Humor, ciekawostki i WTF lingwistyczne

[Vilène]

Janko Gorenc│Ostalo │Supertalent Hrvatska 2017.│Audicija

Było?

[Obcy]

W ukraińskim wypadają samogłoski nieakcentowane!

гра - і́гри

[Dynozaur]

Lićwin chciał, żebym zajął się trochę toponimją Republiki Białorusi, więc poprześwietlałem artykuły na Wikipedji o wszystkich białoruskich miastach i posiołkach gorodskowa tipa (sorry, nie zależało mi tak bardzo, by sięgać do jakiejś fachowej literatury, a poza tem takowej nie posiadam na ten temat) i udało mi się sporządzić  taką listę:

Miasta i PGT na Białorusi do zmiany (w wersji białoruskiej i rosyjskiej, bo jakby nie patrzeć oba te języki są w tym kraju urzędowe):

Акцябрскі (Октябрьский) -> Рудабелка (Рудобелка)
Арэхаўск (Ореховск) -> Выдрыца (Выдрица)
Бяроза (Берёза) -> Бяроза Картуская/Бяроза-Картузская (Берёза-Картузская)
Верхнядзвінск (Верхнедвинск) -> Дрыса (Дрисса)
Дзяржынск (Дзержинск) -> Койданаў (Койданов)
Дзятлава (Дятлово) -> Зьдзецел/Здзецел (Зденциол)
Іванава (Иваново) -> Янаў (Янов)
Кіраўск (Кировск) -> Качэрычы (Кочеричи)
Краснасельскі (Красносельский) -> Краснае Сяло (Красное Село)
Светлагорск (Светлогорск) -> Шацілкі (Шатилки)
Слаўгарад (Славгород) -> Прапойск (Пропойск)
Чырвоная Слабада (Красная Слобода) -> Вызна (Вызна)
Чэрвень (Червень) -> Ігумен (Игумен)
Бальшавік (Большевик) -> ?? (do dekomunizacji)
Праўдзінскі (Правдинский) -> ?? (do dekomunizacji)

Wyjaśnienia:

-Te wszystkie zmiany należałoby wprowadzić niezależnie od tego, czy standardem literackim j. białoruskiego miałaby zostać taraszkiewica, czy pozostać narkomauka. Dlatego więc podaję te nazwy w obu warjantach. W przedreformowy rosyjski też się nie bawię tym razem, choć wiadomo - serducho boli.
-Jeśli chodzi o wszelkie Brzeście Litewskie, Miński Litewskie, Wysokie Litewskie it.p. - postanowiłem tych dookreśleń nie uwzględniać, bo są to (jakby nie patrzeć) relikta polskiej administracji (raczej nie używane w ludowym białoruskim języku), do niczego tak naprawdę Białorusinom nie potrzebne. Ale w polskiej egzonimji powinny być wykorzystywane.
-Inaczej postąpiłem jednak z Berezą Kartuzką - tutaj dookreślenie ma inny charakter i prawdopodobnie zostało usunięte aby zatrzeć pamięć o kartuzach (a może trochę też dlatego, aby nie kojarzyło się z polskim więzieniem), dlatego też uważam, że ten człon chyba warto restytuować.
-Zmiana "Krasne Sioło" na "Krasnosielski" nie miała charakteru ideologicznego -  wiąże się z przekształceniem miejscowości ze wsi (sioła) na posiołek gorodskogo tipa. Jest to dość rutynowa sprawa, więc można by cofnięcie tej zmiany odpuścić. Jednak powstała w ten sposób nazwa ma charakter sztuczny, sowiecki (jak wszystkie toponimy na -ski) i trochę kala mojem zdaniem toponimiczny obraz regjonu (zwłaszcza, że obszar, gdzie znajduje się ta miejscowość należał przed wojną do Polski, więc rosyjskobrzmiące toponimy są tu podwójnie nie na miejscu), więc chyba lepiej (z przyczyn językowych) byłoby powrócić do starej formy Краснае Сяло ("krasne" nie ma tu nic spólnego z sowiecką czerwienią, zanim ktoś zapyta, to stary toponim), zwłaszcza że (przynajmniej wg Wikipedji), polskim egzonimem wciąż jest "Krasne Sioło".
-Zmiana Orzechowsk > Wydrzyca też może być potraktowana fakultatywnie, bo tutaj mamy do czynienia z nowym osiedlem, powstałym z połączenia kilku wsi, a więc nazwy te nie są do końca równoważne. Ale podobnie jak w powyższym przypadku, uznałem że tak będzie lepiej językowo (derusyfikacja).
-Trochę nie wiedziałem, jak postąpić z kurortem Narocz, który również jest tworem nowym, powstałym  z kilku miejscowości i z tego powodu bywa czasem nazywany "Kupą" (m.in. na polskiej Wikipedji), od największej wsi, która weszła w skład tej młodej miejscowości. Można by rozważyć "powrót" do nazwy Kupa, ale z drugiej strony - nazwa Narocz nie jest w żaden sposób rakowa (jest to oczywiście ponowienie nazwy jeziora), to chyba lepiej zostawić to w spokoju. Poza tem, kto chciałby mieszkać w Kupie (chociaż to akurat nie jest dla mnie żadnym argumentem) xDDDDDD
-Niestety, dwoma ostatnim miejscowościom (PGT) musi nadać nazwę ktoś bardziej orjentujący się w lokalnej historji - mnie się nie udało.


Zmiany nazw, dotyczące jedynie języka białoruskiego i powiązane z szeroko pojętą kwestją "narkomauka vs. taraszkiewica",  ale wychodzące poza przewidywalne kwestje ortograficzne (np. zapisu miękkich znaków) - oczywiście takie różnice również się pojawiają w niektórych wymienionych niżej nazwach, ale to nie w nich "jest pies pogrzebany":

Балбасава -> Баўбасаў
Беразіно ->  Бярэзань
Брэст -> Берасьце
Буда-Кашалёва -> Буда Кашалёўская (?)
Бягомль -> Бягомель
Вілейка  -> Вялейка
Воранава -> Вярэнаў
Гродна -> Горадня
Драгічын -> Дарагічын
Жодзіна -> Жодзін
Калінкавічы -> Каленкавічы
Клецк -> Клецак
Кобрын -> Кобрынь
Косава -> Косаў
Коханава -> Коханаў
Маладзечна -> Маладэчна
Мінск -> Менск
Мсціслаў -> Амсьціслаў
Навагрудак -> Наваградак
Наваполацк -> Наваполацак
Новалукомль -> Новалукомаль
Обаль -> Вобаль
Орша -> Ворша
Полацк -> Полацак
Пружаны -> Пружана
Радашковічы -> Радашкавічы
Слуцк -> Слуцак
Смаргонь -> Смаргоні
Стоўбцы -> Стоўпцы
Сянно ->  Сенна
Хойнікі -> Хвайнікі
Шарашова -> Шарашоў

Te zmiany oczywiście mają ścisły związek ze standardem literackim j. białoruskiego, niemniej uważam, że nawet w razie utrzymania narkomauki jako oficjalnego standardu, i tak należałoby przywrócić nazwy Берасце (Brześć Litewski), Вярэнаў, ewentualnie Вярэнава (Werenowo), Горадня (Grodno), Каленкавічы (Kalenkiewicze), Менск (Mińsk Litewski), Наваградак (Nowogródek) także w narkomauce, jako ważne dla kultury (lub bardzo mocno zniekształcone i dlatego wymagające poprawy).

Mam nadzieję, że się podoba. Znowu musiałem siłować się z klawiaturą, bo nie chciałem, aby taki post wyglądał jak gówno xDDDDD

A co do listy miast takiej, jak zrobiłem dla paru innych posowieckich krajów - może tak kiedyś...

[Pluur]

Gratuluję. Fajnie by było, żeby te wszystkie Twoje poszukiwanie były gdzieś w jednym miejscu.
A tak w ogóle to

Дзятлава (Дятлово)

To od tego Diatłowa?

[Dynozaur]

To od tego Diatłowa?

Nie, to rusyfikacja jeszcze z czasów późnocarskich.

[Pluur]

To od tego Diatłowa?

Nie, to rusyfikacja jeszcze z czasów późnocarskich.

Dziękuję za odpowiedź - ciekawe to!

[Dynozaur]

Przebłyski dekunnmizacji z Kaszub

Szkoda, że to nie Prusy albo Ziemie Odzyskane, ale dobre i to...

[Todsmer]

Władysławowo to nie przedwojenna nazwa?

[Dynozaur]

Nie, twór administracyjny pt. "Władysławowo" (od 1963 roku miasto) utworzono w 1952 roku (i tak naprawdę w 2015 r. go rozwiązano - wyłączono część miejscowości włączonych w skład Władysławowa poza granice miasta, a gminę zamieniono w gminę miejsko-wiejską, więc tym bardziej zasadne jest używanie historycznej nazwy "Wielka Wieś"). Owszem, można się upierać, że przecież port rybacki o nazwie "Władysławowo" powstał w 1938 roku, ale wówczas ta nazwa nie miała charakteru n. miejscowej.

Poza tem, nawet jeżeli uznajemy tę nazwę za "przedwojenną", to wciąż  jest to twór sztuczny, ahistoryczny, nadany "od czapy" (w dodatku nacechowany ideologicznie). Nie wszystko co powstało w II RP było dobre.

[Úlfurinn]

Marszalska fonologja
Czysty RiGCz, jeszcze lepsze, niż liczba poczwórna w tym języku xD

[Henryk Pruthenia]

Akurat podobna realizacja (to jest sparowanie z palatalizacją) występuje chociażby w irlandzkim

[Caraig]

Marszalska fonologja
Czysty RiGCz, jeszcze lepsze, niż liczba poczwórna w tym języku xD

Podobna do szkockiego gaelickiego. Tylko szkocki lepszy ;]

[Úlfurinn]

Tak, wiem że ten marszalski to mocno irlandzkopodbny z tą fonologją, nie mniej takie coś w języku mikronezyjskim jest dziwne dla mnie

[Ainigmos]

Ojcze Nasz po praaryjsku... bez laryngałów

[Dynozaur]

Angielskie słowo na "kubeł na śmieci" (dumpster)  jest "adidasizmem" (w sensie spowszedniałą nazwą handlową - pytam kolejny raz, jaki jest fachowy termin na to?) xDDDDDDD