Przetłumacz zdanie

Zaczęty przez Widsið, Listopad 27, 2015, 10:40:52

Poprzedni wątek - Następny wątek

Widsið

Proponuję nowy temat tłumaczeniowy, oparty na podobnej zasadzie, jak temat ze słowem do tłumaczenia. O co chodzi:

1. Znajdujemy jakieś zdanie do tłumaczenia, najlepiej po polsku, ale może być po angielsku - inne języki sobie odpuśćmy, wątpię, żeby znalazł się jeszcze jakiś, którzy znają wszyscy użytkownicy forum.
2. Podając zdanie, podajemy link do źródła, żeby można było sprawdzić kontekst.
3. Każda kolejna osoba tłumaczy zdanie poprzednika i swoje własne, najlepiej podając także glosy (polecam powszechne w opr. naukowych zasady lipskie). Można dodatkowo podać kilka dodatkowych informacji, jeśli coś ciekawego dzieje się w wymowie, składni, morfologii czy etymologii.

Na północ od Aarhus, drugiego co do wielkości miasta Danii, powstanie pierwsze w tym kraju osiedle pozbawione samochodów. (źr.)

Dr.
Nord fan Aarhus, de naastgrootste stad Dänmarkes, komd dat frome sedlung des landes, die frij fan dem autowaanen sei, oorricht.
nord fan Aarhus de naastgroot-st-e stad Dänmarke-s kom-d de from-e sedlung des land-es die frij fan dem autowaan-en sei oorricht-d
północ od Aarhus DEF.SG.F.NOM drugi-największy-SUP-DEF miasto Dania-SG.GEN przyjsć-3.SG.PRES.IND DEF.SG.F.NOM pierwszy-DEF osiedle DEF.SG.N.GEN kraj-SG.GEN REL wolny od DEF.PL.DAT samochód-PL.DAT być.SG.PRES.SUBJ budować-PTP.PERF

Uwagi:
1. Oorricht to imiesłów od oorrichten. Prefiks oor- powstrzymuje dodanie ge-, a zębowy wygłos - dodanie kolejnego -d.
2. Zastosowany w drugim zdaniu czas przyszły powstał w wyniku elipsy podwójnego czasownika posiłkowego warden kommen. To jest powszechna tendencja, mająca na celu unikanie łańcuchów czasownikowych na końcu zdania w stronie biernej. Kommen jest standardowym czasownikiem posiłkowym czasu przyszłego.
3. From "pierwszy" cf. skand. fram "naprzód".
  •  

Obcy

#1
Spróbuję sił w nowym wyzwaniu, chociaż chciałem ułożyć własne zdanie :-P
Oczywiście na pierwszy ogień pójdzie sztandarowy astralogermański.

Norðlich ðes Aarhus, dächhoderes stads ät Dänišəmland, ës ëntständet ät ðəm land orštes säiðelen ëntfouren fäiränsens.
na północ - (rodz.określ. w dop.lp.) - Aarhus(dop.lp.) - drugi co do wielkości(dop.lp.rn.) - miasto(dop.lp.) - w - Dania(cel.lp.) - (podmiot nieokreślony) - powstawać(3.os.lp.teraźn.-przysz.łączący) - w - (rodz.określ. w cel.lp.) - kraj(cel.lp.) - pierwszy(mian.lp.rn.) - osiedle(dop.lp.) - pozbawiony(nieodm.) - samochód(dop.lm.)

1. W innych językach germańskich byśmy powiedzieli second biggest, am zweitgrößten, czyli ze stopniem najwyższym, w germańskim mamy natomiast stopień wyższy, dächhoderes.
2. Musi być rodzajnik przed Aarhus, bo miejscowość kończy się na -s.
3. Powinniśmy powiedzieć w Danii, a nie Danii, ponieważ dopełniacz nie wyraża tu wprost przynależności ani nie wyraża funkcji ablatywu, ani nie jest konstrukcją dopełniaczową. Poza tym reguły stylistyczne nie zalecają zagnieżdżania dopełniacza w konstrukcjach dopełniaczowych.
4. Musimy użyć ës, bo podmiot w trzeciej osobie zawsze musi być przed czasownikiem.
5. Forma ëntständet dosłownie oznacza rzekomo powstaje, jednak poza mową zależną wyraża ona czas przyszły zamiast teraźniejszego, a dokładnie oddaje zamiar, plan w postaci znaczenia ma powstać, jest planowane powstanie.
6. Forma ät ðəm land nie może się znajdować między przymiotnikiem a rzeczownikiem. Mimo to nie możemy umieścić jej po rzeczowniku ze względu na inne określenie (nie chcemy przecież powiedzieć, że Dania jest pozbawiona samochodów  ;-) ) ani dalej z przyczyn stylistycznych.
7. Imiesłowy umieszczamy po rzeczownikach, jeśli rzeczownik jest już określony jakąś przydawką. W tej pozycji imiesłowy zawsze są nieodmienne.

Moje zdanie:
Wybór nowych sędziów TK na posiedzeniu Sejmu 2-3 grudnia to dalsze łamanie konstytucji - ocenił szef klubu PO Sławomir Neumann. (źródełko)

Outkäiren nüinens vardänsens ðes GS (Grondrailiches spouchenrads) ät ðəm däien ðes Sejms 2.-3. dächtüntesmaunds iš uäiðeres bräichen ðes grondrais - ës toulgt Sławomir Neumann, vourkäirer ðes PO.
wybór(mian.lp.) - nowy(dop.lm.) - sędzia(dop.lm.) - (rodz.okr. w dop.lp.) - TK - w,na - (rodz.okr. w cel.lp.) - posiedzenie(cel.lp.) - (rodz.okr w dop.lp.) - Sejm(dop.lp.) - 2-3 grudnia - być(3 os.lm.teraź.-przysz.oznajm.) - dalszy(biern.lp.rn.) - łamanie(biern.lp.) - (rodz.okr. w dop.lp.) - konstytucja(dop.lp.) - (podmiot nieokr.) - ocenić(3.os.lp.przesz.oznajm.) - Sławomir Neumann(mian.lp.) - szef,przedstawiciel(mian.lp.) - (rodz.okr. w dop.lp.) - PO
1. Korzystamy z tzw. dopełniaczowej formy daty 2.-3. dächtüntesmaunds, ponieważ data opisuje nie czynność, a termin.
2. W germańskim opis danej osoby znajduje się prawidłowo po imieniu i nazwisku.
3. Musimy użyć dopełniacza ðes PO, ponieważ skrótowiec PO jest zakończony w wymowie /ɔ/, a takie rzeczowniki nie mogą przyjmować żadnych końcówek.

EDIT: BTW sory za skorzystanie z lewackiej strony
  •  

Widsið

#2
CytatEDIT: BTW sory za skorzystanie z lewackiej strony
Naprawdę ma to dla ciebie takie znaczenie, że trzeba aż przeprosić? ;)

Dr.
Dat oorwaal dem nüven Grundgelagsdoomhofrichtern oop der 2-3 Desember-samnsitting steed als ein wijderfulgend brük des Grundgelages - werd POs fraktionsleeder Sławomir Neumann an.
dat oorwaal dem nüv-en grund-gelag-s-doom-hof-richter-n oop der 2-3 Desember-samnsitting stee-d als ein wijderfulgend brük des grund-gelag-es wer-d PO-s fraktion-s-leeder S.N. an.
DEF.SG.N.NOM wybór.SG.NOM DEF.PL.DAT nowy-DEF.PL.DAT podstawowy-prawo-BND-osąd-dwór-sędzia-PL.DAT na DEF.SG.F.DAT grudzień-posiedzenie.SG.DAT stać-3.SG.PRS.IND jako INDEF.SG.N.NOM łamanie DEF.SG.N.GEN podstawowy-prawo-SG.GEN oceniać-3.SG.PRS.IND PO-SG.GEN klub-BND-lider-SG.NOM S.N. PRT

1. Oorwaal pochodzi od czasownika oorweelen, w którym oor- nie powstrzymuje dodania ge- w imiesłowie (oorgewaald). Zazwyczaj jeśli złożenie z oor- będzie miało aus- po niemiecku, uit- po niderlandzku, ut- po skandynawsku albo out- po angielsku, będzie możliwa jego odmiana z ge- po drawsku, chociaż oczywiście od takiej reguły są wyjątki (np. oorprobeeren - oorprobeerd, mimo że niem. ausprobieren, ndl. uitproberen).
2. "Oceniać" to czasownik rozdzielnie złożony/frazowy: anwerden. Podobnie jak w przypadku fraz z czasownikiem posiłkowym, i tutaj jest tendencja do trzymania partykuły blisko czasownika w mowie, jeśli czasownik następuje po podmiocie (S.N. werd an [...], dat... "S.N. ocenia [...], że..." vs. stand. S.N. werd [...] an, dat...).


Dlaczego jej kolega wracał do domu tak dziwną trasą? (źr.)

Dr.
Wooroom nam scher bekennis ein so besunder weg heem?
dlaczego brać.3.SG.PRT.IND jej kolega jeden.ACC taki dziwny.SG.ACC droga.SG.ACC dom

1. Drogę po drawsku się bierze.
2. Gdyby nie dodatkowy opis owej drogi do domu, słowo weg możnaby opuścić - heemnemen to pełnoprawny czasownik, oznaczający "pójść do domu".
3. Bekennis to "znajomy", w odróżnieniu od kennis "celebryta, gwiazda" i bekende "ktoś, coś co znamy, nie jest nam obce". Istnieje także słowo kollega, związane z relacjami nawiązywanymi w miejscach edukacji i pracy, no i friend, który znaczeniowo jest bliższy do swojego polskiego, niż angielskiego kognatu.
  •  

Obcy

#3
Jestem mistrzem, już trzeci raz dyskusję zaczynającą się ode mnie przeniesiono do Dupnicy, a jestem na forum niecałe pół roku  :-P :-P :-P

Houəm säin ërnes kander hait vourθ häimən səunes uonderliches uäi?

Houəm säin - ërnes - kander - hait vourθ - häimən - səunes - uonderlich - uäi?
dlaczego - ona(dop.lp.) - znajomy,kolega(dop.lp.) - przychodzić,wracać(3.lp.przesz.oznajm.) - dom(cel.lp.) - taki(bier.lp.rn.) - dziwny(bier.lp.rn.) - droga,sposób(bier.lp.)

1. Normalnie jego/jej to hin/hine/hines, jednak jeśli potrzebujemy zaznaczyć płeć żeńską, to używamy formy dopełniacza zaimka ërne (ona).
2. Häimən w kontekście "do domu" jest gramatycznie rzeczownikiem, choć często uznaje się go za przysłówek. Właściwie to wyjątek, gdyż celownik w funkcji allatywu powinien zawsze przyjmować rodzajnik, ale häimen (dom) go nie przyjmuje.
3. Fraza səunes uonderliches uäi mimo formy biernikowej jest dopełnieniem dalszym czasownika nieprzechodniego vourθ häien. Porównaj to ze zwrotami life your life i ich lebe mein Leben.
4. Nie dodajemy do przymiotnika -es, jeżeli jest poprzedzony słówkiem səuen (taki).


To zwykła kradzież. Na samą myśl robi mi się niedobrze.
ðes ðes onsonderlich fäichen. Mins mäikent ounmachtich nou ät dei ðenes.   stąd

ðes - ðes - onsonderlich - fäichen - mins - mäikent - ounmachtich - nou - ät - ðei - ðenes.
to - (rodz.okr.) - zwykły(mian.lp.rn.) - oszustwo(mian.lp.) - ja("długi" cel.lp.) - robić (się), sprawiać(3.lp.teraź-przysz.oznajm.) - niedobry,niedobrze(w sensie mdlenia) - tylko - na - myśl(cel.lp.) - to(dop.lp.)


1. Zdania typu To (jest)... wyrażamy, pisząc ðes + rzeczownik. Jeśli rzeczownik jest rodzaju nijakiego, to dodajemy rodzajnik ðes (tzw. pozorna duplikacja). Przymiotnik w takich okolicznościach odrzuca ewentualne -es.
2. W rozbiorze logicznym traktuje się jako całość wyrażenie nou ät ðei ðenes. Inną, często spotykaną formą tego wyrażenia jest nou ðeiäns ðes.
  •  

Widsið

Chyba będziemy sami to rozwijać, Oni są beznadziejni.

Dr.
Het is wist einen diefstal. Mij ward to unbehages, waneer ik an het denke.
het is wist ein-en diefstal mij ward to unbehag waneer ik an het denk-e
to być.3SG.PRES.IND po-prostu kradzież ja.DAT stać-się.3SG.PRES.IND do dyskomfort-DAT.SG kiedy ja.NOM na to.DAT myśleć-1SG.PRES.IND

1. Wist to jedna z paru obecnych w drawskim partykuł modalnych. Kiedy występuje w zdaniu twierdzącym, odpowiada najczęściej polskim po prostu, zwyczajnie, zdecydowanie albo absolutnie. W zdaniu przeczącym wskazuje na niepewność mówiącego: wist nein "raczej nie", het weet ik wist necht "chyba tego nie wiem".
2. Mij is/ward to ubehages ma podobny odcień znaczeniowy, jak polski odpowiednik. Niby coś tam nie za dobrze, ale wiadomo, że chodzi o to, że zaraz się uleje - metaforycznie lub nie.
3. Konstrukcja mij is/ward jest w drawskim powszechniejsza, niż jej niemiecki odpowiednik mir ist/wird. Za źródło takiego stanu rzeczy obarcza się wpływ słowiański.

Tylko jeżeli wyznaczono nam rolę zadupia, to trudno to będzie zmienić. (źr.)

Dr.
Ak omwel wij als Ald Schijthof oorgeweld warden, komd het moode sijn, het to forödern.
ak omwel wij als ald-schijthof oor-ge-weld ward-en, kom-d het moode sijn het to-forödern
ale jeśli my jako zadupie wybrać-PTP zostać-PL.PRT.IND przyjść-3SG.PRS.IND to trudny być to zmienić

1. Moode to kognat do niem. müde i ndl. moe "zmęczony".
2. Ald Schijthof to "stary gówniany dwór". Pseudotoponimicznych określeń na "zadupie" jest parę, ale to mi jakoś najbardziej pasowało do opisywanych w artykule Mazur. Schijthofseeger "właściciel gównianego dworu" to z kolei osoba, która ma arystokratyczne aspiracje i chciałaby, żeby jej przodkowie byli szlachtą, no ale nie wyszło. Samo schijt(e) "gówno" nie jest szczególnie mocnym wulgaryzmem, nawet słabszym w odbiorze niż polskie gówno, ale mimo to raczej należy go unikać w cywilizowanej rozmowie.
  •  

Obcy

astralogerm. Nou ounən onderuäiƨten'š füint ðes sotenstads, ës häit hard ðən sai ðes outern mäiken.

Nou - ounən - onderuäiƨten - 'š - füint - ðes - sotenstads - ës - häit - hard - ðən sai - ðes - outern - mäiken.
tylko - my(cel.lp.) - wyznaczony(nieodm. im.bier.) - być(3.lp.teraź-przysz.ozn.) - funkcja(bier.lp.) - (rodz.okr. w dop.lp.) - pipidówa,gówniane miasto(dop.lp.rn.) - (podm.nieokr.) - iść(3.lp.teraź-przysz.ozn.) - trudny(nieodm.) - żeby,aby - to(bier.lp.) - inaczej - czynić,robić(bezokol.)

1. Konstrukcja z przestawnym szykiem, czasownikiem "być" i imiesłowem biernym odpowiada mniej więcej angielskiej konstrukcji having done sth...
2. Zaimki osobowe lubią być na drugim miejscu w zdaniu, a na pierwszym w konstrukcjach pseudoergatywnych.
3. Lekko wulgarny rdzeń soten- w sotenstad jest "neoablautowany", dlatego pojawia się głoska o niewystępująca w kognatach z innymi germańskmi.
4. Konstrukcja ës häit + przysłówek + ðən sai + bezokolicznik oznacza:  jest + przysłówek + bezokolicznik.
5. Czasownik outern mäiken jest bardziej formalnym określeniem czasownika chanƨ̌en. Choć traktujemy go na podobnych zasadach jak niemieckie czasowniki rozdzielnie złożone w formie bezokolicznikowej i angielskie "phrasal verbs" w formie odmienionej, zawsze piszemy oba człony rozdzielnie.

Zaostrzenie przepisów ma spowodować zmniejszenie napływu fali uchodźców, jaką od trzech miesięcy przeżywa Szwecja. (stąd)

ërstränchlen ðes rais šoð häð outsloutnisen ät ërsläinǝn oindräings ðes outθräiverentaids, hounən svärigesland ërlüvt θärdens maundens.
ërstränchlen - ðes - rais - šoð - häð - outsloutnisen - ät - ërsläinǝn - oindräings - ðes - outθräiverentaids - hounən - svärigesland - ërlüvt - θärdens - maundens
zaostrzenie(mian.lp.) - (rodz.okr. w dop.lp.rn.) - prawo,przepisy(mian.lp.) - mieć powinność(3.lp.teraź-przysz.ozn.) - mieć(bezokol.) - konsekwencja,skutek(bier.lm.) - na,w - zmniejszenie(cel.lp.) - napływ(dop.lp.) - (rodz.okr. w dop.lp.rn.) - fala uchodźców(dop.lp.) - jaki,który(bier.lp.rm.) - Szwecja(mian.lp.) - przeżywać(3.lp.teraź-przysz.ozn.) - trzy(dop.lm.) - miesiąc(dop.lm.)

1. Na początku zdania nie może być diakrytyk pisany wielką literą.
2. Gdybyśmy chcieli napisać tylko "zmniejszenie napływu", to musielibyśmy wstawić rodzajnik przed drugim rzeczownikiem: ërsläinǝn ðes oindräings, jednak nie musimy tego robić ze względu na dodatkowe określenie.
3. Forma dopełniaczowa taka jak w wypadku θärdens maundens oznacza ablatyw, czyli od kiedy coś się dzieje. W astralogermańskim odmieniamy wszystkie liczebniki, w przeciwieństwie do innych germańskich. Formę mnogą maunden można zastąpić potocznie formą mäunder, ale tylko w wypadku, gdy z kontekstu wynika, że chodzi nam o miesiące, nie o pieniądze.
  •  

Widsið

dr.
De rechtforschriftsforscherping schal an der bemindring fan der asylumsöokerüuder, die Sweden fan drij maande begood, fören.
de rechtforschrift-s-forscherping schal an der bemindring fan der asylumsöoker-üude-r die Sweden fan drij maand-e begoo-d för-en
DET.F.SG.NOM przepis-CMP-zaostrzenie.NOM.SG mieć-powinność.3SG.PRS.IND na DET.F.SG.DAT zmniejszenie.DAT.SG od DET.F.SG.DAT uchodźca-fala-DAT.SG REL Szwecja.NOM od trzy miesiąc-ACC.PL przechodzić-3SG.PRS.IND prowadzić-INF

Z ciekawostek w tym zdaniu mamy:
1. Różne sposoby składania wyrazów. Podobnie jak w pozostałych językach germańskich, ustalenie, kiedy powinno, a kiedy nie powinno się użyć Fugeaffiksu, jest w zasadzie niemożliwe. Zwykle afiks nie pojawia się, jeśli ostatnia spółgłoska danego wyrazu też może wystąpić w roli afiksu - mamy więc do czynienia z koalescencją (w tym zdaniu na przykładzie asylumsöokerüude "fala uchodźców"), afiks -s- łączy rzeczowniki, w których występuje relacja podrzędności (rechtforschriftsforscherping "zaostrzenie przepisów"), a afiksy -en- i -er-, jeśli jednym z kompozytów jest przymiotnik (w zdaniu akurat brak przykładu, ale np. seekenhuws "szpital", kalderkammer "spiżarnia"). Od tych zasad jest, oczywiście, bardzo dużo wyjątków.
2. Wtrącona fraza identyfikująca, jak w przykładzie "(...) die Sweden fan drij maande begood (...)", jest typowa dla drawskich rejestrów formalnych, jednak jako że wywala główny czasownik znaczeniowy na bardzo odległy koniec wypowiedzi, rzadko pojawia się w mowie. Zwykły użytkownik najpewniej mówiąc sformułowałby powyższe zdanie inaczej, np. korzystając z imiesłowów.
3. Rzeczowniki odczasownikowe zakończone na -ing tworzą odrębną klasę odmiany i mimo inherentnie żeńskiego rodzaju, przypominają fleksyjnie bardziej a-tematowe rzeczowniki męskie, z tą różnicą, że nie rozróżniają żadnych form przypadkowych w liczbie pojedynczej: NOMGENDATACC.SG bemindring "redukcja", RELNOMACC.PL[/size] bemindringe, GENDAT.PL bemindringen. Rzeczowniki męskie zakończone na nietożsamy etymologicznie sufiks -ing, jak np. flüchting "uchodźca, uciekinier", odmieniają się natomiast jak zwykłe a-tematy.

Vegeta is a fictional character in the Dragon Ball manga series created by Akira Toriyama. (źr.)

Vegeta is eine fictijve figur, weeder in der af Akira Toriyama oorgedaachten Dragon Ball-mangaserier blijkd.
V. is ein-e fictijv-e figur weeder in der af A.T. oor-ge-daacht-en D.B.-manga-serie-r blijk-d
V. być.3SG.PRS.IND INDEF-F.SG.NOM fikcyjny-INDEF.F.SG.NOM postać.SG.NOM który w DEF.F.SG.DAT przez A.T wy-PRF-myślony-DEF.F.SG.DAT D.B.-manga-seria-DAT.SG występować-3SG.PRS.IND

To zdanie trzeba było trochę przetworzyć, żeby ładniej wyglądało, chociaż jego tłumaczenie słowo w słowo z ang. też byłoby oczywiście możliwe, nawet jeśli słabe stylistycznie.
1. Przymiotnik fictijf ma w bazowej formie w wygłosie f, które zmienia się w v przy odmianach. Podobnie dzieje się z s: huws "dom" - huwzen GENDAT.PL.
2. Weeder jest uniwersalnym zaimkiem wprowadzającym zdania względne. Znane z poprzedniego przykładu die jest typowe dla wtrąceń. W języku potocznym w obu funkcjach mogą występować także dar i wat.
3. Mamy przykład na długą określającą frazę bierną af Akira Toriyama oorgedaacht. Podobnie jak po niemiecku, umieścimy ją przed, a nie po określanym rzeczowniku.
4. Oorgedaacht to forma czasownika oordenken, jednego z tych, w którym prefiks oor- zastępuje uwt-. Z tego powodu w formie imiesłowu należy wstawić także ge-.
5. Dodany dla zmniejszenia "ciężkości" zdania czasownik blijken "wystąpić, pojawić się" jest kognatem niem. bleichen i nl. blijken i zachowuje mocne odmiany.
  •  

matriksoft

#7
italski (t'italescena)
Vegeta este ed'osova povestiva vo t'veste oto ed'manga Dragon Ball ituorena iso Akira Toriyama.
Vegeta - być (3.os. l.p. cz.ter.) - (rodz. ż. nieokr.) osoba - literacki (r. ż.) - w - (rodz. ż. okr.) seria - od - (rodz. ż. nieokr.) manga - Dragon Ball - stworzony (r. ż.) - przez - Akira Toriyama

Według scenarzystki odcinka i ówczesnej producentki Lauren Faust Celestia przez tysiąc lat po uwięzieniu młodszej siostry robiła co tylko mogła, aby zaaranżować wydarzenia, które byłyby w stanie uwolnić dobroć Luny z sideł zawiści Nightmare Moon. (źr.)

Podele ta scienarica oto t'otozinoco i ta ociasna preuogica Lauren Faust, creso zisonze lieta po t'upientane oto ta mlodosia sestra Celestia gilasie, to ceto mogiasie, vi pregotuovete soluocie, cuotore vi mogiaco osovuogite ta duorrote oto Luna iso zi sella oto t'saviste oto Nightmare Moon.
według - (rodz. ż. okr.) - scenarzystka - od - (rodz. m. okr.) odcinek - i - (rodz. ż. okr.) - ówczesny (r. ż.) - producentka - Lauren Faust - przez - tysiące - lata - po - (rodz. m. okr.) uwięzienie - od - (rodz. ż. okr.) - młodszy (r. ż.) - siostra  - Celestia - czynić (3.os. l.p. cz.przesz.) - (rodz.m. okr.) - co - móc (3.os. l.p. cz.przesz.) - by - przygotować (bezok.) - okoliczności - które - by - móc (3.os. l.p. cz.przesz.) - oswobodzić (bezok.) - (rodz. ż. okr.) - dobroć - od - Luna - z (czegoś) - (rodz. mn. okr.) - sidła - od - (rodz. ż. okr.) zawiść - od - Nightmare Moon

Jak widać, nóbląg sławłoski.
void.
  •  

Obcy

#8
Lauren Faust släidäns, dräibeierǝ ðes ND-afsnids ond häigenuärdichǝm prodüišänsǝ, Celestia stränchelhap düð hou kǝn ät þüiƨandǝn jäirǝn hinden oinkachelǝn säches säidenläidǝs ðǝn sai outmäiken oinkoumnisen, houne häðtnen ðǝn mäi ät fourenläien Lunäer gǝudes ðesoinern Nightmare-Mooner hatenforfäirfäils.
Lauren Faust – släidäns – dräibeierǝ – ðes – ND-afsnids – ond – häigenuärdichǝm – prodüišänsǝ – Celestia – stränchelhap – düð hou kǝn – ät – þüiƨandǝn – jäirǝn – hinden – oinkachelǝn – säches – säidenläidǝs – ðǝn sai – outmäiken – oinkoumnisen – houne – häðnen ðǝn mäi – ät – fourenläien – Lunäer – gǝudes – ðesoinern – Nightmare-Mooner – hatenforfäirfäils.
Lauren Faust (C.lp.) – według – scenarzystka (C.lp.) – (rodz.okr. w D.lp.rn.) – odcinek telewizyjny (D.lp.) – i – ówczesny (C.lp.rż.)– producentka (C.rż.) – Celestia (M.lp.) – z całych sił – robić, co się da (3.lp.przeszł.ozn.) – w, przez – tysiąc (C.lm.rn.)– rok (C.lm.) – za, po – uwięzienie (C.lp.) – swój (D.lp.rż.) – młodsza siostra (D.lp.) – żeby – zorganizować, zaaranżować – wydarzenie, zdarzenie (B.lm.) – który (M.lm.rn.) – być w stanie (3.lm.przesz.łącz.) – do, na – uwolnienie (B.lp.) – Luna (f.dzierż.) – dobroć (D.lp.) – wewnątrz, z wnętrza – Nightmare Moon (f.dzierż.) – pułapka zawiści (D.lp.)

  • Skrótowiec ND oznacza näiddäilen (telewizja).
  • W zwrocie düǝn hou kǝn (robić, co się da) nie odmieniamy gramatycznie czasownikowego członu kǝn, który zawsze powinien się znaleźć w niezmienionej formie ze względu na to, że cały zwrot funkcjonuje jako zrost, a w takich wypadkach odmieniamy tylko główny czasownik.
  • Wyrażenia ät þüiƨandǝn jäirǝn hinden... i þüiƨande jäiren hinden... znaczą całkiem co innego. Pierwsze z nich sugeruje, że po jakimś zdarzeniu nastąpiło coś, co się działo w przeciągu tysiąca lat (ciąg czasu), natomiast drugie sugeruje, że coś się stało, odkąd minęło tysiąc lat od jakiegoś zdarzenia (punkt czasu).
  • Wyraz säidenläidǝ (młodsza siostra) jest zapożyczeniem z szemierskiego sédünledá.
  • Zwrot häðen ðǝn mäi (być w stanie) oznacza dosłownie "mieć władzę" i wymaga wyrażenia przyimkowego z ät i rzeczownikiem w bierniku.
  • Z pozoru dziwaczne formy Lunäer i Nightmare-Mooner to po prostu regularnie utworzone formy dzierżawcze: końcówka -er + przegłos (jeśli to możliwe). Za to jest nieco gorzej z pisownią takich form, ponieważ do zapisu używa się łącznika, apostrofu i/lub fonetycznie napisanej przegłoszonej samogłoski.

[Jest] Co najmniej 30 śmiertelnych ofiar i około 200 rannych, w tym trzech Polaków dwóch terrorystycznych zamachów samobójczych do których doszło we wtorkowy ranek w Brukseli. (stąd)

ës iš mindrest 30 mourenlichen ond 200 besäiðichten, houers þärden Polnišen, ät dachǝn sächfourenlichǝn slachenšränchǝn, houne häðten plat ðes dächtendäier mørchen ät Brüsel.
ës iš – mindrest – 30 – mourenlichen – ond – 200 – besäiðichten – houers – þärden – Polnišen – ät – dachǝn – sächfourenlichǝn – slachenšränchǝn – houne – häðten plat – ðes – dächtendäier – mørchen – ät – Brüsel.
jest (3.lp.teraźn.ozn.) – co najmniej – 30 (B.lm.rm.) – ofiara śmiertelna (B.lm.) – i – 200 (B.lm.rm.) – ranny (B.lm.) – z czego, w tym – trzy (B.lm.rm.) – Polacy (B.lm.) – w, na – dwa (C.lm.rn.) – samobójczy (C.lm.rn.) – atak terrorystyczny (C.lm.) – który (M.lm.rn.) – mieć miejsce, dojść (3.lm.przesz.ozn.) – (rodz. okr. w B.lp.) – wtorkowy (nieodm.) – poranek (B.lp.) – w, na – Bruksela (C.lp.)

  • Czasownik seën (być) zawsze łączy się z biernikiem jako orzecznikiem. W dodatku biernik germański w liczbie mnogiej różni się od mianownika w przypadku form męskich.
  • Wyraz dächtendäier (wtorkowy) to reliktowa forma dzierżawcza od dächtesdäi (wtorek). Przy okazji germańskie "numerowane" dni tygodnia korzeniami sięgają słowiańskiego nazewnictwa dni tygodnia.
  •  

Drukarz

Ö aspoň 30 umrtiś a unzöfar 200 zraunönyj, vciötnö triöś Poľotōj, dvou tierroristictiöś zeubsmordatientotōj, t tiöröum ďusľa uoj uťarnyj rouňua uoj Bruaksieli.

Holenderski nauczyciel: Jak mam uczyć, gdy muzułmańskie dzieci biją brawo na wieść o zamachu? (stąd)

Źaliendstiöj ucitiej: Jat mom uciť, když muaslimskoj diöti applaudiruajou, kdy se ziödöa ja atientotöj?
  •  

Obcy

Naiðestlandiši läirer säit: Hou kǝn outlaten, sächäns kindänsen, hou anfaien outkounden ät säinǝ ðes slachens?
naiðestlandiši – läirer – säit  – hou – kǝn – outlaten – sächäns – kindänsen – hou  – anfaien  – outkounden – ät  säinǝ – ðes – slachens
holenderski (M.lp.m) – nauczyciel (M.lp) – mówi (3.lp.ter.ozn)  – jak, w jaki sposób – móc (1.lp.ter.ozn) – wykładać, nauczać – widząc – dzieci (B.lm) – gdy, jak, co – bić brawo, wspierać, kibicować (3.lm.ter.ozn) – wiadomość (B.lp) –no, a temat – (rodz. okr. w D.lp.n) – zamach (D.lp)


  • Zdanie germańskie wygląda lepiej stylistycznie, gdy mamy jakieś orzeczenie przed wprowadzeniem cytatu. Uwaga, cytatów po dwukropku nie otaczamy żadnymi cudzysłowami. Należy jednak wiedzieć, że cudzysłowy drukarskie w astralogermańskim wyglądają tak: "...", natomiast drugorzędne są rzadko używane, a jeśli trzeba, to oznacza się je tak: \...\. Przy okazji ważna uwaga: ukośnik w germańskim jest normalny m.in. w funkcji dzielenia, np. 30/100 (tak w dokumentach oznacza się grosze), 50/kg (nie używa się jednostki waluty, czyli tutaj koron), jednak m.in. przy alternatywie jest zawsze odwrócony, np. ðer\ðe\ðes.
  • Outlaten to jest zapożyczeniem z haureńskiego utlaten.
  • Wprowadza się imiesłów "widząc" aby podkreślić, że niemożność uczenia jest bezpośrednim i wartościującym przyczynę skutkiem bicia brawa dzieci na wieść o zamachu. Co najważniejsze, konstrukcje z czasownikami typu "widzieć", "słyszeć", "czuć" są budowane inaczej niż w innych językach germańskich, bo w ten sposób: czasownik postrzegania + logiczny podmiot postrzeganej czynności w B. + hou + czasownik postrzeganej czynności
  • Anfaien uważa się generalnie za kalkę z niemieckiego, jednak znaczenie już dawno uległo poszerzeniu i dziś ma o wiele mniej oczywisty związek z kibicowaniem, niż to się dzieje w języku niemieckim. Jeszcze uwagi co do akcentowania: generalnie akcentujemy na przedrostek, jeśli forma czasownika bez przedrostka byłaby jednosylabowa, w przeciwnym wypadku akcent pada na rdzeń. Najważniejsze grupy wyjątków to bezokolicznik z przedrostkami an-, vour-, oin-, out-, houn- (akcent na przedrostek) oraz czasowniki z nieproduktywnymi przedrostkami, m.in. for-, be-, ge- + np. też czasownik outlaten (akcent bezwarunkowo na rdzeń). Z kolei przedrostki ër-. ënt- nie mają jednej reguły w kwestii akcentowania, przy czym pierwszy z nich przed "jednosylabówkami" jest częściej akcentowany na przedrostek (tak się dzieje na ogół tylko w czasie teraźniejszym, chociaż wyjątkiem jest m.in. ërsäinen), wyjątkiem jest m.in. ërläisten, z kolei drugi częściej na rdzeń (poza rzeczownikami odczasownikowymi), wyjątkiem jest m.in. ënthäiven (dla czasu teraźniejszego).
Członkom Komunistycznej Partii Rosji nie podoba się, że wiele zagranicznych firm wykorzystuje symbol czerwonej gwiazdy "w komercyjny i niepożądany sposób". (stąd)

Gläiðer ðes Komunistišes Saids Vrändeslands seën onfraien ðenes, ðäš hroute outernlandišene firmen benødichen täichnis ðes särstars träidliches ond nouenrehourenes uäi.
  •  

Widsið

#11
dr.
Dem midgeliden der Kommunistischen Partij Russlands is nijt lief, dat fijle uwterländische firmen dat roodstersymbol «in einer commercialer end bolwünschder wijzer» bruwken.
dem midgelid-en der kommunistisch-en partij Russland-s is nijt lief dat fijl-e uwterländisch-e firm-en dat rood-ster-symbol in eine-r commercial-er end bolwünschd-er wijze-r bruwk-en
DEF.PL.DAT członek-PL.DAT DEF.F.SG.GEN komunistyczny-DEF.F.SG.GEN partia.SG.GEN Rosja-GEN być.3SG.PRS nie drogi ze wiele-PL.NOM zagrnaiczny-INDEF.PL.NOM firma-PL.NOM DEF.N.SG.ACC czerwony-gwiazda-symbol.SG.ACC w INDEF.F-DAT komercyjny-INDEF.F.SG.DAT i niepożądany-INDEF.F.SG.DAT sposób-SG.DAT używać-PL.PRS

W tym zdaniu stosunkowo niewiele ciekawostek:
1. Konstrukcja dat gefald mij, odpowiadająca strukturalnie niem. das gefällt mir znaczy "lubić" a nie "podobać się" i dlatego nie mogła tu zostać użyta. Na wyrażenie "podobania się" używa się konstrukcji dat is mij lief, dosł. "jest mi to drogie". Lief jest przymiotnikiem reliktowym, poza tą konstrukcją występującym jeszcze w zwrocie owat lief heven, funkcjonującym, podobnie jak po niemiecku, jak nieromantyczne lub słabsze "kochać", a także jako coraz rzadsze już otwarcie listu - wtedy niezależnie od rodzaju w formie lieve.
2. Bol-/Bal- jest dosyć archaicznym przedrostkiem (< ssas. balu-), który pojawia się stosunkowo rzadko, przede wszystkim w kontekstach moralnych (baldaad "zły uczynek", balwerk "zbrodnia", bolswift "cwany", daw. "chytry, przebiegły", bolhüchdig "mający złe zamiary" itd.). Prefiks przeżywa od lat 20. XX wieku nową młodość, spopularyzowany przez moralizatorski trend w literaturze. Pojawia się on także w języku potocznym, niejednokrotnie przydając modyfikowanemu słowu wulgarnego wydźwięku: het was 'ne bollack "było chujowo"; lack "zabawa".

Trochę ta fontanna wygląda jak talizman albo kamienne zaklęcie, które ma ochronić miasto przed gniewem wymazanych z mapy rzek. (źr: Springer, F. "Wanna z kolumnadą", s. 133)

dr.
Dizen springbron seed ein bit wij einen talisman efte ein steintoover oor, die der stad fan der wreeder to dem oor der karter gefernden floode forfaan schal.
diz-en springbron see-d ein bit wij ein-en talisman efte ein stein-toover oor die der stad fan der wreede-r to dem oor der karte-r gefern-den flood-e forfaan schal
  •  

Obcy

#12
astralogerm.
ðener drächelsproung si səumen hou iluƨ̌ensäin, houes šoð häiren ðes stad ängsten ðens fløchens outšouren šarts.

Ciekawostki:

  • Język germański – tak jak większość języków Kontynentu, ma silne tendencje purystyczne, stąd fontanna to drächelsproung, dosł. ujście wody, wodny wytrysk (jedynie w starohaureńskim i staroastralskim został poświadczony kognat z ang. water, czyli *uäder).
  • Czasownik siən ("widzieć", jako nieprzechodni znaczy właśnie "wyglądać") należy do tej grupy kilkunastu czasowników, które w 3.os.lp. przyjmują końcówkę zerową zamiast końcówki -t. Za to  czasie przeszłym czasowników z zerową końcówką jest znacznie więcej, bo prawie sto. Warto tu podkreślić, że już dawno zaszło wyrównanie końcówek czasu przeszłego i czasu teraźniejszego, jeszcze przed VIII-IX wiekiem (jeszcze w postaci , która dziś przetrwała tylko w czasownikach zakończonych w rdzeniu na t).
  • Häiren to najprawdopodobniej slawizm przekazany pośrednio z chatyńskiego harnēti. Często występuje w postaci ërhäiren, jako że w pisowni jest tożsame z häiren w sensie "słyszeć". Czasownik przyjmuje rekcję dopełniaczową, co jest w germańskim częstym zjawiskiem w porównaniu np. z niemieckim. Dopuszcza się też rekcję z przyimkiem vourən (odmienionym przez rodzaje!) + biernik, ale jest ona stosowana w bardziej dosłownym i neutralnym sensie.
  • W germańskim wolno dawać imiesłów bierny po rzeczowniku (a nawet jest to częsta praktyka) i wtedy on nie ulega odmianie przez liczby, rodzaje i przypadki, cały czas ma on końcówkę zerową (a właściwie to końcówkę -en). šouren – jak można łatwo podejrzewać – jest laryngizmem, a konkretnie pożyczką szemierską.

Kiedy się po nią [piłkę — przypis Obcego] schylił, poślizgnął się i wpadł do rzeki, ale natychmiast stanął na nogi i wyszedł z wody. (źr.)
Hou ër ðes rijkt oinläinäns, ër outglijð ond foult ät ðes fløch, houäber släinlich stänðt ät bäinən ond hait ðes drächels oineren.

Ciekawostki:

  • Trudno znaleźć jednowyrazowy odpowiednik schylania się w jakimś celu, więc stosuje się zwrot räiken oinläinäns (dosł. sięgać, schylając się). Warto też wspomnieć o wielu czasownikach mocnych: räiken – rijk, outgläiden – outglijd, fäilen - foul (w sensie "podobać się" bez końcówki -t w czasie przeszłym!), häien – hai.
  • häien + dopełniacz + oineren dosłownie oznacza "iść z wnętrza czegoś". Nie daje się tu przedrostka out- (z,od), ponieważ outhäien ma nieco inne znaczenia, m.in. "zakładać", "przypuszczać", "wyprowadzać".
  • (EDIT: zapomniałem :P ) Warto zauważyć, że w germańskim odpowiedniku zwrotu stanąć na nogi używamy celownika wyrazu bäinen (nogi), a nie biernika.
  •  

Obcy

#13
Postanawiam zachęcić wszystkich do kontynuacji tej zabawy.

Istanbudzki:
Kdy jen siegnul dolu, izručil sie i opadnul v reku, jeno izmest'no vratil sie na nodzi i jezšidl iz vody.
Kdy – jen – siegnul – dolu – izručil sie – i – opadnul – v reku – jeno – izmest'no – vratil sie na nodze – i – jezšidl – z vody
Kiedy – on (B.lp.) – sięgnąć (3.lp.przeszł.) – w dół, na dół (B.lp.) – poślizgnąć się (3.lp.przeszł.) – i – wpaść, spaść (3.lp.przeszł.) – do rzeki, nad rzekę (B.lp.) – ale, jednak – nagle, natychmiast – wrócić (3.lp.przeszł.) na nogi (B.podw.) – i – wyjść, zejść – z wody (D.lp.)


Ciekawostki:

  • Nie ma w istanbudzkim jednego czasownika schylić się. Zamiast tego stosuje się złożenie o dosłownym znaczeniu "sięgnąć na dół".
  • Jak łatwo zauważyć, istanbudzki czasownik izručit' sie jest pochodzenia niemieckiego. Różnica jest taka, że do niemieckiego ausrutschen dodano zaimek zwrotny.
  • Zwrot vratit' sie na nodzi, chociaż przez większość Istanbuków tłumaczone jako "wrócić na (jednej) nodze", ma tak naprawdę bardzo starą historię, ponieważ zachował formę liczby podwójnej rzeczownika noga, czyli nodzi (dawniej nodze: [e] przechodziło na [i], kiedy następowało w pozycji posttonicznej, po cyrkumfleksowanej sylabie).
  • Mamy jezšidl, a nie izšidl, ponieważ jest zasada, że po spójniku i cząstka iz- wymienia się na jez-, aby nie doszło do samogłoskowego rozziewu.

Piąte miejsce w sierpniowym zestawieniu FIFA to najlepszy wynik reprezentacji Polski w historii. (źródło)

Astralogermański:
Füints plëtš ät FIF-äer ächtsmaundlichǝm oinsäten mint hodstes houdes gesäidnises ërhäivnis ðes polnišes vouränsens.
Füints – plëtš – ät – FIF-äer – ächtsmaundlichǝm – oinsäten – mint – hodstes – houdes gesäidnises – ërhäivnis – ðes – polnišes – vouränsens
piąty (M.lp.n.) – miejsce (M.lp.) – w, na – [nieodmienny przymiotnik FIFA] – sierpniowy (C.lp.n.) – zestawienie (C.lp.) – oznaczać, być (3.lp.ter.) – największy (B.lp.n.) – całej historii (D.lp.n.) – wynik (B.lp.) – [rodzajnik określony w D.lp.] – polski (D.lp.n.) – reprezentacja (D.lp.)


Ciekawostki:

  • Dziwna jest forma FIF-äer, ale to po prostu przymiotnik dzierżawczy od FIF-y, co się często robi z nazwami m.in. imion, miast czy skrótowców. Omawiany wyraz musi posiadać przegłos, ponieważ skrót zawiera samogłoskę [a], co z kolei automatycznie wymusza zastosowanie końcówki -er.
  • Co ciekawsze, ranking FIF-y jest tylko jeden, co sugerowałoby użycie przedimka określonego w wyrażeniu ät FIF-äer ächtsmaundlichǝm oinsäten, ale tak się nie dzieje, ponieważ zgodnie z zasadami gramatyki przymiotnik dzierżawczy blokuje użycie rodzajnika. Identyczna sprawa jest z użyciem liczebnika porządkowego i przymiotnika w stopniu najwyższym – w przeciwieństwie do innych germańskich prawie nigdy się nie używa rodzajnika przed takimi wyrazami.
  • Czasownik minen (oznaczać) często zastępuje czasownik seënen (być) w języku pisanym.
  • Polskie wyrażenie "najlepszy w historii" oddajemy w astralogermańskim jako hodstes houdes gesäidnises, co dosłownie się tłumaczy jako "najlepszy w całkowitej historii", a więc musimy użyć jeszcze słówka houd (całkowity), aby wyrażenie brzmiało naturalnie dla ucha Germańczyka.
  • Niektóre zdania brzmią w germańskim bardzo "sygmatycznie", czego dowodem jest powyższe tłumaczenie. Mamy aż siedem wyrazów z rzędu zakończonych na [s]!
  •