Narzecze wysokopolskie

[CivilixXXX]

Można przywrócić upwać.

[Ainigmos]

A tak w sumie to skoro w Narzeczu ... nie ma zapożyczeń to istnieje litera f? Bo w onomatopejach z nią da się ją spokojnie zastąpić przez w: fiu!→wiu! ect. ale co wtedy stanie się z jedynym rodzimym wyrazem zawierającym właściwy dźwięk /f/ — ufać?

W staropolszczyźnie stała w nagłosie zbitka spółgłoskowa >pw<, zanim dla wygody i eufonii ubezdźwięczniła się do >f<, i gdyby odwrócić to ubezdźwięcznienie, to ufać powróciłby do postaci upwać, ale wykopolszczyzna w naszym zamyśle i wykonaniu nie sięga aż daleko w archaizację fonetyczną, lecz tylko słownikową, więc po co w ufać tępić >f<, który wynika z naturalnej przemiany fonetycznej, choćby do fonetyki polskiej dodała dodatkową spółgłoskę wcześniej nieznaną, skoro mylnie podpowiada zapożyczenie, którego nie ma.

[Siemoród]

A tak w sumie to skoro w Narzeczu ... nie ma zapożyczeń to istnieje litera f? Bo w onomatopejach z nią da się ją spokojnie zastąpić przez w: fiu!→wiu! ect. ale co wtedy stanie się z jedynym rodzimym wyrazem zawierającym właściwy dźwięk /f/ — ufać?

Upwać (por. ros. уповать)

[Ainigmos]

Moje:
cząstek – partykuła

A nie raczej, powodując się homomorfią znaczeniową a nie kalką słowotwórczą, wzmocnik (jak w innych nazwach części mowy z przyrostkiem -nik), skoro wzmacnia treść przekazu pozytywnie albo negatywnie jako wyraz lub fraza o dwubiegunowym znaczeniu?

[mijero]

A nie raczej, powodując się homomorfią znaczeniową a nie kalką słowotwórczą, wzmocnik (jak w innych nazwach części mowy z przyrostkiem -nik), skoro wzmacnia treść przekazu pozytywnie albo negatywnie jako wyraz lub fraza o dwubiegunowym znaczeniu?

Końcówkę -nik miałem tam przy wrzucaniu, ale z jakiegoś powodu później zmieniłem na -ek, co sprawia, że cząstek podczas przypadkowania staje się cząstką (dopełniacz cząstka), więc może rzeczywiście lepiej byłoby cząstnik. Przyznaję, że poszedłem na łatwiznę w tym przekładzie, m. in. dlatego że nie do końca wychwytuję istotę partykuły – ciężko mi podjąć rozmowę.

W poprzednim wpisie zmieniłbym też obsłużyciel na obsługiwacz (to słowo bywa w użyciu) – operator nie obsłuża, lecz obsługuje.

[Ainigmos]

Moje:
odmianownia – fleksja
znaczeniownia – semantyka

A nie prościej odmiennia odnośnie fleksji i znaczenica odnośnie semantyki?

[Henryk Pruthenia]

A co jest złego w odmianie po prostu? Czemu nigdy nie rozszerzacie pola znaczeniowego słów?

[Todsmer]

Bo wystarczy podstawić słowo pod słowo i cyk, pora na CS-a xD
Nie wiem jak ty, ale ja niesamowicie gniję z tego szyfru podstawieniowego, który nic nie daje tak naprawdę xD

[Ainigmos]

Moje:
dodatka – plus (w znaczeniu dodatniej strony jakiejś sprawy itp., np. ,,Rozchodzi się o to, żeby dodatki nie przesłoniły
ujemka – minus (w znaczeniu ujemnej strony jakiejś sprawy itp.)

A nie wygodniej dla studentów matemo-fizycznych dodat i ujem?

[mijero]

A nie prościej odmiennia odnośnie fleksji i znaczenica odnośnie semantyki?

A co jest złego w odmianie po prostu?

Znaczenica brzmi mi jak nazwa urządzenia – jakiś większy, samodziejny (automatyczny) znacznik. Odmiennia bywała w użyciu wśród językoznawców przed 1939 rokiem, więc chyba dobre słowo, tyle że korcące wydaje mi się, aby podobnym rodzajom nazw nadać podobną postać.

Czemu nigdy nie rozszerzacie pola znaczeniowego słów?

Ależ rozszerzam. Bywa że nieświadomie, tzn. wymyślam słowo, które okazuje się istnieć, np. domyk, przyspiesznik. Bywa że świadomie, np. bujak, kołować, osada, suszki. To są przykłady z zaledwie dwóch ostatnich wpisów. Ale takie słowa są dla mnie samorzutnymi oczywistościami. Nie silę się na takie twory.

A nie wygodniej dla studentów matemo-fizycznych dodat i ujem?

No dobra, zezwalam

Moje:
krążec – dysk (np. rzut krążcem; twardy krążec tj. dysk twardy)
nadstawnia – nadbudowa (np. nośnia gospodarcza i nadstawnia społeczeństwa tj. baza ekonomiczna i nadbudowa społeczeństwa)
nośnia – baza (np. nośnia danych)
ozwa – hasło (hasło mnie w zasadzie nie razi)
podpiska – sygnatura
popłat – karta płatnicza
przybrań, przybranka – tapeta (np. przybrań nadzielnika tj. tapeta na pulpit; dla oswojenia ob. przystań od przystać)
przyrodny – naturalny
skarbnica – bank (np. skarbnica danych)
składnica – archiwum (istniejące słowo, ale ograniczone niemal zupełnie do harcerstwa); składnicielstwo – archiwistyka; składniciel i składnicielka – archiwista i archiwistka; składniczy – archiwalny; składnik (bo składa) – archiwizator/archiwizer (co by dać zadość oczekiwaniu nietworzenia nowych słów, wyrażanemu przez niektórych miłośników tworzenia nowych słów); zeskładnić – zarchiwizować; zeskładniony – zarchiwizowany (jest tu oddane zarówno odkładanie, porządkowanie i upakowanie — do natychmiastowego upowszechnienia po przejęciu władzy i ogłoszeniu ustaw poprawnościowych)
składownia – magazyn; składowy – magazynowy (np. powierzchnia składowa – kolejny przypadek wymyślenia przeze mnie słowa, które już istnieje); składowacz – magazynier (np. składowacz/obługiwacz wózka widłowego); składownik wielkopojemnościowy – masowe urządzenie magazynujące
spoziernia – badalnia gwiazd, obserwatorium; spoziernik – teleskop
ślubiciel i ślubicielka a. ślubieniec i ślubienica – małżonek i małżonka; ślubicielski a. ślubieńczy – małżeński (np. związek ślubicielski); ślubicielstwo a. ślubieństwo – małżeństwo
ustrój obsługowy – system operacyjny
wglądnik – mikroskop
widnik – ekran (np. widnik dotykowy, wygaszacz widnika)
wskaz – adres (np. wskaz sieciowy; wysłać na wskaz jakiś lub czyjś, wysłać pod wskazem jakimś lub czyimś)
wtór – klon; wtórzyć – klonować
wyrobny – sztuczny; od tego wyrobnictwo – sztuka; i dalsze odczarowania: wyróbca – artysta; wyrobniczy – artystyczny
zawiadownia – centrum dowodzenia (od zawiadywać rzecz jasna, a to pochodzi od wiedzieć, jakby ktoś nie wiedział)
zawiadownik – komputer (chyba, że to by dać na smartfon, a na komputer jakieś zgrubienie?)
zjawek – awatar/avatar (obrazek użytkownika); zjawiec a. po prostu zjawa – awatara (wcielenie Wisznu)

[ɈʝĴ]

krążec– dysk (np. rzut krążcem; twardy krążec tj. dysk twardy)

Nie mógłby być po prostu kręg jak w kręgosłupie, raczej nie dochodziło by do niejednoznaczności?

wtór – klon; wtórzyć – klonować

A to sobowtór nie jest rodzimy? I od niego ewentualnie utworzyć ,,sobowtórzyć — klonować"?

[Kazimierz]

Jaki kręg? To jest krąg, a to
"ę" zamiast "ą" to jakaś sztuczność.

[ɈʝĴ]

Gdzieś kiedyś czytałem, że wtórnie urobili to od słowa kręgosłup, ale nie pamiętam gdziem to przeczytał
W ogóle słownictwo medyczne to inny stan umysłu.

[Ainigmos]

Moje z fizjologii odnośnie hormonów (pędzyn):
testosteron - samiecyna
estrogen - samicyna (eufonicznie kontaminacją nie samiccyna)

[mijero]

W ogóle słownictwo medyczne to inny stan umysłu.

W tym przypadku inny znaczy działający – może nie zawsze udanie, ale podejmowanie starań upojęciowienia polszczyzny należy pochwalać. Kilka ciekawostek z Polskiego słownika lekarskiego Franciszka Giedroycia:
całowraz – całowrazem nazywam sumę wrazów zmysłowych i mięśniowych, otrzymanych przez oczas jednego utkwienia uwagi
ciepłostka – kalorja
miano, mianówka – termin
mianozbiór – słownik terminologiczny
pachnodymki – candelae, trociczki (kadzidełkami się to dzisiaj nazywa)
rodoć, rodota – natura
tajnik, tajnia – wychodek