Wysoki Język - Мова Высокоя

Zaczęty przez Ghoster, Maj 19, 2012, 01:38:58

Poprzedni wątek - Następny wątek

Ghoster



Wysoki Język
Мова Высокоя - Mova Vysokoўa



   Wysoki Język (wys. Мова Высокоя ['mo.va vɘ.so'ko.ja]) jest moim pierwszym w pełni słowiańskim konlangiem (i jednocześnie pierwszym poważnym konlangiem a posteriori jaki dane mi było tworzyć, kiedyś w końcu trzeba było); muszę jednak nadmienić, iż znajduje się on jeszcze w fazie *konceptu*, toteż opracowane jest jedynie kilka zmian, głównie dlatego, iż nigdy wcześniej nie tworzyłem nic w tym stylu, tako i chciałbym, byście mi pomogli w pewnych kwestiach, ale o tym potem.



Fonetyka
Высъловность - Vysülovnost'




Samogłoski




PrzednieCentralneTylne
Przymknięte[i] и[ɘ] ы ӹ[ʌ] ъ [u] у ю
Średnie[ɛ] э е є ѥ [ɛɰ̃] ѧ ѩ[o] о ӧ [oɰ̃] ѫ ѭ
Otwarte[æ] ѣ[a] а я

[æ] oznacza jać, podczas gdy [ʊ] oznacza jer twardy (który to zachował się w większości pozycji); głoski [æ] oraz [i] *zawsze* zmiękczają całą sylabę (bowiem w wysokim nie zmiękczają się pojedyncze spółgłoski, a całe zbitki), niemniej, jeżeli występują na początku wyrazu, są wymawiane twardo (czyli bez [j] na początku).

Nie wiem na ile byłaby w słowiańskich możliwa opozycja ɛ-o zamiast ɛ-ɔ lub e-o, dlatego chciałbym wiedzieć czy mógłbym to tak rozwiązać, ponieważ tę cechę chciałbym jeszcze bardziej uwidocznić w zachowaniu jusów w takowej formie: ę→e, ęę→o, ǫ→u, ǫǫ→o, tylko... No właśnie, wciąż nie znalazłem dostatecznych źródeł by dowiedzieć się jak występowały jusy w danych słowach i w co ewoluowały w konkretnych językach. Ta sama sytuacja tyczy się jaci, o której także nie znalazłem zadowalających ilości informacji; byłbym niezmiernie wdzięczny za wskazanie mi sposobów na wskazanie tego, gdzie znajdowała się jać *na pewno*.

Co do zapisu głoski [ɛ]... Podstawowe warianty to "э" oraz zmiękczone "е", jednak są jeszcze dwa sposoby zapisu; "є" oznacze [ɛ] twarde z zasady, w przeciwieństwie do "э", które jest po prostu niezmiękczone, (używa się tego bardzo rzadko), a "ѥ" oznacza dosłownie [jɛ], które *nie zmiękcza* spółgłosek.

Spółgłoski









   Wargowe    Koronalne          Podniebienne  Welarne
TwardeMiękkieTwardeMiękkieTwardeMiękkieTwardeMiękkie
          Nosowe[m] м[mʲ] мь[n] н[nʲ] нь
            Zwarte[p] п [b] б[pʲ] пь [bʲ] бь[t] т [d] д[tʲ] ть [dʲ] дь[k] к [g] г[kʲ] кь [gʲ] гь
         Afrykaty[ʦ] ц [ʣ] ѕ [ʧ] ч [ʤ] џ
   Szczelinowe[f] в [v] в[fʲ] вь [vʲ] вь[s] c [z] з [ʃ] ш [ʒ] ж[sʲ] cь [zʲ] зь[ɕ] сь[x] х [ɣ] г[xʲ] х [ɣʲ] гь
            Drżące[r] р[rʲ] рь
Aproksymanty[ɫ] л[lʲ] ль[j] й

Zmiany Fonetyczne








ъ
[ʊ]
[VgV]
[VɣV]
TorT, TolT, TerT, TelTTorъT, TolъT, TreT, TleT
orT, olT
rъT, lъT
[ʃʧ], [sʲtʲ]
[ʃʦ], [ɕtʲ]
[kɫ], [klʲ], [gɫ], [glʲ]
[xɫ], [xlʲ], [ɣɫ], [ɣlʲ]
[sɫ], [sʲlʲ], [zɫ], [zʲlʲ]
[sʊɫ], [sɛlʲ], [zʊɫ], [zɛlʲ]



Słownik
Съловар - Sülovar









































































































































WysokiWymowaTłumaczenie
Ѫдья, Ǫd'ўa['oɰ̃.dʲja]Wędka
Ѫтуръба, Ǫturüba[on.tu'rʊ.ba]Wątroba
Ѫжѕ, Ǫždz[oɰ̃ʒʣ]Wąż, węgorz
Ѫжской, Ǫžskoў['oɰ̃ʒ.skoj]Wąski
Бѣлой, Bäloў[bʲæɫoj]Biały
Бог, Bog[bog]Bóg
Боль, Bol'[bolʲ]Ból
Брат, Brat[brat]Brat
Брѣг, Bräg[bʲrʲæg]Brzeg
Буква, Bukva['bu.kva]Litera
Буквишкут, Bukviškut[bu'kʲvʲi.ʃkut]Alfabet
Ц'ѣсарь'ство, Cäsar'stvo[ʦjæsarʲstvo]Królestwo
Чэреп, Čeriep['ʧɛ.rʲɛp]Głowa
Чосло, Čoslo['ʧo.sɫo]Liczba
Чѧсть, Čęst'[ʧɛj͂ɕtʲ]Część
Чловюк, Človiuk['ʧɫo.vʲuk]Człowiek
Чырсня, Čyrsnia['ʧɘrʲsʲnʲa]Czereśnia
Даждать, Daždat'[daʒdatʲ]Dawać
День, Dien'[dʲɛnʲ]Dzień
Дьѥржавя, D'ўeržavia[dʲjɛ'rʒa.vʲa]Kraj
Дьѥжавотня, D'ўeržavotnia[dʲjɛ.rʒa'votʲ.nʲa]Polityka
Десѣц, Diesäc['dʲɛ.sʲæʦ]Dziesięć
Девѣц, Dieväc['dʲɛ.vʲæʦ]Dziewięć
Девюшыка, Dieviušyka[dʲɛ.vʲu'ʃɘ.ka]Dziewczyna
Длуг, Dlug[dɫug]Wina
Долина, Dolina[do'lʲi.na]Dolina
Древо, Drievo['dʲrʲɛ.vo]Drzewo
Дрог, Drog['drog]Przyjaciel
Два, Dva[dva]Dwa
Ѥсти, Ўesti[jɛsʲtʲi]Jest
Гора, Gora['go.ra]Góra
Хлѣб, Hläb[xʲlʲæb]Chleb
Имѩ, Imię[imʲɛɰ̃]Imię
Иж'ю, Ižўu[iʒju]Że, iż
Лѣс, Läs[lʲæs]Las
Лѣто, Läto['lʲæ.to]Lato
Лихой, Lihoў['lʲi.xoj]Zły
Любицна, Liubicna[lʲu'bʲi.ʦna]Miłość
Люубивать, Liubivat'[lʲu'bʲi.vatʲ]Kochać
Маловоде, Malovodie[ma.ɫo'vo.dʲɛ]Jezioro
Месѫц, Miesǫc['mʲɛ.sonʦ]Księżyc, miesiąc
Молъдой, Molüdoў[mo'ɫʊ.doj]Młody
Морь, Mor'[morʲ]Śmierć
Мова, Mova['mo.va]Język
Мовотворюк, Movotvoriuk[mo.vo'tvo.rʲuk]Językotwórca
Можно, Možno['mo.ʒno]Może
Можной, Možnoў['mo.ʒnoj]Możliwy
Мур, Mur[mur]Ściana/mur
Мысль, Mysl'[mɘsʲlʲ]Myśl
Насѭшын, Nasiǫšyn[nasʲoɰ̃ʃɘn]Powszedni
Начѫток, Načǫtok[na'ʧon.tok]Początek
Намöщик, Namioščik[na'mʲo.ɕtʲik]Rzeczownik
Небеся, Niebiesia[nʲɛbʲɛsʲa]Niebo
Ней, Nieў[nʲɛj]Nie
Ни кото, Ni koto[nʲi 'ko.to]Nikt
Ни вжду, Ni vždu[nʲi 'vʒdu]Ani trochę
Нижовина, Nižovina[nʲi.ʒo'vʲi.na]Nizina
Ноц, Noc[noʦ]Noc
Казать, Kazat'['ka.zatʲ]Mówić
Книгишкут, Knigiškut[kʲnʲi'ɣʲi.ʃkut]Książka
Клос, Klos[xɫos]Włos
Коръв, Korüv['ko.rʊv]Krew
Коръва, Korüva[ko'rʊ.va]Krowa
Кото, Koto[ko'to]Kto
Крадюк, Kradiuk['kra.dʲuk]Złodziej
Кънѩж, Künięž['kʊ.nʲɛɰ̃ʒ]Ksiądz
Оден, Odien['o.dʲɛn]Jeden
Однек, Odniek['o.dʲnʲɛk]Jednak
Окраска, Okraska[o'kra.ska]Barwa
Осем, Osiem['o.sʲɛm]Osiem
Отӧц, Otioc[otʲoʦ]Ojciec
Ош'кливой, Ošklivoў[oʃ'xʲlʲi.voj]Brzydki
Ощ'се, Oščsie[oʃ'ʦsʲɛ]Brzydki
Овжалувать, Ovžaluўvat'[o.vʒa'ɫu.vatʲ]Żałować
Пѣнѩж, Pänięž['pʲæ.nʲɛɰ̃ʒ]Pieniądz
Пѣть, Pät'[pʲætʲ]Pięć
Писмишкут, Pismiškut[pʲi'sʲmʲi.ʃkut]Gazeta
Поговорник, Pogovornik[po.ɣo'vorʲ.nʲik]Forum
Правдоможно, Pravdomožno[pra.vdo'mo.ʒno]Prawdopodobnie
Право, Pravo['pra.vo]Prawo
Прѣжной, Präžnoў[pʲrʲæʒnoj]Przyjazny
Преходня, Priehodnia[pʲrʲɛ'xo'dʲnʲa]Ulica
Прийдить, Priўdit'[pʲrʲijdʲitʲ]Przyjść
Река, Rieka['rʲɛ.ka]Rzeka
Род, Rod[rod]Rodzina/poród
Родюк, Rodiuk['ro.dʲuk]Ojciec
Родюшыка, Rodiušyka[ro.dʲu'ʃɘ.ka]Matka
Розсвет, Rozsviet['rozʲ.sʲvʲɛt]Poranek
Сэмоморь, Semomor'[sɛ'mo.morʲ]Samobójstwo
Сеэм, Sieem['sʲɛ.ɛm]Siedem
Сълова, Sülova[sʊ'ɫo.va]Chwała, Cześć
Словѣн, Slovän['sɫo.vʲæn]Słowianin
Стр'ӧдане, Striodanie[strjodanʲɛ]Cierpienie
Стр'ѣтить, Strätit'['stræa.tʲitʲ]Zapomnieć
Съловар, Sülovar[sʊ'ɫo.var]Słownik
Сълово, Sülovo[sʊ'ɫo.vo]Słowo
Шэсц, Šesc[ʃɛsʦ]Sześć
Штѥры, Štўery['ʃtjɛ.rɘ]Cztery
Що, Ščo[ʃʦo]Co
Щосте, Ščostie['ʃʦo.ɕtʲɛ]Szczęście
Шъто Šüto['ʃʊ.to]Sto
Та, Ta[ta]Tak
Тѣле, Tälie[tʲælʲɛ]Ciało
Тень, Tien'[tʲɛnʲ]Cień
Тньѥшкут, Tn'ўeškut['tʲnʲjɛ.ʃkut]Nóż
Три, Tri[tʲrʲi]Trzy
Тюгоѕ'дняй, Tiugodzdniaў[tʲu'ɣo.ʣdʲnʲaj]Dzisiaj
Твоѥ, Tvoўe[tvojɛ]Twoje
Убить, Ubit'['u.bʲitʲ]Zabić
Урожыть, Urožyt'[uroʒɘtʲ]Urodzić
Ужо, Užo['u.ʒo]Już
Вѣк, Väk[vʲæk]Wiek
Вѣротня, Värotnia[vʲæ'ro.tʲnʲa]Religia/wiara
Вѥлиководе, Vўelikovodie[vjɛ.lʲi.ko'vo.dʲɛ]Ocean
Воде, Vodie['vo.dʲɛ]Morze
Вошо, Vošo['vo.ʃo]Raczej
Вроте, Vrotie['vro.tʲɛ]Drzwi
Всѣлство, Vsälstvo[vʲsʲæɫstvo]Świat
Высъловность, Vysülovnost'[vɘ.sʊ'ɫo.vnosʲtʲ]Wymowa
Въведить, Vüviedit'[vʊvʲɛdʲitʲ]Przekonywać, nakłaniać
Вжѕово, Vždzovo['vʒʣo.vo]Zawsze
Заход, Zahod['za.xod]Wieczór/zachód
Завтцрай, Zavtcraў['za.vtʦraj]Jutro
Земля, Ziemlia[zʲɛmʲlʲa]Ziemia
Збавить, Zbavit'[zbavitʲ]Zbawić
Знатöцво, Znatiocvo[zna'tʲo.ʦvo]Nauka
Землишкут, Ziemliškut[zʲɛ'mʲlʲi.ʃkut]Miasto
Жѕэ, Ždze[ʒʣɛ]Tutaj
Жвѩк, Zvok[ʒvɛɰ̃k]Dźwięk
Жвѩкотня, Zvokotnia[ʒvɛɰ̃'ko.tʲnʲa]Muzyka
Жэна, Žena['ʒɛ.na]Kobieta



Tłumaczenia



Uwaga; niektóre tłumaczenia mogą być nieaktualne!

CytatKoleżanki i koledzy, aktualna struktura organizacji powoduje docenienie wagi modelu rozwoju; z drugiej strony wzmocnienie i rozwijanie struktur zmusza nas do przeanalizowania form oddziaływania.

Спутнецэ и дрогове, завишнощь представӧна зскупеня узраца тежэсту зовразу розвою уцэницѧ; зэ страни иншай завишнощйи умножэне ли розвияне нас ку иссеѕовланю дрог воздѕейства застабля.

Sputniece i drogovie, zavišnost' priedstaviona zskupienia uzraca težestu zovrazu rozvoўu ucenicę; ze strani inšaў zavišnostўi umnoženie li rozviўanie nas ku issiedzovlaniu drog vozddzeўstva zastablia.

CytatByć albo nie być; oto jest pytanie.

Быть ли не быть; ото ѥсти пытане

Byt' li nie byt'; oto ўesti pytanie.

CytatWszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem swej godności i swych praw. Są oni obdarzeni rozumem i sumieniem i powinni postępować wobec innych w duchu braterstwa.

Все люз'я ся родѕой сълободное и щодо достойности a прав ровное. Надаѕ'еное сой онэ розумом a совестой, ажо онэ винное в духу братвицы ся лѫчыть.

Vsie liuzўa sia roddzoў sülobodnoўe i ščodo dostoўnosti a prav rovnoўe. Nadadzўenoўe soў one rozumom a soviestoў, ažo one vinnoўe v duhu bratvicy sia lǫčyt'.

CytatNa wzgórzu owca, która nie miała wełny, zobaczyła konie; jeden ciągnął ciężki wóz, drugi dźwigał wielki ładunek, a trzeci wiózł szybko człowieka. Owca rzekła do koni: ,,Serce mnie boli, widząc, co człowiek nakazuje robić koniom". Konie odpowiedziały: ,,Słuchaj, owco, serca nas bolą, kiedy widzimy, jak człowiek, pan, zabiera twoją wełnę na płaszcz dla samego siebie. I owca nie ma wełny". Usłyszawszy to, owca pobiegła przez równinę.

Овца и Верханы:
Овца на холму, у которой вэлна не збывала, тры верханы звиждала; першой цэжкой воз таржал, другой велкой зарад носил, а трецын чловюка боръзно верхал. Овца верханой сказала: "Сордцэ мя боли ик я виждо що чловюк верханой розсказя". Той верханы сказалы: "Солъхати, овца, сордца нас болѫ ик мы виждим чловюка овцой вэлной на кожух для ся вземятего, також у овцой вэлна yжо не збыва". Ото слышать, овца по ровнине збегла.

Ovca i Vierhany:
Ovca na holmu, u kotoroў velna nie zbyvala, try vierhany zviždala; piervšoў cežkoў voz taržal, drugoў vielkoў zarad nosil, a triecyn človiuka borüzno vierhal. Ovca vierhanoў skazala: "Sordce mia boli ik ўa viždo ščo človiuk vierhanoў rozskazia". Toў vierhany skazaly: "Solühati, ovca, sordca nas bolǫ ik my viždim človiuka ovcoў velnoў na kožuh dlia sia vziemiatiego, takož u ovcoў velna užo nie zbyva". Oto slyšat', ovca po rovninie zbiegla.

CytatW swym domu w R'lyeh czeka w uśpieniu martwy Cthulhu.

В ӧго домой в Рылех снӧн очэкуе Куфулю морой.

V ўogo domoў v Rylieh snion očekuўe Kufuliu moroў.



Słowem Zakończenia



Na dzisiaj było jedynie trochę fonetyki i parę słów, po których można zobaczyć jaka nieustatkowana jest ortografia wysokiego (głównie w cyrylicy, nie mam pojęcia kiedy winienem zapisywać [ɕtʲ] jako /щь/, a kiedy jako /сть/, może ktoś ma pomysły, ewentualnie wskaże, czy któraś z tych form jest lepsza nad drugą?). Następnym razem *postaram* się opisać kilka zagadnień z gramatyki; do tego czasu będę raczej rozwijał słownik.
Chciałbym raz jeszcze przypomnieć o pytaniach odnośnie jerów, jusów i jaci, zapytać przede wszystkim o to, jak *wy* (chodzi mi tu o tych, którzy tworzą slavlangi) radzicie sobie z takimi problemiami, i ogólnie miałem w zamyśle rozwinąć z wami tutaj wątek tworzenia slavlangów. Jak przebiega w waszych pracach proces tworzenia takiego słowiańskiego konlangu i na co zwracacie uwagę?
  •  

Vilène

Cytat: Ghoster w Maj 19, 2012, 01:38:58Jak przebiega w waszych pracach proces tworzenia takiego słowiańskiego konlangu
Np. u mnie: najpierw sobie ustalam, jakie to język ma przejść zmiany w stosunku do prasłowiańszczyzny (bądź mechanizm ich derywacji od współczesnych języków słowiańskich, jak to zrobiłem w lędzkim), z grubsza jakie cechy ma mieć gramatyka tego języka, oraz wymowę i alfabet. Potem próbuję przetłumaczyć parę tekstów (zdań, słów, etc.) na ten język, i tak powstaje jego przedprototyp. Potem próbuję ustalić dokładniej szczegóły tej gramatyki (znaczy rozpisuję tabelki :P), i tak się tworzy prototyp języka. Następnie go zmieniam, zmieniam, zmieniam jak coś mi nie pasuje w nim, bądź dowiaduję się czegoś nowego o językach słowiańskich, i w końcu krystalizuje się jego w miarę stabilna forma.

Cytati na co zwracacie uwagę?
Na co zwracamy uwagę przy tworzeniu slavlangu? No to po pierwsze na to, żeby wszystko było jak najbardziej realistyczne i nienóbskie, żeby nie kalkować bezsensownie konstrukcji z jakiegoś języka bez żadnego uzasadnienia*, żeby wszystko było spójne wewnętrznie, itp.

* Ja np. wiele razy w rodzkim popełniałem ten błąd, i np. wrzucałem tam zaimki wskazujące będące dokładną kopią systemu rosyjskiego (co było bez sensu), negację łączącą się z dopełniaczem pod wpływem polskiego (w wielu słowiańskich i wszystkich germańskich, łączy się jednak z biernikiem...), użycie zaimków będące totalną kopią bułgarskiego, słowo w słowo, stopniowanie przymiotników i czas przyszły które też były projekcją stanu istniejącego w polskim (wiadomo, zawsze w proces tworzenia konlangów wchodzi coś, co nazywam ,,efektem języka rodzimego"), i parę innych których nie pamiętam. A zapewne jeszcze trochę kopij zostało, i być może wyłapię je w przyszłości...
  •