Język oszyryjski [Ziemlia]

[Henryk Pruthenia]

Język Oszyryjsi, język Oszyrów - następny język ze świata Ziemli. Jest to dość stary język, choć nigdy nie wyszedł poza fazę notatek. Ma to być język używany w Państwie Oszyrów - hegemonie politycznym wschodniej części Ziemli. Nazwa państwa pochodzi od nazwy miasta, które leży prawie że na południowym krańcu kontynentu, zdolnym do zamieszkania.

Dźwiękownia
Spółgłoski:
pʰ b̥ tʰ tˤ d̥ cʰ ɟ̥ kʰ ɡ̥ ʔ (p b t ṭ d ķ ģ k g h)
m m̥ n n̥ (n)
v ʋ̥ ð s ʃ ç χ (v w đ s ş ç ħ)
ɬ (ƚ)
ɾ l ʎ j (r l ļ j)

Samogłoski:
i ɯ (i u)
e o (e o)
œ ʌ (ø ö)
a (a)
Samogłoska akcentowana wymawiana jest dłużej

Akcent
Występują dwa rodzaje akcentuacji:

• prosty
• opadający

Akcent prosty obejmuje większość krótkich słów (głównie rzeczowniki), a opadający część dłuższych słów i krótkie formy czasownika. Akcent opadający określa się poprzez ' przed słowem. Akcent pada na pierwszą silną sylabę. Sylaba jest silna, gdy samogłoska znajduje się przed zbitką. Gdy zbitki brak, pada na pierwszą sylabę.
Prosty: an rade [ˈanɾad̥e] - smok, e tojç [eˈtojç] - zjadł
Opadający: an vornes [ˈǎnvôɾnes] - człowiek; tet [têt] - wie; gdy słowo posiada przedimek, samogłoski a, e zamienia się w á, é

Trochę gramatyki
Czasownik
Istnieje odmiana przedmiotowo-aspektowa. Niektóre czasowniki mają wbudowane znaczenie przeszłe w siebie. Od czasowników można urobić wiele imiesłowów.
Aspekt czasownika wynika z "przedczasownika". To jest z jego obecności, lub braku. Odmiana na podstawie czasownika đente - pić (dokładnie, piję~pijesz~pije)

• ogólne - đente - piję (teraz), zdarza mi się pić, zazwyczaj piję
• ingresywne - oħ đente - zacząłem/zaczynam/zacznę pić
• dokonane - e đente - napiłem się, właśnie się napiłem
• punktualne - ap đente - wziąłem łyk, napiłem się, chlusnąłem sobie
• duratywne - ek đente - właśnie piję, teraz piję
• frekwentatywne - on đente - popijam

Odmian przedmiotowa wygląda następująco:

Osoba	Sg	Pl
I	-s	-n
II	-t	-je
III	-0	-n

Ważna jest też różnica między czasownikami przechodnimi i nieprzechodnimi. Otóż odmiana podmiotowa czasowników przedmiotowych używana jest bardzo rzadko, ale czasami, może służyć do podkreślenia osoby wykonującej czynność.

Rzeczownik
Większość informacji fleksyjnych nosi ze sobą przedimek. Choć nie wszystkie, i dodatkowo, istnieje klasa mocnych rzeczowników, które przyjmują pewne końcówki.

Liczba pojedyncza

Przypadek	Mocny	Słaby	Znaczenie
Mianownik	an rade	an vornes	Kto, co?
Biernik	an raden	an vornes	Kogo, co?
Ablatyw	ar rade	ar vornes	Skąd? Od kogo? Czyj?
Innesivus	asi radesi	asi vornes	Gdzie?
Partytyw	a radet	a vornes	Używane z liczebnikami
Wołacz	rade	vornes	no wołacz...

Liczbę mnogą tworzymy zamieniając a na e oraz odrzucając końcówki w odmianie mocnej.

Liczba mnoga

Przypadek	Mocny	Słaby	Znaczenie
Mianownik	en rader	en vornesr	Kto, co?
Biernik	en rade	en vornes	Kogo, co?
Ablatyw	er rade	er vornes	Skąd? Od kogo? Czyj?
Innesivus	esi rade	esi vornes	Gdzie?
Partytyw	e rade	e vornes	Używane z liczebnikami
Wołacz	e rade	e vornes	no wołacz...

Przymiotnik
Przymiotnik odmienia się jak rzeczownik i stoi zawsze przed nim. Przysłówki to przymiotniki pozbawione przedimka.

Przyimek
Przyimki narzucają rzeczownikom i czasownikom relacje przestrzenne. Ważne jest to, że przyimek przed rzeczownikiem oznacza położenie, a po ruch.
bez - si
dla, (konstrukcja odp. celownikowi) - ut
w stronę, ku - ob
z N. - ön
nad (o, gdy się mówi) - çe
jak - 'one
na (poziomo) - ir
na (pionowo) - aw
pod - ast
nad - ļis
za - ne
przed - ont
przy, obok (z prawej) - 'øtte
przy, obok (z lewej) - je

Zaimki na szybko
Zaimki posiadają formę formalną i nieformalną

Osoba	NF SG	F SG	NF PL	F PL
I	es	ķu	han	svöpe
II	het	løgl	oje	đu
III	i	gis	in	slörr

Zaimki odmieniają się jak mocne rzeczowniki. Zaimki dzierżawcze tworzy się dodając (h)ev

Owca i konie
Na wzgórzu owca, która nie miała wełny, zobaczyła konie; jeden ciągnął ciężki wóz, drugi dźwigał wielki ładunek, a trzeci wiózł szybko człowieka. Owca rzekła do koni: ,,Serce mnie boli, widząc, co człowiek nakazuje robić koniom". Konie odpowiedziały: ,,Słuchaj, owco, serca nas bolą, kiedy widzimy, jak człowiek, pan, zabiera twoją wełnę na płaszcz dla samego siebie. I owca nie ma wełny". Usłyszawszy to, owca pobiegła przez równinę.

An ha ap an ħeđ
An ha asi bosir, án wijøn đuh ön án spah op, i e stol en ħeđ; an bel ék đaļin an tiķ sul, an reh ék đuƚdon an ħøļa çuş, ap ek söle vas an vornes. An ha e vø ut en ħeđr: án köl dul an esn, stol an totn an vornes vøn e tö ob ut en ħeđr. En ħeđr e vø si: an ha spöbo, én kölr an han dul, nođur an han stol, nođur an vornes-án sdaköl, gis oħ wöļö si an hetevn 'spah ut an ditr ut an gis nun. Ap an ha đuh ön án spah op. Nođur spöbo an totn, an ha  oħ ħlubel an ħel ir.

Słownik:
owca - an ha
koń - an ħeđ
i - ap
nie - op
wzgórze - an bosir
który - án wijøn
mieć - đuh ön
wełna - án spah
widzieć - stol
jeden - an bel M
ciągnąć - 'đaļin
ciężki - an tiķ
wóz - an sul
drugi - an reh
dźwigać - 'đuƚdon
wielki - an ħøļa
ładunek - an çuş
trzeci - an ped
wieść - söle
szybko - vas
człowiek - an vornes
mówić - vø
serce - án köl  M
boleć - dul
co - an tot M
kazać - vø +ob
robić - tö
odpowiedzieć - vø +si
słuchać - spöbo
kiedy - nođur
pan - án sdaköl
zabierać - wöļö +si
płaszcz - an ditr M
sam - nun
pobiec - ħlubel
równina - an ħel

[ArturJD]

Podoba mi się! Pomimo, że początkowo ortografia wydawała mi się naciągana, to w tekście wygląda bardzo ładnie (ewentualnie trochę mnie kłują te diarezy, ale jako tako nie szkodzą całości). Podoba mi jakaś taka zwartość gramatyczna i krótkie słowa - w sumie tutaj rzadko kiedy język analityczny nie przypomina charakterem polinezyjskich.

Mówisz, że to stary język. Stary w sensie dawno stworzony czy z długą historią fonologiczną? Skąd wzięły się końcówki osobowe czasownika?

[Henryk Pruthenia]

Pomysł kraju i nazwa kraju i jakieś zaczątki fonologii są już pradawne, już jakieś siedem lat będzie. Rok temu wziąłem się za to poważnie, ale dziś stwierdziłem że wena mnie przyjszła i może coś zrobię. Po czym mi się odechciało, choć gramatyka oparta o przedimki mi się spodobała, więc pociągnąłem temat dalej.

Język miał być trochę egzotyczny, ale nie tak aż za bardzo. Analityczność wyszła trochę przypadkiem, język początkowo miał być (jak to u mnie standardowo) fleksyjny, ale przedimki jak już powiedziałem spodobały mi się. Końcówki w odmianie przedmiotowej czasownika powstały najpierw, potem stwierdziłem, że na bazie ich lekkiej wariacji mogę utworzyć główne zaimki. Skąd są te krótkie słowa? To głównie wynik użycia akwords jako generatora słowotwórstwa, gdzie nie chciało mi się dodać następnych sylab.

Jeszcze jakieś komentarze? Chyba stworzę listę Swadesha.