Język Esperal jest językiem stworzonym do mojego konłorldu. Najpierw krótka historia, a potem przejdźmy do języka. Esperal dużo różni się od mojeo debiutu, jakim był język Wirha, ten jest prostszy :-).
Język Esperal jest językiem urzędowym w Walgerii. Jest to kraj postkolonialny. Kiedy do Walgerii wstąpili Espanie, spotkali się z miejscową cywilizacją Vanna. Żyjącą nad wielkim jeziorem Wanna. Po wielu wojnach itp. dwa języki pomieszały się dając nowy język.
Ogólnie język miał dźwiękami przypominać języki południowosłowiańskie, a słowniectwem hiszpański oraz drugoplanowo włoski i portugalski.
Szyk zdania to zawsze SVO.
FONETYKA
Aa - /a/, /ɐ/
Bb - /b/
Cc - /k/, /z/, /s/
Dd - /d̪/
Ee - /ɛ/, /i/
Ff - /f/, /θ/
Gg - /g/, /c/, /ʒ/
Hh - /x/
Ii - /ɪ/
Jj - /j/, /x/, /ʒ/
Kk - /k/
Ll - /l/
Ljlj - /ʎ/
Mm - /m/
Nn - /n̪/
Ňň - /ɲ/
Oo - /ɔ/, /wɔ/
Pp - /p/
Rr - /ɾ/
Ss - /s/
Tt -/t/
Uu - /u/, /i/
Vv - /v/, /β/
Xx - /h/, / ɕ/
Yy - /y/
Zz - /z/, /ts/
Žž - /ʑ/
Enen - jak polskie 'ę' albo 'eń' - >:-(!
Oczywiście proszę o ewentualną pomoc, bo zapewne wiecie, że fonetyka idzie mi... cóż tak sobie.
ZASADY WYMOWY
1. /ɐ/ tylko na końcu wyrazu - normalnie /a/
2. Z 'c' jest problem, ponieważ język Wanna używał 'c' jako /k/ lub /s/ (kiedy wprowadzono tam łacinkę :-) ), a espański /k/ i /z/. Tak więc wymowa zalezy od pochodzenie słowa, jak np.: carinna - herbata /kaɾɪnɐ/; Elica - Elżbieta /ilɪzɐ/; cedillas - zęby /sɛdɪllas/.
3. /i/ tylko na początku wyrazów.
4. /θ/ tylko w niektórych wyrazach, np.: falla - ryba /θalɐ/
5. /ʒ/ zamiennie z /j/ w zależności od etymologii słowa. /x/ pomiędzy samogłoskami.
6. /wɔ/ na początku wyrazu.
7. /i/ na początku wyrazu.
8. /β/ po 'b' np.: bvo - tak /bβɔ/
9. /h/ między samogłoskami: oxo - no jasne, oczywiście, (czasami) cześć! /ɔhɔ/
10. /z/ lub /c/ w zależności od etymologii słowa.
11. zazwyczaj 'eń', ale przed 't' i 'd' - 'ę'.
SŁOWOTWÓRSTWO
Co, słowotwórstwo? Tak, to chyba najciekawsza rzecz w tym języku. Rozróżniamy trzy rodzaje: zwykły, męski i żeński. Niemalże każdy rzeczownik występuje we wszystkich tych rodzajach. Rodzaj zwykły, to rdzeń wyrazu, a męski i żeński tworzymy poprzez przyrostki. Zazwyczaj są to 'o' - męski i 'a' żeński. Przykładowo:
pind - dziecko
pindo - chłopiec
pinda - dziewczyna
Oczywiście są wyjątki. Niektóre wyrazy są ZAWSZE w rodzaju zwykłym, jak np.: marina - port. Niektóre słowa do rodzaju ż. lub m. tworzymy nieregularnie: cazljend - dom; chazjende - dom mężczyzny, jego dom; cazjenda - dom kobiety, jej dom.
Jak widzicie daje nam to nowe możliwości i oczywiście - pole do poezji ;-).
RODZAJNIK
nieokreślonny określony
zwykły e te
męski ege ete
żeński ega eta
Rodzajniki używamy przy wszystkich rzeczownikach w zdaniu. Rodzajnik neorkeślony, mówi o rzeczy, która nie została wymieniona - kiedy wspomnimy o niej po raz kolejny w swej wypowiedzi, stawiamy rzeczownik nieokreślony. Bez rodzajnika rzeczownik jest przymiotnikiem, rzeczowonikiem określającym czynność lub przysłówkiem. Np: e pind - dziecko, te pind - to dziecko; pind - dziecięco, dziecinnośc.
DEKLINACJA
Przypadek l. poj. l.poj. r.m. l.poj. r.ż. l. mn. l.mn.r.mo. l.mn.r.nmo.
Mianownik pind pindo pinda pindes pinderes pinderas
Dopełniacz pinde pindole pindale pindese pinderesses pinderasses
Celownik pindu pindol pindalu pindesu pinderessus pinderassus
Ablatyw pinda pindola pindala pindesa pinderessas pinderassas
Niektóre słowa odmieniają się nieregularnie np.: 'esperal'.
CZASOWNIK I CZASY
DASS MOMENTEL
Czas teraźniejszy prosty
Orzeczenie + reszta zdania
Habla Esperal.
Mówię po Esperalsku.
Podmiot + Orzeczenie + reszta zdania
¿Tu hablas esperal?
Mówisz po esperalsku?
UN + orzeczenie + reszta zdania
Un habla esperal
Nie mówimy po esperalsku.
DASS MOMENTELE MOMENTALIS
Czas teraźniejszy obecny
Czasownik MOMENTALIS + Orzeczenie w bezokoliczniku + reszta zdania
Momentala guidalis alezye.
Teraz idę ulicą.
Czasownik MOMENTALIS + Podmiot + Orzeczenie w bezokoliczniku + reszta zdania
¿Momentale olla guidalis alezye?
Czy ona teraz idzie ulicą?
Czasownik MOMENTALIS + UN + Orzeczenie w bezokoliczniku + reszta zdania
Momentaleso un guidalis alezye.
Oni nie idą teraz ulicą.
DASS PASTA
Czas przeszły
Orzeczenie zakończone na -er lub -ede + reszta zdania
Etaresede cadabe.
My jemy ciastko.
Podmiot + Orzeczenie jak wyżej + reszta zdania
¿Vu eterusede cadabe?
Zjedliście ciastko?
UN + orzeczenie jak wyżej + reszta zdania
Un eterasede cadabe.
My nie zjedliśmy ciastka.
DASS BVUTAR
Czas przyszły
Czasownik BEN + Orzeczenie w bezokoliczniku +
+ reszta zdania
Budures kundalis jacate.
Kupicie kurtkę.
Podmiot + Czasownik BEN + Orzeczenie w bezokoliczniku + reszta zdania
¿Vu budures kundalis jacate?
Kupicie kurtkę?
UN + Czasownik BEN + Orzeczenie w bezokoliczniku + reszta zdania
Un budures kundalis jacate.
Nie kupicie kurtki.
ZAIMKI OSOBOWE
liczba pojedyncza:
Polski Esperal
Ja ňe
Ty tu
Ono, To oll
On ollo
Ona olla
liczba mnoga:
Polski Esperal
My Ne
Wy Vu
One (n.) Ogn
Oni Ogno
One (ż.) Ogna
