Pytania o etymologie w językach różnych

[patka chorwatka]

@Towarzysz Mauzer , czy może wiesz, czy jest w polskim taki odpowiednik chorwackiemu "usukati ", no taki czasownik z podobnym rdzeniem?

[Wedyowisz]

Jeśli wierzyć Vasmerowi, w polskim istnieje/istniał czasownik sukać ,,skręcać sznury a. nici". Przypuszczam, że to jakiś dialektalizm albo słowo używane, gdy robiło się to tak:



Wygląda na to, że ten sam rdzeń występuje w słowach sukno i suknia.

Swoją drogą, dzięki za przypadkowe naprowadzenie na pewien trop. Niedawno czytałem, jakoby nazwa rzeki Skawy zawierała rdzeń prasł. czasownika *sъkati (~,,kręcić się", niby ,,kręta rzeka"). Zastanawiałem się potem, w jakich to językach pochodna tego czasownika występuje, a tu okazuje się, że w rosyjskim jest скать (z jakże piękną odmianą ску, скёшь).

[Towarzysz Mauzer]

@Towarzysz Mauzer , czy może wiesz, czy jest w polskim taki odpowiednik chorwackiemu "usukati ", no taki czasownik z podobnym rdzeniem?

To ja uzupełnię tylko to, co powiedział Gubiert. Po polsku normalnie nici się oczywiście przędzie, względnie kręci, zaś sukania w słownikach się nie uświadczy. Natomiast co do gwar, to wiadomość od Vasmera potwierdza sędziwy Słownik gwar polskich Karłowicza:

Sukać = "za pomocą kołowrotka przenosić (przesukiwać) nici wątku z przędzion umieszczonych na wijarkach, na cewki" List od Bystronia. Toż Rozpr. XII, 104 (Cieszyńskie - TM). "Sukać = kręcić nici. Nić, jakiej krawiec używa, jest sukana t. j. kilka nitek razem skręconych na kołowrotku" Pobł. 95. "Sukać = kręcić" (Litwa - TM) Petr. "Sukać = zwijać" (Kaszuby - TM) Rozpr. XVII, 64  (Cieszyńskie - TM).

Niedawno czytałem, jakoby nazwa rzeki Skawy zawierała rdzeń prasł. czasownika *sъkati (~,,kręcić się", niby ,,kręta rzeka").

Ten rdzeń ze Skawy jest w ogóle bardzo podejrzany, bo w dolinie tej rzeki i okolicach szerzy się na potęgę - jest Skawa (wieś i rzeka), Skawica (wieś i rzeka), Skawina (miasto), Skawinka (rzeka), Skawce (wieś), Skawinki (wieś), Skawisko (wieś).

[spitygniew]

Ten rdzeń ze Skawy jest w ogóle bardzo podejrzany, bo w dolinie tej rzeki i okolicach szerzy się na potęgę - jest Skawa (wieś i rzeka), Skawica (wieś i rzeka), Skawina (miasto), Skawinka (rzeka), Skawce (wieś), Skawinki (wieś), Skawisko (wieś).

To nic nic podejrzanego, takie przeniesienia nazw większych rzek na okoliczne obiekty to zjawisko bardzo typowe, a ZTCP Babik w Najstarszej warstwie... optował za rodzimym i dość późnym rodowodem nazwy Skawy, uzasadniając to m.in. późnym początkiem osiadłośći na tamtych terenach.

[Dynozaur]

Skąd właściwie wzięła się nazwa "Fronda"?

Bo mnie się to kojarzy z czymś skandynawskim. Brzmi jak islandzkie imię (Frónda Ragnarsdóttir, lol).

[Widsið]

Stawiam, że z francuskiego fronde "proca", jako analogia do buntów przeciwko władzy królewskiej w XVII wieku. Etymologia dalej do łaciny ludowej fundula, zdrobnienie od funda "proca".

[Dynozaur]

Stawiam, że z francuskiego fronde "proca", jako analogia do buntów przeciwko władzy królewskiej w XVII wieku.

Czyli nazwa związana z Rewolucją Francuzką? Ciekawe...

[Todsmer]

Nie, w XVIIw Frondą nazywano opozycję czy też bunty, bodajże przeciwko Ludwikowi XIV. Rewolucja była ponad 100 lat później.

EDIT: Na wiki.

[spitygniew]

Stawiam, że z francuskiego fronde "proca", jako analogia do buntów przeciwko władzy królewskiej w XVII wieku.

Czyli nazwa związana z Rewolucją Francuzką? Ciekawe...

Cicho, bo jeszcze Terliś zarobi kolejny butthurt...

A tak BTW, ciekawe czy redaktorzy pewnego babskiego pisemka wiedzą, że taką samą nazwę nosił organ prasowy Czarnych Koszul Mussoliniego...

[Dynozaur]

Dlaczego przymiotnik od nazwy Ufa to "ufimski", a mieszkaniec - ufimiec?

Skąd to -im-?

[Wedyowisz]

A jak to jest po baszkirsku? Może to kwestia zapożyczenia.

[spitygniew]

varphona znowu wcięło? Bo przeglądam se właśnie stare forum i znalazłem to. Zaciekawiło mnie, czy tę dziwnostkę da się wytłumaczyć w ten sposób, że słowo na setkę jest pożyczką z narzeczy irańskich? Nie jest to takie niemożliwe, bo, jakkolwiek dziwnie to brzmi, ludy ugrofińskie sąsiadowały niegdyś z irańskimi, i nawet pozapożyczały co nieco (choć problem tu taki, że akurat siedziby Mansów wydają się leżeć w pewnej odległości od największego zasięgu Ariów).

[Widsið]

Czy języki słowiańskie mają jakiś derywat z pie *ph₂tḗr? Jeśli nie, jak by on wyglądał w PS-ie?

[Towarzysz Mauzer]

Istnieją hipotezy, że mają - mianowicie jest nim *stryjь.

[Wedyowisz]

Miałem napisać to samo ale Mauzer był szybszy. Wg owej hipotezy w prasł. pHtr → str i stryj ← ph₂truio- ,,ojcowski" (potencjalne kognaty to m.in.: łac. patruus, gr. πάτρως, awest. tūiryō ,,stryj").  Wg innych, słowo to wywodzi się od rdzenia *stru- ,,stary" (np. staroirl. sruith ,,stary").

Analogicznie bywa objaśniany Strzybóg/Стрибогъ, jakoby ,,bóg-ojciec" czy ,,ojcowski bóg", ale tu rywalizujących hipotez jest wiele. O żadnych innych możliwych śladach nie słyszałem.