Dublety (dwójce, cetna?)

Zaczęty przez SchwarzVogel, Luty 01, 2018, 23:22:25

Poprzedni wątek - Następny wątek

Siemoród

#90
Perskie آقا âqâ 'Pan (zwrot grzecznościowy)' i آغا âγâ 'Pani (zwrot grzecznościowy)'. Oba pochodzą z (chyba różnych) djalektów tureckich, por. tur. ağa 'pan', pratur. *āka.

Co jeszcze ciekawsze, w dominującej w Iranie wymowie potocznej, czyli w gwarze Teheranu, te słowa wymawiane są jednakowo, pewnie dlatego też częściej stosowanym zwrotem jest خانم xânom 'Pani'.

Homofonja najpewniej przyczyniła się też do tego, że آغا âγâ znaczy także 'eunuch'.
Niech żyje Wolny Syjam!
  •  

Łudomian

Nie wię do końca czy tu pasuje, ale i tak tu dam:

Największa znana mi liczba derywatów pochodników przymiotnikowych od jednej podstawy:
osobny
osobowy
osobliwy
osobisty
Przy imek za dla czasu
  •  

Łudomian

Doppelpost:

gardło, krtań, gardziel, grdyka

Dwa ostatnie wyłącznie polskie, a ostatni o zupełnie niezrozumiałej budowie. Wszystkie zapewne ostatecznie od tego samego (pra)słowiańskiego pierwiastka.
Przy imek za dla czasu
  •  

Siemoród

Ta krtań to faktycznie dziwne słowo pod względem rozwoju, to ubezdźwięcznienie obok znanego przypadku chrzbiet, chrzebtu > grzbiet, grzbietu trochę mi przypomina sch. grč i podobne leksemy w innych słowiańskich wobec pol. (s)kurcz.

W przypadku krtani natomiast warto zauważyć dwoistość samego rdzenia w prasłowiańskim: *gъr-d- wobec *grъ-t-.

Dorzucam sch. grlo 'gardło' i grkljan 'krtań'.
Niech żyje Wolny Syjam!

Łudomian

#94
Potężna Piątka prasłowiańskich przymiotników:
rъdrъ, rudъ (>pol. rudy), rusъ (> rusy), ruměnъ (> rumiany), ryďь (> rydz oraz zrutenizowany ryży)
rъdrъ jest zdecydowanie najstarszą formacją, utworzoną jeszcze wg praindoeuropejskiej morfologji, rusъ i ruměnъ są nabudowane bezpośrednio na rudъ, a ryďь to nawet nie mam pojęcia (zkąd tam to wzdłużenie? xd).
Wszystkie ostatecznie wywodzą się z plackowego rdzenia *h₁rewdʰ-. Prasłowianie mieli jaki fetysz czerwieni li co?  ???
Przy imek za dla czasu

Τόλας

Cytat: Grzybacz w Kwiecień 04, 2023, 21:15:50Potężna Piątka prasłowiańskich przymiotników:
rъdrъ, rudъ (>pol. rudy), rusъ (> rusy), ruměnъ (> rumiany), ryďь (> rydz oraz zrutenizowany ryży)
rъdrъ jest zdecydowanie najstarszą formacją, utworzoną jeszcze wg praindoeuropejskiej morfologji, rusъ i ruměnъ są nabudowane bezpośrednio na rudъ, a ryďь to nawet nie mam pojęcia (zkąd tam to wzdłużenie? xd).
Wszystkie ostatecznie wywodzą się z plackowego rdzenia *h₁rewdʰ-. Prasłowianie mieli jaki fetysz czerwieni li co?  ???

Jest jeszcze rъďa (polska rdza).
  •  

Łudomian

Cytat: :🕷: w Kwiecień 05, 2023, 20:04:47
Cytat: Grzybacz w Kwiecień 04, 2023, 21:15:50Potężna Piątka prasłowiańskich przymiotników:
rъdrъ, rudъ (>pol. rudy), rusъ (> rusy), ruměnъ (> rumiany), ryďь (> rydz oraz zrutenizowany ryży)
rъdrъ jest zdecydowanie najstarszą formacją, utworzoną jeszcze wg praindoeuropejskiej morfologji, rusъ i ruměnъ są nabudowane bezpośrednio na rudъ, a ryďь to nawet nie mam pojęcia (zkąd tam to wzdłużenie? xd).
Wszystkie ostatecznie wywodzą się z plackowego rdzenia *h₁rewdʰ-. Prasłowianie mieli jaki fetysz czerwieni li co?  ???

Jest jeszcze rъďa (polska rdza).


Wiem o tym, ale posiadanie wielu derywatów od jednego plackowego pierwiastka nie jest niczym niespotykanym samo w sobie – dość osobliwe jest dla mnie pięć przymiotników od jednego pierwiastka.
Przy imek za dla czasu
  •  

Todsmer

Jak koniecznie chcesz przymiotnik, to rdzawy ;)
  •  

Ainigmos

Cytat: Grzybacz w Kwiecień 04, 2023, 21:15:50rusъ (> rusy)
Więc nazwa dawnej krainy Ruś Czerwona okazuje się pleonazmem?
Słownictwo nie może upodobnić się do poharatanego wykorzeniającymi wtrętami drzewa bez korzeni - oto hasło czyścielskiego słowodzieja
  •  

Todsmer

#99
Akurat nie, bo Ruś oryginalnie jest pożyczką :P ze skandynawskich
  •  

Łudomian

Dwa kontynuanta praaryjskiego *nébʰos:
- litewskie debesìs, podobne przejście n > d w całej gałęzi bałtyjskiej,
- luwiańskie tappassa, w kontraście z hetyckim nēpis kontynuującym plackową formę bez rozpodobnienia.
Przypadek?
Przy imek za dla czasu
  •  

dziablonk

Sugerujesz pochodzenie bałtyjskich z hetyckiego? ;)
Dziwno wam, iżem ja to tako pomieszany?
Jak ciećwierz przyszedłem w płatczyska ubrany.
  •  

SchwarzVogel

Sala i sioło

Przynajmniej według jednej z teorii. 
  •