Polska klawiatura - projekt

[Norris]

Althist, do którego już raz było podejście.
Mechanizacja pisania w carskiej Rosji jest szybsza niż w rzeczywistości, jest o wiele więcej maszyn do pisania. Jako że po liberalizacji w 1905 wrócił język polski do urzędów, konieczne jest utworzenie maszyn z polskim językiem, jednak tak, aby klawisze nie różniły się zbytnio od carskiego układu JIUKEN, z uwagi na dwujęzyczność urzędników. Układ zostaje wprowadzony na terenie KP w 1913 roku, krótko przed wybuchem I wojny światowej. Podobnie jak pierwowzór, do liter używane są 34 klawisze, nie jest używane relatywnie rzadkie ⟨q⟩, zamiast którego zastępczo nożna użyć ⟨o⟩, wzorem rosyjskiej fity. Pierwotny projekt opracowany pod koniec XIX wieku przewiduje literę ⟨é⟩, jednak pod wpływem wycofania w 1891 i jej realnego zaniku z polskich tekstów ostatecznie w jej miejscu pojawia się ⟨ź⟩, tu pewna analogia do zanikającej w rosyjskim iżycy. Podobnie nie ma klawiszy dla cyfr 1 i 0 z uwagi na podobieństwo do I i O.
Ilustracja układu:

[Świętopełk Kowalski]

Polski klawiszowy przyrząd (zwany po wysokopolsku "pisarnikiem"), powinien ku wielkiemu trudu przechylić się, jako Anty-Dvorak, w swym zawiłościach ukryty. Bo przetarg w nierównościach, zwoje mózgowe rozkwitną w wyższych tonach, by wiedza wzrosła, jak płody wszechmocne, a społeczeństwo mądre i rozumne stawało przed nami w niezmierzonej chwale.

[Norris]

Tu z kolei prawdopodobnie najstarszy polski układ klawiatury, na maszynie firmy Hammond z USA, z której od 1897 korzystał Bolesław Prus jako pierwszy polski pisarz. Układ był oparty na QWERTY, z czego w miejscu liter typowych dla wyrazów obcych były polskie znaki diakrytyczne. Maszyna posiadała coś w rodzaju Alta, lecz bezpośrednio dostępne były prawie wszystkie polskie znaki, pod ,,Altem" były tylko ⟨ń⟩ i ⟨ź⟩, a także ⟨x⟩, nie było ⟨q⟩ i ⟨v⟩, a także wycofanego już ⟨é⟩. Podobnie pod ,,Altem" były cyfry i wszystkie znaki interpunkcyjne, co mogło być już trochę niewygodne.
Zgodnie ze statystykami, ok. 95% znaków pisarskich stanowią litery, ok. 4% znaki interpunkcyjne, a ok. 1% cyfry, więc walenie ,,Alta" co 20 klawisz to wynik niewiele lepszy niż w PL programisty (Alt co 14 klawisz).