek | lato | pole | |
---|---|---|---|---|---|
Sg. | Nom. | vələk | llovāk | lāto | pele |
Gen. | vələku | llovāku | lāta | pela | |
Acc. | vələk | llovāka | lāto | pele | |
Voc. | vələše | llovāše | lāce | pele | |
Pl. | Nom. | vələku | llovākove | lāta | pela |
Gen. | vələk | llovāk | lāt | pēl | |
Acc. | vələku | llovāk | lāto | pele | |
Voc. | vələku | llovākove | lāta | pela |
Cas. | duch | kobieta | kość | |
---|---|---|---|---|
Sg. | Nom. | duša | žona | koth |
Gen. | duši | žonu | kothi | |
Acc. | dušă | žonă | kothă | |
Voc. | duše | žone | kothe | |
Pl. | Nom. | dušā | žonā | kothī |
Gen. | dūšəy | žōnəy | kothəy | |
Acc. | dušu | žonu | kothu | |
Voc. | dušā | žonā | kothī |
Cas. | kamień | imię | cielę | słowo | krew | matka | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Sg. | Nom. | kamu | əmį | colį | llovo | kru | maci |
Gen. | kamone | əmone | colįce | llovohe | krăve | macore | |
Acc. | kamu | əmį | colį | llovo | kru | maci | |
Voc. | kamone | əmone | colįce | llovohe | krăve | macore | |
Pl. | Nom. | kamone | əmone | colįce | llovohe | krăve | macore |
Gen. | kamon | əmon | colįt | llovoh | krăw | macor | |
Acc. | kamone | əmone | colįce | llovohe | krăve | macore | |
Voc. | kamone | əmone | colįce | llovohe | krăve | macore |
Rodzajnik
Cas. | m | f | Pl. |
---|---|---|---|
Nom. | ə, əw | ya | yi |
Gen. | yəgh | yəy | yikh |
Acc. | ə,
əw |
yă | yi |
Voc. | ə,
əw |
ya | yi |
Przymiotnik i przysłówek
Cas. | m | f | Pl. |
---|---|---|---|
Nom. | thar | thara | thari |
Gen. | thara | tharu | thar |
Acc. | thar | thară | thari |
Voc. | thar | thara | thari |
Cas. | m | f | Pl. |
---|---|---|---|
Nom. | tharăy | tharā | thare |
Gen. | tharăgh | tharăy | tharukh |
Acc. | tharăy | thară | thare |
Voc. | tharăy | tharā | thare |
Liczebnik
Czasownik
Inf. | nothi "nieść" |
llukhaci "słuchać" |
radūci "radować" |
dvighnăci "dźwigać" |
muci "myć" |
khvalici "chwalić" |
daci "dać" |
vuci "być" |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
I | nohem | llukhēm | raduym | dvighnem | muym | khvalim | dam | yohəm |
II | noheš | llukhēš | raduyeš | dvighneš | muyeš | khvališ | daš | yoš |
III | nohe | llukhē | raduye | dvighne | muye | khvali | dath | yoth |
I | nohemu | llukhēmu | raduyemu | dvighnemu | muyemu | khvalimu | damu | yomu |
II | nohece | llukhēce | raduyece | dvighnece | muyece | khvalice | dace | yothe |
III | nohă | llukhayă | raduyă | dvighnă | muyă | khvală | dayă | yohă |
Act. | nohu | llukhayu | radū | dvighnu | muyu | khvalu | dadu | vădu |
Pass. | nohōn | llukhāt | radūn | dvīghnăt | mūt | khvalōn | dān | – |
L | nōh, nohlla |
llukhāw, llukhalla |
radūw, radūlla |
dvīgh, dvighlla |
mūw, mulla |
khvalīw, kvalilla |
dāw, dalla |
vūw, vulla |
Inf. | nothi "nieść" |
llukhaci "słuchać" |
radūci "radować" |
dvighnăci "dźwigać" |
muci "myć" |
khvalici "chwalić" |
daci "dać" |
vuci "być" |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
I | nohākh | llukhākh | radūkh | dvighākh | muyākh | khvalākh | dadzākh | – |
II | nohāšeš | llukhāšeš | radūšeš | dvighāšeš | muyāšeš | khvalāšeš | dadzāšeš | – |
III | nohāše | llukhāšeše | radūše | dvighāše | muyāše | khvalāše | dadzāše | – |
I | nohākhōn | llukhākhōn | radūkhōn | dvighākhōn | muyākhōn | khvalākhōn | dadzākhōn | – |
II | nohāšoce | llukhāšocešoce | radūšoce | dvighāšoce | muyāšoce | khvalāšoce | dadzāšoce | – |
III | nohākhă | llukhākhă | radūkhă | dvighākhă | muyākhă | khvalākhă | dadzākhă | – |
Inf. | nothi "nieść" |
llukhaci "słuchać" |
radūci "radować" |
dvighnăci "dźwigać" |
muci "myć" |
khvalici "chwalić" |
daci "dać" |
vuci "być" |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
I | nōh | llukhakh | radōkh | dvigh | mūkh | kvalikh | dākh | vūkh |
II | nōha | llukha | radō | dvigha | mu | khvala | da | vu |
III | nōha | llukha | radō | dvigha | mu | khvala | da | vu |
I | nōhakhomu | llukhakhomu | radōkhomu | dvighakhomu | mukhomu | khvalakhomu | dakhomu | vukhomu |
II | nōhahe | llukhahe | radōhe | dvighahe | muhe | khvalahe | dahe | vuthe |
III | nōhašį | llukhašį | radōšį | dvighašį | mušį | khvalašį | dašį | vušį |
Pers. | Sg. | Pl. |
---|---|---|
I | nōh
yosəm |
nōh
yomu |
II | nōh
yoš |
nōh
yothe |
III | nōh
yoth |
nōh
yosă |
Pers. | Sg. | Pl. |
---|---|---|
I | nōh
vădzem |
nōh
vădzemu |
II | nōh
vădzeš |
nōh
vădzece |
III | nōh
vădze |
nōh
vădză |
Pers. | Sg. | Pl. |
---|---|---|
I | vīm | vimu |
II | viš | vithe |
III | vi | vă |
Inf. | nothi "nieść" |
llukhaci "słuchać" |
radūci "radować" |
dvighnăci "dźwigać" |
muci "myć" |
khvalici "chwalić" |
daci "dać" |
vuci "być" |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
II | nohəž | llukhayəž | raduyəž | dvighəž | muyəž | khvaləž | dadžəž | vădzəž |
II | nohce | llukhayce | raduyce | dvighce | muyce | khvalce | dadžce | vădzce |