Język mezmarski

[Toivo]

Przedstawiam mój nowy projekt, który narodził się z tego, jak chwilowo z sentymentu powróciłem do conworldu fantasy, który tworzyłem ponad 10 lat temu.

Język mezmarski (dejva mezmarika /'dɛʒvɑ mɛz'mɑɾikɑ/), zwany też językiem wspólnym (dejva canjabna /'dɛʒvɑ t͡ʃɑn'd͡ʒɑbnɑ/), to język indoeuropejski satemowy, nienależący do żadnej z istniejących grup indoeuropejskich. W conworldzie byłby językiem Imperium Mezmarskiego - dużej cywilizacji, odpowiadającej czemuś pomiędzy starożytną Grecją a Rzymem. Byłby używany na dużym terytorium, też jako lingua franca przez różne ludy zamieszkujące Imperium i jako język międzynarodowy w niemal całym conworldzie. W założeniu ma być dość blisko trzymający się praindoeuropejskiego, a z drugiej strony w miarę prosty, nadający się na język "wspólny".

Projekt ma służyć też rozwijaniu mojej wiedzy na temat języków indoeuropejskich, która nie jest zbyt wielka, więc rozwój języka i etymologia na pewno będą roić się od przekłamań, bzdur i nooblangerstwa, dlatego z góry proszę o wyrozumiałość. Wszystko, co prezentuję, ma charakter bardzo wstępny i jeśli tworzenie tego języka mi się szybko nie znudzi, to na pewno będzie się jeszcze wiele razy zmieniać.

1. Dźwięki

Ponieważ w conworldzie alfabet łaciński najprawdopodobniej zostałby stworzony do zapisu tego języka, jednym z założeń było wykorzystanie jak najwięcej liter alfabetu łacińskiego, a jednocześnie nieużywanie żadnych diakrytyków (z wyjątkiem makronów dla długości samogłosek). Z drugiej strony, nie chciałem, żeby system dźwięków był zbyt podobny do łacińskiego. Oto wynik:

m /m/, n /n/
p /p/, t /t/, c /t͡ʃ/, k /k/, q /q/
b /b/, d /d/, g /g/
f /f/, s /s/, x /ʃ/, h /x/
v /v/, z /z/, j /ʒ~d͡ʒ/*
r /r/, l /l/, y /j/

* [d͡ʒ] w nagłosie sylaby, [ʒ] w kodzie

a /ɑ/, e /ɛ/, i /i/, u /u/, o /o/

Każda samogłoska może być długa (oznaczana makronem). Długie samogłoski nie różnią się jakością od krótkich. Dyftongi nie występują.

2. Najważniejsze prawa dźwiękowe

Satemizacja:
kʷ, gʷ, gʷʰ > k, g, gʰ
ḱ, ǵ, ǵʰ > t͡ʃ, d͡ʒ (> ʒ), ç (> ʃ)

Rozwój zwartych dysząco-dźwięcznych:
bʰ, dʰ, ǵʰ, gʰ > β, ð, ʝ, ɣ > f, z, ʃ, x

Inne charakterystyczne zmiany:

h₁e > ya
tr, dr > t͡ʃ, d͡ʒ
nʃ > ʒ
k > q (w otoczeniu laryngałów)

3. Morfologia

Deklinacja będzie w miarę podobna do łacińskiej/bałtyckiej. Koniugacja będzie zachowana, ale uproszczona, niektóre czasy rozwiną się na nowo - szczegóły nadejdą jak ogarnę praindoeuropejski czasownik.

4. Przykładowy tekst: owca i konie

AVIS YAP YACVI

Kalnē avis, kuta ne jābva vlnōs, vēdēt yacvos.
Ēnas zrejva gārum vejnam, antras berva mejam bermen,
tertas gīve vexva xomum.
Avis sakē ad yacvos: "crdi moye fragit
vēdenti ki xomus yacvāms ujzēt vrajti."
Yacvi atsakēt: "qōsi avi, crdya nosya fragent
kada vēdime ka xomus, mejōras, athabit vlnam tovam
kom gōdē prō samō. Yap avis ne jābit vlnōs."
Can tō clōsito, avis fegva pera plāninam.

Przykładowe etymologie

*dʰeh₁ > zēti "dawać"
*ǵab- > jābti "mieć" (~ ang. "keep")
*h₁éḱwos > yacvas "koń" (~ łac. "equus")
*h₁epi > yap "i" (~ gr. "epí")
*werǵ- > vrajti "robić" (~ ang. "work")

Z tekstu na razie wyłania się jedna ciekawa konstrukcja składniowa: can tō clōsito "usłyszawszy to", dosłownie jest frazą przyimkową znaczącą "z tym usłyszanym".

[ArturJD]

Czekam na więcej ^^

Wiem, że pewnie to jeszcze opiszesz, ale jako że podałeś tekst to spytam się już teraz. Co z akcentem?

[Toivo]

Z akcentem się jeszcze nie zdecydowałem. W grę wchodzi albo swobodny nietoniczny jak w nowogreckim, albo - jeśli to mnie przerośnie - coś na wzór germański, czyli na pierwszą sylabę nie licząc przedrostków.

[Henryk Pruthenia]

Ciekawe.  Czekam na więcej!

[Obcy]

Gdyby było to zapisane z j zamiast y, č zamiast c, ž zamiast j, š zamiast x i ķ zamiast q oraz gdybym zmieszał ā z ō (taki alfabet litewsko-łotewski), to bym się pewnie zakochał w tym języku  ;-D

[Lukas]

Język ciekawy jednak o ile mi wiadomo to nad gramatyką trzeba popracować. Gdzyż satemowe zawsze małą conajmniej kilka deklinacji i koniugacji jak słońskięskie i irańskie, armeński

[elslovako]

Języki słońskięskie zawsze były moimi ulubionymi.

[Toivo]

Wygląda na to, że zacząłem projekt na kolejne 10 lat. Strona jest w wersji mocno roboczej, stąd brakujące fragmenty, częste zmiany itd., ale jak ktoś chce podglądać rozwój tego języka na żywo, to zapraszam.