Limba lemcorumana · Лимбъ лемкороумънъ

Zaczęty przez Towarzysz Mauzer, Lipiec 21, 2012, 22:31:47

Poprzedni wątek - Następny wątek

Towarzysz Mauzer

Zaczynamy bez litości! Zagadka! Co to za tekst? Co to za język?

CytatИлъ Галя ис тоутъ дезгинътъ ꙟ три парътеі, ѕи єцишци ѻуна кирун Біелџе, аліъ Апитъни, цирцъ ецили ки ꙟ илоур лимба сун номенаци Целте, и нистръ Гали. Или туци дифроун ꙟнтер ши и ѻуне лимбе, єнсцитоуци, закони. Гали ѕи Апитъни дезгинъ илоу пирію Гъримнъ, ѕи Біелџи Матронъ є Шипънъ. Ѕи илоур тоуци фортизми сун Біелџе, пропзиріъ пиръко лонгизми апсоун ѕи или коулци є иле ѻмънетаци проувинце, є минеме шипе а или киман меръкатоури є илу пирътнен єцистоу ємпирътън а єфеменанди или анеми: є проѱими соун Џиръмъни, ки кироун тран Риноу, коу коур конциниминте рабдън ѻуноу разбоі. Ѕи иле каусе причедоун ꙟ иле виртоуте Илвеци є релипи Гали пиръко фире коунцендун коциѕани лоупци коу Џиръмъни, коу ау проіебен или ѕи сар гръници, ау єцили рабдън ѻуноу разбоі ꙟ гръници ѕи илоур. Ѕи илоур ѻунъ, илъ паръте, ка ис ѕиптоу а Гали ипцинере, капе ѻуноу єничоу ѕи илоу пирю Ридъноу, коунцине ши коу или пири Гъримнъ, или уцъни, илър гръници Біелџи, цинге имкъ ѕи Шипъни є Илвіеци илоу пирю Риноу, виръге а илоу ниръдоу. Біелџе риіоун ши ѕи иѱтреми илър гръници Галіе, пирътнен а иле инфріоуре паръци а или пири Рини, спиптън и илоу ниръдоу є илоу истоу. Апитаня пирътне ѕи или пири Гъримне а илър минчоу Пирини є или паръци ѕи или оуцъни ка ис а Єспаня; спиптъ интер илоу віестоу є илоу ниръдоу.
Skrzydła miłości, mocy, o wielki, Twardy Jerze,
Rozpostrzyj ponad nami, ogrzej i przyjmij nas. -Mrkalj, Palinodia o twardym jerze
***
VIVAT CAROLVS GVSTAVVS REX POLONIÆ
  •  

Feles

Spoiler
Tekst: I. C. C. - Wojna galijska
[Zamknij]
anarchokomunizm jedyną drogą do zbawienia ludzkości
  •  

Silmethúlë

O wojnie galijskiej po... łemkorumuńsku? łemkoromańsku? :P
  •  

Towarzysz Mauzer

Raczej po łemkoromańsku, język łemkoromański, owszem, należy do grupy wschodnioromańskiej, ale nieco inaczej rozwinęły się w nim samogłoski niż w rumuńskim (nie ma dyftongizacji o > oa, e > ea, itp.), pozbawiony jest też wpływów bałkańskich. Mocne jest natomiast, co oczywiste, piętno ruskie, a w języku literackim - języka cerkiewnosłowiańskiego redakcji polskiej.

Tych, którzy cyrylicy nie znoszą, pocieszę, że istnieje również i łaciński zapis łemkoromańskiego, powyższy tekst w nim wygląda następująco:
CytatIla Galia is tuta desguinata i tri páratei, ʒi ezişzi una quirun Bielge, alia Ápitani, zirza ezili, qui i ilur limba sun nomenázi Zelte, i nistra Gáli. Ili tuzi difrun inter şi i une limbe, enszituzi, sáconi. Gáli ʒi Ápitani desguina ilu piriu Garimna, di Bielgi Mátrona e Şipana. Ʒi ilur tuzi fortismi sun Bielge, propziria piraco longismi apsun ʒi ili culzi e ile omanetázi pruvinze, e mineme şipe á ili quiman meracáturi e ilu piratnen ezistu imporatan á efemenándi ili anemi; e pripsemi sun Giramani, qui quirun tran Rinu, cu cur conziniminte rabdan unu razboi. Ʒi ile cause pricedun i ile virtute Ilvezi e relipi Gali, piraco fire cunzendun coziʒani lupzi cu Giramani, cu au proieben ili ʒi sar granizi, au ezili rabdan unu razboi i granizi ʒi ilur. Ʒi ilur una, ila párate, ca is ʒiptu á Gali ipzinere, cape unu eniçu ʒi ilu piriu Ridanu, cunzine şi cu ili piri Garimna, ili uzani, ilar granizi Bielgi, zinge imca ʒi Şipani e Ilviezi ilu piriu Rinu, virage á ilu niradu. Bielge riiun şi ʒi ipstremi ilar granizi Galie, piratnen á ile infriure párazi á ili piri Rini, spiptan i ilu niradu e ilu istu. Apitánia piratne ʒi ili piri Garimne á ilar monçu Pirini e ili párazi ʒi ili uzani ca is á Espánia; spipta inter ilu viestu e ilu niradu.
Skrzydła miłości, mocy, o wielki, Twardy Jerze,
Rozpostrzyj ponad nami, ogrzej i przyjmij nas. -Mrkalj, Palinodia o twardym jerze
***
VIVAT CAROLVS GVSTAVVS REX POLONIÆ
  •  

Towarzysz Mauzer

Prawdopodobnie bardziej interesujący może być przebieg zmian fonetycznych od łaciny, to wszelako zostawimy sobie np. na jutro. Dziś będzie krótki synchroniczny opis głoskowni, prawopisów łacińskiego i cyrylicznego, wreszcie nieco informacji o użytkownikach.

§1. Głoskownia łemkoromańska. Prawopisy
Po oznaczeniu fonetycznym głoski podawane będą sposoby jej zapisu w prawopisach łacińskim i cyrylicznym.

α) Samogłoski
· /ɑ/ á; а;
· /ə/ a; ъ; występuje tylko w sylabach nieakcentowanych;
· /ε/ e; е, na pocz. wyr. є; występuje zazwyczaj w sylabach nieakcentowanych;
· /i/ i; и, słowo /i/ `w` zapisywane zawsze przez ; alofon /ɪ/ w akcentowanych sylabach;
· /ɪ/ i; и;
· /ɔ̝/ o; о, na pocz. wyr. ѻ; występuje zazwyczaj w sylabach nieakcentowanych;
· /u/ u; оу, na pocz. wyr. ѻу.

β) Spółgłoski
· /p/ p; п;
· /b/ b; б;
· /m/ m; м;
· /f/ f; ф;
· /v/ v; в;
· /w/ u; у; tylko jako składnik dwudźwięków, względnie w zapożyczeniach;
· /t/ t; т;
· /d/ d; д;
· /ts/ ţ; ц;
· /dz/ ʒ; ѕ;
· /s/ s; с;
· /z/ z; з;
· /ʃ/ ş; ш;
· /ʒ/ j; ж;
· /tʃ/ c przed «e» i «i»; ч;
· /dʒ/ g przed «e» i «i»; џ;
· /n/ n; н;
· /l/ l; л;
· /r/ r; р;
· /ɲ/ ni; ні;
· /ʎ/ li; лі;
· /j/ i; і;
· /k/ c, qu przed «e» i «i»; к;
· /g/ g. gu przed «e» i «i»; г;
· /ɦ/ h; х; występuje tylko w zapożyczeniach słowiańskich, zastępując w nich zwykle słowiańskie /x/.

γ) Cyryliczne bukwy jotowane i pozostałe znaki
· Połączenie «іоу» zastępuje zawsze znak ю;
· Połączenie «іа» zastępuje znak я, zaś na początku wyrazu ІА.
· Połączenie «пс» zastępuje zawsze znak ѱ;

§2. Etnografia Łemkoromanów

Mapa etniczna Łemkoromańszczyzny i okolic:


Łemkoromańszczyzna na tle Europy Środkowej:
Skrzydła miłości, mocy, o wielki, Twardy Jerze,
Rozpostrzyj ponad nami, ogrzej i przyjmij nas. -Mrkalj, Palinodia o twardym jerze
***
VIVAT CAROLVS GVSTAVVS REX POLONIÆ
  •  

Henryk Pruthenia


Towarzysz Mauzer

#6
CytatSkąd mapa?
Z Google Grafika, spod haseł "Mitteleuropa ethnische Karte" i "Österreich-Ungarn ethnische Karte". Jakieś stare niemieckie atlasy; tylko ci Masuren nad Wisłą są zastanawiający, ale pewnie szło o ten ich etnolingwizm i ludność mazurzącą.

Swoją drogą, tu można natknąć się na dodatkowe próbki języka łemkoromańskiego.
Skrzydła miłości, mocy, o wielki, Twardy Jerze,
Rozpostrzyj ponad nami, ogrzej i przyjmij nas. -Mrkalj, Palinodia o twardym jerze
***
VIVAT CAROLVS GVSTAVVS REX POLONIÆ
  •  

spitygniew

Cytat: Towarzysz Mauzer w Lipiec 23, 2012, 01:00:58
CytatSkąd mapa?
Z Google Grafika, spod haseł "Mitteleuropa ethnische Karte" i "Österreich-Ungarn ethnische Karte". Jakieś stare niemieckie atlasy; tylko ci Masuren nad Wisłą są zastanawiający, ale pewnie szło o ten ich etnolingwizm i ludność mazurzącą.
A słowiańscy Obodrzyci to nie?
P.S. To prawda.
  •  

Henryk Pruthenia


Towarzysz Mauzer

#9
CytatA słowiańscy Obodrzyci to nie?
Spokojnie, to już ja uznałem, że świat, w którym Łemkowie są romańscy nie może być identyczny z naszym. Mogę to uznać za umiarkowany komplement w kierunku moich umiejętności graficznych? ;)

EDIT: A przy okazji...

§3. Entruducciune i declinaçune limbe lemcorumane · Wprowadzenie do łemkoromańskiej odmiany imiennej
· wyróżniamy 2 przypadki (mianownik [N.] - spełniający zadania mianownika, biernika i wołacza - oraz zależnik [O.] - spełniający funkcje dopełniacza, celownika i odkładnika [Abl.]) oraz 2 liczby (pojedynczą i mnogą);
· w nawiasach przed postaciami rzeczowników podawane będą postaci rodzajników odnośnie nieokreślonego i określonego;

α) Declinaçune prima · Deklinacja pierwsza
· podlegają jej rzeczowniki rodzaju żeńskiego i pewne wyjątki innych rodzajów (arquitecta, poieta);

N. sg. (una/ila) mansa
O. sg. (une/ile) manse
N. pl. (une/ile) manse
O. pl. (unar/ilar) mansi

β) Declinaçune secunda · Deklinacja druga
· podlegają jej rzeczowniki rodzaju męskiego i nijakiego;

N. sg. m (unu/ilu) domnu · n (unu/ilu) zemplu
O. sg. (uni/ili) domni · (uni/ili) zempli
N. pl. (uni/ili) domni · (une/ile) zemple
O. pl. (unur/ilur) domni · (unar/ilar) zempli

γ) Declinaçune zerza · Deklinacja trzecia
· podlegają jej rzeczowniki wszystkich rodzajów;

N. sg. parte
O. sg. parzi
N. pl. partei
O. pl. parzu

γ) Phonitice phenimene cuinde cu declinaçune · Zjawiska fonetyczne towarzyszące odmianie imiennej
· końcówki -e, -i, stojąc po c, g wywołują ich III palatalizację (> /tʃ, dʒ/*);
· końcówka -i, stojąc po t, d, s, l, n wywołuje ich II palatalizację (> z, ʒ, ş, /ʎ, ɲ/*);

* nieoddawane w piśmie;

δ) Declinaçune ʒi aʒictivi · Odmiana przymiotników
· es muss sein!;
· przymiotniki mogą należeć bądź do deklinacji I-II (pozostając w zgodzie co do przypadku i rodzaju z określanym wyrazem, trafają do odpowiedniej deklinacji, stosownie do rodzaju), bądź odmieniają się według wzorca deklinacji III; przyjmują przy tym końcówki stosowne dla rzeczowników;
Skrzydła miłości, mocy, o wielki, Twardy Jerze,
Rozpostrzyj ponad nami, ogrzej i przyjmij nas. -Mrkalj, Palinodia o twardym jerze
***
VIVAT CAROLVS GVSTAVVS REX POLONIÆ
  •