Etymologie w polskim

Zaczęty przez Ojapierdolę, Sierpień 22, 2011, 01:02:55

Poprzedni wątek - Następny wątek

Mahtlactli Omome Tochtli

Cytat: Dynozaur w Styczeń 18, 2016, 22:10:25

Tradycyjne słowiańskie imiona odwołują się przedewszystkiem do sfery niematerjalnej - i to jest właśnie w nich piękne, że nie są to jakieś sinoidalne "Pięknososny" czy jakieś indjańskie "Groźne Burze"... Neoimiona najczęściej zupełnie tego nie chwytają.

[...]

Zresztą, Wiosny i Wisienki właśnie stoją z "Ogniomiotami" w jednej lidze.

Czekaj, czy Ty nie idealizujesz trochę słowiańskich imion? W takiej Bulli Gnieźnieńskiej mamy jednak i Białowąsa, i Kłobuka, Pępka, Kwiatka, Kożuszka, Żuka, Sobątę, Gołka, Pisklę, Kwaska...
  •  

Dynozaur

Cytat: Mahtlactli Omome Tochtli w Luty 05, 2016, 09:11:30
Cytat: Dynozaur w Styczeń 18, 2016, 22:10:25

Tradycyjne słowiańskie imiona odwołują się przedewszystkiem do sfery niematerjalnej - i to jest właśnie w nich piękne, że nie są to jakieś sinoidalne "Pięknososny" czy jakieś indjańskie "Groźne Burze"... Neoimiona najczęściej zupełnie tego nie chwytają.

[...]

Zresztą, Wiosny i Wisienki właśnie stoją z "Ogniomiotami" w jednej lidze.

Czekaj, czy Ty nie idealizujesz trochę słowiańskich imion? W takiej Bulli Gnieźnieńskiej mamy jednak i Białowąsa, i Kłobuka, Pępka, Kwiatka, Kożuszka, Żuka, Sobątę, Gołka, Pisklę, Kwaska...

To przydomki.
W dawnej Polsce bardzo ważne, nierzadko ważniejsze od imion, ale nie równoważne z nimi.
Jaranie się starem forem to pedalstwo, a Kwadrat i Seiphel to ciota i chuj.

P*lsko, cóżeś uczyniła ze swoim chrztem?
  •  

Mahtlactli Omome Tochtli

Cytat: Dynozaur w Luty 05, 2016, 09:56:32
Cytat: Mahtlactli Omome Tochtli w Luty 05, 2016, 09:11:30
Cytat: Dynozaur w Styczeń 18, 2016, 22:10:25

Tradycyjne słowiańskie imiona odwołują się przedewszystkiem do sfery niematerjalnej - i to jest właśnie w nich piękne, że nie są to jakieś sinoidalne "Pięknososny" czy jakieś indjańskie "Groźne Burze"... Neoimiona najczęściej zupełnie tego nie chwytają.

[...]

Zresztą, Wiosny i Wisienki właśnie stoją z "Ogniomiotami" w jednej lidze.

Czekaj, czy Ty nie idealizujesz trochę słowiańskich imion? W takiej Bulli Gnieźnieńskiej mamy jednak i Białowąsa, i Kłobuka, Pępka, Kwiatka, Kożuszka, Żuka, Sobątę, Gołka, Pisklę, Kwaska...

To przydomki.
W dawnej Polsce bardzo ważne, nierzadko ważniejsze od imion, ale nie równoważne z nimi.

Pewien jesteś? Czyli ci wszyscy chłopi tak naprawdę mieli na imię Gościwuj, Bolechwał, Miromił itd.?  ???
  •  

Dynozaur

#738
Hmmm... a o jakich czasach mówimy? Myślałem, że o takich, w których jasnego podziału na "szlachtę" i "chłopów" jeszcze nie było...

A głupawe przydomki potrafili mieć i posiadacze ziemscy, o czym dobitnie świadczą toponimy...
Jaranie się starem forem to pedalstwo, a Kwadrat i Seiphel to ciota i chuj.

P*lsko, cóżeś uczyniła ze swoim chrztem?
  •  

Siemoród

Cytat: Mahtlactli Omome Tochtli w Luty 05, 2016, 17:59:35
Pewien jesteś? Czyli ci wszyscy chłopi tak naprawdę mieli na imię Gościwuj, Bolechwał, Miromił itd.?  ???

Swoją drogą przypomniała mi się jedna rzecz - czy nazwisko Rachwał ma etymologję takę jak Boguchwał, Chwalibog, Chwałko czy może jednak to zniekształcone Rafał?
Niech żyje Wolny Syjam!
  •  

Noqa

CytatMyślałem, że o takich, w których jasnego podziału na "szlachtę" i "chłopów" jeszcze nie było...

Ale chyba i wcześniej większość ludzi zajmowało się uprawą czegoś czy rzemieśnictwem, a nie było osławionymi wojami.
At him he yelled and yelped, tackling with taunting and dauntings; he tied and tacked him tightly and tautly, and killed him and quelled him and quenched him.
  •  

Caraig

CytatSwoją drogą przypomniała mi się jedna rzecz - czy nazwisko Rachwał ma etymologję takę jak Boguchwał, Chwalibog, Chwałko czy może jednak to zniekształcone Rafał?
Według Rymuta, tak jak przypuszczasz, od Rafała.
  •  

Mahtlactli Omome Tochtli

Cytat: Dynozaur w Luty 05, 2016, 18:42:37
Hmmm... a o jakich czasach mówimy? Myślałem, że o takich, w których jasnego podziału na "szlachtę" i "chłopów" jeszcze nie było...

Bulla Gnieźnieńska, czyli 1136 :-) Nie wiem, czy można już wtedy mówić o podziale na "szlachtę" czy raczej "rycerstwo" i chłopów, pewnie raczej nie, ale stratyfikacja społeczna była na pewno i to pewnie spora. Przeformułuję moje pytanie: czy imiona (w odróżnieniu od przydomków) słowiańskie to tylko szumne Gniewowłady i Bolewuje, noszone przez wszystkich od księcia po kmiecia? W ogóle nie używano imion odrzeczownikowo-pospolitych, a wszystkie, które znamy z tekstów to przydomki?
  •  

Vilène

Cytat: Mahtlactli Omome Tochtli w Luty 05, 2016, 19:47:01
Przeformułuję moje pytanie: czy imiona (w odróżnieniu od przydomków) słowiańskie to tylko szumne Gniewowłady i Bolewuje, noszone przez wszystkich od księcia po kmiecia?
Nie no, są jeszcze różnego rodzaju Lechy, Gniewosze, Miłosze, Dobrochny, Mileny, Bogny i inne. Nie wszystkie imione słowiańskie są dwuczłonowe. Ale ciężko mi jakoś uwierzyć żeby Kłobuki, Kożuszki i Pisklęta to były imiona nie przydomki, szczególnie że takie rzeczy funkcjonowały właśnie jako przydomki jeszcze do 19. wieku. Ja rozumiem że można być sceptycznym co do całego common knowledge jakie się w różnych miejscach pojawia (sama jak np. czytam coś o połabskim to mam wrażenie że to czysty aspulizm), ale teraz to już ty (i chwalący ciebie) uprawiasz zwykły kontrarianizm.
  •  

Mahtlactli Omome Tochtli

Cytat: Vilène w Luty 05, 2016, 20:41:30
Cytat: Mahtlactli Omome Tochtli w Luty 05, 2016, 19:47:01
Przeformułuję moje pytanie: czy imiona (w odróżnieniu od przydomków) słowiańskie to tylko szumne Gniewowłady i Bolewuje, noszone przez wszystkich od księcia po kmiecia?
Nie no, są jeszcze różnego rodzaju Lechy, Gniewosze, Miłosze, Dobrochny, Mileny, Bogny i inne. Nie wszystkie imione słowiańskie są dwuczłonowe. Ale ciężko mi jakoś uwierzyć żeby Kłobuki, Kożuszki i Pisklęta to były imiona nie przydomki, szczególnie że takie rzeczy funkcjonowały właśnie jako przydomki jeszcze do 19. wieku. Ja rozumiem że można być sceptycznym co do całego common knowledge jakie się w różnych miejscach pojawia (sama jak np. czytam coś o połabskim to mam wrażenie że to czysty aspulizm), ale teraz to już ty (i chwalący ciebie) uprawiasz zwykły kontrarianizm.

Ej, czasem mi się zdarza, ale akurat nic nie uprawiam - pytam szczerze, bo zaintrygowało mnie to  :-(
  •  

spitygniew

Cytat: Caraig w Luty 05, 2016, 19:26:18
CytatSwoją drogą przypomniała mi się jedna rzecz - czy nazwisko Rachwał ma etymologję takę jak Boguchwał, Chwalibog, Chwałko czy może jednak to zniekształcone Rafał?
Według Rymuta, tak jak przypuszczasz, od Rafała.
Pewnie hiperpoprawność spowodowana staropolskim, konkretnie małopolskim przejściem [xf] > [f].
P.S. To prawda.
  •  

Toszczyk

#746
Zastanawiam się nad etymologią oleju. Dzisiaj k'bibliotece pospieszę chyżo a skwapliwie, coby swoje wątpliwości rozwiać. Z tego, co w Internecie widziałem: czeski olej jest wywiedziony z łaciny, ale nie podano, od jakiego słowa. Nie znalazłem etymologii polskiego oleju. W łacinie olej to oleum, wzięte z greckiego élaion - oliwa.
Natomiast mnie (i pewnie wielu Polakom) olej spontanicznie kojarzy się z czasownikiem lać, zwłaszcza w czasie teraźniejszym i rozkaźnikach. "Polej olejem" - to wydaje się takie oczywiste. Tak samo lejek pochodzi z tegoż słowiańskiego źródła. Czasownik lьjati daje łój, czyli właśnie lejący się tłuszcz.

Być może to świetny przykład etymologicznych szujodruhów.

Jużem bibliotekę nawiedził. Bańkowski podaje, że olej to powszechne zapożyczenie, właśnie z greki i łacińskiego oleum poprzez jakiś język germański. Olej jest też spokrewniony z oliwą.
biotechnolog, chórzysta, miłośnik oper i muzyki baroku
  •  

SchwarzVogel

Boryś też podaje łacinę, z "oleum", z greckiego "élaion", przejęty z nieznanego języka.


Wiktionary się zgadza, raczej niewątpliwy ogólno europejski wyraz zapożyczony.

Ciekawe swoją drogą czy te setki ludów które to pożyczyły znały jakieś oleje przed tym....

Różne żarna oczywiście mieli, oprócz tego najróżniejsze maki, konopie i lny, więc może jakieś tam mazidła znali, zanim przyszła bardziej wysublimowana kultura olejowania?
  •  

Wedyowisz

U Słowian pożyczka współzawodniczyła z rodzimym ,,masłem" (nb. od ,,mazać"), więc wydaje się że po prostu wcześniej nie robili tej różnicy między tłuszczem bardziej płynnym (gł. roślinnym) a łatwiej zestalającym się (gł. odzwierzęcym). W rosyjskim масло ma oba znaczenia.
стань — обернися, глянь — задивися
  •  

Toszczyk

Zastanawiam się nad jakością i ilością. O ile tworzywo językowe - czyli morfemy są niewątpliwie słowiańskie, o tyle budowa słowotwórcza dziwnie przypomina łacińskie qual-itas i quant-itas. Co ciekawe, łacińska qualitas to kalka greckiego wyrazu o tym samym znaczeniu i budowie słowotwórczej.

A więc - wyrazy naturalnie wyewoluowane, czy jednak mocny wpływ łaciny? Chyba wiecie, o co mi chodzi.
biotechnolog, chórzysta, miłośnik oper i muzyki baroku
  •