Język putonghua w obydwu pismach

Zaczęty przez CookieMonster93, Luty 03, 2018, 15:42:01

Poprzedni wątek - Następny wątek

CookieMonster93

Cześć, dzieciaczki. Stwierdziłem, że przydałby się tutaj jakiś porządny kurs chińskiego. Co prawda nie mam absolutnie nic złego do powiedzenia o poprzednim, ale chciałbym poprowadzić własny wg własnego widzimisię. Przy okazji będę tutaj umieszczał różnice między wersją tajwańską a chińską. Poza pismem są delikatne różnice w wymowie, rzadziej występuje ton neutralny i bardzo rzadko różni się odrobinę wymowa. Kurs będzie prowadzony w obydwu pismach. Wszystkie tekściki napisane będą osobno w jednym i drugim, a przy listach słówek, jeśli występuje różnica w wymowie między Tajwanem a Chinami, będzie to ładnie wspomniane. ;-)

Kursy będę prowadził wg własnego podziału na poziomy, pierwsze 2 poziomy będą miały po 300 znaków, kolejne stopniowo więcej. Podział wyglądać będzie mniej więcej w ten sposób:



Mój poziomHSK (certyfikaty chińskie)TOCFL (certfikaty tajwańskie)CEFR
1 (300 字)1 (174 字)A0
2 (600 字)2 (347 字)1 (489 字)A1
3 (1000 字)3 (617 字)2 (787 字)A2
4 (1600 字)4 (1064 字)3 (1304 字)B1
5 (2200 字)5 (1685 字)4 (1936 字)B2
6 (3000 字)6 (2663 字)5 i 6 (~2800 字)C1 i C2

字 zì = znaki

Jak widzicie, starałem się łączyć poziomy tak, żeby jednocześnie uczyć do jednego i drugiego certyfikatu, i żeby dać sobie pulę do wprowadzania jakichś innych uznanych przeze mnie za istotne słów. ;-)

Poziom pierwszy będzie obejmował 25 lekcji (20 lekcji po 15 znaków + ćwiczenia oraz 5 sprawdzianów)

第一課 // 第一课 // dì yī kè // Lekcja pierwsza

1.1 Wprowadzenie do pīnyīnu
1.1.1 Spółgłoski – część pierwsza
1.1.2 Samogłoski – część pierwsza
1.1.3 Intonacja
1.2 Słownictwo
1.3 Gramatyka
1.3.1 Szyk zdania w j. putonghua
1.3.2 Zadawanie pytań z partykułą 嗎 // 吗 // ma
1.3.3 Zadawanie pytań z partykułą 呢 // ne
1.3.4 Przymiotniki w funkcji orzeczenia, przysłówek 很 // hěn
1.3.5 Przysłówek 也 // yě
1.3.6 Tworzenie pytań typu 什麼 // 什么 // shénme


1.1 Wprowadzenie do pīnyīnu

Pierwszą ważną informacją dotyczącą wymowy chińskiej jest to, że nie występuje w niej podział na spółgłoski dźwięczne i bezdźwięczne jak w języku polskim, a raczej na przydechowe i bezprzydechowe. Te pierwsze oznacza się w pinyinie jako bezdźwięczne np. p /pʰ/ [pʰ], pozostałe zaś jako dźwięczne b /p/ [b̥]~[b]. Spółgłoski bezprzydechowe, chociaż fonemicznie oznaczane są jako bezdźwięczne i chociaż tak też mogą być wymawiane, z reguły bliższe są polskim spółgłoskom dźwięcznym albo dźwięcznym spółgłoskom ubezdźwięcznionym (ale nie całkowicie).

1.1.1 Spółgłoski – część pierwsza








pīnyīn
wymowa
pīnyīn
wymowa
b
[b̥] ~ [b]
p
[pʰ]
d
[d̥] ~ [d]
t
[tʰ]
g
[ɡ̊] ~ [ɡ]
k
[kʰ]
m
[m]
n
[n]
h
[x ]
f
[f]
l
[l]
w
[w]
y
[j]

1.1.2 Samogłoski – część pierwsza









pīnyīn
wymowa
a
[a]
o
[ɔ] ~ [wɔ]*
e
[ɤ] ~ [ɯʌ]** lub [ə] - nieintonowane
i
[i] ~ [ɨ]***
u
[u] ~ [y]****
ü
[y]
* po spółgłoskach b, p, m, f
** zależnie od użytkownika [ɤ] może, ale nie musi się dyftongizować, jeżeli nie następuje po nim spółgłoska
*** po spółgłoskach twardych (w kolejnych lekcjach)
**** po spółgłoskach miękkich (w kolejnych lekcjach)

1.1.3 Intonacja

mā – ton wysoki, równy
má – ton wznoszący (od średniego do najwyższego poziomu)
mǎ – ton opadająco-wznoszący (od poziomu średnio-niskiego do najniższego, a potem do wysokiego)
Przy szybkiej wymowie wymawiana jest tylko pierwsza część tonu (od średnio-niskiego na sam dół), często towarzyszy mu creaky voice.
mà – ton opadający (od najwyższego do najniższego poziomu)
ma – sylaba nieintonowana

W przypadku połączenia 3 ton + 3 ton, wymawiamy 2 ton + 3 ton (patrz 你好 w części Słownictwo), jeżeli ton 3 powtarza się więcej niż 1 raz w obrębie jednego słowa / zwrotu, możemy wymówić np. 3 + 3 + 3 + 3 jako 2 + 2 + 2 + 3, gdy zaś mamy 2 zwroty 3 + 3, to raczej będzie to 2 + 3 + 2 + 3.

CLICK

1.2 Słownictwo

Legenda:
繁體字 fántǐzì – znaki tradycyjne
简体字 jiǎntǐzì (czyt. jiántǐzì) – znaki uproszczone
tái – na Tajwanie
zhōng – w ChRL

Bardzo polecam stronę: https://www.mdbg.net/chinese/dictionary do nauki pisania, jeśli klikniecie na wybrany znak, a potem na pędzel, możecie zobaczyć gifa z kolejnością kresek.
























Nr
繁體字
简体字
pīnyīn
PL
Gramatyka
1
ja
zaimek os.
2
ty
zaimek os.
2a
ty (żeńskie)
zaimek os.
3
jiào [d̥͡ʑ̥jɑʊ ˥˩]
1. mieć na imię (lub imię i nazwisko)
2. wołać
3. szczekać
czasownik
4
shì [ʂɨ ˥˩]
być (kimś / czymś)
czasownik
5-6
什麼
什么
shénme [ʂən˧˥ mə˧]
jaki, co
zaimek pytający
7
zì [d̥͡z̥ɨ ˥˩]
znak (pisma)
rzeczownik
8
míng [miŋ ˧˥]
1. imię (w złożeniach)
2. klasyfikator do ludzi
1. rzeczownik
2. klasyfikator
8a
名字
名字
台: míngzì
中: míngzi
imię (samodzielny rzeczownik)
rzeczownik
9
xìng [ɕiŋ ˥˩]
1. nazwisko
2. mieć na nazwisko
1. rzeczownik
2. czasownik
9a
姓名
姓名
xìngmíng
imię i nazwisko
rzeczownik
10
謝謝
谢谢
xièxie [ɕjɛ˥˩ ɕjɛ˩]
dziękować, dziękuję
czasownik
10a
謝謝你
谢谢你
xièxie nǐ
dziękuję ci
11
hǎo [xɑʊ ˧˩˦]
1. dobry
2. dobrze
3. bardzo (potocznie)
1. przymiotnik
2-3. przysłówek
11a
你好
你好
ní hǎo*
dzień dobry
12
hěn [xən ˧˩˦]
bardzo
przysłówek
13
też
przysłówek
14
ma
czy?
partykuła
14a
你好嗎?
你好吗?
ní hǎo ma?
jak się masz?
15
ne [nə]
a
partykuła
* pod wpływem sandhi, połączenie 3 ton + 3 ton wymawiamy jako 2 ton + 3 ton, stąd ní hǎo zamiast nǐ hǎo.

1.3 Gramatyka

1.3.1 Szyk zdania w j. putonghua

Podstawowym szykiem zdania w języku putonghua jest podmiot + orzeczenie + dopełnienie.

我叫Maciej。
Mam na imię Maciej.

1.3.2 Zadawanie pytań z partykułą 嗎 // 吗 // ma

Żeby stworzyć pytanie typu ,,czy... ?", wstawiamy partykułę 嗎 // 吗 na końcu zdania

你叫Maciej嗎? // 你叫Maciej吗?
Czy masz na imię Maciej?

1.3.3 Zadawanie pytań z partykułą 呢 // ne

Partykuła 呢 // ne służy do zadawania pytań typu ,,(...), a... ?" Umieszczona jest zawsze na końcu zdania.

我叫Maciej,你呢?
Mam na imię Maciej, a ty?

1.3.4 Przymiotniki w funkcji orzeczenia, przysłówek 很 // hěn

Przymiotniki w j. putonghua mogą pełnić rolę orzeczenia. Muszą jednak wtedy występować w zdaniu twierdzącym z przysłówkiem stopnia. Najbardziej podstawowym przysłówkiem stopnia jest 很 // hěn i jak każdy przysłówek występuje po podmiocie, przed orzeczeniem.

你好嗎? // 你好吗?
我很好,謝謝。// 我很好,谢谢。


Jak się miewasz?
Mam się dobrze, dziękuję.

1.3.5 Przysłówek 也 // yě

Przysłówek 也 // yě odpowiada polskiemu ,,też" albo ,,oraz" łączącemu dwa zdania, ponieważ w j. putonghua słowo ,,i" może łączyć wyłącznie rzeczowniki i zaimki. Jako przysłówek jest umiejscowiony zawsze po podmiocie, przed orzeczeniem.

我看書,(我)也吃飯。// 我看书,(我)也吃饭。
wǒ kàn shū, (wǒ) yě chī fàn.
Czytam książkę i jem (posiłek).

1.3.6 Tworzenie pytań typu 什麼 // 什么 // shénme

Zadając pytania za pomocą zaimków pytających, nie zmieniamy szyku zdania. Podstawiamy – w tym wypadku 什麼 // 什么 // shénme – pod informację, która nas interesuje.

你的名字是什麼?// 你的名字是什么?

台:nǐ de míngzì shì shénme?
中:nǐ de míngzi shì shénme?
Jak masz na imię?
dosł. Twoje - imię - jest - co?

Partykułę 的 omówię przy kolejnych zajęciach. ;-)
English C2 // Nederlands B2 // 中文 B1 // Čeština B1
  •  

Ghoster

#1
[...........]
  •  

CookieMonster93

#2
Cytat: Ghoster w Luty 03, 2018, 16:11:50
Cytatw j. putonghua słowo ,,i" może łączyć wyłącznie rzeczowniki i zaimki.
Może też łączyć (zazwyczaj dwa) czasowniki, przymiotniki i okoliczniki. Ogólna reguła jest taka, że 和 oznacza pewną symultaniczność albo równoczesność, równowartość. Łączone słowa muszą być tej samej natury, muszą się odnosić do jednej rzeczy i najlepiej być podobne znaczeniowo.
Ćśśś... na razie tylko podstawy, nie chcemy nikogo zrazić od samego początku :D

EDIT: Btw, jako że mówię głównie wersją tajwańską, to prawie nigdy nie używam 和, a raczej 跟.
English C2 // Nederlands B2 // 中文 B1 // Čeština B1
  •  

Ghoster

#3
[...........]
  •  

CookieMonster93

#4
Cóż... osobiście nie spotkałem się z łączeniem czasowników przy pomocy 和 bądź 跟, więc chętnie się zapoznam z tym, jeśli mnie na coś naprowadzisz. Oczywiście są jeszcze inne warianty, żeby powiedzieć i. Poza tymi, które podałeś kojarzę choćby jeszcze 與//与. Nie powiedziałbym, żeby coś było czymś zastępowane, raczej wybiera się odpowiednią wersję w zależności od stopnia formalności. 跟, podobnie jak 和, jest po prostu bardziej używane w języku mówionym. W samym polskim też zresztą możemy to wyrazić na wiele sposobów, poprzez oraz, co więcej, jak również itd.
跟 i 和 też są podstawowymi spójnikami przy porównaniach, czy jeśli chcemy wyrazić nasze "wraz z..." np. poprzez 跟 lub 和 + [ktoś / coś] + 一塊兒 (一块儿) / 一起.

Przy porównaniach można się też spotkać z 像, np.

我  跟/和/像   他一樣高。
我  跟/和/像   他一样高。

No i Tajwanki u mnie na wydziale prawie nie używają 和, czasem się tylko zdarzy, preferowane jest 跟. Podobno też niektórzy Tajwańczycy wymawiają 和 jako hàn przy znaczeniu "i / oraz / z", ale osobiście się nie spotkałem.
English C2 // Nederlands B2 // 中文 B1 // Čeština B1
  •  

CookieMonster93

#5
第二課 // 第二课 // dì èr kè // Lekcja druga

2.1 Wprowadzenie do pīnyīnu
2.1.1 Spółgłoski – część druga
2.1.2 Samogłoski – część druga
2.1.3 Intonacja – 不
2.2 Słownictwo
2.3 Gramatyka
2.3.1 Zadawanie pytań w j. putonghua na 3 sposoby
2.3.2 Użycie 太
2.3.3 Tworzenie pytań typu 誰 // 谁 // shéi (shuí)


2.1 Wprowadzenie do pīnyīnu

2.1.1 Spółgłoski – część druga: spółgłoski twarde







pīnyīn
wymowa
pīnyīn
wymowa
z
[d̥͡z̥] ~ [d͡z]
c
[t͡sʰ]
zh
[ɖ̥͡ʐ̥] ~ [ɖ͡ʐ]
ch
[ʈ͡ʂʰ]
s
[s]
sh
[ʂ]
r-
[ɻ]~[ʐ]
-r
[ə˞ ]

Po powyższych spółgłoskach i wymawiane jest jako [ɨ]. ;-)

2.1.2 Samogłoski – część druga
















pīnyīn
wymowa
ai
[ai]
ao
[ɑʊ]
an
[an]
ang
[ɑŋ]
ei
[ei]
ou
[ou]
en
[ən]
eng
[ɤŋ] ~ [oŋ]**
er
[ɐə˞ ]~[ə˞ ]
ong
[oŋ]~[ʊŋ]~[uŋ]
(y)in
[in]
(y)ing
[iŋ]
-ün / yun / -un*
[yn]
* po spółgłoskach miękkich (w kolejnych lekcjach)
** po b, p, m, f, w na Tajwanie

2.1.3 Intonacja – 不

Jeżeli 不 występuje w konstrukcji czasownik + 不 + czasownik, wymawiane jest wówczas na tonie neutralnym bu.
Jeżeli 不 występuje bezpośrednio przed słowem na tonie opadającym (czwartym), wymawiane jest wówczas na tonie wznoszącym (drugim) .

CLICK

2.2 Słownictwo

Legenda:
繁體字 fántǐzì – znaki tradycyjne
简体字 jiǎntǐzì (czyt. jiántǐzì) – znaki uproszczone
tái – na Tajwanie
zhōng – w ChRL

Bardzo polecam stronę: https://www.mdbg.net/chinese/dictionary do nauki pisania, jeśli klikniecie na wybrany znak, a potem na pędzel, możecie zobaczyć gifa z kolejnością kresek.























Nr
繁體字
简体字
pīnyīn
PL
Gramatyka
1
on
zaimek os.
2
ona
zaimek os.
3
nie
przysłówek
4
台: shéi
中: shéi lub shuí [ʂwei]
kto
zaimek pytający
5
zhōng
1. środek
2. w, w środku, pośród
rzeczownik
6
guó
kraj (w złożeniach)
rzeczownik
6a
中國
中国
zhōngguó
Chiny (ChRL)
rzeczownik
6b
中國字
中国字
zhōngguózì
chiński(e) znak(i)
rzeczownik
7
臺 / 台
tái
1. platforma, stacja
2. klasyfikator do urządzeń
1. rzeczownik
2. klasyfikator
8
臺灣 / 台灣
台湾
táiwān
Tajwan
rzeczownik
9-10
波蘭
波兰
bōlán [b̥wɔ˥ lan˧˥]
Polska
rzeczownik
11
rén
człowiek
rzeczownik
11a
中國人
中国人
zhōngguórén
Chińczyk, Chinka
rzeczownik
12
tài
zbyt
pzysłówek
12a
太太
太太
tàitai
pani, żona
rzeczownik
13
xiān
najpierw, wcześniej
przysłówek
14
shēng
1. rodzić (się)
2. życie (w złożeniach)
3. żyjący (w złożeniach)
4. niedojrzały (np. o roślonach)
5. surowy (o jedzeniu)
6. sufiks męski lub do niektórych zawodów
1. czasownik
2. rzeczownik
3-5. przymiotnik
6. rzeczownik
14a
先生
先生
台: xiānshēng
中: xiānsheng
pan, mąż
rzeczownik
15
英國
英国
yīngguó
Wielka Brytania
rzeczownik

2.3 Gramatyka

2.3.1 Zadawanie pytań w j. putonghua na 3 sposoby

Sposób pierwszy — wspomniana wcześniej partykuła 嗎 // 吗 // ma
你是臺灣人嗎?// 你是台湾人吗?
Nǐ shì Táiwānrén ma?
Czy jesteś Tajwańczykiem / Tajwanką?

Sposób drugi — czasownik + 不 + czasownik + dopełnienie
你是不是臺灣人?// 你是不是台湾人?
Nǐ shì bu shì Táiwānrén?
Czy jesteś Tajwańczykiem / Tajwanką?

Sposób trzeci — czasownik + dopełnienie + 不 + czasownik
你是臺灣人不是?// 你是台湾人不是?
Nǐ shì Táiwānrén bú shì?
Czy jesteś Tajwańczykiem / Tajwanką?

2.3.2 Użycie 太

太 jako przysłówek stopnia występuje przed przymiotnikiem.
他太好!
Tā tài hǎo!
On jest świetny!

2.3.3 Tworzenie pytań typu 誰 // 谁 // shéi (shuí)

Zadając pytania za pomocą zaimków pytających, nie zmieniamy szyku zdania. Podstawiamy – w tym wypadku 誰 // 谁 // shéi (shuí) – pod informację, która nas interesuje.
她是誰?// 她是谁?
Tā shì shéi (shuí)?
Kim ona jest?
dosł. Ona - jest - kto?
English C2 // Nederlands B2 // 中文 B1 // Čeština B1
  •  

CookieMonster93

#6
書法 // 书法 // shūfǎ // kaligrafia
cz. 1/2

Na co trzeba uważać pisząc znaki, kilka przykładów drobnych acz znaczących różnic:

1. Kreski proste (pisane z lewej do prawej) vs. kreski pochyłe (z góry na dół, od prawej do lewej)
   

2. Kreski z pionową kreską bez zawijasa i z zawijasem
   

3. Kreski wystające i niewystające
牛(牜)               

4. Z kreską z dołu, bez kreski z dołu
       //     //

5. Liczba kresek wewnątrz znaku
      

6. 八 vs.
//     //

7. Pochylenie oraz umiejscowienie kropki:
a) pochylenie w lewo lub w prawo
   

b) umiejscowienie
            

8. Lód 冰(冫) vs. woda 水(氵) vs. język (tylko uproszczone) 言(訁 // 讠)
      詒 //

9.   入 vs.
       (trad.) // (upr.)

10. 土 vs.
         

UWAGA: element , w zależności od pisma, jest pisany albo z (trad.), albo z (upr.)
Porównaj:
English C2 // Nederlands B2 // 中文 B1 // Čeština B1
  •  

Henryk Pruthenia


CookieMonster93

#8
Bardzo proszę ;)
Spoiler
[Zamknij]

Po lewej czcionka: Microsoft JhengHei (do pisma tradycyjnego)
Po prawej czcionka: Microsoft YaHei Light (do pisma uproszczonego)

De facto jest to ten sam znak w obydwu pismach, różnica polega na preferencji czcionki/stylu. — Innymi słowy, nie został uproszczony.

Generalnie zwykle dana czcionka obsługuje obydwa pisma, więc można zobaczyć znaki tradycyjne napisane w stylu dla uproszczonych i odwrotnie.
English C2 // Nederlands B2 // 中文 B1 // Čeština B1
  •  

Henryk Pruthenia

Ohoho, ale spryciarze!
Dzięki bardzo mocno!

CookieMonster93

#10
書法 // 书法 // shūfǎ // kaligrafia
cz. 2/2

Na co trzeba uważać pisząc znaki, kilka przykładów drobnych acz znaczących różnic:

1. Ręka 手(扌) vs. pies 犬(犭)

2. 己, 已, 巳
      


UWAGA: Pisownia 起:   繁體字 (trad.)     简体字 (upr.)

3. 夂, 攵, 又
      

4. 末 vs.
   

5. 示(礻) vs. 衣(衤)

6. 弋 vs.
   

7. 彳 vs. 人(亻)

8. 厂, 广, 疒
   广   

9. 廴 vs. 辵(辶)

10. 爿 vs.
   
English C2 // Nederlands B2 // 中文 B1 // Čeština B1
  •  

Ghoster

#11
[...........]
  •  

CookieMonster93

#12
Też bardzo polecam typowo kaligraficzną czcionkę DFKai-SB do nauki pisma tradycyjnego oraz KaiTi do nauki uproszczonego. W zasadzie to jest praktycznie ta sama czcionka, z tym że pierwsza jest dostosowana do tendencji w kaligrafii tajwańskiej (tradycyjnej), a druga do kontynentalnej (uproszczonej). W podręczniku, który tworzę dla swojej uczennicy używam właśnie tych dwóch czcionek, żeby wyraźnie widziała, jak poszczególne znaki zapisywać. Co do zmieszania 己 z 巳, to osobiście tego nie zauważyłem. Może odnosisz takie wrażenie przez to, że często używane 起 w piśmie tradycyjnym ma właśnie 巳, kiedy w uproszczonym ma 己. Chociaż może masz rację z tą standaryzacją do 己? Nie zwróciłem na to wcześniej uwagi.

Co do czcionek drukowanych, szeryfowych mamy jeszcze MingLiu, czy PMingLiu dla pisma tradycyjnego oraz SimSun dla uproszczonego.

Bardzo lubię jeszcze FangSong, cienkie kaligraficzne kreski dla pisma uproszczonego. (Polecam też poszukanie czcionek FangSong dla pisma tradycyjnego online).

Bezszeryfowe zaś, odpowiedniki naszego Ariala, to: Microsoft JhengHei (tradycyjne) i Microsoft YaHei (uproszczone), wspominałem o nich powyżej.

Co do klucza 肉/月, nie jest przypadkiem tak, że on się całkowicie zlał w jeden w piśmie uproszczonym? Czcionka DFKai-SB jest dostosowana do pisma tradycyjnego, więc nawet przy piśmie uproszczonym, przy uproszczonych znakach będzie je odróżniać. Nie wiem jednak, jak to jest ze "standardem".

EDIT: Rozdzielanie trawy na dwa osobne elementy też jest cechą pisma tradycyjnego, w uproszczonym jest to po prostu pozioma linia + dwie pionowe kreski.
English C2 // Nederlands B2 // 中文 B1 // Čeština B1
  •  

CookieMonster93

第一、二課的對話 // 第一、二课的对话 // dì yī, èr kè de duìhuà // dialog lekcji 1 i 2




繁體字
简体字
安美美:你好,你叫什麼名字?
王大衛: 妳好,我叫大衛 (dàwèi),妳呢?
安美美:我叫美美 (měiměi)。你是中國人嗎?
王大衛: 不是中國人,是波蘭人,妳呢?
安美美:我是中國人。
王大衛: 妳姓什麼?
安美美:我姓安 (ān),你呢?
王大衛: 我姓王 (wáng),妳先生呢?
安美美:他姓張 (zhāng),叫力宏 (lìhóng)
王大衛: 謝謝。

安美美:你好,你叫什么名字?
王大卫: 你好,我叫大卫 (dàwèi),你呢?
安美美:我叫美美 (měiměi)。你是中国人吗?
王大卫: 不是中国人,是波兰人,你呢?
安美美:我是中国人。
王大卫: 你姓什么?
安美美:我姓安 (ān),你呢?
王大卫: 我姓王 (wáng),你先生呢?
安美美:他姓张 (zhāng),叫力宏 (lìhóng)
王大卫: 谢谢。

Spoiler



拼音 pīnyīn
波蘭文 // 波兰文 // bōlánwén // j. polski
Ān Měiměi: Nǐ hǎo, nǐ jiào shénme míngzì (中:míngzi).
Wáng Dàwèi: Nǐ hǎo, wǒ jiào Dàwèi, nǐ ne?
Ān Měiměi: Wǒ jiào Měiměi. Nǐ shì zhōngguórén ma?
Wáng Dàwèi: Bú shì, shì bōlánrén, nǐ ne?
Ān Měiměi: Wǒ shì zhōngguórén.
Wáng Dàwèi: Nǐ xìng shénme?
Ān Měiměi: Wǒ xìng Ān, nǐ ne?
Wáng Dàwèi: Wǒ xìng Wáng, nǐ xiānshēng (中:xiānsheng) ne?
Ān Měiměi: Tā xìng Zhāng, jiào Lìhóng.
Wáng Dàwèi: Xièxie.

Ān Měiměi: Cześć, jak masz na imię?
Wáng Dàwèi: Cześć, mam na imię Dawid, a ty?
Ān Měiměi: Mam na imię Měiměi. Czy jesteś Chińczykiem?
Wáng Dàwèi: Nie jestem, jestem Polakiem, a ty?
Ān Měiměi: Jestem Chinką.
Wáng Dàwèi: Jak masz na nazwisko?
Ān Měiměi: Nazywam się Ān, a ty?
Wáng Dàwèi: Nazywam się Wáng, a twój mąż?
Ān Měiměi: On nazywa się Zhāng, ma na imię Lìhóng.
Wáng Dàwèi: Dziękuję.
[Zamknij]
English C2 // Nederlands B2 // 中文 B1 // Čeština B1
  •  

CookieMonster93

#14
第三課 // 第三课 // dì sān kè // Lekcja trzecia

3.1 Wprowadzenie do pīnyīnu
3.1.1 Spółgłoski – część trzecia
3.1.2 Samogłoski – część trzecia
3.2 Słownictwo
3.3 Gramatyka
3.3.1 Unikanie zdań bez dopełnienia
3.3.2 Czasowniki pomocnicze

3.1 Wprowadzenie do pīnyīnu

3.1.1 Spółgłoski – część trzecia: spółgłoski miękkie






pīnyīn
wymowa
pīnyīn
wymowa
j
[d̥͡ʑ̥] ~ [d͡ʑ]
q
[t͡ɕʰ]
x
[ɕ]
y
[j]

Po powyższych spółgłoskach u wymawiane jest jako [y], a un jako [yn]. ;-)

3.1.2 Samogłoski – część trzecia








pīnyīn
wymowa
pīnyīn
wymowa
pīnyīn
wymowa
yi* / -i***
[i]
yin* / -in
[in]
ying* / -ing
[iŋ]
ya* / -ia
[ja]
yao* / -iao
[jɑʊ]
yang* / -iang
[jɑŋ]
ye* / -ie
[jɛ]
you* / -iu
[jou]
yan* / -ian
[jɛn]
yu* / -ü / -u**
[y]
yun* / -ün / -un**
[yn]
yong* / -iong
[joŋ]~[jʊŋ]~[juŋ]
* Taki zapis obowiązuje, gdy nie ma żadnej nagłosowej spółgłoski
** Po miękkich spółgłoskach: j, q, x, y
*** Po twardych spółgłoskach – czyli zh, ch, sh, r, z, c, si czytamy jako [ɨ]

3.2 Słownictwo

Legenda:
繁體字 fántǐzì – znaki tradycyjne
简体字 jiǎntǐzì (czyt. jiántǐzì) – znaki uproszczone
tái – na Tajwanie
zhōng – w ChRL

Bardzo polecam stronę: https://www.mdbg.net/chinese/dictionary do nauki pisania, jeśli klikniecie na wybrany znak, a potem na pędzel, możecie zobaczyć gifa z kolejnością kresek.





























Nr
繁體字
简体字
pīnyīn
PL
Gramatyka
1-2
喜歡
喜欢
台: xǐhuān
中: xǐhuan
lubić
czasownik
3
kàn
1. patrzeć
2. czytać
3. oglądać
4. odwiedzać
5. zależeć (od)
czasownik
3a
好看
好看
hǎokàn
ładny (o wyglądzie)
przymiotnik
4
shū
książka
rzeczownik
4a
看書
看书
kàn shū
czytać książkę / -ki
czasownik + rzeczownik
5
chī
jeść
czasownik
5a
好吃
好吃
hǎochī
smaczny (nie o piciu!)
przymiotnik
6
fàn
1. posiłek
2. (ugotowany) ryż
rzeczownik
6a
吃飯
吃饭
chī fàn
jeść posiłek
czasownik + rzeczownik
7
pić
czasownik
7a
好喝
好喝
hǎohē
smaczny (tylko o piciu!)
przymiotnik
8
shuǐ
woda
rzeczownik
8a
喝水
喝水
hē shuǐ
pić wodę
czasownik + rzeczownik
9
zuò
robić
czasownik
10
shì
rzecz (abstrakcyjna), sprawa
rzeczownik
10a
做事
做事
zuò shì
robić coś, pracować
czasownik + rzeczownik
10b
做飯
做饭
zuò fàn
robić jedzenie, gotować
czasownik + rzeczownik
11
做業
做业
zuòyè
zadanie
rzeczownik
12
shuō
mówić
czasownik
13
1. yào
2. yào
3. yào
4. yāo
1. chcieć
2. musieć, potrzebować
3. (cz. pomocniczy czasu przyszłego)
4. kazać, wymagać
czasownik
14
xiě
pisać
czasownik
14a
寫字
写字
xiě zì
pisać znaki
czasownik + rzeczownik
15-16
學(習)
学(习)
xué(xí)
uczyć się
czasownik
15a
好學
好学
hǎoxué
łatwy do nauczenia
przymiotnik
15b
學生
学生
台: xuéshēng
中: xuésheng
uczeń
rzeczownik

3.3 Gramatyka

3.3.1 Unikanie zdań bez dopełnienia

W zasadzie nie za bardzo mam tutaj co tłumaczyć, jeżeli do jakiegoś czasownika można dodać dopełnienie, dodajemy jakieś. Dlatego właśnie mówimy mowę, jemy posiłek, pijemy napój itd. Dopełnienie możemy pomijać w celu uniknięcia powtórzeń, np. odpowiadając na pytanie, w którym już dane dopełnienie się znalazło.

你做什麼呢?// 你做什么呢?
我吃飯呢。// 我吃饭呢。
Nǐ zuò shénme ne? // Co robisz?[/size]
Wǒ chī fàn ne. // Jem.[/size]

oznacza w powyższych zdaniach, że akcja dzieje się w momencie mówienia. O tym też będzie jeszcze niebawem.

Ponadto rzeczowniki użyte z czasownikami mogą być dookreślone, np.

我看一本中文書。 // 我看一本中文书。
Wǒ kàn yì běn zhōngwén shū. // Czytam (jedną / jakąś) chińską (= po chińsku) książkę.

3.3.2 Czasowniki pomocnicze

Kolejność jest taka sama jak w polskim, najpierw idzie modalny, potem pozostałe czasowniki:

我很喜歡看書。// 我很喜欢看书。
Wǒ hěn xǐhuān (中: -huan) kàn shū. // Bardzo lubię czytać (książki).
English C2 // Nederlands B2 // 中文 B1 // Čeština B1
  •