Język immarejski 2.0

[Caraig]

Tytułem wstępu

Nie jest to żadna druga, niezależna wersja immarejskiego. Jest to nadal ten sam język, tyle że przerobiony u podstaw, dużo bardziej uproszczony i można powiedzieć, że bardziej "sceltyfikowany" (czy to będzie świadczyć na jego korzyść czy nie; ocena należy do Was). Dlaczego? Z prostej przyczyny, po prostu tamten mi się niezbyt podobał xD

Nie wiem, na ile go kojarzycie, ale wcześniej był językiem fleksyjnym, po zmianach jest raczej analityczno-fleksyjny. Można to nazwać taką dużą reformą. Zaznaczam jednak, że nadal jest (i będzie) aprioryczny; nic w tej kwestii się nie zmieniło.

Już klasycznie, jak to na forum, zacznę od fonologii.

Samogłoski

samogłoski

/a~ɑ~æ/ - a
/ɛ~e~ə/ - e
/i~ɪ/ - i, ui
/ɔ~o~ɒ/ - o
/u~ʊ/ - u
/ə/ - y
/ɘ~ɨ/ - y, eo
/ʌ~ʌː/ - ao
/œ~ɶ~ø/ - oe

Kursywą zapisano alofony.

Uwagi odnośnie wymowy:
• a w wygłosie realizowane jako /æ/, np. seaibha [ˈsɘːvæ] - móc
• e w wygłosie realizowane jako /ə/, np. mhuire [ˈvʲiːɾə] - mieć
• i palatalizuje poprzedzającą je spółgłoskę
• y w sylabie wygłosowej realizowane jako /ɘ~ɨ/, np. faidhyl [ˈfai̯ðɘɫ] - wanilia; w sylabie innej niż wygłosowa jako /ə/

[Zamknij]

Iloczas
Immarejski rozróżnia samogłoski zwykłe i długie - dwa razy dłuższe od zwykłych. W północnych dialektach, gdzie immarejski poddawany był wpływom języków Awdalów, istnieją samogłoski krótkie i zwykłe.
Generalnie iloczas oznaczany jest akutem.

iloczas

/aː/ - á
/eː/ - é
/iː/ - í, ui
/oː/ - ó
/uː/ - ú
/ɘː/ - ý

Uwagi:
• ý występuje jedynie w sylabie wygłosowej

[Zamknij]

Dyftongi
Dyftongi traktowane są jako samogłoski długie, często też zachodzi wymiana dyftongu na długą samogłoskę.
Dzieje się tak, ponieważ dwa dyftongi nie mogą występować obok siebie (przedzielone spółgłoską). Można zaznaczać to na piśmie, jednak nie jest to obowiązkowe; np. doir - ładny > dóried - ładny^ABL

dyftongi

Dyftongi
/aɨ̯/ - ae
/ai̯/ - ai
/aw~aʊ̯/ - au
/ei̯~ɛi̯/ - ei
/ja/ - ia
/je/ - ie
/jo/ - io
/ju/ - iu
/oi̯~ɔi̯/ - oi
/wa~ʊa̯/ - ua
/wo~ʊo̯/ - uo

[Zamknij]

Spółgłoski

spółgłoski

Nosowe: m, n, ŋ, (ɲ)
Zwarte: p, b, t̺, d̺, (c), (ɟ), k, g
Szczelinowe: ɸ, β, f, v, θ, ð, s, (ç), (ʝ), x, ɣ
Uderzeniowe: ɾ
Płynne: l, ɬ, w

Uwagi:
• /ŋ/ zapisywane jako ng
• /ɲ/ występuje tylko przed i lub ia, ie, io, iu
• /c/ zapisywane jako t przed ia, ie, io, iu
• /ɟ/ zapisywane jako d przed ia, ie, io, iu
• /k/ zapisywane jako c
• g w wygłosie realizowane jako /ɣ/
• /ɸ/ zapisywane jako ph; tendencja do realizowania tego dźwięku jako /f/
• /β/ zapisywane jako bh; tendencja, szczególnie w mowie potocznej, do realizowania tego dźwięku jako /v/
• /v/ zapisywane jako mh
• /θ/ zapisywane jako th
• /ð/ zapisywane jako dh
• /ç/ zapisywane jako th, ch lub h przed ia, ie, io, iu
• /ʝ/ zapisywane jako dh lub gh przed ia, ie, io, iu
• /x/ zapisywane jako ch lub h
• /ɣ/ zapisywane jako gh
• /ɾ/ zapisywane jako r; często realizowane też jako /r/, szczególnie, gdy jest zapisane jako rr
• /ɬ/ zapisywane jako ll

Inne uwagi:
• ortograficzne h oraz gh nie mogą pojawiać się w wygłosie
• niedozwolone zbitki: tt, zwarta + frykatyw (prócz s), s + dźwięczna, dźwięczna + ll, frykatyw + ll, rll, nosowa + ll

[Zamknij]

Mutacje spółgłoskowe
W języku immarejskim są trzy mutacje; lenicja, prenazalizacja i spirantyzacja.

mutacje

[table=2]
[tr]
[td]Przed mutacją[/td]
[td]Lenicja[/td]
[td]Prenazalizacja[/td]
[td]Spirantyzacja[/td]
[/tr]
[tr]
[td]p /p/[/td]
[td]b /b/[/td]
[td]mp /mp/[/td]
[td]ph /ɸ~f/[/td]
[/tr]
[tr]
[td]b /b/[/td]
[td]mh /v/[/td]
[td]mb /mb/[/td]
[td]bh /β~v/[/td]
[/tr]
[tr]
[td]t /t̺/[/td]
[td]d /d̺/[/td]
[td]nt /n̺t̺/[/td]
[td]th /θ/[/td]
[/tr]
[tr]
[td]d /d̺/[/td]
[td]dh /ð/[/td]
[td]nd /n̺d̺/[/td]
[td]dh /ð/[/td]
[/tr]
[tr]
[td]c /k/[/td]
[td]g /g/[/td]
[td]nc /nk~ŋk/[/td]
[td]ch /x/[/td]
[/tr]
[tr]
[td]g /g/[/td]
[td]∅[/td]
[td]ng /ng~ŋg~ŋ/[/td]
[td]gh /ɣ/[/td]
[/tr]
[tr]
[td]m /m/[/td]
[td]mh /v/[/td]
[td][/td]
[td][/td]
[/tr]
[tr]
[td]ll /ɬ/[/td]
[td]l /l/[/td]
[td][/td]
[td][/td]
[/tr]
[/table]

Uwagi:
• inicjalne g zanika w przypadku lenicji

[Zamknij]

Mutacje dotyczą przede wszystkim rzeczowników, przymiotników, a także czasowników. To, kiedy występują prezentuje lista poniżej:

mutacje

Lenicja
• występuje w konstrukcjach dzierżawczych z zaimkiem, np.
pec - dom
bec ír chi - mój dom

• w konstrukcjach z przyimkami, takimi jak:
cy (o), ac (po), ad (przed), yl (na), cýbh (pod), fain (nad), fír (przez), y (przy), no/fy* (w), edh (za), caibh (poza)

* w używane, gdy jesteśmy jakimś państwie, krainie lub mieście/wsi itp., np.
Tessecarn - Tessekarn (królestwo położone na wschód od Immaren)
fy Dessecarn - w Tessekarnie

• gdy rzeczownik następuje po liczebniku, np.
gwair - kieł
(ech) saig wair - jeden kieł

• gdy rzeczownik następuje po przymiotniku, np.
claodrúl - rycerz
taechte glaodrúl/ech daechte glaodrúl - dumny rycerz

• gdy rzeczownik następuje po rodzajniku ech lub yd np.
már - król
ech mhár

• w drugim elemencie wyrazów złożonych, np.
banne - widzieć
thándmhanne - niedowidzieć

• w zdaniu z partykułą pytającą yn, np.
llyde - robić
Yn laid ni fhes? - Robisz coś?

• przymiotniki i przysłówki w konstrukcjach, takich jak:
techret - wielki
nor dechret - taki wielki
llathau - ciężko
nor lathau - tak ciężko

• z prefiksem eb-, np.
millis - serce
ebmhillithidh - bez serca (o osobie)

• lenicji podlega też czasownik w zdaniu podrzędnym, np.
llyde - robić
Ymhan hi, laeth thóann nien an. - Chcę, żebyś to zrobił.

Prenazalizacja
• występuję w przeczeniach z partykułą ao, np.
banne - widzieć
Ao mbannen hi mhí. - Nie widzę go.

• w trybie rozkazującym, np.
téide - słyszeć
Ntéch nien chi! - Posłuchaj mnie!

• w konstrukcjach wskazujących na położenie desygnatu w danym miejscu, np.
baur - las
fy mbaur - w lesie

• w konstrukcjach z allatywem i ablatywem; z przyimkami, takimi jak:
gíff (spod), cad (sprzed), mhain (znad), íp (z), cedh (zza), gaibh (spoza), ghiér (spośród), ín (od), cú (do), aif/cú (ku), ybh (dla)

• po prefiksie ei, oznaczającym negację, np.
deig - równy
eindeig* - nierówny

*lub éndeig

• po rodzajniku onn (ulega wówczas redukcji), np.:
baol - struna
o-mbaol

Spirantyzacja
• występuje w konstrukcjach z przyimkiem dzierżawczym í/ír, np.
claodrúl - rycerz
tael í chlaodrúl/y-dael í chlaodrúl - żona rycerza

• czasownik w zdaniu współrzędnym, np.
craide - mieć powinność
Chroidh hi llaeth an, oep ao llaidh an. - Powinienem był to zrobić, ale tego nie zrobiłem.

• w konstrukcjach z przyimkami, takimi jak:
yr (z), mhíl (bez), oith (między), hiér (pośród, wśród)

[Zamknij]

Akcent
Akcent immarejski jest ruchomy; zależy od iloczasu. Jednak gdy tylko się da, jest on inicjalny.

Szyk
Bezwzględny szyk VSO

Sylaba
(C)(C)V(C)(C)

Jeśli chodzi o fonologię, to by chyba było na tyle. Jeżeli o czymś zapomniałem, to piszcie śmiało.
A żeby nikt nie narzekał, że sama fonetyka, daję jeszcze co nieco o rzeczowniku.

Rzeczownik
Rzeczowniki immarejskie mają trzy rodzaje w liczbie pojedynczej (męski, żeński i nijaki) oraz jeden, wspólny, dla liczby mnogiej.
Rodzaj sygnalizowany jest przez rodzajnik, nie ma jednak kategorii określoności tak jak np. w niemieckim czy niderlandzkim.
Zasady użycia rodzajnika są raczej zagmatwane. Co mogę jednak powiedzieć, że na pewno nie pojawia się on w wyrażeniach przyimkowych.

Wyglądają one następująco:
l. poj.
rodzaj męski: ech
rodzaj żeński: yd
rodzaj nijaki: onn

l. mn.
rodzaj wspólny: aibh

Rodzajniki często mogą się skracać, szczególnie gdy wyraz zaczyna się tą samą literą, co rodzajnik, np.
tael - żona
yd dael -> y-dael
chionrúbec - kurnik
ech chionrúbec -> e-chionrúbec

W mowie potocznej czy też w potocznym lub nieformalnym zapisie dochodzi do dziwniejszych skróceń, np.
onn oidith -> o-noidith - kurtka, płaszcz

Rzeczowniki odmieniają się przez pięć przypadków i przez trzy liczby. Wzorzec deklinacji jest jeden, jednak są trzy grupy rzeczowników:
• zakończony spółgłoską
• zakończony samogłoską
• zakończony na Vs, gdzie V to dowolna samogłoska

Zasada deklinacji, odpowiednio:
• końcówki fleksyjne dodaje się do całego wyrazu
• "odcina się" samogłoskę i do tak powstałego rdzenia dodaje się końcówki
• "odcina się" cząstkę Vs, reszta j.w.

Należy pamiętać też o zasadzie zachowania iloczasu, tj. jeśli wyraz zakończony jest długą samogłoską, samogłoski i dyftongi w końcówkach też muszą pozostać długie.

końcówki fleksyjne

[table=2]
[tr]
[td][/td]
[td]Liczba Pojedyncza[/td]
[td]Liczba Podwójna[/td]
[td]Liczba Mnoga[/td]
[/tr]
[tr]
[td]Nom.[/td]
[td]-∅[/td]
[td]-ibh[/td]
[td]-in[/td]
[/tr]
[tr]
[td]Gen.[/td]
[td]-ith[/td]
[td]-ath[/td]
[td]-aith[/td]
[/tr]
[tr]
[td]Abl.[/td]
[td]-en[/td]
[td]-ien[/td]
[td]-ien[/td]
[/tr]
[tr]
[td]All.[/td]
[td]-aic[/td]
[td]-ich[/td]
[td]-eich[/td]
[/tr]
[tr]
[td]Voc.[/td]
[td]-í[/td]
[td]-oinn[/td]
[td]-oinn[/td]
[/tr]
[/table]

[Zamknij]

Przykładowa odmiana:

przykładowa odmiana

thil - chłopiec

[table=2]
[tr]
[td][/td]
[td]Liczba Pojedyncza[/td]
[td]Liczba Podwójna[/td]
[td]Liczba Mnoga[/td]
[/tr]
[tr]
[td]Nom.[/td]
[td]thil[/td]
[td]thilibh[/td]
[td]thilin[/td]
[/tr]
[tr]
[td]Gen.[/td]
[td]thilith[/td]
[td]thilath[/td]
[td]thilaith[/td]
[/tr]
[tr]
[td]Abl.[/td]
[td]thilen[/td]
[td]thilien[/td]
[td]thilien[/td]
[/tr]
[tr]
[td]All.[/td]
[td]thilaic[/td]
[td]thilich[/td]
[td]thileich[/td]
[/tr]
[tr]
[td]Voc.[/td]
[td]thilí[/td]
[td]thiloinn[/td]
[td]thiloinn[/td]
[/tr]
[/table]

[Zamknij]

Przykładowe alternacje:

przegłos

Przegłos

már - król

[table=2]
[tr]
[td][/td]
[td]Liczba Pojedyncza[/td]
[td]Liczba Podwójna[/td]
[td]Liczba Mnoga[/td]
[/tr]
[tr]
[td]Nom.[/td]
[td]már[/td]
[td]méribh[/td]
[td]mérin[/td]
[/tr]
[tr]
[td]Gen.[/td]
[td]mérith[/td]
[td]mérath[/td]
[td]méraith[/td]
[/tr]
[tr]
[td]Abl.[/td]
[td]máren[/td]
[td]márien[/td]
[td]márien[/td]
[/tr]
[tr]
[td]All.[/td]
[td]méraic[/td]
[td]mérich[/td]
[td]máreich[/td]
[/tr]
[tr]
[td]Voc.[/td]
[td]mérí[/td]
[td]méroinn[/td]
[td]méroinn[/td]
[/tr]
[/table]

[Zamknij]

elizja

Elizja

faidhyl - wanilia

[table=2]
[tr]
[td][/td]
[td]Liczba Pojedyncza[/td]
[td]Liczba Podwójna[/td]
[td]Liczba Mnoga[/td]
[/tr]
[tr]
[td]Nom.[/td]
[td]faidhyl[/td]
[td]faidhlíbh[/td]
[td]faidhlín[/td]
[/tr]
[tr]
[td]Gen.[/td]
[td]faidhlíth[/td]
[td]faidhláth[/td]
[td]fádhlaith[/td]
[/tr]
[tr]
[td]Abl.[/td]
[td]faidhlén[/td]
[td]fádhlién[/td]
[td]fádhlién[/td]
[/tr]
[tr]
[td]All.[/td]
[td]fádhlaic[/td]
[td]faidhlích[/td]
[td]fádhleich[/td]
[/tr]
[tr]
[td]Voc.[/td]
[td]faidhlí[/td]
[td]fádhloinn[/td]
[td]fádhloinn[/td]
[/tr]
[/table]

Uwagi:
• faidhyl - [ˈfai̯ðɘ̞ɫ], ale faidhlíth - [ˈfailʲiːθ]
• występuje dodatkowo wzdłużenie zastępcze

[Zamknij]

Spirantyzacja wewnątrz rdzenia
Ważną rzeczą jest spirantyzacja wewnątrz rdzenia. Zachodzi ona przed i, e, ie, ei, gdy rdzeń kończy się na p, b, t, d, c, g.

Jest jedno odstępstwo od tej reguły. Jeśli wyraz kończy się na i lub e (albo ich długi wariant), to wówczas zmiana nie zachodzi odpowiednio przed i, ie oraz e, ei, ie.

Na razie będzie tyle. Jeśli coś was interesuje lub coś pominąłem, to napiszcie.
Dodatkowo przepraszam za niektóre głupie przykłady, po prostu słownik jest nadal dość ubogi xD

Na zachętę dorzucam przykładowy tekst, na razie bez gloss. Możecie zgadywać:

Retí yc escailin
Retí yl ruídenith, ao mhíraidh ár retímhitith, banneidh cé escailin; edhair seig onn llasidh lud, áinitheir trí y-dechret orph yc ludair inc ech amhald crethau. Áreir retí aibh escáleich: "Rryden onn mhillis ír chi, aebann, hes eimithen laeth ech amhald escáleich". Ap-héreidh aibh escailin: "Ntéch rethí, rryden aibh mhillithin ír du, oir mhannen du, oir amhald, hiran, heibhen mhí ech retímhith ír ni ybh oidith ír mhí. Yc ao mhuiren retí ech retímhitith". Oir déidh retí, phireir cé fír dheighren.

[Henryk Pruthenia]

Owca i kóń?

[Caraig]

Ano. Zgadłeś. Wiedziałem, że to nie będzie stanowić problemu xD

[Caraig]

A oto porównanie immarejskiego z blisko spokrewnionym językiem tesekarskim (co prawda prototypem). Tak by wyglądał, gdyby wszystkie słowa z tej bajki miały to samo pochodzenie. Jak na razie jest to taki sobie zarys. Dorzucam też podstawową fonetykę:

Samogłoski:
/ɑ~ɒ/ - a
/ʌː/ - â
/e/ - e
/o/ - o
/u/ - u
/ʏ~yː/ - ŷ
/ɨ~ɪ̈/ - î
/ə/ - ë/ê

Iloczas:
/ɑː/ - ai
/eː/ - ei
/oː/ - oi
/uː/ - ui

Dyftongi:
/aɨ̯/ - æ/ae
/oɨ̯/ - œ/oe

Spółgłoski:
/m/ - m
/ɳ~n/ - n
/p/ - p
/b/ - b
/t̺/ - t
/d̺/ - d
/k/ - c
/g/ - g
/χ/ - ch, h
/f/ - f
/v~ʋ/ - v
/s̠/ - þ/ss
/z̠/ - ð/zz
/s/ - s
/z/ - z
/r~ɾ~ɽ/ - r
/l~ɭ/ - l
/w~ʷ/ - w
/ʍ/ - hw
/j/ - y

Retí yc escailin
Retí yl ruídenith, ao mhíraidh ár retímhitith, banneidh cé escailin; edhair seig onn llasidh lud, áinitheir trí y-dechret orph yc ludair inc ech amhald crethau. Áreir retí aibh escáleich: "Rryden onn mhillis ír chi, aebann, hes eimithen laeth ech amhald escáleich". Ap-héreidh aibh escailin: "Ntéch rethí, rryden aibh mhillithin ír du, oir mhannen du, oir amhald, hiran, heibhen mhí ech retímhith ír ni ybh oidith ír mhí. Yc ao mhuiren retí ech retímhitith". Oir déidh retí, phireir cé fír dheighren.

Reti îg îþailîn
Reti îw hwindenis, ân vinlaz airen retivitis, bandez cî îþailîn; eðarn seich on waþiz luz, aynëþern trin ë'dechrît orf îg luðarn ing îch avald creþœ. Ailern reti anf îþailen: "Lëdîn on vihwîs ilchi, æband, hes enmiþîn wæz îch avald îþailen". Ap-heirez anf îþailîn: "Þeich reþi, lëdîn anf vihwiþîn iltŷ, oiren vandîn tŷ, oiren avald, hirân, henvîn vi îch retivitis ilnî'f ondis ilvi. Îg ân vwirîn reti îch retivitis". Oiren denz reti, firern cî finder ðeichren.

[ArturJD]

Iloczas:
/ɑː/ - ai
/eː/ - ei
/oː/ - oi
/uː/ - ui

Skąd ta konwencja?

Bardzo fajnie, że zamieściłeś takie porównanie. Z chęcią też zobaczę procesy fonetyczne
Jęzk mi się podoba. Dodam tylko, że dużo jest tutaj cyrkumflexów, które jakoś mi się gryzą ze staroangielskimi grafemami. Skąd się wzięły? "Retí yc escailin" wydaje mi się bardziej ortograficznie spójne no i bardziej celtyckie Choć kto wie, z tego drugiego może wyrośnie coś bardzo oryginalnego

[Obcy]

Iloczas:
/ɑː/ - ai
/eː/ - ei
/oː/ - oi
/uː/ - ui

Dość podobnie jak w moim senderoskim xD (pomijając diakrytyki oznaczające tonacje)

[Caraig]

Skąd ta konwencja?

Bardzo fajnie, że zamieściłeś takie porównanie. Z chęcią też zobaczę procesy fonetyczne
Jęzk mi się podoba. Dodam tylko, że dużo jest tutaj cyrkumflexów, które jakoś mi się gryzą ze staroangielskimi grafemami. Skąd się wzięły? "Retí yc escailin" wydaje mi się bardziej ortograficznie spójne no i bardziej celtyckie Choć kto wie, z tego drugiego może wyrośnie coś bardzo oryginalnego

Kiedy miałem już cyrkumfleksy, nie chciałem dodawać innych diaktryków dla iloczasu i dlatego postanowiłem zrobić taki myk
Poza tym w grę wchodzi też fakt, że w tesekarskim iloczas jest w fazie zaniku (por. chociażby im. retí i tes. reti) - tak jest też w większości języków ereldzkich. Pod tym względem immarejski jest dość archaiczny.
Co do cyrkumfleksów to chciałem, żeby ten język wyglądał bardziej "twardo" (tak mi się jakoś kojarzą ).
Jako ciekawostkę dodam, że dźwięk ə zapisywany jest jako ë na modłę Andorejczyków (kiedyś też napiszę coś o tym języku, jako że ich królestwo jest ważne z punktu historii kontynentu. Nie jest to jednak język z rodziny ereldzkiej).

EDIT:
Tfu, andorejski nie zalicza się do tej samej grupy, (czyli ereldzkiej) ale zalicza się do tej samej rodziny.

[Caraig]

Dobra, w końcu zachciało mi się coś napisać, więc dodam trochę informacji o czasowniku i imiesłowach, a także różnych konstrukcjach, bo jest to, razem z rzeczownikami, część mowy, która uległa największym zmianom.

Czasownik w immarejskim odmieniają się przez czasy i tryby (można też mówić o aspektach, jednak w tym przypadku tylko aoryst oraz imperfectum są konkretnie zróżnicowane na dokonany i niedokonany, w czasach zaprzeszłym i przyszłym, które są czasami złożonymi, markerem dk/ndk jest odpowiednia forma imiesłowu, natomiast czas teraźniejszy nie rozróżnia aspektu w ogóle). Czasowniki we wszystkich konstrukcjach odmieniają się bezosobowo.

Zacznijmy od czasów; wyróżnia się ich 5:

czas teraźniejszy - używa się go do wyrażania wszystkich czynności dziejących się w chwili mówienia, jak i przy opisywaniu tych rutynowych i stałych, a także kiedy mówimy o tym, co wydarzy się w niedalekiej przyszłości oraz czasami to, co działo się w bliskiej przeszłości (szczególnie tam, gdzie nie podciągniemy imperfektu, a gdzie możemy użyć okolicznika czasu, np. zdanie "Wczoraj nie poszedłem do szkoły." będzie miało formę {nie iść^PRS ja do szkoła^ALL wczoraj}).

aoryst - jest to czas przeszły dokonany używany przy opisywaniu zdarzeń umiejscowionych w przeszłości, ale bez większego związku z teraźniejszością, choć we "współczesnym" (z punktu rachuby conworldu) immarejskim przestało to mieć znaczenie, bowiem zanikło perfectum. Nazwa "aoryst" jest więc raczej używana ze względów historycznych.

imperfekt - czas przeszły niedokonany, używany podobnie jak aoryst, z tym że może mieć związek z bliską przeszłością.

czas zaprzeszły - stosuje się go wszędzie tam, gdzie mowa jest o wydarzeniach, które miały miejsce przed jakimś wydarzeniem z przeszłości. Jest to czas złożony. Tworzy się go poprzez odpowiednią formę (dokonaną/niedokonaną) imiesłowu przymiotnikowego czynnego oraz czasownika posiłkowego, áile [ˈaːjlə] - "być" lub seaibha [ˈsɨːvæ] - "móc", w formie aorystu (od czego to zależy, będzie nieco dalej).

czas przyszły - używany jest do wyrażania dalszej przyszłości, co do których mamy pewność, że się wydarzą. Podobnie jak czas zaprzeszły, jest to czas złożony i również tworzy się go w podobny sposób; używając dokonanej lub niedokonanej formy imiesłowu przymiotnikowego czynnego czasu przyszłego áile lub seaibha w formie czasu teraźniejszego.

W immarejskim są też (i w sumie tylko) dwa tryby:

tryb rozkazujący - służy do wydawania poleceń, komend lub rozkazów.

tryb łączący - przejął role trybu życzącego oraz przypuszczającego. Służy do wyrażania życzeń, emocji, możliwości, osądów, itp... a także służy do wyrażania przyszłości w sytuacji, kiedy nie mamy pewności, że coś się wydarzy. Często używaną formą czasownika w tym trybie jest supinum.

Czasowniki w bezokoliczniku kończą się na -a lub -e, np.
eha - jeść
ríge - skakać
ine - myć
ceda - grać
ande - przyjść
llaige - dać

Od końcówki czasownika zależy to, jaki przyjmie on wzorzec odmiany. Jednak, aby to zrobić, potrzebny będzie jeszcze zaimek w mianowniku, jako że czasowniki nie odmieniają się osobowo.
[table=1]
[tr]
[td]Mianownik[/td]
[td]hi - ja[/td]
[td]ni - ty[/td]
[td]mhí - on[/td]
[td]fhí - ona[/td]
[td]cé - ono[/td]
[td]du - my[/td]
[td]be - wy[/td]
[td]tú - oni/one[/td]
[/tr]
[tr]
[td]Dopełniacz[/td]
[td]hen[/td]
[td]nen[/td]
[td]mhén[/td]
[td]fhén[/td]
[td]cén[/td]
[td]dhen[/td]
[td]ben[/td]
[td]thén[/td]
[/tr]
[tr]
[td]Ablatyw[/td]
[td]hoin[/td]
[td]noin[/td]
[td]mhóin[/td]
[td]fhóin[/td]
[td]cóin[/td]
[td]doin[/td]
[td]boin[/td]
[td]tóin[/td]
[/tr]
[tr]
[td]Allatyw[/td]
[td]hoen[/td]
[td]noen[/td]
[td]mhýn[/td]
[td]fhýn[/td]
[td]cýn[/td]
[td]doen[/td]
[td]boen[/td]
[td]týn[/td]
[/tr]
[tr]
[td]Wołacz[/td]
[td]hien[/td]
[td]nien[/td]
[td]mhién[/td]
[td]fhién[/td]
[td]chién[/td]
[td]dhien[/td]
[td]bhien[/td]
[td]thién[/td]
[/tr]
[/table]

Końcówki czasów prostych
[table=1]
[tr]
[td][/td]
[td]końcówka[/td]
[td]przykład[/td]
[/tr]
[tr]
[td]cz. teraźniejszy[/td]
[td]-an, -en[/td]
[td]cedan, anden[/td]
[/tr]
[tr]
[td]aoryst[/td]
[td]-aidh, -eidh[/td]
[td]cedaidh, andeidh[/td]
[/tr]
[tr]
[td]imperfekt[/td]
[td]-air, -eir[/td]
[td]cedair, andeir[/td]
[/tr]
[/table]

Supinum - jest formą powszechnie używaną w trybie łączącym. Nie odmienia się. Tworzy się ją porzez dodanie cząstki -aeth [aɨ̯θ]. Końcówka ta jest taka sama dla obu typów koniugacji.
Przykłady:
eha > ehaeth - aby jeść
ríge > rígaeth - aby skakać
ine > inaeth - aby myć

Wybrane czasowniki nieregularne
[table=1]
[tr]
[td]bezokolicznik[/td]
[td]cz. teraźniejszy[/td]
[td]aoryst[/td]
[td]imperfekt[/td]
[td]supinum[/td]
[td]tłumaczenie[/td]
[/tr]
[tr]
[td]áile [ˈaːjlə][/td]
[td]séann [ˈseːən][/td]
[td]thóann [ˈθoːən][/td]
[td]—[/td]
[td]ánaeth [ˈaːnaɨ̯θ][/td]
[td]być[/td]
[/tr]
[tr]
[td]seaibha [ˈsɨːvæ][/td]
[td]seaibh [ˈsɨːv][/td]
[td]soibh [ˈsɔi̯v][/td]
[td]—[/td]
[td]seaibhaeth [ˈsɨːvaɨ̯θ][/td]
[td]móc[/td]
[/tr]
[tr]
[td]llyde [ˈɬəd̺ə][/td]
[td]llaid [ɬai̯d̺][/td]
[td]llaidh [ɬai̯ð][/td]
[td]llair [ɬai̯r][/td]
[td]llaeth [ɬaɨ̯θ][/td]
[td]robić[/td]
[/tr]
[tr]
[td]craide [ˈkrai̯d̺ə][/td]
[td]craiden (regularna) [ˈkrai̯d̺ən][/td]
[td]croidh [ˈkroi̯ð][/td]
[td]—[/td]
[td]craeth [ˈkraɨ̯θ][/td]
[td]mieć powinność[/td]
[/tr]
[tr]
[td]téide [ˈteːjd̺ə][/td]
[td]téch [teːx][/td]
[td]téidh [teːjð][/td]
[td]téir [teːjr][/td]
[td]tédaeth [ˈteːd̺aɨ̯θ][/td]
[td]słyszeć[/td]
[/tr]
[tr]
[td]mhuire [ˈvʲiːrə][/td]
[td]mhuiren [ˈvʲiːrən][/td]
[td]mhíraidh [ˈvʲiːrai̯ð][/td]
[td]—[/td]
[td]mhíraeth [ˈvʲiːraɨ̯θ][/td]
[td]mieć[/td]
[/tr]
[tr]
[td]ri [rʲi][/td]
[td]rryden [ˈrəd̺ən][/td]
[td]rreidh [rei̯ð][/td]
[td]lleir [ɬei̯r][/td]
[td]rraeth [raɨ̯θ][/td]
[td]boleć[/td]
[/tr]
[tr]
[td]aiche [ˈai̯xə][/td]
[td]achien [ˈaçɛn]~[ˈaxʲjɛn][/td]
[td]achiedh [ˈaçɛð]~[ˈaxʲjɛð][/td]
[td]ácheir [ˈaːxei̯r][/td]
[td]áchaeth [ˈaːxaɨ̯θ][/td]
[td]iść[/td]
[/tr]
[/table]

Czasy złożone
Najważniejszą cechą czasów złożonych jest używanie imiesłowów, zatem przedstawię je tu wszystkie, także te, których do czasów złożonych się nie używa. Do wszystkich potrzebny jest odpowiedni prefiks oraz temat czasownika.

Imiesłów przymiotnikowy czynny (dokonany)
fai(r)- + temat, np.:
llyde > faillyd
ine > fairin

Imiesłów przymiotnikowy czynny (niedokonany)
mhai(n)- + temat, np.:
llyde > mhaillyd - robiący
ine > mhainin - myjący

Imiesłów przymiotnikowy czynny (dokonany) czasu przyszłego
aep- + temat, np.:
mhuire > aepmhír
aiche > aepách

Imiesłów przymiotnikowy czynny (niedokonany) czasu przyszłego
oi(n)- + temat, np.:
mhuire > oimhír
aiche > oinách

Imiesłów przymiotnikowy bierny (dokonany)
ai(mh)- + temat, np.:
eha > aimhech - zjedzony
llyde > aillyd - zrobiony

Imiesłów przymiotnikowy bierny (niedokonany)
ui(r)- + temat, np.:
eha > uirech - jedzony
llyde > uillyd - robiony

Imiesłów przysłówkowy współczesny
aet- + temat, np.:
eha > aetech - jedząc
llyde > aetllyd - robiąc


Czas zaprzeszły
Aby utworzyć czas zaprzeszły, będzie nam potrzebny:
• imiesłów przymiotnikowy czynny,
• czasownik posiłkowy w aoryście; jeśli imiesłów utworzony jest od czasownika dynamicznego, będzie to áile (być), a jeśli od czasownika statycznego, będzie to seaibha (móc),
• zaimek osobowy w mianowniku,

W tejże kolejności (wedle szyku VS), np.:
Fairíc thóann hi. - Pobiegłem.
Mhairíc thóann hi. - Biegłem.
Faitéd soibh hi. - Usłyszałem.
Mhaitéd soibh hi. - Słyszałem.

Czas przyszły
Sprawa tutaj ma się bardzo podobnie, tak więc potrzeba nam:
• imiesłowu przymiotnikowego czynnego czasu przyszłego,
• czasownika posiłkowego w czasie teraźniejszym; tak samo áile - dla czasowników dynamicznych - i seaibha dla statycznych,
• zaimka osobowego w mianowniku.

Również w szyku VS, np.:
Aepách séann hi. - Pójdę.
Oinách séann hi. - Będę szedł.
Aepteid seaibh hi. - Usłyszę.
Oitéd seaibh hi. - Będę słyszał.

Tryb rozkazujący
Najważniejszą funkcję przy tworzeniu trybu rozkazującego pełni podmiot. Wyrażony jest on za pomocą wołacza, a więc tryb ten tworzy się tak samo jak czas teraźniejszy, z tym że podmiot występuje w wołaczu, np.

Llaid nien. - Zrób.
ale
Llaid ni. - Robisz.

Achien mhién. - Niech (on) idzie.
ale
Achien mhí. - (On) idzie.

Tryb łączący
Tryb ten jest dużo bardziej rozbudowany i używa oczywiście wielu partykuł. W wielu konstrukcjach trybu łączącego podmiot, podobnie jak w trybie rozkazującym, stoi w wołaczu. Poniżej będą najbardziej powszechne konstrukcje.

Przypuszczenie
Zdanie przypuszczające tworzymy przy pomocy partykuły íf, stojącej przed czasownikiem; zależnie od aspektu, będzie on występował w aoryście lub imperfekcie, np.:
Íf eamhair hi ehaeth fes. {chcieć^SJV-IPFV ja^NOM jeść^SUP coś^NOM} - Chciałbym coś zjeść.

Íf ehaidh hi fes. {jeść^SJV-AOR ja^NOM coś^NOM} - Zjadłbym coś.

Nadzieja/życzenie
Do utworzenia tej konstrukcji będziemy potrzebować partykuły ry, imiesłowu przymiotnikowego czynnego, czasownika posiłkowego oraz podmiotu w wołaczu.
Przykłady:

Ry aepllyd séann mhién. {oby robić^{PFV.ACT.ADJ.FUT.PCP} być^PRS on^VOC} - Oby on to zrobił. (w przyszłości; mówca ma nadzieję, że podmiot wykona czynność w niedalekim czasie)

Ry faillyd thóann mhién. {oby robić^{PFV.ACT.ADJ.PCP} być^AOR on^VOC} - Oby on to zrobił. (w przeszłości; mówca ma nadzieję, że czynność została wcześniej wykonana przez podmiot)

Ry mhaillyd séann mhién. {oby robić^{IPFV.ACT.ADJ.PCP} być^PRS on^VOC} - Oby on to robił (w tej chwili).

Eamhan/Íf eamhair hi, laeth* thóann nien an. {chcieć^PRS/chcieć^SJV-IMPERF ja^NOM robić^SUP być^AOR ty^VOC to^NOM} - Chcę/Chciałbym, żebyś to zrobił.

*llaeth > laeth; nastąpiła lenicja czasownika w zdaniu podrzędnym

Nidhan hi, moth séann hi. -  Myślę, więc jestem.

Inne konstrukcje
Zdania typu Chodźmy!, Zróbmy to!, etc., nie występują w trybie rozkazującym, lecz w trybie łączącym, np.:

Pá achien dhien! - {niech iść^PRS my^VOC} - Chodźmy!

Pá llaid dhien an! - Zróbmy to!


Jeszcze zdanie pytające. Nie jest to już tryb łączący, ale nie było wcześniej, więc dodam.

Aby je utworzyć, przed szyk zdania nominalnego wstawiamy partykułę yn, np.:

Yn séann ni náot? - Jesteś tu?



To by było chyba na tyle. Jeśli coś jest niejasne albo o czymś zapomniałem, to pytajcie śmiało.