Długo zabierałem się za stworzenie tego conlangu, dopiero robiąc to zauważyłem ile więcej wysiłku trzeba włożyć w a posteriori niż a priori.
Językiem Italobałkańskim w moim alternatywnym świecie posługują się ludy italskie, które około 1000 roku p.n.e postanowiły opuścić półwysep apeniński i osiąść na terenie dzisiejszej Albanii i Czarnogóry. Plemiona te rozwijały się pod panowaniem rzymskim, nie ulegając romanizacji ze względu na górski charakter ich siedlisk a także odległość od metropolii. Rozpad cesarstwa i napór ludów słowiańskich oraz proto-Albańczyków spowodował stopniowy zanik języka Italobałkańskiego, który dzisiaj utrzymał się jedynie na małych wyspach adriatyckich oraz greckiej wyspie Korfu. Dziś językiem tym mówi około 50 000 osób, z których tylko 3000 jest jednojęzyczna.
Poniższe formy są wariantem klasycznym języka, opartym na standardzie z wyspy Korfu z XVIII wieku, który ze względu na izolację wykazuje bardzo małą podatność na zmiany.
1.0 Alfabet i fonetyka ;
A - [a] , á - [ja] , ann - [ã]
B - [.b]
C - [∅]
D - [d]
E - [ɛ] , é - [jɛ] , enn - [ẽ]
F - [f]
G - [g]
H - [h]
I - [.i] , í - [i:]
K - [k]
L - [l]
M - [m]
N - [n]
O - [ɔ] , ó - [jɔ] , onn - [õ]
P - [p]
R - [r]
S - [.s]
T - [t]
U - [.u] , ú - [ju] , unn - [ũ]
V - [v]
DH - [d],[ð]
LL - [w]
BH - [β]
CH - [k]
Sąsiedztwo niektórych spółgłosek z ú, í, ó, á lub é powoduje następujące zmiany:
[th][/th]
[th][/th]
[/tr]
[tr]
[td]t[/td]
[td]d[/td]
[/tr]
[tr]
[td]p[/td]
[td]b[/td]
[/tr]
[tr]
[td]k[/td]
[td]g[/td]
[/tr]
[tr]
[td]v[/td]
[td]f[/td]
[/tr]
[tr]
[td]m[/td]
[td]mn[/td]
[/tr]
[/table]
Dwuznak "dh" pierwotnie oznaczał [θ], później przechodząc w [ð]. Ze względu na istnienie tej ostatniej wymowy w niektórych dialektach, pisownia nie została uproszczona do "d"
Akcent: Stały, zawsze na przedostatnią sylabę.
Szyk zdania: VOS - dominujący, ze względu na fleksję dopuszczalne są wszystkie inne szyki.
Rzeczownik odmienia się przez rodzaje liczby i przypadki. Rodzaje są 3: męski, żeński i neutralny. Liczby - pojedyncza (
ónsosudh) i mnoga (
fulolldh), oraz 7 przypadków: mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, ablatyw, miejscownik i wołacz. Język Italobałkański znacząco uprościł pierwotną odmianę rzeczownika. Wyróżniane są 3 typy deklinacyjne: W 1 znajdują się rzeczowniki rodzaju żeńskiego zakończona na
-a, drugi obejmuje rzeczowniki zakończone na samogłoski oraz kilka zakończeń spółgłoskowych (
-udh , -os , -lldh , -is). Ostatni trzeci typ obejmuje wyrazy zakończone na spółgłoskę, bez wyjątków.
[th][/th]
[th] auslla - "świt"[/th]
[th]chénos - "ród, rasa"[/th]
[th]miteal - "warstwa"[/th]
[/tr]
[tr]
[td]Mianownik[/td]
[td]auslla | ausllas[/td]
[td]chénos chénos,-os[/td]
[td]miteal miteales , -es[/td]
[/tr]
[tr]
[td]Dopełniacz[/td]
[td]auslla , -a ausllis , -is[/td]
[td]chéno, -o chénos , -os[/td]
[td]midés , -és mitonn , -onn [/td]
[/tr]
[tr]
[td]Celownik[/td]
[td]auslli , -i ausllis , -is[/td]
[td]chénoi , -i chénis , -is[/td]
[td]midé , -é mitev , -ev[/td]
[/tr]
[tr]
[td]Biernik[/td]
[td]auslla , -a ausllas , -as[/td]
[td]chéna,-a chéno,-o[/td]
[td]mite, -e miteales , -es[/td]
[/tr]
[tr]
[td]Ablatyw[/td]
[td]ausllai , -ai ausllis , -is[/td]
[td]chénoi , -oi chénis , -is[/td]
[td]miteai , -i mitev , -ev[/td]
[/tr]
[/table]
Dwie formy jednego wyrazu oznaczają liczbe pojedynczą i mnogą. Oprócz zaprezentowanej tu deklinacji istnieje nieznacznie się różniaca odmiana rzeczowników rodzaju neutralnego, którą zajmę się kiedy indziej.
Przyimek zawsze stoi przed rzeczownikiem, np.
e id sepine - "w domu"
Czasownik odmienia się przez osoby, tryby, czasy i aspekty. Tak jak inne języki italskie, posiada on również określone końcówki dla odmiany czasownika w stronie biernej. Bezokolicznik zanikł, a jego rolę przejęła forma 1.os l.poj czasu teraźniejszego. Znacznie uproszczony został system koniugacji - występują 2 typy - w 1 znajdują sie czasowniki zakończone na dwie samogłoski, a w 2 - na jedną. Istnieje także garść czasowników nieregularnych. Cechą charakterystyczną jest używanie strony biernej jako "domyślnej", strona czynna ogranicza się do czasowników nieprzechodnich.
Typ "1" deklinacji:
[th]dúnau - "uspokajać, koić"[/th]
[th]Strona czynna[/th]
[th]Strona bierna[/th]
|
| 1.os S | dúnau | dúnanur , -nur |
| 2.os S | dúns , -s | dúns, -s |
| 3.os S | dúna | dúnator , -tor |
| 1.os P | dúnams , -ms | dúnamor, -mor |
| 1.os P | dúnate , -te | dúnama, -ma |
| 1.os P | dúnonn , -onn | dúnanator , -nator |
Typ "2"
[th]tanú - "dotykać"[/th]
[th]Strona czynna[/th]
[th]Strona bierna[/th]
[/tr]
[tr]
[td]1.os S[/td]
[td]tanú[/td]
[td]tanur , -ur[/td]
[/tr]
[tr]
[td]2.os S[/td]
[td]tans , -es[/td]
[td]tanos , -os[/td]
[/tr]
[tr]
[td]3.os S[/td]
[td]tane , -e[/td]
[td]tanetor , -etor[/td]
[/tr]
[tr]
[td]1.os P[/td]
[td]tanoms , -oms[/td]
[td]tanemor , -emor[/td]
[/tr]
[tr]
[td]1.os P[/td]
[td]tanete , -ete[/td]
[td]tanema , -ema[/td]
[/tr]
[tr]
[td]1.os P[/td]
[td]tanonn , -onn[/td]
[td]tanitor , -itor[/td]
[/tr]
[/table]
Przykład:
Tanetor kemo chá i úga - dos."Człowiek jest dotykany przez niewolę", niewola niszczy człowieka. Wyraz
chá oznacza "przez kogoś", możliwe jest tu także użycie formy ablatywu.
Tane kema i úgonn - to samo zdanie w stronie czynnej.
Tryb przypuszczający tworzymy odmieniając nieregularny czasownik
koko + nieodmienna forma czasownika, w tym wypadku
dúnach , tangach. Tym, oraz wszelkimi innymi aspektami czasownika zajmę się kiedy indziej.
Przedimek - Występuje jedynie określony
i (M,N) i
á(F). W liczbie mnogiej, kolejno:
is i naPosiadanie - Czasownik "mieć" nie występuje, używa się zamiast tego formy celownika np.
kemi kort , dos, "człowiekowi serce" oznacza "człowiek ma serce"
Słowniczek:Słownik ID-PL
A fulolldh m - większy od 1, mnogi, duży, tw. od AD. fulo - "dużo" + -lldh - "Sfx. form. Am "
A ónsosudh m - pojedynczy, jednostkowy, najbliższy, najdroższy, szanowny, np. przyjaciel, tw. od N. ónsos - "jeden" + -udh - "Sfx. form. Am "
N auslla f(a) - świt, wschód
N chénos m(o) - ród, rasa, rodzina, gatunek, plemię
N kort n(c) - serce
N miteal m(c) - warstwa, powierzchnia, pole, przestrzeń
N ónsos m(o) - jeden, jedynka,
N úgonn n(o) - więzienie, niewola, z p.i *jugom
V koko P(2) - móc, być w stanie, potrafić, umieć, c. kok- ,( nReg)
V chllenu - przychodzić, osiadać, lokować się,
S fér - ale
S uve - kiedy, podczas gdy
S reko - ponieważ, bo, w wyniku
S sin - jeśli, jeżeli
N sepe m(o) - dom (budynek)
V dúnau P(1) - oswajać, uspokajać, c. dúna-
N kemo m(o) - człowiek
PR e - wewnątrz, w
V tanú P(2) - dotykać, być w kontakcie, łączyć się, c. tang-
Przykładowe dłuższe teksty oraz dalsze właściwości czasownika postaram się wrzucić po powrocie z wyjazdu. Piszcie, jeśli zauważcie błędy, bo dużo zmieniałem i mogą one wystąpić
