Fonetyka i fonologia JP

Zaczęty przez Wedyowisz, Luty 12, 2013, 19:14:10

Poprzedni wątek - Następny wątek

spitygniew

Taoizm taoizmem, ale to jest jakiś totalny pastafariznizm...
P.S. To prawda.
  •  

Canis

Cytat: elslovako w Marzec 31, 2015, 16:09:35
Tak może nie z tematem, ale kupiłem sobie ostatnio rozmówki niderlandzkie, z transkrypcją IPA - normalnie cud miód. Więc sprawdzam, jak przypasowali symbole do polskich odpowiedników, co jest powszechną praktyką.

Więc według rozmówek:
-spoktamy się z [ɑ] w wyrazie mat,
-w wyrazie bryk mamy do czynienia z [œ] (może to chodzi o jakieś obce słowo a ja jestem taki ułomny xD)
-[ə] występuje m.in. w wyrazach mech i zamek,
-
  • (nie [ɔ]!) wypowiadamy, mówiąc olej, a [oː] - tory
    -Polacy wymawiają jacht przez [χ]
    -w wyrazie hausa pojawia się czyste, gardłowe [h]

    Ktoś się wysili na skomentowanie tego?
Błędne, ale warto chwalić za korzystanie z IPA. Dobrze, może nie zawsze błędne, akurat w słowie "zamek" [ə] może się jak najbardziej wydarzyć. [χ], rozumiane jako spógłoska bezdźwięczna welarna drżąca (jak to słusznie kiedyś Ghoster opisał) w polskim czasami słyszę, np. u mojej mamy, ale u niej to może być wpływ hiszpańskiego. No, ale co  tu stwierdzać oczywistości, to nie są ani fonemy ani nawet najpowszechniejsze alofony.

Albo nie, jednak pobawmy się przy tej okazji w kapitana Oczywistego.
"Mat" wymawiamy [mät], "bryk" wymawiamy [brɨ̞k] (co można pewnie też zapisać jako [brɪ̈k] albo jeszcze coś innego), "mech" jako [mɛx], "zamek" jako [ˈzämɛk], "olej" jako [ˈɔlɛj], "tory" jako [ˈtɔrɨ̞] (patrz wyżej), "jacht" jako [jäxt], "hausa" jako...   [ˈhäŭsä]? Ja to tak wymawiam i byłem pewny, że to moje osobiste zboczenie, ale dwóch moich znajomych, którzy nie mają nic wspólnego z językami i są w nich słabi, ku mojemu głębokiemu zdziwieniu wymówiło to tak samo... może po prostu spędzili ze mną za dużo czasu.
  •  

Wedyowisz

#107
Jak wymawiacie końcówkę -nąć w czasownikach, przez takie typowe ,,ń" jak w gińcie (tj. [nɔ̃ɲ̟t͡ɕ]), czy jakoś inaczej?

Bo np. u takiego Grabaża brzmi ta końcówka jak [nɔ̃t͡ɕ] (np. tu, tu). Typ ma i inne ciekawe zjawiska, ale i w mojej szybszej mowie ta alweopalatalna nosowa znacznie słabnie w tej pozycji, stąd wydaje mi się, że może to być coś bj powszechnego.
стань — обернися, глянь — задивися
  •  

Wedyowisz

Zetknął się ktoś kiedyś z wymową w rodzaju pra
  • tyczny, a
  • tualny?
стань — обернися, глянь — задивися
  •  

Obcy

Cytat: Wedyowisz w Grudzień 16, 2015, 13:11:01
Zetknął się ktoś kiedyś z wymową w rodzaju pra
  • tyczny, a
  • tualny?
Ja czasami tak wymawiam, jak mówię szybkim tempem, w końcu przejście k na t jest dość trudne.
BTW tak się mówi bodaj na Mazowszu i południu Polski...
  •  

Wedyowisz

Cytat: Obcy w Grudzień 16, 2015, 13:55:03
Cytat: Wedyowisz w Grudzień 16, 2015, 13:11:01
Zetknął się ktoś kiedyś z wymową w rodzaju pra
  • tyczny, a
  • tualny?
Ja czasami tak wymawiam, jak mówię szybkim tempem, w końcu przejście k na t jest dość trudne.
BTW tak się mówi bodaj na Mazowszu i południu Polski...

U mnie w tych wyrazach welarna może być (na ogół jest?) bezplozyjna ([k̚]), ale nie mam raczej tendencji do spirantyzacji. Jakoś nie umiem umiejscowić nigdzie człowieka, u którego to słyszałem. Inne cechy: palatalizacja w ortograficznym kę, gę — wymowa typu [ˈpɔlskʲɛ], [zaˈtɔkʲɛ], [uˈväɡʲɛ]; palatalizacja przeważnie bardzo delikatna, nie asynchroniczna jotacja do której przywykłem ([näˈtɔmʲäst], [täk̟ɛ] niemal ,,take"); wygłosowe -ą konsekwentnie jako [ɔm]; czasem wypadanie /w/ albo przechodzenie w lekką labializację (obsugiwać, na przykad, [ˈt̠͡sʷɔvʲɛk], [ˈvʷaɕɲɛ]). Mazowsze chyba powinno mieć [näˈtɔmʲjäst] itd.
стань — обернися, глянь — задивися
  •  

Obcy

#111
Cytat: Wedyowisz w Grudzień 16, 2015, 15:16:30
U mnie w tych wyrazach welarna może być (na ogół jest?) bezplozyjna ([k̚]), ale nie mam raczej tendencji do spirantyzacji. Jakoś nie umiem umiejscowić nigdzie człowieka, u którego to słyszałem. Inne cechy: palatalizacja w ortograficznym kę, gę — wymowa typu [ˈpɔlskʲɛ], [zaˈtɔkʲɛ], [uˈväɡʲɛ]; palatalizacja przeważnie bardzo delikatna, nie asynchroniczna jotacja do której przywykłem ([näˈtɔmʲäst], [täk̟ɛ] niemal ,,take"); wygłosowe -ą konsekwentnie jako [ɔm]; czasem wypadanie /w/ albo przechodzenie w lekką labializację (obsugiwać, na przykad, [ˈt̠͡sʷɔvʲɛk], [ˈvʷaɕɲɛ]). Mazowsze chyba powinno mieć [näˈtɔmʲjäst] itd.

U mnie właściwie tylko nie ma [ɔm], tylko jest zaznaczana nosowość, aczkolwiek przy szybkiej mowie zdarza mi się powiedzieć [ɔ]. Palatalizacja lekka mi się zdarza, ale tylko w -ge-, -ke- niekończących wyraz.
  •  

Wedyowisz

#112
Tak sobie przelatuję Szkic wymowy (fonetyki) polskiej Jana Rozwadowskiego z 1901 r. Autor pisze, że opisuje ,,język klas wykształconych zachodniej Galicyi , opierając się przytem głównie na swem własnem wymawianiu" i muszę powiedzieć, że ta wymowa z początku XX wieku jest zaskakująco podobna do mojej wymowy (no, zwłaszcza gdy się z lekka ,,staram"). Najbardziej uderzającą różnicą jest to, że Rozwadowski miał:

  • [i] w wyrazach:wierzch, śnieg, świerzbić, bieda, zawierać, świeca, umierać, mleko;
  • bodaj  [ɪ] (‹ï›;,,wysokie-przednie-luźne") wyrazach: dziewka, dzień [dobry], pasierb, spozierać, ziemniak (alofon /i/ przed twardą a po szczelinowej albo afrykacie alweopalatalnej);
  • [ɨ] wzgl. [ɨ̞] (,,wysokie-środkowe-luźne") w wyrazach ser, cztery.
стань — обернися, глянь — задивися
  •  

spitygniew

Jak to dokładnie jest z rożróżnieniem wymowy ĄS i ANS? Czy jest powszechne, czy też uwarunkowane  - regionem, wiekiem, szybkością mowy, przypadkowym idiolektem? Dawno temu zauważyłem to u siebie, ale jakoś szerszych "badań" nie podjąłem. Wspomina o tym któreś opracowanie?
P.S. To prawda.
  •  

Noqa

Cytat[i] w wyrazach:wierzch, śnieg, świerzbić, bieda, zawierać, świeca, umierać, mleko;
bodaj  [ɪ] (‹ï›;,,wysokie-przednie-luźne") wyrazach: dziewka, dzień [dobry], pasierb, spozierać, ziemniak (alofon /i/ przed twardą a po szczelinowej albo afrykacie alweopalatalnej);

Wydaje mi się, że to czasem słychać u starych aktorów.
https://www.youtube.com/watch?v=lS09xhXv_dA
Np. w wyrazie <świat> koło 0:35.
At him he yelled and yelped, tackling with taunting and dauntings; he tied and tacked him tightly and tautly, and killed him and quelled him and quenched him.
  •  

Wedyowisz

Cytat: Noqa w Marzec 28, 2016, 22:22:16
Cytat[i] w wyrazach:wierzch, śnieg, świerzbić, bieda, zawierać, świeca, umierać, mleko;
bodaj  [ɪ] (‹ï›;,,wysokie-przednie-luźne") wyrazach: dziewka, dzień [dobry], pasierb, spozierać, ziemniak (alofon /i/ przed twardą a po szczelinowej albo afrykacie alweopalatalnej);

Wydaje mi się, że to czasem słychać u starych aktorów.
https://www.youtube.com/watch?v=lS09xhXv_dA
Np. w wyrazie <świat> koło 0:35.

Chodziło mi, że wymawiał ~[viʂx], [ʑɪmɲak].
стань — обернися, глянь — задивися
  •  

Wedyowisz

Mój ojciec: [sxnɔʨ]. Ciekawe ,,odnosowienie", chyba przez interferencję z poprzedzającą nosową.
стань — обернися, глянь — задивися
  •  

Icefał

Jak wymawiacie liczebniki w bardzo szybkiej mowie?
Tak na ucho moje:
pięć [pjɛɲt͡ɕ]
dziewięć [d͡ʑɛːɲt͡ɕ]
dziesięć [ˈd͡ʑɛɕeɲt͡ɕ]
jedenaście [jɛdə̆ˈnaɕt͡ɕɛ]
siedemnaście [ɕɛɛ̆mˈnaɕt͡ɕɛ]
dziewiętnaście [d͡ʑɛɛ̆tˈnaɕt͡ɕɛ]
dwadzieścia [dwaˈjeɕt͡ɕa]
czterdzieści [t͡ʂtɛˈrʲeɕt͡ɕi]
pięćdziesiąt [ˈpjeːɕõnt]
sześćdziesiąt [ˈʂɛːɕõnt]
siedemdziesiąt [ˈɕɛɛ̆mɕõnt]
dziewięćdziesiąt [d͡ʑɛɛ̆ɲˈdʑɛɕõnt]
Chociaż tak naprawdę nie wiem czy te wszystkie ɛː, ɛɛ̆, i eː to nie to samo
  •  

Feles

pięć [pʲɪɲtɕ]
sześć [ʂɛɕ]
dziewięć [dʑɛvʲɪɲtɕ]
dziesięć [dʑɛɕɪɲtɕ]

dwadzieścia [dvaˈdʑiɕtɕɐ ~ ˈdvaɕtɕɐ]
trzydzieści [tʂɨˈdʑiɕtɕi ~ ˈtʂɨɕtɕi]
czterdzieści [tʂtɛrˈdʑiɕtɕi ~ ˈtʂtɛrɕtɕi]
pięćdziesiąt [pʲɪɲˈdʑiɕiɔnt ~ ˈpʲɪɲɕiɔnt]
sześćdziesiąt [ʂɛʑˈdʑiɕiɔnt ~ ˈʂɛɕɕiɔnt]
dziewięćdziesiąt [dʑɛvʲɪɲˈdʑiɕiɔnt ~ ˈdʑɛvʲɪɲɕiɔnt]
anarchokomunizm jedyną drogą do zbawienia ludzkości
  •  

Icefał

Cytat: Feles w Listopad 06, 2016, 21:35:56
trzydzieści [~ ˈtʂɨɕtɕi]
Miałeś na myśli    [ ͡tʂɨˈdʑiɕtɕi] czy naprawdę wymawiasz tak poprostu t i ʂ koło siebie? Myślałem, że już cały kraj wymawia <trz> jako <czsz> i <drz> jako <dżż>, itp.
  •