Slawizmy i bałtoslawizmy w j. bałtolitewskim przed antysłowiańską reformą.

[Ліцьвін]

Pamiętajmy, że np. avinas, vilna, bal(t)as, galva to wspólne dziedzictwo bałtosłowiańskie, nie zapożyczenia.

Cytując mój pierwszy post:

Pogrubienie - Slawizm/słowo rdzennie bałto-słowiańskie/Słowo niesłowiańskiego pochodzenia ale zapożyczone z j. słowiańskich

Nie jestem bałtystą ani jeszcze slawistą, więc trudno mi mieć pewność, jakie słowo to zapożyczenie, a jakie jest rdzennie bałto-słowiańskie dlatego oznaczam je tak samo. Jeśli ty dysponujesz taką wiedzą i masz chęć wypisać wszystkie słowa bałto-słowiańskie zaznaczę je innym kolorem. Słowa w nawiasach z innych języków nie równają się zawsze temu, że liet. słowo z nich pochodzi, ino pokazują, że jest słowo o takiej samej nazwie, pochodzeniu i (często) znaczeniu w j. słowiańskich.

Didis/duży (z doug-jis, por. lit. daug)nie mają nic wspólnego (może jakieś słowiańskie echo didis rozbrzmiewa w długoszowej Dzidzileyli).

Już poprawiam, dziękuje za wskazanie błędu. : )

Podobne zarzuty sztuczności, releksyfikacji z pobudek nacjonalistycznych można by wysunąć w stosunku do wielu języków literackich Europy Śr.-Wsch. (czeskiego, węgierskiego, słoweńskiego [usuwanie germanizmów z wykorzystaniem neologizmów i innych zapożyczeń], częściowo serbskochorwackiego, rumuńskiego [reromanizacja przez masowe zapożyczanie z zachodnioromańskich i łaciny], bułgarskiego [reslawizacja z wykorzystaniem rusycyzmów]). Oczywiście nasilenie i efekt końcowy (stopień powodzenia) był różny w przypadku poszczególnych języków (na ogół kończyło się to zepchnięciem wielu germanizmów/slawizmów/turcyzmów do innego rejestru). Notabene przed rozwojem nacjonalizmów, które windowały ich status, rola tych języków w pewnych sferach życia (nauka, państwowość) była mocno ograniczona, więc relatywnie łatwo było podmieniać czy wymyślać takie słownictwo (por. literacki kaszubski w Polsce, przesycony neologizmami).

Wydaje mi się jednak, że w przypadku innych oczyszczeń nie towarzyszyła przy tym taka nienawiść jak lietuwiska nienawiść do Polaków. Oczywiście każdy nacjonalizm jest zły. Neologizmy także i przyznaję, że nie pochwalam ich w każdym innym języku (jeśli już musieli zmienić to słowo mogli użyć jakiegoś istniejącego odpowiednika, a nie wymyślać). Co do rosyjskiego czytałem gdzieś, że podobno jeszcze parę wieków temu był słowiański w bardzo małym stopniu no ale nie wiem w jakim stopniu prawdziwa jest ta teza.

[Wedyowisz]

Pamiętajmy, że np. avinas, vilna, bal(t)as, galva to wspólne dziedzictwo bałtosłowiańskie, nie zapożyczenia.

Cytując mój pierwszy post:

Pogrubienie - Slawizm/słowo rdzennie bałto-słowiańskie/Słowo niesłowiańskiego pochodzenia ale zapożyczone z j. słowiańskich

Rozumiem, ale nie byłem przekonany, czy jest to jasne dla wszystkich czytających ten wątek (i znaczenia tych nawiasów rzeczywiście nie byłem pewien).

Btw,

Anioł stróż - Anieła ſargas (pra-sł. stȏržь?)

Wg Smoczyńskiego sargas to rzeczownik utworzony przez ablaut od czasownika sergėti (w podobny zresztą sposób, jak prasł. *storžь od *stergti, tylko storžь ma jeszcze palatalizujący sufiks -jь). Relacja słowa bałtyckiego i słowiańskiego nie jest jasna.

[Ліцьвін]

Btw,

Anioł stróż - Anieła ſargas (pra-sł. stȏržь?)

Wg Smoczyńskiego sargas to rzeczownik utworzony przez ablaut od czasownika sergėti (w podobny zresztą sposób, jak prasł. *storžь od *stergti, tylko storžь ma jeszcze palatalizujący sufiks -jь). Relacja słowa bałtyckiego i słowiańskiego nie jest jasna.

Ale mam rozumieć, że i tak ma wspólnego przodka z słowiańskim odpowiednikiem?

Wgl. jeszcze co do Didis, rozumiem, że współczesne liet. Didžioji także nie ma nic wspólnego ze słowem Duży?

[Siemoród]

Btw,

Anioł stróż - Anieła ſargas (pra-sł. stȏržь?)

Wg Smoczyńskiego sargas to rzeczownik utworzony przez ablaut od czasownika sergėti (w podobny zresztą sposób, jak prasł. *storžь od *stergti, tylko storžь ma jeszcze palatalizujący sufiks -jь). Relacja słowa bałtyckiego i słowiańskiego nie jest jasna.

Ale mam rozumieć, że i tak ma wspólnego przodka z słowiańskim odpowiednikiem?

Wgl. jeszcze co do Didis, rozumiem, że współczesne liet. Didžioji także nie ma nic wspólnego ze słowem Duży?

1. Zdaje się, że tak, bo litewski robił czuda z grupami spółgłoskowymi, choć z reguły je utrudniał niż ułacniał.
2. Nie. didžioji < did-io-ji. Słowiańskiemu ž najczęściej odpowiada litewskie g, a litewskie dž to jotowane d.

[spitygniew]

a także dzisiaj graniczą z państwem dawniej zwanym Litwą, a dziś Białorusią

Nie, nie zwanym.

[Icefał]

j. lietuwski

To mi wygląda na gorszy ból dupy niż angielskie Eire na Irlandię

[Ліцьвін]

a także dzisiaj graniczą z państwem dawniej zwanym Litwą, a dziś Białorusią

Nie, nie zwanym.

Wielkie Księstwo Litewskie było w zdecydowanej większości państwem (biało)ruskim. Oficjalnym językiem przed polskim był jedynie ruski. Przeważała też ludność słowiańska zaś żywioł bałtycki cofał się przed słowiańskim, więc tak, zwanym. Zresztą Białorusini nazywali się Litwinami do XX wieku.

j. lietuwski

To mi wygląda na gorszy ból dupy niż angielskie Eire na Irlandię

Starałem się dać nazwę jak najbardziej neutralną z racji, że dawanie temu narodowi monopolu na Litwę jest błędem.

[Ліцьвін]

Wybaczcie za doublepost, niemniej przypadkowo znalazłem takie cudo:
https://play.google.com/books/reader?id=-tBVAAAAcAAJ&printsec=frontcover&output=reader&hl=pl&pg=GBS.PA1
Jest to Biblia po lietuwisku, po przeczytaniu paru stron wydaje się, że z okresu dość silnej slawizacji? Jest to wydanie z 1816 roku przy czym z tego co wyczytałem tu najstarsze wydanie jest z roku 1735. Wydaje mi się, że to nowe, jedyne dostępne różni się tylko tym, że posiada już specjalne znaki dostosowane do języka ale bez tych czeskich, choć pewności niestety nie mam. Jeśli ktoś ma Biblię mógłby porównać jak bardzo obfituje w slawizmy.
Edit: Mam dopasowany jeden fragment z Biblii:
Nowy Testament
Ewangelia św. Łukasza
Rozdział 4, wers pierwszy.
'Pełen Ducha Świętego powrócił Jezus znad Jordanu i przebywał w Duchu [Świętym] na pustyni.' (puszczy w staropolskim)
Ewangelia Szwynto Lukoszaus.
4. Perſtyrimas
'Bet Jezus pilnas Dwaſês Szwentoſês, ſugryźo nů Jordano, ir nuweſtas buwo i puszczią nů Dwaſês.'
U Szyrwida pustynia/puszcza to - Giria, więc jak widać doszedł tu już nowy slawizm na pustynię.
Edit2: Starsza wersja, zachowana w lepszej jakości: https://books.google.pl/books?id=MuZUAAAAcAAJ&printsec=frontcover&hl=pl&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false
Wydaje się, że nie ma żadnych różnic w słownictwie. Mimo wyżej wymienionego slawizmu, którego u Szyrwida nie ma, mamy tu np. Zwaigzde zamiast Szyrwidoskiej Zwaizde na gwiazdę czy też Iůdu zamiast Szyrwidowskiego Żidas na Żyda. Być może to pierwsze to zwyczajny rozwój języka w wyniku którego doszło "g" zaś drugi to stylizacja biblijna?

[poloniok]

Wielkie Księstwo Litewskie było w zdecydowanej większości państwem (biało)ruskim. Oficjalnym językiem przed polskim był jedynie ruski. Przeważała też ludność słowiańska zaś żywioł bałtycki cofał się przed słowiańskim, więc tak, zwanym. Zresztą Białorusini nazywali się Litwinami do XX wiek

Też tak sądzę, robi więcej sensu niż proglumowanie przez (dzisiejszych!) Litwinów że to ich wcześniejsza rzesza była. Język oficjalny był przez wieki wieków koło łaciny ruski (poprzednik białoruskiego i ukraińskiego), a nie jakiś "Litwinski". Niech mówią co chcą. Zresztą dziwnie by było wyobrażać sobie że  taki mały naród (2.5 miliony dzisiaj w Republice Litewskiej) miał kiedyś taką wielką rzeszę...

BTW jesteś Białorusinem (Litwinem )? Twoja flaga...

[Ліцьвін]

Żeby nie było nie odmawiam Lietuwisom litewskości. Także mają do niej prawo ino trochę mniejsze, z racji, że dość szybko ulegli zmarginalizowaniu tonąc w ruskości. Problemem jest to, że dzisiejsza Lietuwa powstała w opozycji do tego co starolitewskie czyli tolerancji i wieloetniczności jak i wyznaniowości, czym Litwa oraz Rzeczpospolita mogły się chwalić, opierając się jedynie na bałtojęzyczności i tym samym zagarniając litewskość dla siebie broniąc jej innym prawowitym następcom czyli Litwinom (Białorusinom) i kresowym Polakom.

BTW jesteś Białorusinem (Litwinem )? Twoja flaga...

Tak, w pewnym stopniu ale w zdecydowanej większości Polakiem.

[Obcy]

Oczywiście każdy nacjonalizm jest zły.

*szowinizm, wszak nacjonalizm niekoniecznie jest skazany na porażkę

[Ліцьвін]

Wydawało mi się, że nacjonalizm = miłość do swojego narodu i uważanie innych narodów za gorsze, zaś patriotyzm = miłość do swojego narodu i szanowanie innych narodów?
Czym więc jest według ciebie szowinizm oraz nacjonalizm? Może pomyliłeś nacjonalizm z patriotyzmem?

[Obcy]

Szowinizm to właściwie jest skrajna odmiana nacjonalizmu. Sam nacjonalizm tylko zakłada, że naród jest najważniejszą wartością w sferze politycznej i wszystkie grupy społeczne danego narodu powinny się solidaryzować ku wspólnemu interesowi. Natomiast patriotyzm to już jest indywidualne uczucie przywiązania do narodu. Tak przynajmniej głosi większość opracowań politologicznych.

[Ліцьвін]

W takim razie użyłem wtedy, jak widać złego słowa. : )

[spitygniew]

Zresztą Białorusini nazywali się Litwinami do XX wieku.

Ale Rusinami też. Pierwsze było tożsamością językową, drugie regionalną. To i to niewiele ma wspólnego ani z dzisiejszymi etnosami, ani z organizmami państwowymi.

Zresztą dziwnie by było wyobrażać sobie że  taki mały naród (2.5 miliony dzisiaj w Republice Litewskiej) miał kiedyś taką wielką rzeszę...

Zresztą dziwne by było wyobrażać sobie że taki mały naród (2,5 miliona dzisiaj w Mongolii) miał kiedyś taką wielką rzeszę...