Język higański

Zaczęty przez Reiki98, Marzec 19, 2021, 01:59:23

Poprzedni wątek - Następny wątek

Reiki98

Witam! Zdaje się, iż nadszedł w końcu czas przedstawić język mieszkańców krainy, którą tak z trudem i po nocach opisywać próbuję.
Z góry wybaczyć proszę wszelkie niedociągnięcia i niedoskonałości. Mało czasu jest na conworldowanie, a na conlangowanie niestety tym bardziej, niemniej projekt jakoś raczkuje.
Od początku założenie było, iż będzie inspirowanie się w gramatyce i fonetyce Dalekim Wschodem, choć nie jest moim zamysłem bezmyślne kopiowanie założeń gramatyk tamtego regionu.

Język higański (Higān jēta)- używany przez ok.  90 mln mieszkańców Cesarstwa Higanii (j. ojczysty) i przez niemal 3 mln obywateli biernie, prócz tego około 200 000 Higańczyków na emigracji posługuje się nim w codziennej rozmowie.

J. higański to język tonalny i analityczny z elementami aglutynacyjności. Literacka odmiana języka posiada 4 tony: niski, wysoki, opadający i rosnący.

Głoski i wymowa

Samogłoski:

a [a]  á [ʌ] â [ɐ]  ā [a:] à [ʌ:]   e [ɛ ]  ē [ɛ:]  e [e]  ê [œ]  è [e:] ē [ɛ:] i   ì [i:] o [ɔ] ô [ɒ̈] ó [o ] ō [ɒ] u  ú [u:]   ù [ø], częściej realizowana jako [ʊ], jako [ø] ekstremalnie rzadko i konserwatywnie, chyba tylko w mowach cesarza    ū [ɯ]  ;    ah, eh, ih, oh , uh i warianty- samogłoska+ʔ

Spółgłoski:

b    c [ts], alofon: [t̻͡s̪]  d [d] alofon: [ɖ] f [f] g [g] alofon: [ɟ]  h [h] alofon: [ç]  k [k] alofon: [c] l [l] alofon: [ɭ]  m [m] alofon: [ɱ] n [n]  alofon [ɲ] 
nk [ŋ] p [p] r [ɹ] alofon: [ɾ] s  sh [ɕ] t [t] alofon: [ʈ] wy [ʝ]   alofon:[ʎ]  z [d͡z] ch [t͡ɕ] j[d͡ʑ] w [w]  hu [ʍ]  y [j]



Z racji osobliwych problemów związanych ze znikaniem tu niektórych liter, udostępniam dokument, w którym będzie to, ufam, dobrze widoczne:
  •  

Reiki98

Proszę o wybaczenie, lecz musiałem zmagać się 2 h bite z dziwactwem w postaci pojawiających się punktorów-kółeczek i zmniejszającej się czcionki, dlatego tak mało.... Czy nikt z Was nie miał podobnego problemu?
  •  

Reiki98

#2
Budowa głoskowa wyrazów

Najczęstszym słowa w j. higańskim są zbudowane na zasadzie CV- np.cei- sądzić coś nt., CVC, np. pom-jedzenie, CVV, np. chaó- przebić, przeszyć. Znacznie rzadziej zaświadcza się układ VC, np. il-węch, umiarkowanie często zdarza się VCV, np. uni-płuca, czy CVCV, np. nimi- biała lilia.  Zbitka spółgłoskowa może zdarzyć się tylko w przypadku złożeń, nigdy nie występuje zaś jako część samodzielna jednostka znaczeniowa, chyba, że  w przypadku spółgłoski półotwartej [j], np. cyó [tsjo]- dobro.

Tony
J. higański to język tonalny, a użycie określonego tonu determinuje znaczenie wypowiadanego słowa.
Wyróżniamy w tym języku 4 tony: [zostały oznaczone arbitralnie i dla wygody z użyciem systemu cyfr]
niski-1
wysoki-4
opadający-2
rosnący-3
Przykład:
tó1-chronić, opiekować się;  tó2- ziemia, obszar, grunt;  tó3- zięba;  tó4- jagoda

Tonalne sandhi:  Zjawisko to zachodzi w złożeniach-
a) jeśli po tonie niskim jest słowo wyp. z tonem wysokim, to drugie słowo wyp.  się z tonem opadającym, np. óguk- jęczmień:  ó1 + guk4= ó1guk2

b) jeśli po tonie niskim jest też ton niski, wypow. drugie słowo z tonem rosnącym, np. Higān- Higania: hi1+gān1= Hi1gān3
c) jeśli po tonie niskim jest ton opadający, nic się nie zmienia
d) jeśli po tonie niskim jest ton rosnący, nic się nie zmienia, a jeśli złożenie jest trójsylabowe, dwie ostatnie sylaby przyjmują ton rosnący, np. imię własne Remicyin- re1+ mi1+ cyin3= re1mi3cyin3

d) jeśli po tonie wysokim jest ton niski, to druga sylaba przyjmuje ton opadający, np. toknin-zmęczenie- tok4+ nin1= tok4nin2
e) jeśli po tonie wysokim jest też ton wysoki, nic się nie zmienia, jeśli mamy złoż. trójsylabowe, 2 ostatnie sylaby przyjmują ton opadający, np. chaómaózai- jednostka specjalna: chaó4+ maó4 +zai4= chaó4maó2zai2
f) jeśli po tonie wysokim jest ton opadający, nic się nie zmienia, a jeśli złożenie jest trójsylabowe, dwie ostatnie sylaby przyjmują ton opadający, np. pāzaicu eskadra lotnicza: pā4 + zai4+ cu2= pā4zai2cu2
g) jeśli po tonie wysokim jest ton rosnący, zawsze ta druga sylaba przyjmuje ton wysoki, np. namcâe- powieka,  nam4+ câe3= nam4câe4

h) jeśli po tonie opadającym jest też ton opadający, to druga sylaba przyjmuje zawsze ton rosnący, np. wicyó- lęk: wi2 + cyó2= wi2cyó3
i) jeśli po tonie opadającym jest ton wysoki, to zwykle pierwsza sylaba przyjmuje ton wysoki, np. yómseo- szczęście: yóm2+ seo4= yóm4 seo4
j) jeśli po tonie opadającym jest ton niski, to druga sylaba przyjmuje ton rosnący, np. wómnu- napój: wóm2+ nu1= wóm2nu3
k) jeśli po tonie opadającym jest ton rosnący, to zwykle nic się nie zmienia

l) jeśli po tonie rosnącym jest też ton rosnący, to druga sylaba zwykle przyjmuje ton wysoki, np. yásei- dmuchawiec: yá3 + sei3= yá3sei4
m) jeśli po tonie rosnącym jest ton opadający, to druga sylaba przyjmuje ton niski, np. sóli- wojownik: só3+ li2= só3li1
n) jeśli po tonie rosnącym jest ton niski, to druga sylaba przyjmuje ton opadający, np. yóak- apteka: yó3 + ak1= yó3ak2
o) jeśli po tonie rosnącym jest ton wysoki, to druga sylaba przyjmuje ton opadający, np. Gaohó- Rada Stanu: gao3+ hó4= gao3hó2

UWAGA:
W przypadku słów, będących utartymi wyrażeniami złożonymi z dwóch sylab, np. kiwì- miłość romantyczna, kāwā- Jego Ces. Mość- mimo, iż obie sylaby w tych dwóch przykładach posiadają określone tony (a raczej w przeszłości posiadały), z racji tego, iż obecnie praktycznie nie występują samodzielnie poza złożeniami, zawsze są wymawiane z identycznym zestawem tonów, np. kā4wā4. W sąsiedztwie z innymi tonami takie wyrażenia mogą ulegać upodobnieniu, np. Kāwā wāhen= Jego Ces. Mość Cesarz- kā4wā wā4hen2, Kāwā-tó- Posiadłości Jego Ces. Mości- kā2wā2tó2
  •