Tworzymy ostatnio w Bibliotece Narodowej kolekcje skanów starych dokumentów. W ramach tego mamy już m.in. kolekcję dzieł A. Brücknera (https://polona.pl/collections/institutions/1/aleksander-bruckner,NDI4OTAwMTY1MzU4Nzc5MDY4Mg/?sort=score%20desc), a powstają kolekcje językoznawcze - jedna poświęcona leksykografii polskiej (https://polona.pl/collections/users/81272/tematycznie-slowniki-monojezyczne,NTQ5MTk5NTk3Mzk0NjIxNTA4MA/?sort=score%20desc) i druga stanowiąca zbiór dawnych gramatyk polskich (https://polona.pl/collections/users/81272/dawne-gramatyki-polskie,NTQ5MjAzNTAxODUyMDUwMTY2OA/?sort=score%20desc). Wrzucam przedpremierowo, bo osoby zainteresowane historią polszczyzny na bank znajdą tam mnóstwo ciekawostek. I przy okazji mały apel - jeśli ktoś ma pomysł, co jeszcze mogłoby się tam znaleźć, to niech da znać (
tylko musi być bez praw autorskich, tj. powinno minąć 70 lat od śmierci autora).
Mnie osobiście rozwalił tytuł książki o patologii i embriologii języka (https://polona.pl/item/z-patologii-i-embryjologii-jezyka,MzA3OTI/7/#info:metadata), choć sama treść okazała się raczej rozczarowująca.
Embriologia języka - fragmenty
Fizyjologia zajmuje się badaniem normalnych procesów organicznych, patologija zaś - badaniem zboczeń i wszelkiego rodzaju nienormalności. W zakresie językoznawstwa opis, i objaśnianie zwykłych, normalnych zjawisk językowych odpowiada fizyjologii, opis zaś i objaśnianie zboczeń językowych - patologii.
[...]
Język dzieci stanowi podmiot osobnego badania, które możnaby nazwać "embryjologiją językową".
[...]
Kiedy go uczone pisać, upatrzył cóś sobie do liter "e" i "y" i zawsze stawiał nad nimi czy téż obok nich kropkę. Nie można mu było wytłumaczyć, że to niepotrzebne. Dopiéro matka odzwyczaiła go od tego kłóciem szpilką w rękę za każdą razą, jak postawił podobną kropkę.
Rzeczy, które są w zasobach, ale nie zostały uwzględnione w zbiorze ,,Dawne gramatyki":
Stanisław J. Borodzicz - (1830) Grammatyka dla początkujących
https://polona.pl/item/grammatyka-dla-poczatkujacych,ODY2MTc3MDc/6/#info:metadata
Václav Hanka - (1839) Mluwnice polského gazyka podlé Josefa Dobrowského (po czesku)
https://polona.pl/item/mluvnice-polskeho-jazyka-podle-dobrowskeho,MTE2OTA1MzU2/4/#info:metadata
Konstanty L. Rewoliński - (1845) Głoskownia czyli Grammatyka polska
https://polona.pl/item/gloskownia-czyli-grammatyka-polska-co-do-skladni-szyku-zgody-i-rzadu-o-zdaniach,NjYxMTkxNDI/
Václav Hanka - (1850) Mluwnice polského jazyka podlé Josefa Dobrowského (2 wydanie)
https://polona.pl/item/mluvnice-polskeho-jazyka,MTE2ODYzMjI3/6/#info:metadata
Piotr Skrzypiński - (1875) Mownictwo polskie dla użytku młodzieży
https://polona.pl/item/mownictwo-polskie-z-zastosowaniami-we-wszystkich-swych-czesciach-obejmujace-rozbior,OTI4OTQ0ODg/6/#info:metadata
Antoni Małecki - (1879) Gramatyka historyczno-porównawcza języka polskiego, T. 1
https://polona.pl/item/gramatyka-historyczno-porownawcza-jezyka-polskiego-t-1,MTQ3NzY3OTE/6/#info:metadata
Antoni Małecki - (1879) Gramatyka historyczno-porównawcza języka polskiego, T. 2
https://polona.pl/item/gramatyka-historyczno-porownawcza-jezyka-polskiego-t-2,MTQ3NzY3OTM/6/#info:metadata
Piotr Skrzypiński - (1889) Mownictwo polskie dla użytku młodzieży, Wyd. 3 skrócone
https://polona.pl/item/mownictwo-polskie-z-zastosowaniami-we-wszystkich-swych-czesciach-obejmujace-rozbior,ODk3NzUzODA/2/#info:metadata
Henryk Gaertner - (1931) Gramatyka współczesnego języka polskiego, Cz. 1
https://polona.pl/item/gramatyka-wspolczesnego-jezyka-polskiego-cz-1-glosownia,ODk3Njg5MDU/6/#info:metadata
Henryk Gaertner - (1933) Gramatyka współczesnego języka polskiego, Cz. 2
https://polona.pl/item/gramatyka-wspolczesnego-jezyka-polskiego-cz-2-semantyczne-wlasciwosci-morfematow,ODk3Njg5MDc/6/#info:metadata
Henryk Gaertner - (1934) Gramatyka współczesnego języka polskiego, Cz. 3 (niepełne; ponoć wydano ,,drugi zeszyt części trzeciej", patrz załącznik)
https://polona.pl/item/gramatyka-wspolczesnego-jezyka-polskiego-cz-3-slowotworstwo-1,ODk3Njg5MDY/6/#info:metadata