Chciałbym wam zaprezentować jeden z mojech pierwszech konlangów — język rabawanski (rab. «įsëh ápѣv
ąš»). Jest to język z tak zwanéj grupy osiedlenczéj, używany w mojém konuorldzie. Jest potomkiém języka polskiego po długiech zmianach (zaraz będzie przyrównanie do fudynia, ale musicie wiedzieć, że ten konlang był u mnie rozpisany już dużo wcześniéj). Język rabawanski w konuorldzie «Ziemlia» jest używany na terenie panstwa Rabawan (rab. «Áp
ąą»). Jego cechami charakterystycznymi są: zanik odmiany przymiotników przez rodzaje, oraz podporządkowanie odiany przymiotników deklinacji rzeczownikowéj (jest oczywiście parę wyjątków dla dopełniacza, a w bierniku nawét rozróżniana koncówka rodzaju żenskiego); dużymi zmianami w deklinacji rzeczowników: miejscownik zlał się z celownikiém, narzędnik tak jakoś się rozpłynął, i przyimki rzędu narzędnika porozrzucały się i łączą się z różnymi przypadkami. Pod wpływém sąsiadującech języków rozwinął się za to partytyw (a więc mamy system mianownik, parytyw, dopełniacz, celownik, biernik, z czego każdy z niech może łączyć się z przyimkiém). Inną charakterystyczną cechą jest występowanie trójstopniowego iloczasu (dla samogłosek czystech. samogłosek nosowech, spółgłosek). Samą charakterystyczną cechą jest jednak pewién proces fonetyczny: przesuwka rabawańska. Polegała na przejściu p → f, b → p, m → b, n → m. Przesuwka nie objęła jednak /ń/, przez co mamy [ɲ], a nie mamy [n]. Inną ciekawą cechą jest zapożyczenie dźwięku [ɮ], a potém w wyniku paru procesów fonetycznech pojawienie się téj głoski także w rodzimech słowach. Częstém zjawiskiém jest téż rozziéw, choć w niektórech przypadkach dwie stojące obok samogłoski utworzyły dyftong lub się zlały (ae, ea > æ, oe > œ, Vu > Vw, Vi > Vj). Niektóre zbitki spółgłoskowe uległy uproszczeniu, częste są zamiennie jotyzacje, i dejotyzacje.
To wszystko doprowadziło do wysokiéj nieregularności języka (na przykład wyrazy kończące się na -á mogły przyjmować w dopełniaczu następujące końcówki: -ý, ary, -ay, -á, -aъ, ), co zmusiło nastęnie użytkowników do uregulowaniu deklinacyj (w przypadku -á wygrała końcówka -ý, oraz dość popularna dla części rzeczowników -ary).
ZAPISJęzyk rabawański zapisuje się mieszaniną cyrylicy i łacinki. Wygląda to strasznie, ale tak już się przyjęło. Iloczas zaznaczany jest na dwa sposoby:
- akutém (samogłoska długa stopnia pierwszego)
- podwojeniém (u samogłosek nosowech, szwy - długość stopnia drugiego)
- akutém i powtórzona samogłoska (samogłoska długa stopnia drugiego)
- potrojeniém (u samogłosek nosowech, szwy - długość stopnia drugiego)
Akcent jest niezaznaczany, nie jest on zbyt ważny, choć inaczéj niż w języku polskiém jest niestały pod względém fonetyczném, może padać bowiém także na ostatnię sylabę. Ja sam dla siebie zaznaczam go poprzez kropkę pod samogłoską.
Litera alfabetu
| Wymowa (IPA)
| Nazwa Litery |
Aа
| [a]
| [а] [xrtc] |
Áá
| [aː]
| [aː] ['zuɟ] |
Ąą
| [a͂͂]
| [a͂͂] |
Ѣѣ
| [æ]
| [æ] |
Bb
| [b ]
| [bɨ] |
Cc
| [ʦ]
| [ʦɨ] |
Čč
| [tʂ]
| [tʂɨ] |
Ćć
| [ʨ]
| [ʨi] |
Чч
| [ʧʲ]
| [ʧi] |
Dd
| [d]
| [dɨ] |
Dъdъ
| [z]
| [zɨ] |
Ee
| [ʲɛ],[ɛ]
| [ɛ] [xrtcɛ] |
Éé
| [ʲɛː],[ɛː]
| [ɛː] ['zuɟ] |
Ëë
| [ə]
| [ʂfa duːga] |
Фф
| [f]
| [fɨ] |
Gg
| [g]
| [gɨ] |
Гг
| [ɦ]
| [ɦɨ] |
Ѓѓ
| [ʝ]
| [ʝi] |
Hh
| | [xɨ] |
Ii
| [ʲi],
| [i ] [xrtc] |
Íí
| [ʲiː],[iː]
| [iː] ['zuɟ] |
Įį
| [ʲĩ],[ĩ]
| [ĩ] |
Ïï
| [ʲɪ],[ɪ]
| [ɪ] |
Jj
| [j]
| [jɔt] |
Кк
| [k]
| [kɨ] |
Ќќ
| [с]
| [сɨ] |
Ll
| [w]
| [wɨ] |
Lъlъ
| [ɮ]
| [ɮɨ] |
Mm
| [m]
| [mɨ] |
Nn
| [ɲ]
| [ɲi] |
Oo
| [ɔ]
| [ɔ] [xrtc] |
Óó
| [ɔː]
| [ɔː] ['zuɟ] |
Öö
| [œ]
| [œ] |
Pp
| [p]
| [pɨ] |
Rr
| [r]
| [rɨ] |
Ss
| [s ]
| [ɛs] |
Sъsъ
| [θ]
| [ɛθ] |
Šš
| [ʂ]
| [ɛʂ] |
Śś
| [ɕ]
| [ɛɕ] |
Tt
| [t]
| [tɨ] |
Tъtъ
| [s ]
| [sɨ] |
Uu
| [u ]
| [u ] [xrtc] |
Úú
| [uː]
| [uː] ['zuɟ] |
Ųų
| [ũ], [w˜]
| [ũ] |
Vv
| [v]
| [vɨ] |
Yy
| [ɨ]
| [ɨ] [xrtc] |
Ýý
| [ɨː]
| [ɨː] ['zuɟ] |
Zz
| [z]
| [zɨt] |
Žž
| [ʐ]
| [ʐɨt] |
Źź
| [ʑ]
| [ʑɛt] |
Ъъ
| [w],
| [aː 'tfaːθ] |
Ьь
| [ʲ], [j]
| [aː 'miɰ̑̃xc] |
Əə
| [ə]
| [ʂfa] |
'
| [Ɂ]
| [ɁɛɁ] |
FonetykaSPÓŁGŁOSKI:
| Dwuwargowe | Warogwo-zębowe | Międzyzębowe | Dziąsłowe | Zadziąsłowe | Retrofleksyjne | Dziąsłowo-podniebienne | Podniebienne | Miękkopodniebienne | Krtaniowe |
Nosowe | m |
|
| | |
|
| ɲ |
|
|
Zwarte | p pʲ b bʲ |
|
| t tʲ d dʲ | |
|
| c ɟ | k kʲ ɡ gʲ | ʔ ʔʲ |
Zwarto-szczelinowe |
|
|
| ts tsʲ dz dzʲ | tʃʲ dʒʲ | tʂ dʐ | tɕ dʑ |
|
|
|
Szczelinowe |
| f fʲ v vʲ | θ θʲ (ð) (ðʲ) | s sʲ z zʲ | ʃʲ ʒʲ | ʂ ʐ | ɕ ʑ | (ç) ʝ | x xʲ (ɣ) (ɣʲ) | ɦ (ɦʲ) |
Aproksymanty |
|
|
| | |
|
| j |
|
|
Drżące |
|
|
| | r rʲ |
|
|
|
|
|
Boczne szczelinowe |
| |
| | (ɬ) ɮ |
|
|
|
|
|
Boczne aproksymanty |
| |
| | (l) (lʲ) |
|
|
|
|
|
Jeżeli spółgłoska jest w nawiasie, znaczy to, że jest allofoném, lub, jak w przypadku [l] warjantém wymowy drugiéj spółgłoski ([r]).
Ze spółgłosek jest jeszcze nieuwzględnione w tabelce [w], którego za cholerę nie wiém gdzie wstawić, a kosmosu z majonezém robić się mnie nie chce.
Oczywiście każda spółgłoska może (ale nie musi) mieć swój długi odpowiednik, a nawét odpowienik długości stopnia drugiego.
SAMOGŁOSKI:
| Przednie
|
| Centrelne
|
| Tylne |
Przymknięte
| i ĩ
|
| ɨ
|
| u ũ |
Prawe przymknięte
|
| ɪ
|
|
| |
Półprzymknięte
|
|
|
|
| |
Średnie
|
|
| ə
|
| |
Półotwarte
| ɛ œ
|
|
|
| ɔ |
Prawie otwarte
| æ
|
|
|
| |
Otwarte
| a
|
|
|
| |
Tak samo jak ze spółgłoskami, samogłoski mogą mieć swój długi i superdługi odpowiednik.
Występują także dyftongi z [i
] oraz [u
] (także z nosowém warjantém téj samogłoski).
Zagadnienia Gramatyczne:RodzajeNa podstawie zaimków oraz biernika liczby pojedynczéj przymiotników można wydzielić dwa rodzaje: mężski i żenski. W liczbie mnogiéj rodzaje nie są rozróżniane.
PrzymiotnikPrzymiotniki w odmianie przyjmują końcówki rzeczowników, wyjątkiém jest dopełniacz liczby pojedynczéj, gdzie końcówka wygląda -év, oraz w bierniku liczby pojedynczéj, gdzie został zachowany rodzaj żenski i końcówka to -ų.
Reszta, w tém deklinacje oraz konjugacje (w niech téż doszło do wielu zmian) zapodam późniéj.
Cytat: Ghoster w Sierpień 11, 2012, 17:34:18
Strasznie podoba mi się [ʔʲ].
Przykładowém wyrazém z tą zbitką może być czasownik «
s'iчić» ['sʲʔʲiʧʲiʨ] - doprowadzić do skutku, zrealizować. Jest to dość powszechna głoska. W wygłosie występuje tylko w przeczeniu «nï'ь» (jako odpowiedź na pytanie tak/nie).
Dobra, jedziemy daléj!
Rzeczownik i deklinacjeTo, do któréj deklinacji należy rzeczownik, jest podporządkowane li tylko końcówce. Rodzaj nie wpływa na nic. Jak wcześniéj wspomniałem, są tylko dwa rodzaje - mężski i żeński. A co stało się z rodzajém nijakiém? Otóż zlał się z rodzajém mężskiem w większości przypadków. W czasie przeszłém jednak nadal jest rozróżniany rodzaj nijaki, opisuje on zwierzęta bądź dzieci/młode (jest więc nie związany z końcówką). Ze względu na brak końcówki rodzaju nijakiego mamy mniéj deklinacyj, które można podzielić na parę grup:
- spółgłoskowe - rzeczownik kończy się spółgłoską. Spółgłoska może być miękka, lub twarda, co nieznacznie wpływa na odmianę rzeczownika. Spółgłoska może także się wymienić na inną (skutek przesuwki rabawanskiéj)
- samogłoskowy - rzeczownik kończy się samogłoską -a, -á, -aá w mianowniku, zachowywana jest długość, i dochodzi tylko do wymiany samogłoski
- spółgłoskowy ukryty - rzeczownik kończy się długo samogłoską, ale w pozostałech formach tematém jest jakaś zbitka (zazwyczaj -Vr-, -V-), najrzadsza
- istnieje téż grupa wyrazów nieodmiennech, zazwyczaj są to zapożyczenia
Końcówki dla poszczególnech przypadków:
Mianowik l. mn. -i, -í, -ií
Dopełniacz l. poj. -ə (dla społgłoskowech twardech), -ьa (dla społgłoskowech miękkiech), -y, -ý, -yý (dla samogłoskowech)
Dopełniacz l. mn. -uф (dla społgłoskowech twardech), -i (dla społgłoskowech miękkiech), -0 (lub obniżenie stopnia długości) (dla samogłoskowech)
Partytyw. l. poj. -a, -á, -aá
Partytyw. l. mn. -ám, -aám
Celownik l. poj. -u, -ï
Celownik l. mn. -ą
Biernik l. poj. -0 (w przypadku nieżywotnech), dopełniacz dla żywotnech mężskiech, -u, -į (u żeńskiech)
Biernik. l.mn. - biernik liczby mnogiéj zlał się z dopełniaczém liczby mnogiéj
CzasownikJeżeli chodzi o czaswoniki, to został zachowany system czas przeszły - czas teraźniejszy/czas przyszły prostu - czas przyszły złożony, chociaż ten ostatni jest teraz syntetyczny.
Czas teraźniéjszy ma końcówki wywodzące się z języka polskiego:
L.poj. :
1. os. -ą, -ѣt, -į, -u (+ możliwe formy długie)
2. os. -aš, -ѣš, -ïš, -eš, -yš (+ możliwe formy długie)
3. os. -a, -ѣ, -ï, -e, -y (+ możliwe formy długie)
L.mn. :
inkluzywna 1.os. -abët, -ѣbët, -ïbët, -ebët, -ybët (+ możliwe formy długie)
exkluzywna 1.os. -abë, -ѣbë, -ïbë, -ebë, -ybë (+ możliwe formy długie)
inkluzywna 2. os. -aćï, -ѣćï, -ïćï, -ećï, -yćï (+ możliwe formy długie)
exkluzywna 2. os. -aćïpešь, -ѣćïpešь, -ïćïpešь, -ećïpešь, -yćïpešь (+ możliwe formy długie)
3. os. -ųų, -ѣjų, -'ų (+ możliwe formy długie)
Czasy przeszłe są bardziéj skomplikowane. Została odmiana przez osoby, przez rodzaje, i liczby. Oto końcówki:
L.poj.:
1. os:
Rodzaj mężski: -ѣt, -ѣѣt, -yet, -ït, -y (+ możliwe formy długie)
Rodzaj zeński: -ąą, -ѣą, -ïą, -eą, -ą (+ możliwe formy długie)
Rodzaj nijaki: -ó, -ѣo, -ïo, -ö (+ możliwe formy długie)
2. os:
Rodzaj mężski: -ѣś, -ѣѣś, -yeś, -ïś, -yś (+ możliwe formy długie)
Rodzaj zeński: -áś, -ѣѣś, -ïaś, -ѣś, -aś (+ możliwe formy długie)
Rodzaj nijaki: -óś, -ѣoś, -ïoś, -öś (+ możliwe formy długie)
3. os:
Rodzaj mężski: -ѣ, -ѣѣ, -ye, -ï, -y (+ możliwe formy długie)
Rodzaj zeński: -á, -ѣѣ, -ïa, -ѣ, -a (+ możliwe formy długie)
Rodzaj nijaki: -ó, -ѣo, -ïo, -ö (+ możliwe formy długie)
Liczb mnogiech nie chce się mnie robić, ale mamy:
1. os. inkluzywne: -fьbët (-t z pierwszéj osoby)
1. os. exkluzywne: -fьbë
2. os. inkluzywne: -чïpešь (skrót od bez ich > pes jih > pesjih > peših )
2. os. exkluzywne: - чï
Czas przyszły tworzy się dodając do formy trzeciéj osoby czasu przeszłego następującą końcówkę:
L.poj. :
1. os. -du
2. os. -ѓïš
3. os. -ѓï
L.mn. :
inkluzywna 1.os. -ѓïbët
exkluzywna 1.os. -ѓïbë
inkluzywna 2. os. -ѓïćï
exkluzywna 2. os. -ѓïćïpešь
3. os. -dų
To tyle jeżeli chodzi o odmianę
podmiotowę.
Teraz czas na odmianę
przedmiotową. Odmiana przedmiotowa pochodzi ze ściągnięcia zaimków. Końcówki odmiany przedmiotowéj są wymienne z zaimkami. Dokleja się je do czasownika odmienionego podmiotowe. Odmiana podmiotowa bliższa:
L.poj. :
1. os. -tь
2. os. -ć
3. os. -j (+ wzdłużenie poprzedajacéj samogłoski jeżeli dotyczy wyrazu w rodzaju mężskiém bądź nijakiém)
L.mn. :
inkluzywna 1.os. -bë
exkluzywna 1.os. -t
inkluzywna 2. os. -v
exkluzywna 2. os. -vьšь
3. os. -ji
dalsza:
L.poj. :
1. os. -n
2. os. -to
3. os. -bu (+ wzdłużenie poprzedajacéj samogłoski jeżeli dotyczy wyrazu w rodzaju mężskiém bądź nijakiém)
L.mn. :
inkluzywna 1.os. -më
exkluzywna 1.os. -t
inkluzywna 2. os. -v
exkluzywna 2. os. -vьšь
3. os. -jį
Mógłbyś dać jakieś nagranie? Bo tego się za cholerę nie da przeczytać. Łacinka - ok. Cyrylica - no ok. Ale łacinka + cyrylica, gdzie połowa liter jest dziwnie pozamieniana (co ma wspólnego dъ z "z", albo l z "w"? ) - zdecydowanie nie. Ewentualnie wytłumacz co doprowadziło do takiego zapisu.