Języki golędzkie

Zaczęty przez Siemoród, Wrzesień 24, 2019, 21:13:07

Poprzedni wątek - Następny wątek

Siemoród

#15
Cytat: Toivo w Wrzesień 29, 2019, 14:55:12
Hm, myślałem, że to są asymilacje. Znasz jakieś przykłady tej zmiany z bałtyckich natlangów, gdzie w następnych sylabach nie ma nosowości? Ale tak czy inaczej pomysł pociągnięcia tego dalej wydaje się sensowny i oryginalny.
Niestety to chyba innowacja starogolędzkiego. Coś podobnego mamy w drugą stronę w litewskim debesis (kognat polskiego nieba), ale przy tym pruski ma derywat dimstis. Natomiast na swoje uzasadnienie zmiany d>t w niektórych pozycjach mogę przywołać mordwińskie kardas, które wywodzi się z pramordwińskiego *kartas, co świadczy o zapożyczeniu formy gartas.



Swoją drogą poprawiłem przypadki i myślę nad dodaniem ablatywu i/lub elatywu xD


EDIT: jeszcze na uzasadnienie d>n mam pruskie klenan, związane z lit. klėtis, pol. kleć.
Niech żyje Wolny Syjam!

Siemoród

#16
Projekt nadal żyje, dzisiaj dodam zaimki osobowe
Spoiler



   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
przypadekl. poj.l. podw.l. mn.
mianownik
(kas?)
ažun, ažuvesmes
dopełniacz
(kā?)
menenōjušmūns
celownik
(kasm?)
menīnōmāmūms
biernik
(kan?)
mennōns
narzędnik
(kō?)
menimnōmāmūmaiš
miejscownik
(kur?)
menīnōjušmūmiše
inessyw
(ke?)
menejenōjemūmeje
illatyw
(kun?)
menennōnmūmain
adessyw
(kup?)
menapnōjapmūmap
allatyw
(kuš?)
menupnōpmūmip
[Zamknij]
Druga osoba:
Spoiler



   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
przypadekl. poj.l. podw.l. mn.
mianownik
(kas?)
tesjūs
dopełniacz
(kā?)
tebevōjušvūse
celownik
(kasm?)
tebīvōmāvūmans
biernik
(kan?)
tenvōns
narzędnik
(kō?)
tebimvōmāvūmaiš
miejscownik
(kur?)
tebīvōjušvūmiše
inessyw
(ke?)
tebejevōjevūmeje
illatyw
(kun?)
tebenvōnvūmain
adessyw
(kup?)
tebapvōjapvūmap
allatyw
(kuš?)
tebupvōpvūmip
[Zamknij]
Niedługo dodam zaimek jis, jī, jin i tas, tā, tan.

Zaimek wzkazujący tas, tā, tan
Spoiler



   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
przypadekl. poj.l. podw.l. mn.
mianownik
(kas?)
tas, tā, tantō, tai, taitai, tās, tā
dopełniacz
(kā?)
tā, tās, tātauš, tauš, tauštun, tun, tun
celownik
(kasm?)
tim, tai, timtaimā, tāmā, tāmātaimans, taimans, taimans
biernik
(kan?)
tun, tan, tantō, tai, taituns, tuns, tuns
narzędnik
(kō?)
tō, tā, tōtaimā, tāmā, tāmātaiš, tōmis, taiš
miejscownik
(kur?)
taim, taim, taimtauš, tauš, tauštaiše, tōse, taiše
inessyw
(ke?)
tame, tame, tametōme, tāme, tāmetameje, tameje, tameje
illatyw
(kun?)
tān, tān, tāntōn, tain, taintamain, tamain, tamain
adessyw
(kup?)
tāp, tāp, tāptōjap, tajap, tajaptaimap, taimap, taimap
allatyw
(kuš?)
tap, tap, taptōp, taip, taiptaimip, taimip, taimip
[Zamknij]
Niech żyje Wolny Syjam!
  •  
    Pochwalone przez: Emil

Henryk Pruthenia

Źródła, panie, źródła! Na czym się opierasz?

Siemoród

Cytat: Henryk Pruthenia w Maj 20, 2020, 15:11:00
Źródła, panie, źródła! Na czym się opierasz?
O ile zmiany fonetyczne mogłem opierać na zapożyczeniach (rosyjskich i mordwińskich) czy toponimji, o tyle takie rzeczy jak konkretne przypadki to już puszczenie wodzy fantazji. Ten język nie jest rekonstrukcją, a jedynie wyobrażenie, jak mógł on wyglądać. Nie ma niestety jednak żadnych przesłanek co do zaimków, więc muszę pozmyślać.
Niech żyje Wolny Syjam!
  •  

Henryk Pruthenia

Chodzi mi o praformy :P
Zaimków na pewno nietu na wikisłowarze?

Siemoród

#20
Cytat: Henryk Pruthenia w Maj 20, 2020, 20:19:35
Chodzi mi o praformy :P
Zaimków na pewno nietu na wikisłowarze?
Nie ma niestety, a te praindoeuropejskie nie wiele się mają do prabałtosłowiańskich. Tworzyłem coś, co w sensowny sposób by odzwierciedlało zaimki słowiańskie, pruskie oraz litewskie.

Aby pokazać, jaki problem jest z zaimkami weźmy choćby przykład polskiego, który przemodelował system zaimków przez analogizowanie wszystkiego do typu miękkiego - tego, tych, tym zamiast togo, ciech, ciem, bo było podobne do jego, ich, im. Zaimki osobowe tak samo mają dużo nieregularnych zmian jak ros. тебѣ (zamiast тобѣ, wpływ biernika), ros. тебя (zamiast тебе, wpływ krótkiego тя), zachodniosłowiańskie *mьne zamiast *mene w analogji do miejscownika (ewentualnie redukcja samogłoski), cz. tebou zamiast tobou. Że już nie mówię o językach jak serbski i kaszubski, które mają dawne formy liczby podwójnej w zaimkach osobowych na miejscu liczby mnogiej. A mówimy tu o językach, których prajęzyk istniał ~1200 lat temu. W przypadku prabałtosłowiańskiego ten okres jest ponad dwa razy dłuższy. Jak spoźrzysz z kolei na odmianę zaimka w praaryjskim, to w ogóle nie znajdziesz regularnego związku.
Niech żyje Wolny Syjam!
  •  

Siemoród

Cytat: Henryk Pruthenia w Maj 20, 2020, 20:19:35
Chodzi mi o praformy :P
Zaimków na pewno nietu na wikisłowarze?
Przez przypadek znalazłem miejsce, gdzie autor dość szczegółowo wyprowadza zaimki (a także końcówki deklinacji), co prawda prasłowiańskie ale zawsze coś. "Wstęp do filologii słowiańskiej" - L. Moszyński. Polecam bardzo, bo wiem, że kiedyś czegoś podobnego szukałeś.
Niech żyje Wolny Syjam!

Lukas

Opisujesz gramatykę starogolędzką a ze słówkami ciszaczy tylko nie ujawnione? Prosiłbym o więcej słówek dla lepszego zobrazowania języka.
  •  

Siemoród

Cytat: Lukas w Czerwiec 10, 2020, 12:35:31
Opisujesz gramatykę starogolędzką a ze słówkami ciszaczy tylko nie ujawnione? Prosiłbym o więcej słówek dla lepszego zobrazowania języka.
Chciałem dodać jakiś tekst, ale mam problem z odmianą czasownika, która we wszystkich językach bałtyjskich (ale też słowiańskich) jest bardzo złożona.
Spoiler

Lista Swadesza:
1. ja - až, ažun
2. ty - tū
3. on - jis
4. my - mes
5. wy - jūs
6. oni - jai
7. ten - šis
8. tamten - tas, anas, avas
9. tutaj - šān
10. tam - tān
11. kto - kas, katas
12. co - kas
13. gdzie - kur
14. kiedy - kadā
15. jak - jākā, kākā
16. nie - ne, nēst
17. wszystko - visan
18. dużo - naujan
19. trochę - mālan
20. mało - māžan
21. inny - čitas
22. jeden - ainas
23. dwa - nuvō, nuviā, nuvoi
24. trzy - trīs
25. cztery - ketūriai, ketūrias, ketūriai
26. pięć - penkiai, penkis, penkiai
27. wielki - debas, pernaujas
28. długi - vulgas
29. szeroki - platus
30. gęsty - tankus
31. ciężki - brandus, tingus
32. mały - mažas
33. wązki - anžus
34. krótki - vunsas
35. cienki - tenvas
36. kobieta - jenā
37. mężczyzna - vīras
38. osoba, człowiek - žmō
39. dziecko - čintas, vaikas
40. żona - genā
41. mąż - vīras
42. matka - mātiā
43. ojciec - tēvas
44. zwierzę - švēris
45. ryba - šūs
46. ptak - putis
47. pies - šō, sabākas
48. wesz - vutis
49. wąż - anis
50. robak - varmas, čirvis
51. drzewo - dervas
52. las - median
53. kij - kūkas
54. owoc - vaisis
55. nasiono - sēmō
56. liść - lapan
57. korzeń - šaknis
58. kora - tākstis
59. kwiat - kvietas
60. trawa - šālis
61. lina - līnas
62. skóra - čautā
63. mięso - mensan
64. krew - krūs
65. kość - kaulan
66. tłuszcz - taukas
67. jajko - vōjan
68. róg - ragas
69. ogon - kvastas
70. pióro - spalūs
71. włos - plaukas
72. głowa - galvā
73. ucho - aušas
74. oko - akas
75. nos - nāsas
76. usta - austā
77. ząb - dantis
78. język - linžūs
79. paznokieć - nagutis
80. stopa - pēdā
81. noga - nagā
82. kolano - čelis
83. ręka - rankā
84. skrzydło - krīlas
85. brzuch - vēderas
86. wnętrzności - pilvas
87. szyja - vinžas
88. plecy - petiai
89. pierś - piršis
90. serce - šēr
91. wątroba - jeknā
92. pić - pītī
93. jeść - ēstī
94. gryźć - grūžtī
95. ssać - dītī
96. pluć - piautī
97. wymiotować vunvartītī
98. dmuchać - dumtī
99. oddychać - nūšōtī
100. śmiać się - smītī-si
[Zamknij]
Niech żyje Wolny Syjam!
  •  

Henryk Pruthenia

A w sumie dostałbyś do porównania leksykę? Dobrze by to wyglądało!

Jaka jest etymologia:
kur, vulgas? Czemu taka forma języka, z zachowanym refleksem *d? Čitas?

Siemoród

#25
Cytat: Henryk Pruthenia w Czerwiec 10, 2020, 17:05:59
A w sumie dostałbyś do porównania leksykę? Dobrze by to wyglądało!

Jaka jest etymologia:
kur, vulgas? Czemu taka forma języka, z zachowanym refleksem *d? Čitas?
stgol. kur kognaci z lit. kur, łot. kur, dalej z scs. къде, (z partykułą -де), jeszcze dalej z ang. where.

stgol. vulgas to kognat lit. ilgas, prus. ilgs, dalej z ogólnosłowiańskim, np. pol. długi, w bałtyjskich z jakiegoś powodu nie ma d-.

stgol. linžūs jest oczywiście kognatem ogólnoaryjskiego języka, ale to l- nie ma nic spólnego z d-, jakie dało np. niem. Zunge. Nagłosowe l- bierze się ztąd, zkąd mamy w lit. liežuvis (por. prus. inzuwis), łac. lingua (por. stłac. dingua), podobna zmiana zaszła też chyba w ormiańskim. Oczywiście jest to ludowa etymologja, jakoby język miał pochodzić od lizania. Ciekawe, czy w jakichś polskich, albo słowiańskich gwarach jest lizyk zamiast języka, w sumie zpodziewałbym się czegoś takiego.

stgol. čitas to kognat lit. kitas albo prus. kits (inny, drugi).

EDIT: Co do tej listy, dodam. Może dorobić osobny rozdział na języki bałtyjskie?

EDIT2: Zrobiłem zaczątek tej listy.
Niech żyje Wolny Syjam!
  •  

Henryk Pruthenia

Jeżeli chcesz, to dodaj. Nie mam nic przeciwko. Na pewno na PIE by mi zależało :)

Pluur

Podoba mi się pomysł - żyw on jeszcze?  ;D
Może chęć stworzenia wspólnego althistu z radęckim?
  •  

Siemoród

Pamintis jīvā, nu neturiu šena čēsmā per jin.
Pomysł żyje, ale nie mam teraz czasu na niego.

W sumie pasowałby on do tego althistu, bo też starałem się tutaj nieco naśladować wymarły i nigdy nie poświadczony język.
Niech żyje Wolny Syjam!
  •