Język lenégański

rovaniemmi · Marzec 05, 2014, 15:10:42

Witam, chcę Wam dzisiaj pokazać język, nad którym pracuje już jakieś dwa miesiące. Język nazywa się lenégański. Nazwa pochodzi od lenégańskiego słowa "lenégu" (czyt. [lɛɲgu]), które znaczy "język". Język jest tworzony na podstawie wielu języków, głównie polskiego i włoskiego. Starałem się też dodać kilka własnych pomysłów. Jest to pierwszy poważny język sztuczny jaki stworzyłem i pierwszy, który opisuje na tym forum, dlatego proszę o wskazanie mi ewentualnych błędów, jakie popełniłem. Ale dość gadania, czas się zająć językiem:

Alfabet
Alfabet lenégański jest w dużej mierze oparty na łacińskim i greckim. Łącznie alfabet ma 30 znaków. To cały alfabet:

majuskuły | A | B | C | Γ | D | Δ | E | É | F | G | H | ʯ | I | J | L | Ł | Λ | M | N | O | P | R | S | Ʃ | T | U | V | X | Y | Z |
minuskuły | a | b | c | ɣ | d | δ | e | é | f | g | h | ʮ | i | j | l | ł | λ | m | n | o | p | r | s | ſ | t | u | v | x | y | z |

A teraz omówię wymowę każdej litery po kolei(w nawiasach podano nazwę litery i wymowę tej nazwy):

Spoiler

Aa (a [a]):
Przeważnie wymawia się ją /a/. Jeśli znajduje się po niej inna samogłoska(oprócz "u"), przedłuża się ją ([aː]).
Bb (be [bɛ]):
Wymawiane przeważnie /b/, chyba że występuje przed é, wtedy wymawia się ją /bʲ/.
Cc (ke [kɛ]):
Wymawiane przeważnie /k/, chyba że występuje przed é, wtedy wymawia się ją /kʲ/.
Γɣ (ɣe [ʧɛ]):
Zawsze wymawiana /ʧ/. To jedna z kilku liter, które nie podlegają zmiękczaniu przed é.
Dd (de [d̪ɛ]):
Wymawiane przeważnie /d̪/, chyba że występuje przed é, wtedy wymawia się ją /d̪ʲ/.
Δδ (δe [ʣɛ]):
Wymawiana przeważnie /ʣ/, chyba że znajduje się przed é, wtedy wymawia się ją /ʥ/
Ee (e [ɛ]):
Przeważnie wymawia się ją /ɛ/. Jeśli znajduje się po niej inna samogłoska(oprócz "u"), przedłuża się ją (/ɛː/).
Éé (zméekɣajzy znac [zmʲɛkʧajʦɪ̈ ʦnak]):
Nie wymawiana. Służy tylko do tworzenia dwuznaków. Uwaga! É nie jest uznawane za samogłoskę i znajdujących się przed nią samogłosek nie przedłuża się.
Ff (ef [ɛf]):
Wymawiana przeważnie /f/, chyba że występuje przed é, wtedy wymawia się ją /fʲ/.
Gg (eg [ɛg]):
Wymawiana przeważnie /g/, chyba że występuje przed é, wtedy wymawia się ją /gʲ/.
Hh (ha [xa]):
Wymawiana przeważnie /x/, chyba że występuje przed é, wtedy wymawia się ją /xʲ/.
ʯʮ (ʮa néeme [a ɲɛmɛ]):
Nie wymawiana.
Ii (i [i ]):
Przeważnie wymawia się ją /i/. Jeśli znajduje się po niej inna samogłoska(oprócz "u"), przedłuża się ją (/iː/).
Jj (i lunégo [i luɲgɔ]):
Zawsze wymawiana /j/. To jedna z kilku liter, które nie podlegają zmiękczaniu przed é
Ll (el [ɛl]):
Przeważnie wymawia się /l/, chyba że występuje przed é, wtedy wymawia się ją /lʲ/.
Łł (eł [ɛw]):
Zawsze wymawia się /w/. To jedna z kilku liter, które nie podlegają zmiękczaniu przed é
Λλ (λot [ljɔt]):
Wymawia jako /lj/ między samogłoskami lub, w pozostałych przypadkach, jak /ʎ/.
Mm (em [ɛm]):
Przeważnie wymawia się ją /m/, chyba że występuje przed é, wtedy wymawia się ją /mʲ/.
Nn (en [ɛn]):
Przeważnie wymawia się ją /n/, chyba że występuje przed é, wtedy wymawia się ją /ɲ/.
Oo (o [ɔ]):
Przeważnie wymawia się ją /ɔ/. Jeśli znajduje się po niej inna samogłoska(oprócz "u"), przedłuża się ją (/ɔː/).
Pp (pe [pɛ]):
Przeważnie wymawia się ją /p/, chyba że występuje przed é, wtedy wymawia się ją /pʲ/.
Rr (er [ɛr]):
Zawsze wymawia się ją /r/. To jedna z kilku liter, które nie podlegają zmiękczaniu przed é
Ss (es [ɛs]):
Przeważnie wymawia się ją /s/, chyba że występuje przed é, wtedy wymawia się ją /ɕ/
Ʃſ (eſ [ɛʃ]):
Zawsze wymawia się ją /ʃ/. To jedna z kilku liter, które nie podlegają zmiękczaniu przed é
Tt (te [tɛ]):
Przeważnie wymawia się ją /t/, chyba że występuje przed é, wtedy wymawia się ją /tʲ/.
Uu (ʮuł [uw]):
Zwykle wymawiane /u/. Jeśli znajduje się na końcu wyrazu lub obok samogłoski wymawia się ją /w/.
Vv (vu [vu]):
Przeważnie wymawia się ją /v/, chyba że występuje przed é, wtedy wymawia się ją /vʲ/.
Xx (ix [iks]):
Zawsze wymawia się ją /ks/. To jedna z kilku liter, które nie podlegają zmiękczaniu przed é
Yy (i grecce [i grɛkːɛ]):
Zawsze wymawia się ją /ɪ̈/.
Zz (zed [zɛd]):
Zawsze wymawia się ją /ʦ/. To jedna z kilku liter, które nie podlegają zmiękczaniu przed é

[Zamknij]

Dwuznaki:
W języku lenégańskim jest osiemnaście dwuznaków:

Bé, Cé, Dé, Δé, Fé, Gé, Hé, Lé, Mé, Né, Pé, Sé, Té, Vé:
Dwuznaki utworzone ze spółgłoski i litery é. Oznaczają zmiękczone wersje danych liter. Odpowiednio: /bʲ/, /kʲ/, /dʲ/, /ʥ/, /fʲ/, /gʲ/, /xʲ/, /lʲ/, /mʲ/, /ɲ/, /pʲ/, /ɕ/, /tʲ/, /vʲ/.
Ss:
Dwuznak złożony z dwóch liter "s". Na końcu wyrazu oznacza dźwięk /z/. W innych pozycjach czytany jest /sː/.
Cz, Dz, Lj, Sz:
Dwuznaki używane w zastępstwie liter Γ, Δ, Λ i Ʃ w przypadku braku odpowiednich czcionek. Jeśli jednak posiada się te czcionki zalecane jest używanie znaków alfabetu lenégańskiego.

Gramatyka
W języku lenégańskim są dwie liczby: pojedyncza i mnoga. Są dwa rodzaje: męski i żeński.

Osoby
W języku lenégańskim jest 8 osób. Najpierw podano polski odpowiednik, później tłumaczenie na lenégański, a w nawiasie wymowę.
Liczba pojedyncza:
Ja - Ia [iːa]
Ty - Jo [jɔ]
On - Lom [lɔm]
Ona - Lome [lɔmɛ]
Ono - {nie występuje}
Liczba mnoga:
My - Nuſ [nuʃ]
Wy - Vuſ [vuʃ]
Oni - Lomy [lɔmɪ̈]
One - Lomye [lɔmɪ̈ːɛ]

Przypadki
W języku lenégańskim jest 7 przypadków. Poniżej najpierw została podana nazwa polska, w nawiasie pytania na które przypadek odpowiada, później nazwa lenégańska, a w nawiasie kwadratowym wymowa.
Mianownik(kto? co?) - Nomynatyv [nɔmɪ̈natɪ̈v]
Dopełniacz(kogo? czego?) - Genetyv [gɛnɛtɪ̈v]
Celownik(komu? czemu?) - Dattyv [datːɪ̈v]
Biernik(kogo? co?) - Accusatyv [akːusatɪ̈v]
Narzędnik(z kim? z czym?) - Instrumentyv [instrumɛntɪ̈v]
Miejscownik(o kim? o czym?) - Loccatyv [lɔkːatɪ̈v]
Wołacz(o, mój...) - Voccatyv [vɔkːatɪ̈v]

Czasy
W języku lenégańskim jest 8 czasów. Poniżej najpierw podano polską nazwę(lub jak nazywałby się gdyby był w polskim), później nazwa lenégańska, a w nawiasie wymowa.
Czasy teraźniejsze:
Czas teraźniejszy prosty - Tepo abacco semplo [tɛpɔ abakːɔ sɛmplɔ]
Czas teraźniejszy ciągły - Tepo abacco occubeco [tɛpɔ abakːɔ ɔkːubekɔ]
Czasy przeszłe:
Czas przeszły prosty - Tepo passedo semplo [tɛpɔ pasːɛd̪ɔ sɛmplɔ]
Czas przeszły ciągły - Tepo passedo occubeco [tɛpɔ pasːɛd̪ɔ ɔkːubekɔ]
Czas zaprzeszły - Tepo zajpassedo [tɛpɔ zajpasːɛd̪ɔ]
Czasy przyszłe:
Czas przyszły prosty - Tepo pasizao semplo [tɛpɔ pasizaːɔ sɛmplɔ]
Czas przyszły ciągły - Tepo pasizao occubeco [tɛpɔ pasizaːɔ ɔkːubekɔ]
Czas zaprzyszły - Tepo zajpasizao [tɛpɔ zajpasizaːɔ]

Tryby
W lenégańskim są 3 tryby. Poniżej najpierw podano polską nazwę, później nazwa lenégańska, a w nawiasie wymowa.
Tryb oznajmujący - Modo indlelo [mɔd̪ɔ indlɛlɔ]
Tryb rozkazujący - Modo coccuniso [mɔd̪ɔ kɔkːunisɔ]
Tryb przypuszczający - Modo occucagelo [mɔd̪ɔ ɔkːukagɛlɔ]

Części mowy

Czasownik
Czasownik w języku lenégańskim dość łatwo poznać. To każde słowo zakończone na "-ore".

Odmiana
Czasownik odmienia się przez czasy, osoby i tryby. Można wyróżnić czasowniki regularne i nieregularne.
Odmiana regularna czasownika ʮudore(jeść):

Spoiler

[Zamknij]

Odmiana nieregularna czasownika eressore(być):

Spoiler

[Zamknij]

Rzeczownik
Każdy rzeczownik ma przypisany rodzaj. Te z rodzajem męskim kończą się przeważnie na spółgłoskę, a z te rodzajem żeńskim kończą się przeważnie na "-a". Rzeczowniki odmieniają się przez przypadki i przez liczby.

Odmiana rzeczownik rodzaju męskiego gat(kot):

Spoiler

[Zamknij]

Odmiana rzeczownika rodzaju żeńskiego scapa(but):

Spoiler

[Zamknij]

Przymiotnik
Przymiotnik określa jakąś cechę rzeczownika. Zawsze ma ten przypadek, liczbę i rodzaj co opisywany rzeczownik. Przymiotnik tworzy się od jakiegoś rzeczownika. Na przykład kiedy weźmiemy rzeczownik abacca(teraźniejszość) i "-a" zamienimy na "-o", to otrzymamy przymiotnik abacco(teraźniejszy). Przymiotniki stopniuje się przez dodanie przed nie "pio"(więcej) lub "mne"(mniej) dla stopnia wyższego, albo "nepio"(najwięcej) lub "nemne"(najmniej) dla stopnia najwyższego. Porównuje się je przez słowa "ard"(bardziej) i "mad"(mniej).
Odmiana przymiotnika verto(zielony):

Spoiler

[Zamknij]

Przysłówek
Przysłówek określa sposób w jaki wykonano daną czynność. Jest nieodmienny. Tworzy się go od przymiotnika zamieniając ostatnią literę na "-e". Jeśli przymiotnik kończy się na "-e", to zamienia się je na é i po nim dodaje się e.

Liczebnik
Liczebnik określa ilość lub liczbę. Jest nieodmienny. Liczebniki dzielą się na:
Główne - Mano [manɔ]
Porządkowe - Occesingo [ɔkːɛsingɔ]
Ułamkowe - Fractio [fraktiːɔ]
Mnożne - Multiplicco [multiplikːɔ]
Nieokreślone - Indefinito [ind̪ɛfinitɔ]
Wielokrotne - Multiplo [multiplɔ]

Spójnik
Spójniki łączą zdania lub wyrażenia. Są nieodmienne. Spis spójników:

Spoiler

i - e [ɛ]
oraz - er [ɛr]
albo - abo [abɔ]
przecież - ady [ad̪ɪ̈]
ani - nom [nɔm]
ale, jednak - me [mɛ]
bo - perc [pɛrk]
ponieważ - pertoc [pɛrtɔk]
czyli - noma [nɔma]
dlatego - néoba [ɲɔba]
że - ſa [ʃa]
żeby - ſaby [ʃabɪ̈]

[Zamknij]

Zdanie
Szyk zdania to SVO(podmiot, orzeczenie, dopełnienie), czyli taki jak w polskim, więc nie powinno być specjalnych problemów. Zdania można podzielić na oznajmujące, pytające i wykrzyknikowe.

Zdanie pytające w piśmie tworzy się poprzez zastąpienie kropki znakiem zapytania, a w wypowiedzi przez intonację wznoszącą zdania.
Zdanie wykrzyknikowe w piśmie tworzy się przez zastąpienie kropki wykrzyknikiem, a w wypowiedzi przez intonację opadającą zdania.

Przykłady zdań:

Romek pije herbatę. - Romec beve erbata. [rɔmɛk bɛvɛ ɛrbata] (zdanie oznajmujące)
Czy Romek pije herbatę? - Romec beve erbata? [rɔmɛk bɛvɛ ɛrbata] (zdanie pytające)
Romek pije herbatę! - Romec beve erbata! [rɔmɛk bɛvɛ ɛrbata] (zdanie wykrzyknikowe)

Oczywiście w skład zdania mogą wchodzić również przymiotniki:

Romek pije gorącą herbatę - Romec beve calda erbata [rɔmɛk bɛvɛ kald̪a ɛrbata]

Liczebniki:

Romek pije drugą herbatę - Romec beve duagom erbeta [rɔmɛk bɛvɛ d̪wagɔm ɛrbata]

I spójniki:

Romek pije herbatę z cukrem i miodem - Romec beve erbata co zucr e ʮuλu [rɔmɛk bɛvɛ ɛrbata kɔ ʦukr ɛ ulju]

Słownictwo
Podstawowe czasowniki:
eressore [ɛrɛsːɔrɛ] - być
dore - robić
jybore [jɪ̈bɔrɛ] - mieć
vivore [vivɔrɛ] - żyć
amore [amɔrɛ] - kochać
habore [xabɔrɛ] - iść
ʮudore [udɔrɛ] - jeść
bevore [bɛvɔrɛ] - pić
cantore [kantɔrɛ] - śpiewać
dormore [d̪ɔrmɔrɛ] - spać
discusore [d̪iskusɔrɛ] - mówić, dyskutować
potore [pɔtɔrɛ] - móc
legore [lɛgɔrɛ] - czytać
mortore [mɔrtɔrɛ] - umierać
Zwierzęta:
mammifier [mamːifiːɛr] - ssak
gat [gat] - kot
can [kan] - pies
pesca [pɛska] - ryba
ʮuccelo [ukːɛlɔ] - ptak
pappag [papːag] - papuga
acuel [akwɛl] - orzeł
rettel [rɛtːɛl] - gad
amfibia [amfibiːa] - płaz
Jedzenia:
céibba [kʲibːa] - jedzenie
rotola [rɔtɔla] - bułka
passa [pasːa] - makaron
bev [bɛv] - picie
sog [sɔg] - sok
erbat [ɛrbat] - herbata
alcohol [alkɔxɔl] - alkohol
bir [bir] - piwo
Zwroty grzecznościowe:
dorgéor [d̪ɔrʥɔr] - dzień dobry
dornot [d̪ɔrnɔt] - dobranoc
coddi [kɔdːi] - z Bogiem (stosowane jak "do widzenia")
prass [praz] - proszę
déazie [dʲaʦiːɛ] - dziękuje
scuss [skuz] - przepraszam
Liczebniki 1 - 10:
huno [xunɔ] - jeden
dua [dwa] - dwa
ɣy [ʧɪ̈] - trzy
cuatr [kwatr] - cztery
piat [piːat] - pięć
seſ [sɛʃ] - sześć
sedme [sɛd̪mɛ] - siedem
oſm [ɔʃm] - osiem
dievia [d̪iːɛviːa] - dziewięć
diesé [diːɛɕ] - dziesięć

Henryk Pruthenia · Marzec 05, 2014, 18:08:20

Jak na początek, całkiém normalnie. Oczywiście, przypadkowe mieszanié języków oraz alfabetau bez dobrego uzasadnienia nie wygląda za ładnie, ale przyznajmy się, większość tak właśnie zaczynała.
Kontynuuj konlangerstwo daléj!

Aureliusz Chmielewski · Marzec 05, 2014, 20:48:35

Propsuję za ſ, ale nie propsuję za mieszanie łacinki z alfabetem greckim. A tak to nieźle

rovaniemmi · Marzec 06, 2014, 08:50:25

Cytat: Aureliusz Chmielewski w Marzec 05, 2014, 20:48:35
Propsuję za ſ, ale nie propsuję za mieszanie łacinki z alfabetem greckim. A tak to nieźle

Dziękuję, a co do mieszania alfabetów, to po prostu nie chciałem się bawić znakami diakrytycznymi.

Cytat: Henryk Pruthenia w Marzec 05, 2014, 18:08:20
Oczywiście, przypadkowe mieszanié języków oraz alfabetau bez dobrego uzasadnienia nie wygląda za ładnie, ale przyznajmy się, większość tak właśnie zaczynała.

Nie wiem czy dobrze się domyślam, ale chyba chodziło Ci o opisanie historii języka. Otóż, próbowałem już jakąś historię wymyślić, ale nie mam pomysłu na to, ponieważ język korzysta nie tylko z języka włoskiego i polskiego(co dałoby się jakoś jeszcze opisać), ale kilka pomysłów na słowa zaczerpnąłem z języka zulu, a niektóre to już moje własne wymysły, więc trudno to już jakoś opisać. Może jak będę tworzył jakiś conworld, to będę miał lepsze podłoże do opisania języka.

Lukas · Marzec 10, 2014, 10:29:10

Chciałbym się dowiedzieć jak tworzony jest czas przeszły ciągły i czas przyszły ciągły, gdyż przykład stwarza wątpliwości. Loccatyv liczby pojedynczej rodzaju męskiego powoduje oboczność ostatniej spółgłoski?

rovaniemmi · Marzec 10, 2014, 12:47:23

Cytat: Lukas w Marzec 10, 2014, 10:29:10
Chciałbym się dowiedzieć jak tworzony jest czas przeszły ciągły i czas przyszły ciągły, gdyż przykład stwarza wątpliwości.

Czas przeszły ciągły tworzy się dodając "z" na początku formy czasu przeszłego prostego, a w przypadku gdy jest to nieme h (ʮ), to usuwa się "ʮ" i dodaje na początku "z'. Czas przyszły ciągły tworzy się tak samo, tylko że zamiast "z" jest "l".

Cytat: Lukas w Marzec 10, 2014, 10:29:10
Loccatyv liczby pojedynczej rodzaju męskiego powoduje oboczność ostatniej spółgłoski?

Nie, to akurat jest błąd uczyniony z pośpiechu, już poprawiłem.

Język lenégański

rovaniemmi

Henryk Pruthenia

Aureliusz Chmielewski

rovaniemmi

Lukas

rovaniemmi