Język koico

[Emil]

Aprioryczny język o nazwie tymczasowej koico [kʰɔi̯t͡sʰo] (co oznacza po prostu "język"). Jest to język z szóstkowym systemem liczbowym, zawierający także system określoności tylko w liczbie mnogiej oraz system koniugacji z czteroma czasami bez czasu przyszłego.

Fonologia
System samogłoskowy zawierał 8 samogłosek i 9 dyftongów, z czego trzy były często monoftongizowane.
Samogłoskami były /i/ i, /y/ ü, /u/ u, /e/ e, /o/ o, /ɛ/ ę, /ɔ/ å, /a/ a. Do dyftongów należały zaś połączenia /ai̯/ ai, /ɛi̯/ ei, /ɔi̯/ oi, /au̯/ au, /ɛu̯/ eu, /ɔu̯/ ou, /ie̯/ ie, /ye̯/ oe i /uo̯/ uo.
Dyftongi ie oe uo są czasem realizowane jako długie /iː/ /yː/ /uː/. Dyftong oe nierzadko ulega połączeniu z ie i nieodróżnianie ich jest dopuszczalne, chociaż niezalecane.

Fonemy spółgłoskowe wyglądały zaś tak:
m     n           ɲ     ŋ     ŋʷ
pʰ b  tʰ d              kʰ g kʰʷ gʷ
        t͡sʰ d͡z
f       s z  s̱ ẕ   ʃ ʒ    x      xʷ       ʕ     h
         r l          ʎ
                       j              w
Co w transkrypcji wygląda tak
m     n           ny     nx     nxu
p b   t d                  k g    qu gu
        c~ts ʒ~dz
f       s z  ṡ ż   š ž     ch     chu     jh     h
         r l          ly
                       j                 w
Występują następujące zjawiska fonetyczne:
*spółgłoski przydechowe tracą przydech przed spółgłoską i w wygłosie (np. /pʰl/ > [pl]);
*w wygłosie wszystkie spółgłoski się udźwięczniają (np. /pʰ/ > [b,], /x/ > [ɣ]);
*interwokalicznie i po płynnych spółgłoski /b/, /g/ i /gʷ/ ulegają spirantyzacji do [v] [ɣ] oraz [ɣʷ];
*połączenia /tʰ/ + /s/,  /tʰ/ + /s̱/, /tʰ/ + /ʃ/ ściągają się do [t͡s] (zawsze bez przydechu), [t͡s̱] i [t͡ʃ]. To samo dzieje się z dźwięcznymi odpowiednikami. W sytuacjach mieszanych (np. d+s) dźwięczność zależy od szczelinowego elementu;
*w wygłosie /r/ oraz /l/ przechodzą odpowiednio w [ɹ] lub [ɐ̯] (na końcu wyrazu) oraz [ɫ];
*przedniojęzykowe szczelinowe po innej takiej spółgłosce staje sie afrykatą, np. /s̱z/ > [ẕd͡z].

Póki co nie jestem zdecydowany, na którą sylabę będzie padał akcent.

Liczebniki
W języku istnieje szóstkowy (heksymalny) system liczbowy:
quol [kʷoɫ] - zero
jhęk [ʕɛg] - jeden
bür [byɐ̯] - dwa
wie [wie̯] - trzy
zo [zo] - cztery
peis [pʰɛi̯z] - pięć
chuag [xʷag] - sześć
chauglyuṡjhęk [xʷagʎuẕʕɛg] - siedem (6+1)
bürchuago [byɹxʷago] - dwanaście (2*6)
bürchuagolyuṡjhęk [byɹxʷagoʎuẕʕɛg] - trzynaście (2*6+1)

c.d.n.

[Todsmer]

IMHO trochę mało sensowne jest mówienie o fonemie /pʰ/, kiedy masz wahania [pʰ~p], a /pʰ/ kontrastuje z /b/. W dodatku to kontrast podwójny, więc jedna z tych kontrastujących cech raczej będzie niefonemiczna. Dużo bardziej sensowne jest mówienie o fonemie /p/, który przechodzi w [pʰ] przed samogłoskami.

Ładna cecha szóstkowego systemu, niecodzienna. Plusik za nosówki i za szumiące

[Emil]

IMHO trochę mało sensowne jest mówienie o fonemie /pʰ/, kiedy masz wahania [pʰ~p], a /pʰ/ kontrastuje z /b/. W dodatku to kontrast podwójny, więc jedna z tych kontrastujących cech raczej będzie niefonemiczna. Dużo bardziej sensowne jest mówienie o fonemie /p/, który przechodzi w [pʰ] przed samogłoskami.

Faktycznie masz tu rację, chociaż dalej i tak bym korzystał z łacińskiego zapisu (czyli p).

Kolejna część opisu języka
Rzeczowniki
Rzeczownik morfologicznie ma przynajmniej dwie sylaby (chociaż czasem to są końcówki zerowe) niezależnie od przypadku. Przysługuje mu co prawda kategoria określoności, ale normalnie występuje tylko w liczbie mnogiej. Nie wyklucza to jednak użycia zaimka wskazującego (jhe [ʕe] "to" lub henxa [heŋa] "tamto") w funkcji przedimka określonego, ale to nie jest główne zastosowanie. Sam rzeczownik odmienia się przez pięć przypadków - mianownik, dopełniacz, celownik, biernik i wołacz, co nie wyklucza jednak obecności kilku deklinacji. Dziś opiszę trzy pierwsze:

DEKLINACJA I (jednosylabowa)
Deklinacja ta jest używana tylko w rzeczownikach jednosylabowych, w mianowniku posiadających zero morfologiczne. Przykładami takich rzeczowników są hog "noga", bes "droga" oraz kloet "drewno".
Jest to jedyna deklinacja, która nie połączyła w pełni form dopełniacza liczby pojedynczej z mianownikiem liczby mnogiej określonej. Mimo to i tu jest taka tendencja.
   l. poj   l. mn. o.      l. mn. no.
n.   -Ø      -og         -er
g.   -o(g)   -ogro      -iro
d.   -as      -ogas      -eras
a.   -ely      -ogely      -erely
v.   -ruo   -ogruo      -iruo

Przykład odmiany: bes "droga"
   l. poj   l. mn. o.      l. mn. no.
n.   bes      besog      beser
g.   beso(g)   besogro      besiro
d.   besas   besogas      beseras
a.   besely   besogely   beserely
v.   besruo   besogruo   besiruo

DEKLINACJA II (A i B)
Deklinacja II przyjmuje w mianowniku końcówkę -ę. Jest to najpowszechniejszy wzór odmiany rzeczowników w koico. Posiada dwie odmiany - A oraz B. W wersji A w formie dopełniacza l. poj. oraz mianownika l. mn. o. posiada dodatkową samogłoskę w rdzeniu, zaś B owej nie posiada.
   l. poj   l. mn. o.      l. mn. no.
n.   -Cę      -(V)C      -Cer
g.   -(V)C   -Cog      -Cirog
d.   -Ci      -Cogi      -Ceri
a.   -Caly   -Cåly      -Ceraly
v.   -Cie   -Cogrie      -Cirie

Przykłady odmiany: latsę "człowiek" oraz bondę "woda":
   l. poj   l. mn. o.      l. mn. no.
n.   latsę   latis         latser
g.   latis      latsog      latsirog
d.   latsi      latsogi      latseri
a.   latsaly   latsåly      latseraly
v.   latsie   latsogrie      latsirie

   l. poj   l. mn. o.      l. mn. no.
n.   bondę   bond      bonder
g.   bond   bondog      bondirog
d.   bondi   bondogi      bonderi
a.   bondaly   bondåly      bonderaly
v.   bondie   bondogrie   bondirie

[Emil]

DEKLINACJA III
Deklinacja III przyjmuje w mianowniku końcówkę zerową. Występuje tylko, gdy rzeczownik jest zakończony samogłoską i to nie jest fleksyjne ę.
   l. poj   l. mn. o.      l. mn. no.
n.   -Ø      -nx         -r
g.   -nx      -nxo      -ro
d.   -s      -sig         -ṡig
a.   -ly      -lyog      -rog
v.   -r      -ng         -rie

Przykłady odmiany: koico "język":
   l. poj   l. mn. o.      l. mn. no.
n.   koico   koiconx      koicor
g.   koiconx   koiconxo   koicoro
d.   koicos   koicosig      koicoṡig
a.   koicoly   koicolyog   koicorog
v.   koicor   koicong      koicorie

Oraz kolejna porcja słownictwa:
dis [diz] - dzień
toedis [tʰye̯diz] - dzisiaj, dziś
matšę [mat͡ʃɛ] - noc
hleijh [hlɛi̯ʕ] - słońce
tüksę [tʰyksɛ] - księżyc
zoil [zɔi̯l] - gwiazda

toe [tʰye̯] - teraz
nxuetra [ŋʷetra] - zaraz
fuoc [fuo̯d͡z] - natychmiast
nyolvi [ɲoɫvi] - oczywiście

[Emil]

Określoność rzeczownika
Liczba mnoga przyjmuje formę określoną:
-gdy została już wspomniana w wypowiedzi
-gdy jest rzeczą jedną, wyjątkową w swoim rodzaju
-po zaimkach wskazujących i dzierżawczych
-w niektórych nazwach własnych (raczej są one w formie nieokreślonej)
Nie przyjmowana jest w pozostałych przypadkach, w tym do wyrażania ogółu i większości nazw własnych.
Te zasady obowiązują także do używania zaimków wskazujących jhe i henxa jako przedimka określonego w liczbie pojedynczej.

Zaimki osobowe
Koico prócz trzech znanych z indoeuropejskich "osób" posiada także tzw. czwartą osobę. Wyraża ona to, co mówcy lub odbiorcy nie jest bezpośrednio znane (np. rzeczy z opowieści, obce osoby itd.), kontrastuje pod tym względem z trzecią osobą która wyraża tylko elementy znane.

Póki co podaję formy mianownikowe, ponieważ nie opracowałem jeszcze deklinacji owych zaimków.

Zaimki liczby pojedynczej:
queb - ja
såt - ty
auny - on (3 osoba)
mitiz - on (4 osoba)

Zaimki liczby mnogiej nieokreślonej:
quever - my
såter - wy
aunyer - oni (3 osoba)
mitzer - oni (4 osoba)

Zaimki liczby mnogiej określonej:
hot - my
ʒuon - wy
küs - oni (3 osoba)
dajh - oni (4 osoba)