Narzecze wysokopolskie

[Ainigmos]

Coś z metodologii:
termin - nazew, podobnie jak terminologia to nazewnictwo

[Towarzysz Mauzer]

Może się spodoba Ainigmosowi, ale właśnie trafiłem w pismach Hoene-Wrońskiego na jego godnie szalone przedłożenia:
idea - umojęcie
interes - wewłastwo
(http://pbc.biaman.pl/dlibra/doccontent?id=13153, s. 18)

[Ainigmos]

Coś z politologii:
doktryna - wpojnia (od wpajać), podobnie jak indoktrynacja to wpajanie

[mijero]

idea - umojęcie
interes - wewłastwo

Słowa nad którymi swego czasu trochę myślałem, ale chyba niepotrzebnie, bo przecież większość znaczeń idei doskonale oddaje słowo myśl i jest tak używane, a interes dobrze oddaje korzyść lub sprawa. Ciekawie sprawa ma się z platońską ideą, która ma niby być jakimś ,,samoistnym bytem idealnym(sic!), wiecznym i niezmiennym", a samo słowo pochodzi od rdzenia weyd- tj. widzieć czy patrzyć. Jakiś czas temu wymyśliłem zawid (na podobieństwo zamysłu) lub samo wid, ale wtedy widać jak na dłoni, że coś tu nie gra – ,,samoistny byt", którego istotowość sprowadza się do bycia widzianym...

Kilka słów:
chybać się – wahać się
nakłon – tryb (za słowackim bodajże)
okrętnik – sternik, do podawanego wcześniej okrętło – ster
oczasek – zegarek, przyrząd umożliwiający być o czasie Trochę niezgrabnie pobrzmiewa mi postać niezdrobniona (oczas – zegar), ale za to samoistnie podsuwają się słowa pochodne: oczesny – punktualny, ocześnie – punktualnie
pijak – kieliszek
podoba – model, makieta
powabki – perfumy, wcześniej podałem l. poj. ale chyba lepsza jest l. mn.
stawca – budowniczy
ścienik – klosz, abażur (za czeskim)
ulot – gaz; no i dla skrócenia ,,ciała stałego" podsuwam stalec

Postać gościni jest jak najbardziej prawidłowa. Odmiana jak gospodyni, mówczyni, sprzedawczyni.

[Siemoród]

Postać gościni jest jak najbardziej prawidłowa. Odmiana jak gospodyni, mówczyni, sprzedawczyni.

Gówno prawda, żadna gościnia, gościni. Staropolski znał gościę (M. gościa), jeśli na siłę upieramy się przy przyrostku -yni, to powinna być gostyni, tak jak od gospodzia mamy gospodynię a nie gospodzinię.

[Grímkel]

oczasek – zegarek, przyrząd umożliwiający być o czasie Trochę niezgrabnie pobrzmiewa mi postać niezdrobniona (oczas – zegar), ale za to samoistnie podsuwają się słowa pochodne: oczesny – punktualny, ocześnie – punktualnie

Strasznie naciągane. Nie wiem, czy jakiekolwiek polskie słowo jest derywowane od wyrażenia przyimkowego z ,,o", a już na pewno nie w taki dziwny sposób — słowo tak utworzone miało by znaczenie ,,rzecz o czasie", a nie ,,rzecz powodująca, że ktoś jest o czasie", tak samo jak ,,międzytorze" jest między torami, a nie powoduje, że ktoś jest między torami. Tak po prostu nie działa ten rodzaj derywacji.

[Henryk Pruthenia]

Im bardziej widzę praktykę wykonania czystopolszczyzny, tym coraz bardziej jestem temu projektowi przeciwny. O ile są silne argumenty za, przede wszystkim "rytm mowy", to wykonanie tego jest straszne.

[Ainigmos]

Dalej:
dogmat - wysąd

[mijero]

Im bardziej widzę praktykę wykonania czystopolszczyzny, tym coraz bardziej jestem temu projektowi przeciwny. O ile są silne argumenty za, przede wszystkim "rytm mowy", to wykonanie tego jest straszne.

A nieco bardziej rzeczowy by się nie dało? Dosłownie wszystko pogrąża w rozgoryczeniu i wywołuje załamanie rąk?

Strasznie naciągane. Nie wiem, czy jakiekolwiek polskie słowo jest derywowane od wyrażenia przyimkowego z ,,o", a już na pewno nie w taki dziwny sposób — słowo tak utworzone miało by znaczenie ,,rzecz o czasie", a nie ,,rzecz powodująca, że ktoś jest o czasie", tak samo jak ,,międzytorze" jest między torami, a nie powoduje, że ktoś jest między torami. Tak po prostu nie działa ten rodzaj derywacji.

Ja słyszałem dwa. Oba niesłownikowe i użyte dowcipnie, ale słyszałem: ,,nie ojejkuj mi tu" oraz ,,ale ty jesteś oretny" tzn. niemożliwy. Trochę w tym samym dowcipnym duchu podałem swoje słowo, stąd uśmieszek. A gdyby przyjąć odwrotny nawód (kierunek) rozwoju – przymiotnik oczesny > rzeczownik oczesność > rzeczownik oczasek (przyrząd umożliwiający oczesność), to byłoby to poprawne?

Tak w ogóle, tych wyrażeń z ,,o" nie ma zbyt wiele, więc może dlatego nie ma wyrazów pochodnych? A znaczna część wyrażeń ,,o" + jedno słowo, które przychodzą mi do głowy, są wskazywaniem czasu, pory dnia: o czasie, o brzasku, o poranku, o zmroku, o zmierzchu, o wschodzie. Może zatem gdyby już coś miało powstać, to właśnie z czasem miałoby to związek? Istnieją takie rzadkie nazwiska: Oczasek i Obrzesny. Pierwsze zapożyczeniem z czeskiego, a drugie wykoślawieniem od Obrzez(a)ny?

Gówno prawda, żadna gościnia, gościni. Staropolski znał gościę (M. gościa), jeśli na siłę upieramy się przy przyrostku -yni, to powinna być gostyni, tak jak od gospodzia mamy gospodynię a nie gospodzinię.

Wszystkie wyrazy pochodne od gościa mają zmiękczenie: gościć, gościna, gościniec itd. Dlaczego w tym ,,ść" miałoby przejść w ,,st"?

[Henryk Pruthenia]

Bo sufiks to depalatalizujące -yni.

Komentarz was und warum dam później.

Dlaczego nawód rozwoju, zamiast drogi rozwoju?

[SchwarzVogel]

Tak przypadkowo, co proponujecie na hamulec?

Zagłoba byłaby niezła, ale trochę "zajęta".

Była jeszcze zgłoba.

Oba słowa nadają się też ewentualnie na, blokadę, blokowanie.

[Łudomian]

wściągać to było po staropolsku hamować, więc może jakiś wściążnik/wściągnik, albo z innym sufiksem.

[Ainigmos]

Oto mniej obłudny a bardziej dojmujący zamiennik dla wyrazu kondolencja: spółubolenie.

[Ainigmos]

Coś z biologii:
żyrafa - szyjok

[Henryk Pruthenia]

Że co?!
Co to za fleksja? Co to za słowotwórstwo?