Narzecze wysokopolskie

Zaczęty przez Feles, Wrzesień 17, 2011, 14:10:35

Poprzedni wątek - Następny wątek

Toszczyk

Lornetka jest z francuskiego lorgnette.
Co do okularów, spotkałem się z żartobliwym określeniem "patrzałki" i mnie się ono podoba.
Skrajniec w mianowniku nie wzbudza wątpliwości, w przypadkach zależnych ma niewygodną grupę spółgłoskową - tego skrajńca (skrajnca - jak garnca?). Chyba, żeby uprościć skrajniec-skrajca (tak jak Grodziec-Grójca, chrzest-chrztu, ociec-ojca).
Stojnisko według mnie jest zbyt podobne do stoiska, które znaczy jednak co innego. Co prawda w podobnym kontekście mamy sufiks -n- (dostojny, przystojny), jednak tutaj nie wiem, czy jest morfologicznie umotywowany. W podobnie zbudowanym do-stoj-n-iku ten sufiks zdecydowanie ma sens.
biotechnolog, chórzysta, miłośnik oper i muzyki baroku
  •  

Obcy

Słuszna uwaga z tym skrajncem! Przypomnę tylko zasady narzecza wysokopolskiego ze starego forum (już będzie 10 lat tego pomysłu w tym roku xDDDD)

Cytat: muggler; na starym forum
Narzecze wysokopolskie - odmiana języka polskiego polegająca na pomysłości zupełnego oczyszczenia Polszczyzny z zachodnich naleciałości. Zapożyczenia słowiańskie zostają zachowane, ponieważ niemożliwym jest ich całkowite usunięcie.
  •  

Wedyowisz

Cytat: Obcy w Styczeń 28, 2016, 09:51:10
Więc przyjmując tę teorię... lepiej się nie bawić aż na takim poziomie :) .

Nawet chcąc, obawiam się, że nie doszlibyśmy do konsensusu, co jest zapożyczeniem, a co nie, bo to czasy tak odległe, że wiele fonetycznych wskazówek zatarło się, nie mówiąc o tym, że mało wiadomo o starożytnej sytuacji etnojęzykowej w tej części świata. Np. słowa na #x, są teorie od: wszystkie zapożyczone do: regularny kontynuant *sk- w prasłowiańskim.
стань — обернися, глянь — задивися
  •  

Toszczyk

Cytat: Obcy w Styczeń 28, 2016, 10:17:04
Słuszna uwaga z tym skrajncem!

Uwaga niesłuszna, wynikła z niedostatecznego wmyślenia się w morfologię tegoż pięknego neologizmu. Dziwne, żeś tego nie zauważył.
Otóż odmiana skrajeńca jest taka sama jak odmiana bieńca, szewca, odetchu czy pieska. Trzeba zwrócić uwagę na to, że sufiks -n- zawiera jer.
Jako że ten paradygmat odmiany szczególnie cenię, skrajeńca tylko mogę poprzeć i pochwalić.
biotechnolog, chórzysta, miłośnik oper i muzyki baroku
  •  

Henryk Pruthenia


Obcy

Cytat: Toszczyk w Styczeń 28, 2016, 10:59:07
Cytat: Obcy w Styczeń 28, 2016, 10:17:04
Słuszna uwaga z tym skrajncem!

Uwaga niesłuszna, wynikła z niedostatecznego wmyślenia się w morfologię tegoż pięknego neologizmu. Dziwne, żeś tego nie zauważył.
Otóż odmiana skrajeńca jest taka sama jak odmiana bieńca, szewca, odetchu czy pieska. Trzeba zwrócić uwagę na to, że sufiks -n- zawiera jer.
Jako że ten paradygmat odmiany szczególnie cenię, skrajeńca tylko mogę poprzeć i pochwalić.

Tyle że ten paradygmat ze zmienianiem pozycji e już jest na wymarciu we współczesnym polskim i nie widzę powodu, by go ożywiać. Dla mnie dzisiaj alternacja skrajniec ~ skrajeńca jest nie do przyjęcia, w takich wypadkach współczesny polski wyrówna temat do postaci skrajeniec.
  •  

Marzyciel

#771
Dzisiaj czuję się bardzo twórczy.  :-)

"dokropki" - precyzyjny

"gródwódnica" - ratusz

"gródwódz" - burmistrz

"jarba" - kolor, barwa (bo kiedy wiosna (jar) przejdzie, rośliny i kwiaty zaczną rosnąć. Potem, wszytsko staje się kolorowe (jarbowy).)

"(po)jarbić" - kolorować

"przymorska" - plaża

"sądba" (albo dola) - los (por: ros - "судьба́;" chorw - "sudbina")

"szłomka" - kask

"wiedoryb" - delfin (bo delfiny są inteligentne)

"Wschódska" - Japonia (gdzie słońce wschódzi)

"ząbarz" - dentysta (por: czes - "zubař;" słwc - "zubár;" chorw - "zubar;")

"ząbarztwo" - dentystyka

Wymyśliłem cztery możliwe zastępniki dla słowa "muzeum." Szczerze mówiąc, nie jestem bardzo zadowolony z nich, a doceniam wasz odzew.

"krasnica"
"natchnąnica"
"starożnica"
"wystawnica"
  •  

Widsið

Cytat: Marzyciel w Styczeń 28, 2016, 17:10:32
"gródwódnica" - ratusz
"gródwódz" - burmistrz
Rusko to brzmi. Grodowodnica, grodowódz chyba lepiej, polski jednak lubi spójki w kompozycji.
Cytat
"ząbarz" - dentysta (por: czes - "zubař;" słwc - "zubár;" chorw - "zubar;")
"ząbarztwo" - dentystyka
*zębarz, zębarstwo
  •  

Toszczyk

#773
Cytat: Marzyciel w Styczeń 28, 2016, 17:10:32

"dokropki" - precyzyjny

"przymorska" - plaża

"sądba" (albo dola) - los (por: ros - "судьба́;" chorw - "sudbina")


Więc doczekałeś się odEZwu z mojej strony :-)

"Dokropki" nie jest po polsku. O ile można tworzyć przymiotniki z wyrażeń przyimkowych (doustny, nadrzewny), o tyle sufiks -i musi zmiękczać końcową spółgłoskę tematu. Wilczy, człowieczy, niewolniczy, więc także i dokropczy, jeśli już.
"Przymorska" to dla mnie przymiotnik rodzaju żeńskiego, z typowym sufiksem przymiotnikowym. "Polska" jest tutaj wyjątkiem, zresztą dawniej też była przymiotnikiem. Proponuję przymorze.
"Sądba" według mnie wymaga zmiękczenia d przed sufiksem -ba,wszak mamy gędźbę i ględźbę, groźbę i chąśbę, więc sądźba brzmiałaby ciut bardziej polsko.
biotechnolog, chórzysta, miłośnik oper i muzyki baroku
  •  

Todsmer

  •  

Obcy

Cytat: Toszczyk w Styczeń 28, 2016, 17:33:09
"Przymorska" to dla mnie przymiotnik rodzaju żeńskiego, z typowym sufiksem przymiotnikowym. "Polska" jest tutaj wyjątkiem, zresztą dawniej też była przymiotnikiem. Proponuję przymorze.

Niestety geografowie już zarezerwowali tę nazwę, mówimy przecież o rzekach Przymorza.
  •  

Marzyciel

#776
Cytat: Toszczyk w Styczeń 28, 2016, 17:33:09

"Dokropki" nie jest po polsku. O ile można tworzyć przymiotniki z wyrażeń przyimkowych (doustny, nadrzewny), o tyle sufiks -i musi zmiękczać końcową spółgłoskę tematu. Wilczy, człowieczy, niewolniczy, więc także i dokropczy, jeśli już.
używając przymiotnika "wąski" jako wzór, wymyśliłem to określenie. A tak, "dokropny" chyba lepsze.

Cytat"Przymorska" to dla mnie przymiotnik rodzaju żeńskiego, z typowym sufiksem przymiotnikowym. "Polska" jest tutaj wyjątkiem, zresztą dawniej też była przymiotnikiem. Proponuję przymorze.
Zgadzam się

Cytat"Sądba" według mnie wymaga zmiękczenia d przed sufiksem -ba,wszak mamy gędźbę i ględźbę, groźbę i chąśbę, więc sądźba brzmiała by ciut bardziej polsko.
Cytat: Todsmer w Styczeń 28, 2016, 17:36:40
Sędźba lepsza.

"Sędźba" mi się podoba

dzięki za radę :)
  •  

poloniok

#777
Cytat"jarba" - kolor, barwa (bo kiedy wiosna (jar) przejdzie, rośliny i kwiaty zaczną rosnąć. Potem, wszytsko staje się kolorowe (jarbowy).)

Zaraz zaraz zaraz  ;-D

My już tak dużo tych slów do słowa "barwa" mieliśmy że teraz by czas był żeby się nareście na jedno słowo zgodzić.

Twój pomysł jest fajny (dlatego chyba Rosjanie uźywają słowo "цвет" na "barwa" (bo, jak mówisz, kwiaty zaczną rosnąć)). Końcówka -ba nie jest ale chyba typowa dla słowiańskich języków.

Dobra mieliśmy te pomysły:


  • kokł/kokom
  • ćwit/kwiat
  • rumień
  • pokryń/pokryj
  • jarba

Sam tenduję do ćwit/kwiat albo pokryń/pokryj
  •  

Obcy

Cytat: poloniok w Styczeń 28, 2016, 18:30:14
Twój pomysł jest fajny (dlatego chyba Rosjanie uźywają słowo "цвет" na "barwa" (bo, jak mówisz, kwiaty zaczną rosnąć)). Końcówka -ba nie jest ale chyba typowa dla słowiańskich języków.

W polskim końcówka -ba jest już nieproduktywna  :-(
  •  

SchwarzVogel

#779
Cytat: Marzyciel w Styczeń 28, 2016, 17:10:32
"gródwódnica" - ratusz


Co jest złego w "wietnicy"?

Brzmi nieporównywalnie zgrabniej i w dodatku naprawdę kiedyś istniało, nawet jeśli nie oznaczało ściśle ratusza.

Cytat"gródwódz" - burmistrz

Tutaj trochę gorzej, ale chyba też coś od 'wiecu' możnaby urobić.


Cytat"sądba" (albo dola) - los (por: ros - "судьба́;" chorw - "sudbina")

https://pl.wikisource.org/wiki/Encyklopedia_staropolska/Źrzeb

https://pl.wikisource.org/wiki/Słownik_etymologiczny_języka_polskiego/kob

Sporo takich słów też najwyraźniej istniało, zanim wyparło je w niemieckie "Los" przyjmując też kulturalne, europejskie znaczenie :P.

Więc też można z nich coś zrobić.


  •