słowiańskie

[Pluur]

Miał silny gruziński akcent.

To znaczy?

[Henryk Pruthenia]

Jeżeli znasz rosyjski, to wpisz голос Сталина, a jeżeli nie, to powiem tyle: mówił to nieśpiewnie, bardzo słabo palatalizował, płasko.

[Siemoród]

Jeżeli znasz rosyjski, to wpisz голос Сталина, a jeżeli nie, to powiem tyle: mówił to nieśpiewnie, bardzo słabo palatalizował, płasko.

I nie wiem, ile w tym prawdy, ale jest anegdota, że to on wprowadził obowiązek pisania <ё>, bo nie wiedział, kiedy czyta się <е>, a kiedy <ё> (Rosjanie prawie nigdy nie mają z tym problemu, dlatego rzadko piszą <ё>).

[Pluur]

Jeżeli znasz rosyjski, to wpisz голос Сталина, a jeżeli nie, to powiem tyle: mówił to nieśpiewnie, bardzo słabo palatalizował, płasko.

Hmm dziękuję. Miał problem z nieakcentowanym /o/?

[Siemoród]

Skąd się wzieło -um w takich słowach jak cz. průzkum, výzkum, sch. sporazum? Oczywiście to -um wygląda do bólu łacińsko, ale przecież rdzenie są ewidentnie słowiańskie.

EDYT: Dobra, głupi jestem xDDDDD W tych czeskich słowach to derywat od zkoumat 'badać', czyli odpowiednik naszego skumać, a to serbskochorwackie to derywat od sporozumeti se, więc w obydwu przypadkach -um jest derywatem odczasownikowym, a nie jakimś dziwnym sufiksem.

[mijero]

Zdaje się, że w tym kumać przyrostkiem byłoby -m, jeżeli ma to pochodzić od pie. *(s)keu- (od którego również czuć).

koumat, koumák, zkoumat, vy(z)koumat, výzkum, pro(z)koumat, průzkum, přezkoumat. Slk. skúmať, ukr. skumaty. Podobné útvary jsou lot. gaumēt ‘pozorovat’, gót. gaumjan tv., střhn. goumen ‘dávat pozor’ (Ma2), ale vztah k nim není jasný. Na druhé straně, jde-li o slovo staré (což není zcela jisté), lze vycházet z ie. *(s)keu- ‘vnímat smysly’ (viz čít).

Jiří Rejzek, Český etymologický slovník, 2001, str. 318

skúmať (od 18. stor.) • Psl. *sku-m-ati (*skou-), resp. *st-ku-m-ati (s koreňom *ku- < *kou-) — v zmysle obidvoch rekonštrukcií odvodenina od ide. *(s)keu- ‘dávať pozor na niečo; vnímať zmyslami“ (z čuť), ‘odtiaľ’ i sledovať, pozorovať, bádať ap.’

L'ubor Králik, Stručný etymologický slovník slovenčiny, 2015, str. 535

A to serbochorwackie słowo nie będzie pochodzić od rȁzūm tj. rozum (s- + pȍ- + razūm)? Bo wówczas ten um byłby rdzeniem (raz- + ūm). Serbochorwackiego źródłownika nie posiadam, więc nie sprawdzę.

[Siemoród]

Tak, oczywiście, rdzeniami są -kum oraz -um, odpowiednio. Po prostu z jakiegoś powodu miałem -um za jakiś dziwny przyrostek, tak samo jak przecież rekonstruuje się, z łacińska czy litewska brzmiące, *-asъ albo *-usъ~-uxъ.

Przyrostek -m z szerszego punktu widzenia ma sens, ale na punkcie słowiańskiej morfologji to legka przesada, w końcu takim samym derywatem jest *čudo, a raczej nie wydziela się -d- jako osobnego morfemu.

Serbskochorwackie słowo jest takim samym derywatem od sporazumeti se jak razum od razumeti, choć może faktycznie nie bez zasług było tu istnienie starszego, podobnie brzmiącego tworu. Etymologja zawsze miała w sobie równie dużo nauki, co sztuki xD