Tajtulski

[Spiritus]

Taʎtul

Tajtulski

by Spiritus

Krótka przedmowa

Chciałbym powiedzieć, że język tajtulski jest moim do tej pory najlepiej opracowanym conlangiem. Może nie ślęczałem nad nim godzinami, ale myślę że się postarałem. Gramatyka jest już niemalże gotowa, jednak słownictwo jest nadal w powijakach, aczkolwiek z samej gramatyki jestem całkiem zadowolony.

Krótka notka historyczna i podstawowe informacje

Język tajtulski jest językiem aglutynacyjnym. Główną inspiracją był dla mnie język fiński, aczkolwiek język jest aprioryczny i myślę że zatrze te podobieństwa. Szyk zdania to VOS (verb, object, subject - orzeczenie, dopełnienie, podmiot). Niewielkie swe wpływy miał tu także Szangryjski, ale to już naprawdę niewielkie. W języku występuje 12 przypadków.

Ogólnie język jest izolowany. Jedyną naleciałością ze świata zewnętrznego, było przyjęcie alfabetu łacińskiego, za sprawą nieudanych wypraw jakubińskich i piotreańskich misjonarzy. Ciekawostką jest też, że starotajtulski posiadał 15 analogicznych do fińskich przypadków, lecz z czasem zanikły 2 z 3 przypadków marginalnych oraz Partivivus, co pozostawiło kilka ciężkich do zauważenia oboczności.

FONETYKA

I CIEKAWOSTKI PIŚMIENNICZE

Fonetyka

Spółgłoski

Spoiler

[Zamknij]

Samogłoski

Spoiler

[Zamknij]

ORTOGRAFIA

Alfabet tajtulski składa się 30 liter.

Aa Bb Cc Dd Ee Ff Gg Hh Ii Jj Kk Ll Mm Nn Oo Pp Rr Ss Tt Uu Vv Ww Xx Đđ Ęę χ ʎ Ŋŋ Ǫǫ ʃ ʔ

Litery χ, ʎ, ʃ oraz ʔ nie posiadają majuskuły, bo nigdy nie występują na początku wyrazu. Ich (oraz ŋ) znaczenie fonetyczne jest takie jak w IPA'e.

Zakazane są dwie samogłoski pod rząd. Są one rozbijane poprzez [ʔ]. Wyjątkiem jest , którre przed samogłoską wymawiane jest jako [j], a na końcu wyrazu jako [ʏ]

GRAMATYKA

Przypadki

Przypadki tworzymy poprzez odpowiednie sufiksy.

Spoiler

[Zamknij]

Liczby

Największym chyba dziwactwem w tym języku, jest siódemkowy system liczbowy. Z tego też powodu w tajtulskim wyróżniamy osiem liczb gramatycznych. Niestety nie ma w tym wypadku regularności. Poniżej podałem najczęściej się pojawiające sufiksy.

Spoiler

[Zamknij]

Przeczenia

a) Przeczenie rzeczownikowe. Tworzymy je poprzez dodanie prefiksu w postaci partykuły "nie" - en- do rzeczownika. Przykład: Ŋure ruhe envune. (dosł. Ja wierzę nie tobie). Zdanie jednak nie przeczy temu, że mogę wierzyć komuś innemu. Możliwa też jest druga opcja: Ennure ruhe vune. (dosł. Nie ja wierzę tobie). Tu jednak nie powiedzieliśmy, że ktoś inny ci nie wierzy. Stosowane także do przymiotników.
b) Przeczenie czasownikowe. Tworzone poprzez dodanie prefiksu un- do czasownika: Ŋure unruhe vune (dosł. Ja nie wierzę tobie), co jednak nie przeczy temu, że wchodzę w  jakąś inną interakcję z tobą, albo że miałem lub będę ją miał.
c) Przeczenie absolutne. Tworzone jest przez dodanie partykuły en na końcu zdania. Ŋure ruhe vune en (dosł. Ja wierzę tobie nie). Zaprzecza ono całemu zdaniu. Używamy jej także, kiedy chcemy zakończyć rozmowę lub dany temat.

Czasy i aspekty

W tajtulskim istnieją 3 czasy. Czas przeszły tworzymy poprzez sufiks -i, czas przyszły poprzez sufiks -dsa. Aspekt dokonany tworzymy poprzez prefiks hin-.
/
Akcent

Akcent w tajtulskim jest iloczasowy i oksytoniczny.

A teraz gratka dla wszystkich, szanujących się Canisów - tekst - pierwszy akapit Credo po tajtulsku.

Ruhe huipare Vege,
Datre Ǫllmoiare,
Gafe nesebo ǫ poitala,
Ǫllo uro svedo ǫ ensvedo.

[ruxə hujpɒrə vəɟə, dɒtrə õllmojɒrə, ɟɒfə nəsəbo õ pojtɒlɒ, õllo ur svədo õ ənsvədo]

NA RAZIE WRZUCAM PODSTAWY, WKRÓTCE UKAŻE SIĘ TEGO WIĘCEJ

[CookieMonster93]

Wydaje mi się, że [ɪ] tu trochę nie pasuje, raczej by pasowało tu [i], poza tym [ɒ] i [ɔ] chyba są zbyt blisko siebie (EDIT: jak na system samogłosek o tak małej ich liczbie, tak sądzę). Zmieniłbym albo [ɔ] w [o] albo [ɒ] w [ɑ]~[a]. Straśnie dziwne jest [ɔ] przy braku [ɛ] oraz to samotne [ø].

EDIT 2: Zwykle jak jest mało samogłosek, to ustawiają się po przeciwnych stronach tabelki i jedna (po lewej) jest niezaokrąglona, druga tak (po prawej) np. [i] vs. [u] itd. :-)

[Fanael]

Największym chyba dziwactwem w tym języku, jest siódemkowy system liczbowy. Z tego też powodu w tajtulskim wyróżniamy osiem liczb gramatycznych.

Liczby od cztery do siedem nie występują w żadnym natlangu, potrójna jest rzadka, skąd to się wzięło...?
Nie twierdzę, że to zupełnie niemożliwe, ale fajnie byłoby zobaczyć jakieś uzasadnienie.

[Spiritus]

Największym chyba dziwactwem w tym języku, jest siódemkowy system liczbowy. Z tego też powodu w tajtulskim wyróżniamy osiem liczb gramatycznych.

Liczby od cztery do siedem nie występują w żadnym natlangu, potrójna jest rzadka, skąd to się wzięło...?
Nie twierdzę, że to zupełnie niemożliwe, ale fajnie byłoby zobaczyć jakieś uzasadnienie.

Uzasadnienie: Jest to język izolowany. Wytworzył sobie taki system i tyle .

Wydaje mi się, że [ɪ] tu trochę nie pasuje, raczej by pasowało tu [i], poza tym [ɒ] i [ɔ] chyba są zbyt blisko siebie (EDIT: jak na system samogłosek o tak małej ich liczbie, tak sądzę). Zmieniłbym albo [ɔ] w

• albo [ɒ] w [ɑ]~[a]. Straśnie dziwne jest [ɔ] przy braku [ɛ] oraz to samotne [ø].
  
  EDIT 2: Zwykle jak jest mało samogłosek, to ustawiają się po przeciwnych stronach tabelki i jedna (po lewej) jest niezaokrąglona, druga tak (po prawej) np. [i] vs. [u] itd. :-)
  

Muszę się nad tym zastanowić.

[Fanael]

Uzasadnienie: Jest to język izolowany. Wytworzył sobie taki system i tyle .

Wytworzył, ale z czego?

[Spiritus]

Uzasadnienie: Jest to język izolowany. Wytworzył sobie taki system i tyle .

Wytworzył, ale z czego?

A z czego inne języki wytworzyły liczbę pojedynczą i mnogą? To jest pierwotna cecha tego języka. Choć możliwe że dorobię do niej historię.

[Fanael]

Mnoga może się wziąć na przykład z morfermizacji "dużo" w "<rzeczownik> dużo".

...przynajmniej w językach nieanalitycznych, bo w analitycznych granica między gramatyczną liczbą i niezależnym od gramatyki opisem jest rozmyta, w tego typu językach, jeśli ktoś bardzo chce, można nawet – z powodu analogii do konstrukcji "<rzeczownik> dużo" – analizować "<rzeczownik> <liczebnik>" jako osobne liczby dla różnych liczebników, bo w sumie dlaczego nie, skoro to powstaje w ten sam sposób, co mnoga? Dlatego w przypadku analitycznego tworzenia liczby IMO bezpieczniej twierdzić, że gramatyczna liczba nie istnieje.

[Toivo]

Taki system samogłoskowy nie miałby prawa zaistnieć. Przede wszystkim jeśli chodzi o samogłoski przednie. Jest takie uniwersalium językowe (fakt dotyczący wszystkich języków): jeśli język posiada samogłoski przednie zaokrąglone, to posiada też przednie niezaokrąglone. Tu co prawda jest jedno smętne /ɪ/, ale:
- po pierwsze, /ø/ nie ma żadnej odpowiadającej jej niezaokrąglonej (myślę, że uniwersalium w formie ilość samogł. prz. niezaok. >= ilość samogł. prz. zaokr. też obowiązywałoby dla wszystkich języków)
- po drugie, /ø/ i /ʏ/ są tak blisko siebie, a wokół nich pusta przestrzeń

Krótko mówiąc, przekombinowałeś.

[Spiritus]

OK, ale na razie muszę się zastanowić, jak to podmienić  ;-).

[Spiritus]

OK, poprawiłem system samogłosek. Zmiany:

[ɪ] → [i]
[ʏ] → [y]
[ɔ] →

• 
  [ø] → ∅