Etymologie w polskim

dziablonk · Czerwiec 22, 2024, 21:46:10

Skąd się wzięła oboczność dźgać / żgać?

dziablonk · Sierpień 27, 2024, 20:11:39

Skąd (u)tytłać '(u)brudzić'?

SchwarzVogel · Sierpień 28, 2024, 18:22:05

Cytat: dziablonk w Czerwiec 22, 2024, 21:46:10Skąd się wzięła oboczność dźgać / żgać?

W polskim najwyraźniej jest poświadczone też dżgać i jest to wcześniejsze, pewnie później przeszło w dźgać.

Skąd takie "pasożytnicze" "d" tam nie wiem, ale tak samo jest w białoruskim, może jakiś wpływ.

dziablonk · Wrzesień 04, 2024, 08:58:09

Cytat: SchwarzVogel w Sierpień 28, 2024, 18:22:05Skąd takie "pasożytnicze" "d" tam nie wiem, ale tak samo jest w białoruskim, może jakiś wpływ.

Ponoć tendencja centralna, aby uniknąć uproszczeń typu dzban > zban, co występuje na peryferiach.

SchwarzVogel · Wrzesień 05, 2024, 11:46:17

Cytat: dziablonk w Wrzesień 04, 2024, 08:58:09
Cytat: SchwarzVogel w Sierpień 28, 2024, 18:22:05Skąd takie "pasożytnicze" "d" tam nie wiem, ale tak samo jest w białoruskim, może jakiś wpływ.
Ponoć tendencja centralna, aby uniknąć uproszczeń typu dzban > zban, co występuje na peryferiach.

Jakby nie patrzeć mamy takie słowa jak "dzbuk" zamiast "zbuk" a "dźwięk" został awansowany do języka literackiego i słowników, więc chyba najlepiej iść tym tropem.

dziablonk · Wrzesień 12, 2024, 12:49:37

Skąd końcówka -osz w słowach typu jarosz, piwosz, kawosz, smakosz? Czy może z węgierskiego jak dobosz (węg. dobos od dob 'bęben')?

mijero · Listopad 07, 2024, 15:02:43

Czy -dz- w władza powinno zastanawiać? W czeskim vláda wymawia się tu -d-.

Czy drzewo powinno mieć postać dźrzewo? Czy psł. dervo nie jest słowem tego samego rozwoju, co psł. červo, które powinno mieć i miało dawniej w polskim postać s cz-?

dziablonk · Listopad 08, 2024, 11:46:40

Cytat: mijero w Listopad 07, 2024, 15:02:43Czy -dz- w władza powinno zastanawiać? W czeskim vláda wymawia się tu -d-.

Nie powinno, gdyż czeskie vláda upowszechnia się dopiero w XVI wieku. Polskie władza pochodzi ze stpol. włodza (zmiana o > a istotnie pod wpływem czeskim). Włodza należy do tego samego psł. szeregu co żądza, wiedza, przędza, nędza, sadza.

Cytat: mijero w Listopad 07, 2024, 15:02:43Czy drzewo powinno mieć postać dźrzewo? Czy psł. dervo nie jest słowem tego samego rozwoju, co psł. červo, które powinno mieć i miało dawniej w polskim postać s cz-?

Ale tu nie ma nic dziwnego: psł. dervo po przestawce w zachodniosłowiańskich przeszło w drevo, a w stpol. w drzewo, natomiast psł. červo > črevo, co w stpol. przeszło w czrzewo, a to z kolei w notowane od XV w. (s)trzewa.