Język ati

[Drukarz]

Nie było mnie tu chwilę, ale pora przedstawić to nad czym w pocie czoła pracowałem przez ostatnie tygodnie: oto język ati. Czymże on jest i czemu nic nowego nie pojawia się w temacie dotyczącym leekulskiego - już piszę. Ale od początku. Mieszkańcy Leekulii musieli wyemigrować ze swojego kraju z powodu potężnego trzęsienia ziemi oraz licznych pożarów. Szli i szli, aż natrafili na miejsce, które uznali za bezpieczne i świetnie się nadające na założenie nowego kraju. Warto jednak nadmienić, że nie wszyscy Leekulczycy wyemigrowali - część została i w pocie czoła odbudowuje to, co zostało stracone w tak krótkim czasie. Jednak kraina, którą sobie wybrali emigranci była już zamieszkała. Przybysze próbowali się zaznajomić z tubylcami, jednak z początku nie szło im to zbyt dobrze. Po wielu latach ich dwa języki zmieszały się i tak powstał kreol - język ati. Do wspólnego języka przedostały się głoski, których leekulczycy wcześniej nie znali. Emigranci nie próbowali wykorzystywać słów z leekulskiego - jedynie gramatyka przetrwała w pewnej części. Tak więc emigranci nazywają już siebie Atianami, a nie Leekulczykami. Żyją w kraju, którego, przynajmniej narazie, żadne nieszczęścia jeszcze nie dosięgły.

To jest oficjalna historia języka ati, bądź atiańskiego. Jednak ja preferuję tą pierwszą wersję i jej się będę trzymał. No ale do rzeczy.

Alfabet

Litera a d e g h i j k m n o p r s t u v y z gj sj zj ss zs gh

Wymowa IPA /a/ /d/ /ɛ/ /g/ /k/ /x/ /i/ /j/ /k/ /m/ /n/ /ɔ/ /p/ /r/ /s/ /t/ /u/ /v/ /f/ /y/ /z/ /ɟ/ /ç/ /ʝ/ /ʃ/ /ʒ/ /ɣ/

Iloczas zaznaczamy akutem gravisem podwojeniem samogłoski, tak więc /aː/ to à aa itd.
Ktoś się pewnie zastanawia, skoro g można czytać /g/ lub /k/, to kiedy czytamy pierwszym sposobem, a kiedy drugim?. Jeśli g jest na końcu, to czytamy je /k/. W pozostałych przypadkach jest to zawsze /g/. Również v czytamy /f/ jeśli jest na końcu wyrazu. Gdzie indziej jest to zawsze /v/.

Akcent

Akcent również inicjalny. Poboczny, tak jak w leekulskim, pada na co drugą sylabę.

//O czasownikach, przymiotnikach i całej reszcie dodam jutro po powrocie ze szkoły. Ale ktoś powie - skoro dałeś tylko alfabet to czemu nie zaczekałeś do jutra i nie wstawiłeś całości? No bo już tak chciałem zrobić przez tydzień i zawsze było coś ważniejszego. Teraz przynajmniej mam motywację, że muszę to dokończyć. Tak więc ciąg dalszy jutro.

Edit: Tak, pamiętam, że miał być conscript. I będzie. Jest już gotowy i zaprezentuję go razem z tym językiem.

[Ghoster]

[...........]

[Drukarz]

Nad /ʒ/ oraz /ʨ/ się zastanawiałem, ale jednak nie zdecydowałem się ich wprowadzić. Chociaż, może póki język nie został jeszcze zaprezentowany w całości, to zmienię zdanie. Zabaczę jutro. Co do /b/ - tutaj sprawa jest przesądzona.

[Mônsterior]

s - /ʃ/, sz - /s/; Ispiracja węgierskim?
I czemu 'sz' jest na końcu alfabetu?

[Ghoster]

[...........]

[Rémo]

Czekam na conscript. : D

[Mônsterior]

Bo to dwuznak.

Ale ja w sumie wciąż nie dostałem odpowiedzi na pytanie - dlaczego te głoski nie mają swych dźwięcznych/bezdźwięcznych odpowiedników?

A to jest jakaś zasada, według której jak dwuznak, to musi być na końcu?
Jeśli zapis s - /ʃ/, sz - /s/ jest inspirowany węgierskim, to dwuznak 'sz' spokojnie mógłby być od razu po 's'.

[Todsmer]

Jeśli dwuznak nie jest traktowany jak osobna litera, to lepiej, żeby był na końcu.

[Drukarz]

Dajcie spokój z tym dwuznakiem - jak chcecie to mogę go wstawić nawet dwa razy. Raz w środku, a drugi raz na początku :-P. Czemu nie ma (bez)dźwięcznych odpowiedników. Język tworzyłem w ten sposób, że te pozostałe głoski w zasadzie nie byłyby nigdy używane, chyba żeby dać kolejne litery/dwuznaki specjalnie po to żeby ich użyć. A w pierwotnym zamyśle miało ich nie być. Do wymowy g dodane zostało jeszcze /k/, jeśli jest na końcu. A /ʒ/ też się pojawiło. I kolejne pytanie - czemu s to /ʃ/, a sz to /s/. Tak to inspiracja węgierskim, w leekulskim /ʃ/ nie było, a tutaj chciałem go użyć. W końcu było go tak dużo, że zdecydowałem się na taki właśnie zapis.

[Drukarz]

Teraz będzie właściwe przedstawienie języka.

Czasowniki

BUDOWA:

Do rzeczownika dodajemy sufiks osoby i ewentualnie dopełnienia.

Tak więc: (strona bierna) + rzeczownik + (tryb) + os. + (dopełnienie) + (aspekt).
Wygląda skomplikowanie, ale w praktyce nie jest aż takie trudne.

KONIUGACJA SAMOGŁOSKOWA:

Liczba pojedyncza	Końcówka	Liczba mnoga	Końcówka
ke (ja)	-n	kes (my)	-ss
he (ty)	-s	hem (wy)	-p
ve (on/ona/ono)	-v	vel (oni)	-l

KONIUGACJA SPÓŁGŁOSKOWA:

Liczba pojedyncza	Końcówka	Liczba mnoga	Końcówka
ke (ja)	-k	kes (my)	-s
he (ta)	-h	hem (wy)	-m
ve (on/ona/ono)	-v	vel (oni)	-l

TRYBY:

•rozkazujący -pa-
•przypuszczający -ma-

ASPEKTY:

•dokonany (czynność na pewno została zakończona) -ol
•niedokonany prosty (nie wiadomo czy czynność trwa czy została już zakończona) -al
•niedokonany ciągły (czynność trwa na pewno) brak sufiksu

OKREŚLENIA CZĘSTOTLIWOŚCI:


-mo- nigdy
-po- rzadko
-sjo- (+ liczba przed czasownikiem) – raz na jakiś czas, jeśli liczba – x razy na dzień, tydzień, miesiąc etc.
-gjo- czasem
-to- często
-no- zwykle
-ro- zawsze

STRONY:

•czynna - brak
•bierna -sja(g) (g dodajemy gdy czasownik rozpoczyna się samogłoską)


Czasy

TERAŹNIEJSZY:

Jak zwykły czasownik, np.
ssi (być), iti (kochać)

PRZESZŁY:

•Jeśli czasownik rozpoczyna się samogłoską: ostatnia samogłoska przechodzi w l + a, np.
itla (kochał)
•Jeśli czasownik rozpoczyna się samogłoską: po ostatniej samogłosce dopisujemy l + a, np.
ssila (był)


PRZYSZŁY:

•Jeśli czasownik rozpoczyna się samogłoską: ostatnia samogłoska przechodzi w l + e, np.
itle (kochał)
•Jeśli czasownik rozpoczyna się samogłoską: po ostatniej samogłosce dopisujemy l + e, np.
ssile (był)

/Nie ma następstwa alfabetycznego :-P


Rzeczowniki

KOŃCÓWKI:

	Końcówka
płci męskiej, żywotne	-u
płci żeńskiej, nieżywotne	-ok
nieżywotne ,abstrakcyjne	-i

DEKLINACJA SAMOGŁOSKOWA L.POJ.:

	Żywotne	Nieżywotne	Abstrakcyjne
Mianownik	-u	-ok	-i
Dopełniacz	-un	-on	-ive
Celownik	-usj	-oss	-ozji
Biernik	-egu	-egok	-eki

DEKLINACJA SPÓŁGŁOSKOWA L.POJ.:

	Żywotne	Nieżywotne	Abstrakcyjne
Mianownik	-u	-ok	-i
Dopełniacz	-ut	-ot	-isa
Celownik	-ak	-yk	-ossi
Biernik	-ezju	-ezsok	-ezi

LICZBA MNOGA:

	Końcówka
płci męskiej, żywotne	-uh
płci żeńskiej, nieżywotne	-okgh
nieżywotne ,abstrakcyjne	-ih

DEKLINACJA SAMOGŁOSKOWA L.MN.:

	Żywotne	Nieżywotne	Abstrakcyjne
Mianownik	-uh	-okgh	-ih
Dopełniacz	-ungh	-ongh	-ivghe
Celownik	-uhsj	-ohss	-ohzji
Biernik	-eghu	-egokgh	-ekghi

DEKLINACJA SPÓŁGŁOSKOWA L.MN.:

	Żywotne	Nieżywotne	Abstrakcyjne
Mianownik	-uh	-okgh	-ih
Dopełniacz	-utgh	-otgh	-ihssa
Celownik	-akgh	-ykgh	-ohsji
Biernik	-ehzju	-ehzsok	-ehzi

Przymiotniki

DEKLINACJA L.POJ.:

	Żywotne	Nieżywotne	Abstrakcyjne
Mianownik	-ume	-ome	-ime
Dopełniacz	-umu	-omu	-imu
Celownik	-uma	-oma	-ima
Biernik	-umo	-omo	-imo

DEKLINACJA L.MN.:

	Żywotne	Nieżywotne	Abstrakcyjne
Mianownik	-umighe	-omighe	-imighe
Dopełniacz	-umighu	-omighu	-imighu
Celownik	-umigha	-omigha	-imigha
Biernik	-umigho	-omigho	-imigho

STOPNIOWANIE L. POJ:

Stopień równy	-ume
Stopień wyższy	-uzse
Stopień najwyższy	-upe

STOPNIOWANIE L.MN.:

Stopień równy	-umighe
Stopień wyższy	-uhzse
Stopień najwyższy	-upighe

Przysłówki

STOPNIOWANIE:

Stopień równy	-yme
Stopień wyższy	-yzse
Stopień najwyższy	-ype

Zaimki

OSOBOWE:

	ja	ty	on/ona/ono	my	wy	oni/one
Mianownik	ke	he	ve	kes	hem	vel
Dopełniacz	ku	hu	vu	kus	hum	vul
Celownik	ka	ha	va	kas	ham	val
Biernik	ko	ho	vo	kos	hom	vol

DOPEŁNIENIA:

Celownik	ak	ah	av	as	am	al
Biernik	ok	oh	ov	os	om	ol

Przykład użycia dopełnienia:
vesjitikoh (nienawidzę cię)

Posiadanie wyrażamy dopełniaczem - moja droga to nelokku.

Warto tu jeszcze wspomnieć, że dopełniacza używa się tylko do wyrażenia posiadania. Wszędzie indziej jego rolę zastępuje biernik.


Końcówki lokacyjne


•z – ka C B
•przed – ka C B
•przy – kasj C
•blisko – kaasj B
•za – kee C B
•obok – keesj B
•pod – ky C B
•nad – kyy C B
•w – ko C B
•na – koo C B
•po – koosj B
•do – zsa B
•od – zse B
•o – na C B
•u – ne B

C to oczywiście celownik, a B to biernik. Kiedy podane jest i C, i B, to znaczy że końcówki z danym przypadkiem należy użyć zależnie od czasownika.

Znowu prosty przykład: ko nagji kaa sjidezsok (wchodzić przed dom) oraz ssi kaa sjidyk (być przed domem)

Jeśli dana końcówka jest używana z czasownikiem, to oczywiście o jakiejkolwiek odmianie przez przypadki nie może być mowy.


Ojcze nasz

Spoiler

Zostawiam stare dla porównania

Wersja 1

Ǽrukikú, hi sih ætilosæko
lazípav ollihu
nagipavikas jǽvvihu
sipav rekíhu
ætilosækogely ærunuløsækóly
valakømø ænygilækygøsøkú malipahǽkály
a ægipahǽk vemogytikú
ægiszǿvely vemogytumǽgærúkú
a tivipahǽk væma velónygisz Vesytimæ
va ivipahǿkok Vøzsæ
Amen.

[Zamknij]

Spoiler

Wersja 2

Ȁrukùk, hi sih ätilozsoko
lazìpav ollihu
nagipavikasok jȁvvihu
sipav rekìhu
ätilozsokogelü ärunulozsökòlü
änügiläkügozsökù malipahàkàlü
a ägipaszàk vemogütikù
kesz ägiselü vemogütumàgärùkù
a tivipahàk väma velònügisz Vesütimä
va ivipaszòkok Vozsä.
Amen.

[Zamknij]

Spoiler

Wersja 3

Eerukukh, hi sjih etilozjoko
laziipav ollihu
nagipavikasjol jeevvihu
sjipav rekiihu
ely etilozjoko ly erunulozjykoo
ekygozjykhu aaly malipahakh
a egjipasakh vemogjytikhu
kes ely egjisj vemogjytumha erukhkhu
a tivipahakh vema veloonygjis Vesjytime
va ivipasokhok zje Vo
Amen.

[Zamknij]

Spoiler

Wersja 4

Eerrukus, hi sjih ko etilozjok
laziipav ollihu
kasj nagjipavol jeevvihu
sjipav rekiihu
ely ko etilozjok ly koo erunulozji
ekygozjikus aaly malipahas
a egjipasas vemogjytikus
kes ely egjisj vemogjytumha eruhkus
a tivipahas vema veloonygjis Vesjytime
va ivipasosol zje Vo
Amen.

[ɛ:r:ukus, xi ɕix kɔ ɛtilɔʑɔk
lazi:paf ɔl:ixu
kaɕ naɟipavɔl jɛ:v:ixu
ɕipaf rɛki:xu
ɛly kɔ ɛtilɔʑɔk ly kɔ: ɛrunulɔʑi
ɛkygɔʑikus a:ly malipaxas
a ɛɟipasas vɛmɔɟytikus
kɛs ɛɟiɕ vɛmɔɟytikuma ɛruxkus
a tivipaxas vɛma velɔ:nyɟis veɕytimɛ
va ivipasosol ʑɛ vɔ
amɛn]

[Zamknij]

Wersja 5

Eerukus, hi ssih ko etilozsok
laziipav ollihu
kasj nagjipavol jeevvihu
ssipav rekiihu
ely ko etilozsok, ly koo erunulozji
ekygozjikus aaly malipahas
a egjipasas vemogjytikus
kes ely egjiss vemogjytumigha eruhkus
a tivipahas vema veloonygjis Vessytime
va ivipasosol zse Vo

[ɛ:r:ukus, xi ʃix kɔ ɛtilɔʒɔk
lazi:paf ɔl:ixu
kaç naɟipavɔl jɛ:v:ixu
ʃipaf rɛki:xu
ɛly kɔ ɛtilɔʒɔk ly kɔ: ɛrunulɔʝi
ɛkygɔʝikus a:ly malipaxas
a ɛɟipasas vɛmɔɟytikus
kɛs ɛɟiʃ vɛmɔɟytumiɣa ɛru:kus
a tivipaxas vɛma velɔ:nyɟis veʃytimɛ
va ivipasosol ʒɛ vɔ
amɛn]




Wordlista (baardzo zachęcam do jego przeczytania, chociaż parę słów, ponieważ ciekawie została rozwiązana kwestia pojęć negatywnych).


ti(ss)-  nie-
ve(ss)-  anty-
igj(i)- +(B.) brak
in(i) +(B.) bez

ati – radość, cieszyć się
vessati – smutek (antyradość)
eti – szczęście
iti – miłość, kochać
vessiti – nienawiść, nienawidzieć
itii – uwielbienie
iiti – zakochanie
oti – zadowolenie
ooti – pełnia energii
uti – komfort psychiczny
utii – poczucie bezpieczeństwa
uuti – spokój
yti – dobro
vessyti - zło

ssi – byt, obecność, być
ssii – życie, żyć
ssini – stać się
ssiini – zostać

mi – mieć, posiadanie
hi – potrafić, umieć, umiejętność
si – robić, robota
sii – pracować, praca
ni – móc, być w stanie, moc, siła
ilini – niemoc/ inini - bezsilność
ri – chcieć, chęć
rii – pragnąć, pragnienie
li – powinność
lii – musieć, przymus
liili – obowiązek, nakaz
vi – pozwolić, pozwolenie

nai – iść,
nagji – chodzić, chodzenie
nei – jechać, jazda
negji – jeździć, jeżdżenie
noi – lecieć, lot
nogji – latać, latanie
nui – płynąć, rejs
nugji – pływać, pływanie

lok – miejsce
li – planeta

nelok – droga, jezdnia
naanelok – chodnik

erunuli – ziemia/Aer

eru – człowiek
eeru – dziecko
erru – mężczyzna
eerru - ojciec
errok – kobieta
eerrok – matka
eerri – rodzina
errii – społeczeństwo

tazi – wszystko
tazumi – każdy

eli – poczynać
eeli – rodzić
vesseeli – zabijać

ivi – wolność, uwalniać, wybawiać kogoś
vessivi – niewola, więzić
ovi – równość, równać
vessovi – dyskryminacja, dyskryminować
yvok – prawo
yyvu/yyvok – prawnik, prawniczka

sjuvi – decyzja, decydować
sjuuvi – rozstrzygać
sjuuvilok – sąd
sjuuvyyvu/sjuuvyyvok – sędzia/sędzina

etilok – niebo (dosł. m-ce szczęścia)
vessetilok – piekło (dosł. m-ce nieszczęścia)

lazi – ważność, mające znaczenie
lezi – bardzo ważne, mające duże znaczenie
velazi – nieważność, niemające znaczenia
velezi – małoważność, mające małe znaczenie
lazii – świętość
velazii – zwykłość, powszedniość

oli – nazwa
olli – imię
ollilazi – nazwisko

javi – miasto
jaavi – państwo
jeevi – republika
jeevvi – królestwo
jeevvivelezi – księstwo

reki – życzyć
rekygji – życzenie
rekii – woleć, wola

ani – jeść
anygji – jedzenie
eni – pić
enygji – picie

akygok – chleb
ekygok – woda

mali – dawać
maali – wręczać
vemali – brać
vemaali – odbierać

ely – jak?
elyy - jakoś
elume – jaki?
ly – tak
lume – taki

kyly – gdzie?
kylyy - gdzieś
yly – tu, tutaj
yyly – tam

zjaly – kiedy?
zjalyy – kiedyś
aly – wtedy
alyy – teraz
ally – wczoraj
aaly – dzisiaj, dziś
aally – jutro

eki – kto?
ekii – ktoś
ekki – co?
ekkii – coś

va – ale
ve – że
vela – żeby
vaa – ponieważ, bo
vee – niż
a – i (spójnik)
ala – oraz
vala – albo
vela – czy
vele – lub, bądź
ele – ani

agji – pamiętać, pamięć
vessagji – zapominać
egi – przebaczać
egjygji – przebaczenie
eegji – pojednywać się

ogji – być z kimś w zgodzie, zgoda
oogji – mieć z kimś świetne stosunki
vessogji – gniewać się na kogoś, gniew
vessoogji – nienawidzieć kogoś, nienawiść

sjeri – cecha
sjeryti – zaleta
vesjeryti – wada

mogji – czyn
mogjyti – zasługa, zasługiwać
vemogjyti – wina

loni – kontrola, kontrolować
lonygji – kontrolowanie
looni – panować
velooni – ulegać

eri – zysk, zyskiwać
vesseri – strata, tracić

sjido – dom
sjidoo – miasto
sido – mieszkanie, mieszkać
sidoo – blok

toli – nauka
tolilok – szkoła
tooli – wiedza
toolilok – uniwersytet

gjelyme - dużo
vegjelyme - mało

viti - mowa
viiti - śpiew

gjo - już
gjy - jeszcze

[Aureliusz Chmielewski]

Ten język jakiś węgierski jest . "Gy", dopełniacz, s i sz itd. Aczkolwiek, bardzo mi się podoba, gdyż ten charakter (końcówki) kojarzy mi się z fińskim
Co bym zmienił? Trochę niefajnie wyglądają te ø i æ. Jakoś tak ich nasrane xD

[Drukarz]

Wiem, też mam takie odczucia co do tych dwóch liter. Ale nie znalazłem żadnych innych, które pozwalałyby na wydłużenie akutem. Co prawda jest ő, ale takiego długiego umlautu dla ä już nie ma. A nie chciałem żeby wszystko długie było zapisywane akutem, a te dwie litery podwajane. Jakby ktoś znalazł coś takiego jak ő dla ä, to chętnie zmienię.

[Drukarz]

A co do kolejnych podobieństw z węgierskim, to myślę, że -k dla 1 os. l.p. też jest dobre .

[Feles]

Zawsze można kombiningiem: a̋.

(Chociaż nie, w tej czcionce to nie wygląda.)

[Drukarz]

Niby tak, ale jako miłośnik symetrii i wgl wolę jednak kiedy diakrytyk jest na środku litery zamiast w połowie za nią. Wiem, dziwny jestem...