Etymologie w polskim

Zaczęty przez Ojapierdolę, Sierpień 22, 2011, 01:02:55

Poprzedni wątek - Następny wątek

Towarzysz Mauzer

Cytat"Kady" to zniekształcone "kędy", "kaj" to zapewne skrócenie od tego, a "kajsik" to dalej urobiona od tego forma ekspresywna (jak "cosik" od "coś", Górale lubią takie quasi-zdrobnienia).
Rzecz w tym, że te formy się panoszą po całej Małopolsce, od gór po Radom. Wspomniane zniekształcenie nie wygląda na byle co. To wygląda na ogólnomałopolskie odnosowienie w zaimku kǫ > ką > ka. I "kaj", obok "kady" najpowszechniejsza postać, zdaje się być czymś więcej niż zwykłym skróceniem, zwłaszcza że w wielu gwarach jest między nimi różnica znaczeniowa: "kady" - ruch : "kaj" - stałość. Zgadzam się, że "kajsik" może być góralskim ekspresywizmem, ale sądzę, że ów przyrostek -k nie ma nic wspólnego ze zdrobnieniami, a stanowi wyzyskanie zaimka *kъ do takich a nie innych celów, w podobnym stopniu jak to się stało z *žь.

Cytat: K. Nitsch, Wybór tekstów gwarowych; II. Małopolska, A. Góry, a. Dialekt podhalański, s. 43Seł se Sabała v gurag i vraca0ł z gur, i seł ta f Pysynyj v dol'ińe Kośćel'isk'yj. Poseł śe ta tro(x)e vykurovadź, bo mu ta jakosi ńedobże było, i vraca0ł s tyg gur i pszyseł na K'iry i spotyka0ł śe z Vojtke(m) Matejom. Pszyv'ital'i śe i pyto śe go Mateia, skond idźe. "A jo był ha(v) v gurak, byłek śe tro(x)e vykurovadź bok ta jakiśi ńebardzo zdrovy..."

Cytat"Hawo" być może od "owo"?
Może, może, bo w świetle powyższego wygląda na to, że jest to protetyczne samo "h". Rzecz jest o tyle ciekawa, że to również jest ogólnomałopolskie, poświadczone na Podhalu w latach 20. przez Nitscha i przez moją drugą babcię w Kieleckiem, ale - jak twierdzi - już w latach 40.-50. było ono tam w odwrocie, nacechowane mocno gwarowo i archaicznie.
Skrzydła miłości, mocy, o wielki, Twardy Jerze,
Rozpostrzyj ponad nami, ogrzej i przyjmij nas. -Mrkalj, Palinodia o twardym jerze
***
VIVAT CAROLVS GVSTAVVS REX POLONIÆ
  •  

Henryk Pruthenia

Dlaczego jest po polsku «niż», a po słowacku «než» (oba słowa mają takie same znaczenié)?

Noqa

Jaka jest etymologja "jeża"?
At him he yelled and yelped, tackling with taunting and dauntings; he tied and tacked him tightly and tautly, and killed him and quelled him and quenched him.
  •  

Todsmer

  •  

Towarzysz Mauzer

Cytathań - z psł. *X-jьnъ(jь?), gdzie X to niewiadoma równania, a reszta jak w jen-że;
hawo - z psł. *X-jь-v-o (czy *X-jь-vъ z dziwną wokalizacją jera? to nie przekonywa, bo to rozpowszechniony geograficznie zaimek);
Ejże, przecież hań `tam - hawo `tu` może bardzo prawdopodobnie mieć związek z odległościową gradacją zaimków - taka jaka jest np. w sztokawskim albo macedońskim - ovaj `ten tu`, onaj `tam`!
Skrzydła miłości, mocy, o wielki, Twardy Jerze,
Rozpostrzyj ponad nami, ogrzej i przyjmij nas. -Mrkalj, Palinodia o twardym jerze
***
VIVAT CAROLVS GVSTAVVS REX POLONIÆ
  •  

spitygniew

Cytat: Towarzysz Mauzer w Sierpień 29, 2012, 23:48:39
hań - z psł. *X-jьnъ(jь?), gdzie X to niewiadoma równania, a reszta jak w jen-że;
hawo - z psł. *X-jь-v-o (czy *X-jь-vъ z dziwną wokalizacją jera? to nie przekonywa, bo to rozpowszechniony geograficznie zaimek)
Ja pierdolę, ale ty pierdolisz... A o "hen" nigdy nie słyszałeś? ; p
P.S. To prawda.
  •  

Towarzysz Mauzer

CytatJa pierdolę, ale ty pierdolisz... A o "hen" nigdy nie słyszałeś? ; p
Te rekonstrukcje faktycznie lepiej wziąć w nawias, bo to 80% pierdolenia. No ale zostaje 20%. Pewnie, że słyszałem, ale nie przekonywa mnie tłumaczenie, że to po prostu wykrzyknik. Słowacy i Morawianie znają oprócz hen też henten i hentam. Choć oczywiście, gdyby to nie był wykrzyknik, to skąd u nas w nim to protetyczne h? Tak czy siak, nie mogę z tego powodu spać.
Skrzydła miłości, mocy, o wielki, Twardy Jerze,
Rozpostrzyj ponad nami, ogrzej i przyjmij nas. -Mrkalj, Palinodia o twardym jerze
***
VIVAT CAROLVS GVSTAVVS REX POLONIÆ
  •  

Dynozaur

Skąd się wzięło słowo "stolec" w znaczeniu "gówno"?
Jaranie się starem forem to pedalstwo, a Kwadrat i Seiphel to ciota i chuj.

P*lsko, cóżeś uczyniła ze swoim chrztem?
  •  

Noqa

Czy nie dlatego, że na kibel mówiono "stolec"?
At him he yelled and yelped, tackling with taunting and dauntings; he tied and tacked him tightly and tautly, and killed him and quelled him and quenched him.
  •  

Noqa

At him he yelled and yelped, tackling with taunting and dauntings; he tied and tacked him tightly and tautly, and killed him and quelled him and quenched him.
  •  

Silmethúlë

Literacko jest ,,łebek", niektórzy nawet tak mówią. Ale jakoś tak ten ,,łeb" się dziwnie ubezdźwięcznia, że i często można ,,łepek" usłyszeć. Ot, taki niewytłumaczalny odchył od normy.
  •  

Wedyowisz

Dla mnie łepek to od szpilki, a łebek to chłopak czy urwis.
стань — обернися, глянь — задивися
  •  

Rémo

U mnie łepek to (młody) chłopak :P
Pozdrawiam! :)
  •  

Jątrzeniot

Takie wyrównania zdarzają się i w innych słowach. Po prostu "utrwala" się ubezdźwięcznienie spółgłoski kończącej rdzeń. Można np. czasem usłyszeć formy standarty, standartowy. Miałem jeszcze jakiś ciekawy przykład, ale nie mogę sobie przypomnieć w tej chwili.
  •  

Vilène

Cytat: Jątrzeniot w Wrzesień 19, 2012, 14:41:48Miałem jeszcze jakiś ciekawy przykład, ale nie mogę sobie przypomnieć w tej chwili.
Słociutki.
  •