Konŭorld Zapadki: Różnice pomiędzy wersjami
Linia 127: | Linia 127: | ||
Starożytność przebiegała bardzo podobnie do naszéj. Różnicą jest jednak wolniéjszy rozwój chrześcijanstwa, oraz większy opór Galów przeciwko Rzymowi. Ich język nigdy nie uległ całkowitemu wyparciu z Galji, aż do drugiéj połowy XII wieku był używany na terenie całéj północnéj Galji. Plemię Helwetów nie ruszyło w głąb Galji, przetrwało aż do okresu Wędrówki Ludów. | Starożytność przebiegała bardzo podobnie do naszéj. Różnicą jest jednak wolniéjszy rozwój chrześcijanstwa, oraz większy opór Galów przeciwko Rzymowi. Ich język nigdy nie uległ całkowitemu wyparciu z Galji, aż do drugiéj połowy XII wieku był używany na terenie całéj północnéj Galji. Plemię Helwetów nie ruszyło w głąb Galji, przetrwało aż do okresu Wędrówki Ludów. | ||
+ | |||
Rozwój Rzymu był podobny do naszego, jedną z różnic jest dalsze zapuszczanie się w Azję. Cesarz Hadrjan nie wycofał swojech wojsk z Armenji i Mezopotamji, wręcz przeciwnie - legjony Hadrjania osiągnęły na północy Kaukaz, na wschodzie często zapuszczały się w głąb Państwa Partów, co doprowadziło do dezintegracji Państwa Partów, które zakończyło się dopiéro z koncém wieku III, gdy po upadku wpływów Rzymu w tém regjonie, Orodes V opanował obszar od Mezopotamji na zachodzie po Indus na i Kaszmir na wschodzie. Rzym także uzależnił od siebie resztę Wysp Brytyjskiech, gdzie ustanowił w początku II wieku celtyckie państwa zależne, budowane na wzór rzymski, silnie uzależnione od władzy rzymskiéj. Następnie panowali: cesarz Antoninus Pjus (138-161), którego okres władania jest uznawany za najświetniéjszy w dziejach Cesarstwa; Marek Aureljusz (161-180) - okres jego władzy zwiazany jest z licznymi wojnami z Germanami; Kommodus (180-192) - doszło do rozluźnienia aparatu panstwowego, rozkwitu korupcji oraz nepotyzmu. | Rozwój Rzymu był podobny do naszego, jedną z różnic jest dalsze zapuszczanie się w Azję. Cesarz Hadrjan nie wycofał swojech wojsk z Armenji i Mezopotamji, wręcz przeciwnie - legjony Hadrjania osiągnęły na północy Kaukaz, na wschodzie często zapuszczały się w głąb Państwa Partów, co doprowadziło do dezintegracji Państwa Partów, które zakończyło się dopiéro z koncém wieku III, gdy po upadku wpływów Rzymu w tém regjonie, Orodes V opanował obszar od Mezopotamji na zachodzie po Indus na i Kaszmir na wschodzie. Rzym także uzależnił od siebie resztę Wysp Brytyjskiech, gdzie ustanowił w początku II wieku celtyckie państwa zależne, budowane na wzór rzymski, silnie uzależnione od władzy rzymskiéj. Następnie panowali: cesarz Antoninus Pjus (138-161), którego okres władania jest uznawany za najświetniéjszy w dziejach Cesarstwa; Marek Aureljusz (161-180) - okres jego władzy zwiazany jest z licznymi wojnami z Germanami; Kommodus (180-192) - doszło do rozluźnienia aparatu panstwowego, rozkwitu korupcji oraz nepotyzmu. | ||
+ | |||
Po jego śmierci doszło do długiego okresu wojny domowéj. Po wojnie domowéj i ustanowieniu dynastji Sewerów (193) doszło do okresu względnego spokoju wewnętrzenego oraz walk z Barbarzyncami wzdłuż całego limesu. Okres ten zakończył się w roku 235, gdy doszło do morderstwa ostatniego z Cesarzy z rodu Sewerów, oraz wojny domowéj trwającéj do roku 284, w którém stabilizację przyniósł Cesarz Djoklecjan. Objął włądzę nad krajém zrujnowaném, Galja była w części zasiedlona przez plemiona germanskie, Partowie odnowili swoje panstwo na wschodzie, niektóre miasta uzyskały niezależność, a panstwa sprzymierzone w Brytanji uniezależniły się, od téj pory stale walcząc z Rzymianami. | Po jego śmierci doszło do długiego okresu wojny domowéj. Po wojnie domowéj i ustanowieniu dynastji Sewerów (193) doszło do okresu względnego spokoju wewnętrzenego oraz walk z Barbarzyncami wzdłuż całego limesu. Okres ten zakończył się w roku 235, gdy doszło do morderstwa ostatniego z Cesarzy z rodu Sewerów, oraz wojny domowéj trwającéj do roku 284, w którém stabilizację przyniósł Cesarz Djoklecjan. Objął włądzę nad krajém zrujnowaném, Galja była w części zasiedlona przez plemiona germanskie, Partowie odnowili swoje panstwo na wschodzie, niektóre miasta uzyskały niezależność, a panstwa sprzymierzone w Brytanji uniezależniły się, od téj pory stale walcząc z Rzymianami. | ||
+ | |||
Doszło do podziału Rzymu na Cesarstwo Wschodnie i Zachodnie, dalsza część III oraz cały IV wiek przebiegały podobnie. Państwa Germanskie wtargnęły do Cesarstwa Zachodniorzymskiego, ustanowiły swoje nowe panstwa. Następnie doszło do walk z Hunami, które zakonczyły się odparciém ich wojsk przez Aecjusza, oraz ustanowieniém jego władzy w Cesarstwie Zachodniorzymskiém. Za panowania następnech Cesarzy główném celém polityki militarnéj było odbicie Afryki, które jednak nie doszło do skutków, mimo pewnech sukcesów (odbicie Sardynji i Sycylji). | Doszło do podziału Rzymu na Cesarstwo Wschodnie i Zachodnie, dalsza część III oraz cały IV wiek przebiegały podobnie. Państwa Germanskie wtargnęły do Cesarstwa Zachodniorzymskiego, ustanowiły swoje nowe panstwa. Następnie doszło do walk z Hunami, które zakonczyły się odparciém ich wojsk przez Aecjusza, oraz ustanowieniém jego władzy w Cesarstwie Zachodniorzymskiém. Za panowania następnech Cesarzy główném celém polityki militarnéj było odbicie Afryki, które jednak nie doszło do skutków, mimo pewnech sukcesów (odbicie Sardynji i Sycylji). | ||
+ | |||
W roku 476 doszło do całkowitego upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego, jego ziemie zostały podzielone pomiędzy nowopowstałe panstwa: | W roku 476 doszło do całkowitego upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego, jego ziemie zostały podzielone pomiędzy nowopowstałe panstwa: | ||
*Panstwo Frankijskie: północna Francja, Belgja, Bretonja, Nadrenja, | *Panstwo Frankijskie: północna Francja, Belgja, Bretonja, Nadrenja, | ||
Linia 140: | Linia 144: | ||
*Burgundowie: południowo-wschodnia Francja a także skrawki Włoch. | *Burgundowie: południowo-wschodnia Francja a także skrawki Włoch. | ||
Na wschodzie Cesarstwo Wschodniorzymskie było w dużo lepszém stanie. W roku 476 wraz z odesłaniém insygnji cesarskiech ogłosiło się «Drugiém Rzymém». Kontrolowało ono obszar Azji Mniejszéj, Egiptu, Grecji, Syrji, Palestyny, większéj części Bałkanów. Okres ten to czas walk z Panstwém Partów, a także rozwkit Chrześcijanstwa na ziemiach Bizancjum. | Na wschodzie Cesarstwo Wschodniorzymskie było w dużo lepszém stanie. W roku 476 wraz z odesłaniém insygnji cesarskiech ogłosiło się «Drugiém Rzymém». Kontrolowało ono obszar Azji Mniejszéj, Egiptu, Grecji, Syrji, Palestyny, większéj części Bałkanów. Okres ten to czas walk z Panstwém Partów, a także rozwkit Chrześcijanstwa na ziemiach Bizancjum. | ||
+ | |||
+ | == Wczesne średniowieczé == | ||
+ | |||
+ | Początek średniowiecza był związany z rozwojém chrześcijanstwa na terenie państ germanskich, Wędrówką Ludów, oraz próbą odbudowy Imperjum Rzymskiego przez Konstantynopol. | ||
+ | |||
+ | === Afryka === | ||
+ | |||
+ | === Iberja === | ||
+ | |||
+ | === Galja === | ||
+ | |||
+ | === Italja === | ||
+ | |||
+ | === Brytanja === | ||
+ | |||
+ | === Germanja === | ||
+ | |||
+ | === Bałkany oraz Bizancjum === | ||
+ | |||
+ | === Arabja === | ||
+ | |||
+ | === Europa Środkowa === | ||
+ | |||
+ | == Późne średniowieczé == |
Wersja z 20:37, 13 sty 2013
Konŭorld Zapadki - konŭorld, w którém to używany jest język zapadni, dziérzynski, a drugie.
Drzewko językowe
Tutaj znajudje się drzewo języków używanech w tém konŭorldzie.
Indoeŭropejskie
1. Języki anatolisjkie (†)
2. Języki indoiranskie (w tém konŭorldzie nie będzie zbytnio o nich mowa)
3. Jezyki hellenskie:
- język anatolski (język grecki używany w Anatolji, lub szerzéj: w Azji)
- język peloponezki (poddany silném wpływom słowianskiém)
4. Języki italskie:
- łacina (†*)
- Języki romanskie
- Języki wyspiarskie:
- sardynski
- korsykanski
- Języki kontynentalne
- wschodnie
- wołoski/rumunski
- madziarorumunski
- Języki zachodnie
- Języki dalmatyńskie:
- język dalmatynski (używane wzdłuż wybrzeża Morza Adriatyckiego, obszarze naszéj Czarnogóry)
- język albanski (zromanizowany język albanski)
- Języki włoskie
- język włoski
- Języki gallo-ibero-romańskie
- Języki gallo-romańskie
- język prowansalski (używany w Akwitanji)
- język frankijski (używany przez romanskojęzyczną ludność państwa Franków)
- Języki gallo-romańskie
- Języki ibero-romańskie
- język katalonski
- język andaluzyjski/hiszpanski
- język galicyjski
- język portugalski
- Języki dalmatyńskie:
- wschodnie
- Języki wyspiarskie:
4. Języki celtyckie:
- kontynentalne:
- język alzacki
- wyspowe
- język irski
- język szkocki
- język manx
- język walijski
- język kornwalijski
5. Języki germańskie
- Języki północnogermańskie
- język szwedzki
- język dunski
- język norweski
- język islandzki
- język farerski
- gdanszczyzna
- Języki zachodniogermańskie
- kontynentalne:
- język helwecki (zgermanizowany galijski)
- język frankijski (zgermanizowana łacina)
- język normandzki
- język renski (lekko zmodyfikowany niemiecki)
- język longobardzki (zgermanizowanych miast Italji północnéj)
- język niderlandzki (nieraz uznawany za djalekt renskiego)
- jezyk saxonski (oldenbruski - zeslawizowany germanski)
- morza Północnego:
- anglijski (podobny do staroangielskiego czy fryzyjskiego)
- kontynentalne:
6. Języki bałtyckie
- zachodnie:
- pruski
- wschodnie:
- litewski
- łotewski
- żmudzinski
7. Języki słowianskie
- wschodniosłowianskie
- rosyjski
- nowogródzki
- rusinski
- mołdawski (język zeslawizowanych rumunów)
- południowe
- serbskochorwacki
- bułgarski
- macedonski
- słowenski
- błatonski
- sołunski (kontynuant SCS)
- SCS (†*); różne wydania cerkiewnosłowianskiego:
- szkoła ruska
- szkoła zapadnia
- szkoła czeska
- szkoła polska
- zachodnie
- czechosłowackie:
- czeski
- kłodzki język przejściowy
- morawski
- słowacki
- czeski
- lechickie:
- polski
- djalekt mazowiecki
- pomorski
- arkonski
- obodrzycki
- belcki
- śląski
- czesko-śląski djalekt przejściowy
- polski
- zapadnio-łuzyckie:
- zapadni
- przejściowe djalekty zapadnio-lechickie
- dolnołuzycki
- górnołuzycki
- wschodniołużycki (przejściowe djalekty polsko-łużyckie)
- zapadni
- dziérzynskie
- dziérzynski
- czechosłowackie:
Istorja
Starożytność.
Starożytność przebiegała bardzo podobnie do naszéj. Różnicą jest jednak wolniéjszy rozwój chrześcijanstwa, oraz większy opór Galów przeciwko Rzymowi. Ich język nigdy nie uległ całkowitemu wyparciu z Galji, aż do drugiéj połowy XII wieku był używany na terenie całéj północnéj Galji. Plemię Helwetów nie ruszyło w głąb Galji, przetrwało aż do okresu Wędrówki Ludów.
Rozwój Rzymu był podobny do naszego, jedną z różnic jest dalsze zapuszczanie się w Azję. Cesarz Hadrjan nie wycofał swojech wojsk z Armenji i Mezopotamji, wręcz przeciwnie - legjony Hadrjania osiągnęły na północy Kaukaz, na wschodzie często zapuszczały się w głąb Państwa Partów, co doprowadziło do dezintegracji Państwa Partów, które zakończyło się dopiéro z koncém wieku III, gdy po upadku wpływów Rzymu w tém regjonie, Orodes V opanował obszar od Mezopotamji na zachodzie po Indus na i Kaszmir na wschodzie. Rzym także uzależnił od siebie resztę Wysp Brytyjskiech, gdzie ustanowił w początku II wieku celtyckie państwa zależne, budowane na wzór rzymski, silnie uzależnione od władzy rzymskiéj. Następnie panowali: cesarz Antoninus Pjus (138-161), którego okres władania jest uznawany za najświetniéjszy w dziejach Cesarstwa; Marek Aureljusz (161-180) - okres jego władzy zwiazany jest z licznymi wojnami z Germanami; Kommodus (180-192) - doszło do rozluźnienia aparatu panstwowego, rozkwitu korupcji oraz nepotyzmu.
Po jego śmierci doszło do długiego okresu wojny domowéj. Po wojnie domowéj i ustanowieniu dynastji Sewerów (193) doszło do okresu względnego spokoju wewnętrzenego oraz walk z Barbarzyncami wzdłuż całego limesu. Okres ten zakończył się w roku 235, gdy doszło do morderstwa ostatniego z Cesarzy z rodu Sewerów, oraz wojny domowéj trwającéj do roku 284, w którém stabilizację przyniósł Cesarz Djoklecjan. Objął włądzę nad krajém zrujnowaném, Galja była w części zasiedlona przez plemiona germanskie, Partowie odnowili swoje panstwo na wschodzie, niektóre miasta uzyskały niezależność, a panstwa sprzymierzone w Brytanji uniezależniły się, od téj pory stale walcząc z Rzymianami.
Doszło do podziału Rzymu na Cesarstwo Wschodnie i Zachodnie, dalsza część III oraz cały IV wiek przebiegały podobnie. Państwa Germanskie wtargnęły do Cesarstwa Zachodniorzymskiego, ustanowiły swoje nowe panstwa. Następnie doszło do walk z Hunami, które zakonczyły się odparciém ich wojsk przez Aecjusza, oraz ustanowieniém jego władzy w Cesarstwie Zachodniorzymskiém. Za panowania następnech Cesarzy główném celém polityki militarnéj było odbicie Afryki, które jednak nie doszło do skutków, mimo pewnech sukcesów (odbicie Sardynji i Sycylji).
W roku 476 doszło do całkowitego upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego, jego ziemie zostały podzielone pomiędzy nowopowstałe panstwa:
- Panstwo Frankijskie: północna Francja, Belgja, Bretonja, Nadrenja,
- Anglosasi: Wschodnia Angljam
- Panstwa Celtyckie: reszta Brytanjim
- Ostrogoci: Węgry, Bośnia i Hercegowina z Chorwacją,
- Swebowie: północno-wschodnia Hiszpanja z północna Portugalją,
- Wizygoci: reszta Hiszpanji i Portugalji oraz południowo-zachodnia Francja,
- Wandalowie: Tunezja wraz z wybrzeżém Algierji, Korsyka, Sardynja i Sycylja,
- Burgundowie: południowo-wschodnia Francja a także skrawki Włoch.
Na wschodzie Cesarstwo Wschodniorzymskie było w dużo lepszém stanie. W roku 476 wraz z odesłaniém insygnji cesarskiech ogłosiło się «Drugiém Rzymém». Kontrolowało ono obszar Azji Mniejszéj, Egiptu, Grecji, Syrji, Palestyny, większéj części Bałkanów. Okres ten to czas walk z Panstwém Partów, a także rozwkit Chrześcijanstwa na ziemiach Bizancjum.
Wczesne średniowieczé
Początek średniowiecza był związany z rozwojém chrześcijanstwa na terenie państ germanskich, Wędrówką Ludów, oraz próbą odbudowy Imperjum Rzymskiego przez Konstantynopol.