Ostatni temat traktujący o ahtialańskim, moim flagowym conlangu, znajduje się siódmej stronie listy tematów i ostatnia odpowiedź na niego padła w 2012 roku, więc bez żalu zakładam nowy.
W tym temacie opowiem o różnicach między ostatnią wersją ahtialańskiego, którą szeroko opisywałem (~2010 r.), a wersją współczesną.
Jakiś czas temu powróciłem do zapisu cyrylicą na komputerach (gdzie nie mamy pisma ahtialańskiego). Współczesną nazwą jest
ахтіаљєдаі ӓлаѵаі наріаsау (nieco niefonetyczny (archaiczny) zapis współcześnie poprawnej wersji
астіаљідаі). Wymowa tego zwrotu to ['äh̪͆tiäʎ͡ʑiˌdäĭ 'äjɫɑwäĭ 'näɾĭäsäŭ]. Sorry za ultradokładny zapis wymowy, choć i tak nie udało mi się zapisać np.
[s] z asystą welarną.
(http://jezykotw.webd.pl/w/images/8/80/Q%C4%B1rkai_Ast%C4%ABalya.png)
Grafika: Zapis "Ҁыркаі Астіаља" (Związek Ahtialański) z naszej conlangerskiej encyklopedii (http://jezykotw.webd.pl/wiki/Ahtialia). Warto zwrócić uwagę na to, że słowo "Астіаља" jest zapisane przez "с" zamiast "х" (czyli po przesunięciu się - ~[h] do [h̪͆]). Grafika pochodzi z 2011 roku[/size][/i]
Fonetyka
Najbardziej zawiła część tego języka. Trudność wynika z dużej liczby pojedynczych, egzotycznych dźwięków, a nie z trudnych do wymówienia złożeń znaków. Obecna wymowa, która wyklarowała się około 2009 roku, jest wybitnie stabilna i wymowa tego języka niewiele się zmieniła od tamtego czasu. Dźwięk /v/ przez kilka lat przechodził do [β], by w końcu zupełnie zlać się z [w]. We współczesnym ahtialańskim praktycznie nie spotykamy dźwięków takich jak [v] czy [β], a wszystkie słowa z literą в wymawiamy tak, jak te z literą ѵ. W słowach воор i ѵанєн pierwszy dźwięk jest identyczny: [wô̤ːr] (lub [wǒ̤ːr]), ['wänɛn]. Słynna zbitka -vst, pojawiająca się w czasownikach regularnych, została przekształcona z dawnego [vst] do [wst] lub [st]. W wielu sytuacjach, w których mieliśmy х - ~[h], pojawia się teraz [h̪͆], na co parę lat temu wprowadziłem nową literę alfabetu, a w cyrylicy wprowadziłem с.
Składnia i morfologia
2003 rok.
Miałem sobie lat 12, i pod wpływem podręczników do języka angielskiego i polskiego, wprowadzających elementy gramatyki, postanowiłem "swój własny język" opisać gramatycznie. W odróżnieniu od innych nooblangerów jednak miałem (chyba niespotykaną) świadomość własnych ograniczeń, i wiedząc, że nie uda mi się zrobić fajnego gramatycznie języka, postanowiłem sobie, że zrobię z ahtialańskiego język fleksyjny kiedy indziej.
2009
Minęło sześć lat, i miałem gotowy fantastyczny, dobrze funkcjonujący język o analitycznym charakterze, lekko aglutynujący; a i tak postanowiłem wykonać dawne postanowienie i storpedowałem wszystko pseudoreformą, która miała zrobić z ahtialańskiego język fleksyjny. Błąd. I to gruby, bo reforma była nieudana, język nie przypominał mi tego fajnego, który przez lata się pojawił, nowe zasady nie chciały mi się dać zapamiętać i nie brzmiały po ahtialańsku.
Moja motywacja do używania tego języka zupełnie zdechła, a jedyne, co udało mi się zrobić, to ostatkiem sił pod koniec 2010 roku (jeśli dobrze pamiętam, może to był 2011), anulować reformy... i tak to zostawić.
Czasy współczesne
Ahtialański jednak sobie poradził. I tak go używałem, na swój sposób, i język się bardzo powoli odradzał w swojej dawnej, analitycznej formie. Jednak, co ciekawe, zauważyłem, że niektóre pomysły z feralnej reformy przeszły i wgryzły się we współczesny język - tak było z odmianą osobową czasowników regularnych (nieregularne nie mają -vst i są nieodmienne). O ile nadal częściej "Ja patrzę" po ahtialańsku to będzie вар на хаунаакавsт, o tyle zaczyna mi to coraz bardziej brzmieć jak "ja (robię) patrzeć" zamiast pożądanego "ja (robię) patrzę", i coraz częściej zapisuję takie czasowniki jako вар на хаунаакас. Podobnie (aczkolwiek dużo rzadziej, na zasadzie emfazy) z trzecią osobą: Кє на хаунаакавsт (on patrzy) brzmi normalnie, ale równie normalnie brzmi Кє на хаунаакаҙі [kɛ‿'nä häŭ'nǎ̤ːkäði] (lub [kɛ‿'nä häŭ'nǎ̤ːkäɦ̪͆i]). Pozostałe formy osobowe zupełnie dla mnie były porażką, i dziś nawet nie wiem jak one brzmiały; podobnie z czasownikiem.
Większą uwagę zwróciłem też na niewielką liczbę tych czasowników nieregularnych (bez cząstki -vst), które mają w 1 os. l. poj. zupełnie inny rdzeń. Na przykład: "Ona idzie do sklepu." to po ahtialańsku Ка на ава sар ціsтірє. [kä‿nä äwä sär t͡sis'tirɛ], a "Ja idę do sklepu" to Вар на изі sар ціsтірє. [wär‿nä 'îːzi sär t͡sis'tirɛ].
Alfabet i ortografia
Ortografia niewiele się zmieniła, poza tym, że niektóre istotne słowa zapisujemy archaicznie, zamiast (jak zazwyczaj w ahtialańskim) fonetycznie, jak np. ахтіаљєдаі zamiast астіаљідаі. Głównie to dotyczy właśnie nazwy kraju i języka, po części przez to częściej stosuję słowo ӓлаѵаі albo наріаsау.
Co ciekawe, alfabet się bardzo dużo zmienił - niestety jest za późno i dziś nie dam próbek. Wielkie litery są takie, jakie były - skamieniałe w swoim wyglądzie praktycznie od tego 1996 czy 1997, w którym je opracowałem; za to małe litery przeszły sajgon. Na drodze ewolucji kształt większości liter został zmieniony, do tego pismo od kilku lat wykazuje silne tendencje sklejania liter ze sobą. Te zmiany trwają od trzech lat i obecnie jest chyba apogeum przekształceń (co też zmotywowało mnie do napisania tego posta), zobaczymy jak będzie dalej. Potem mogę wrzucić zdjęcia.
Leksyka
Słów trochę przybyło, ale potopu to nie mamy. Generalnie nadal liczba słów w moim słowniku to około 1600 - 1700 jednostek leksykalnych; część na pewno dałoby się połączyć z innymi, więc raczej mówimy o 1500 - 1600. Pracuję nad zmianą w słowniku w formie MediaWiki jaki mam u siebie na dysku, aby zapis słów był w cyrylicy i był poprawny.
Nic się nie zmieniło jeżeli chodzi o wydźwięk słów i wydźwięk fonemów, które się na nie składają.
Symbolika
Ahtialański stracił sporo na swojej dawnej dumie, prestiżu i symbolice. Choć jest niepobity wśród moich conlangów, to jednak ta flaga nie daje takiego poczucia dumy. Symbol pancernika, jednakże, jest bardziej na miejscu teraz, niż kiedykolwiek - porzuciłem wiele conlangów, a ten w sumie trwa, odporny na ciosy jak pancerne zwierzątko w jego herbie. Pancernik wylizał się z ran, rozwinął się z kulki, i koślawo drepcze tam, gdzie ładniejsze twory nawet nie śmiały dotrzeć.
(http://jezykotw.webd.pl/w/images/3/34/Pancernik.png)
Нюкіарванас ҙан!
['ɲycä̟rwanah̪͆ ðän]
Pozdrowienia!
1600-1700 słów to dużo ja nigdy do tylu nie dotarłem, mimo że moje 7 ciągnę kilka lat. Ahtialański to kawał kilkunastoletniej twej pracy i spewnoscia dużego wysiłku.
Jak przeczytałem wątek, to obiecałem sobie, że jak tylko będę miał dostęp k kompueteru, zaraz to jakoś skomentuję.
I tak, bardzo szanuję Cię za ten konlang, wg mnie jest to jeden z konlangów flagowych, coś arcyciekawego, twór o fantastycznej dźwiękowni, dobrze dobranym zapisie.
Naprawdę, gdy Ghoster będzie tworzył swój podręcznik dla konlangera, i nie będzie w nim przykładów z Twojego języka, to będzie bardzo źle świadczyło o tym podręczniku.
A, i czy tylko mnie ahtialański kojarzy się z czymś ładnym, acz tajemniczym?
Na początek - wybaczcie mi wszystkie błędy, pisanie poprawnie na tablecie to jakaś trudna sztuka.
(http://i.imgur.com/Gc1EtLV.jpg)
Najstarsza wersja! A poniżej...
(http://i.imgur.com/8EsSdNa.jpg)
To jest starsze pismo - rok koło 2008, bo pisałem w tym dzienniku swoje wrażenia z wielkich wypraw po świecie i właśnie na tę okazję kupiony był zeszyt.
A oto pismo w czasach współczesnych:
(http://i.imgur.com/sjykAkN.jpg)
(http://i.imgur.com/FBzWRHt.jpg)
Jak pisałem, mamy zdecydowaną tendencję ku łączeniu liter, ale są one jakby ładniejsze, niż wcześniej.
Nie mam pojęcia jak to się wyświetla na normalnym sprzęcie, ale jeśli to jest tak duże, jak mi się wyświetla, to jutro zrobię obróbkę komputerową tak, żeby było ładnie.
Todsmer: Fix'd
[...........]
Ale taka cyrylica, kojarząca się mi z najdalszymi zadupiami Rosji, nadaje temu językowi rumieńców.
Dzięki, chłopcy, za dobre słowa. Zwłaszcza serce grzeje wspominanie o ahtialańskim jak o czymś wybitnym, kiedy w sumie jedyne, co nadaje mu rangę, jest to, że jest stary, i się strasznie rozrósł (ma bardzo duży słownik jak na to co nasza społeczność tworzy i nawet bogatą literaturę). Ale to nadal nooblang, po prostu bardziej dojrzały.
Odniosę się do poszczególnych komentarzy, powiem jak ja to widzę.
Cytat: Ghosterchej, mam pomysł na pismo, niech każda litera wygląda jakoś ładnie (według mnie)" i zdarzył się etap kolejny, to jest "tym pismem trzeba w końcu jakoś sprawnie pisać, ergo symbole muszą się nieco uprościć/łączyć, żeby pisanie było płynne i w miarę szybkie"
W moim przypadku to raczej było to, co zawsze kształtuje ten język: chwilowy kaprys, potrzeba zmian, albo pomyłka, której efekt tak mi się spodobał, że go zaakceptowałem. Pismo ahtialańskie w swojej naturze jest bardzo, ale to bardzo kanciaste (wielkie litery), a mniejsze litery tworzę tylko tak, żeby uniknąć błędów powodowanych przez moją dysgrafię. Wobec tego np. czasem dostawiam jakiś dodatkowy szlaczek do literki bo ręka z rozpędu i tak by go maznęła. Pewna mieszanina kanciastych liter i ładnych robaczków mi się podoba, na pewno nie podoba mi się ani takie coś (http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8c/STENOGRAFIA_CIMA_Autografia.jpg), ani pismo arabskie (chociaż kaligrafia gołsterowska wgniata w krzesło).
Fakt faktem: to wszystko też nie znaczy, że niektórych zmian nie wszcząłem tylko dlatego, że litera była brzydka. Pozwólcie, że pokażę, jak zmieniała się mała litera "a":
(http://i.imgur.com/5e01l3W.png)
W 2005 roku projektowałem małe litery, nie zawsze na podstawie wielkich, "bo łacinka ma duże i małe to ja też chcę" (t. chłodny czternastolatek). Dość szybko stwierdziłem, że wygląda jak pentagram, a ponieważ szatan to zło, brudas i słucha metalu, to zacząłem to zmieniać, ale potem za bardzo upodobniło się to do greckiej alfy - i choć nie miałem nic przeciwko temu skojarzeniu, w końcu COŚ poszło bardzo nie tak i "a" wygląda tak jak wygląda.
(http://i.imgur.com/gUhy9iN.png)
Niemniej, uważam, że to pismo ma swój własny charakter, i to mnie zadowala.
Cytat: GhosterCo do transkrypcji ahtialańskiego: wiem, że jesteś przywiązany do cyrylicy, ale zdaje się ona być naprawdę zbędna.
Z tą opinią naprawdę się nie zgadzam. Obowiązkowe i oficjalne przestawienie się na łacinkę cztery lata temu było kompletną katastrofą, nie dość że powstały alfabet był do granic szpetny, to jeszcze niepraktyczny. Ahtialańska cyrylica lepiej sobie radzi z fonetyką ahtialańskiego i do tego ma własne charakterystyczne akcenty, takie jak użycie łacińskiego "s" w charakterze [ s ] (tłumaczone tym, że jakoby w tej cyrylicy grafem dla [ s ] pochodzi od sigmy końcowej lub od wielkiej litery). Ostatecznie przestawiłem wszystko z powrotem na cyrylicę i jestem w trakcie przekładania każdego słowa w słowniku z łacinki na cyrylicę.
Cytat: Henryk PortierAle taka cyrylica, kojarząca się mi z najdalszymi zadupiami Rosji, nadaje temu językowi rumieńców.
To!
Cytat: GhosterNo i nagrania, żądam jakichś nagrań, bo chyba nigdy nie słyszałem ahtialańskiego.
Oj, to trzeba będzie naprawić. Ale już może nie dzisiaj.
Ahtialański to nie conlang. To stan umysłu.
Czy ktoś byłby zainteresowany kursem języka ahtialańskiego na poziomie podstawowym? Mogę coś takiego poprowadzić, i łatwiej byłoby w takiej formie ogarnąć fonetykę poprzez nagrania stopniowo coraz to trudniejszych słów. Zamieściłbym też instrukcję odnośnie tego jak pisać cyrylicą ahtialańską. Zacząłbym od prostych słów i zwrotów.
Gramatyka tego języka jest tak banalna, że wręcz ogranicza liczbę wypowiedzi, które chciałoby się skonstruować.
Jeśli by się zgłosiło kilka osób, to można by coś takiego zrobić, ale jak nie, to po prostu wezmę jakiś tekst i go tu wkleję wraz z nagraniem odczytu.
[...........]
Tak. Ahtialański jest genialny i z przyjemnością ogarnę jego podstawy. Nie mogę się doczekać. :)
Ja też chętnie bym coś takiego zobaczył.
Z ciekawością także prosiłbym.
Aż cztery osoby? Postanowione - rozpocznę kurs podstaw, może nawet dziś wrzucę pierwszą lekcję.
Tylko zanim to zrobię, muszę się dowiedzieć jak taki kurs się robi, pooglądam jakieś poradniki, przemyślę, przygotuję się i do zobaczenia w tym dziale (http://jezykotw.webd.pl/f/index.php?board=7.0).
Oficjalnie wycofuję się ze stwierdzenia, że "ф" wymawiamy jako /ʍ/ (~/hʍ/). Tak jest często (фєн), ale wcale nie wszędzie, jak pisałem, słychać [f]. Zresztą nawet litera "в", najpierw wymawiana jako /v/, potem przez lata jako /β/, a obecnie jako /w/, nie zawsze i nie wszędzie przeszła całą tę drogę, bo o ile tu większość słów faktycznie ma /w/ (вар, вітмр, ваајs), to zdarzają się sytuacje, gdzie [v] się pojawia (skrócone "вар", bez "а"), a nawet /β/, zwłaszcza w tych słowach, które dostały się do piosenek tworzonych podczas etapu przejściowego (takie jak ава, тъуарававsт).
Podobnie zresztą było w składni, gdzie odrzuciłem reformy, ale narobiłem w tym czasie literatury i teraz to pokutuje. Czasem się zdarza, że przez to rdzeń się poszerza. Na przykład єрравsт - jeden z synonimów słowa "szukać", хоєрравsт = хо + єрравsт, gdzie хо podczas reformy sygnalizowało cośtam, obecnie całe słowo to хоєрравsт, gdzie хо to element rdzenia. Do tego dawniej rozróżniane [ð] i [ɦ̪͆] się zlały, tak samo na piśmie, bo jedno i drugie to rzadkie dźwięki.
Bardzo, bardzo ciekawe wpisy! Najlepsze jest to, ze w arbastyjskim też pewne procesy fonetyczne i zmiany zachodzą niezależnie ode mnie. Po prostu coś zaczynam wymawiać inaczej, potem orientuje się, że zaszły zmiany i tak już zostaje :)
Najlepsze są wpadki, które się konstytuują. Miałem tak ze słowem "at asparequ" czyli "mieć powinność". Z tego co pamiętam, kiedyś znaczyło... "jechać", ale zamiast "s" było "chs". W pewnym momencie pomyliłem znaczenie słowa i do dziś to błędne znaczenie się utrzymuje, a jechać to "at par" ;) Mało tego, jest nawet jakieś etymologiczne wyjaśnienie tej zmiany w fikcyjnej historii języka. Arabastianie od zawsze kochali swoje miejsce na Ziemi, a podróż była dla nich powinnością. Stąd "jechać" zmieniło znaczenie ;) Dodam, że chodzi o "jechać" nie tylko w sensie jakimś pojazdem, ale też "wybierać się".
Aha, mam prośbę. Pewnie masz jakąś transkrypcję ahtialańskiego łacinką. Zamieściłbyś tu jakiś dłuższy kawałek tekstu? Jestem ciekaw, jakby to wyglądało :) A jeśli nie masz, mógłbyś spróbować coś takiego stworzyć, używając ortografii polskiej czy angielskiej? wiem, że ten zapis będzie kurewsko uproszczony, ale ciekawość mnie zżera, jak to wykombinujesz :) Chodzi o dwa, trzy zdania, żebys nie padł trupem :)
Ale przecież na wiki jest wiele przykładów ahtialańskiego łacinką.
I jest ona strasznie brzydka.
Wieki nie byłem na wiki :P
Na wiki sławnik nie zawiera wymowy, a nie jest ona jak to w przypadku cyrylicy natlangów taka oczywista. Dałoby się to zmienić?
Zapis masz tutaj: http://jezykotw.webd.pl/wiki/J%C4%99zyk_ahtiala%C5%84ski#Cyrylica (http://jezykotw.webd.pl/wiki/J%C4%99zyk_ahtiala%C5%84ski#Cyrylica). Wystarczyło tylko trochę poszukać.
Dzięki za przychylną opinię Mônsterior!
Cytat: Mônsterior w Marzec 20, 2015, 14:25:47
Aha, mam prośbę. Pewnie masz jakąś transkrypcję ahtialańskiego łacinką. Zamieściłbyś tu jakiś dłuższy kawałek tekstu? Jestem ciekaw, jakby to wyglądało :) A jeśli nie masz, mógłbyś spróbować coś takiego stworzyć, używając ortografii polskiej czy angielskiej? wiem, że ten zapis będzie kurewsko uproszczony, ale ciekawość mnie zżera, jak to wykombinujesz :) Chodzi o dwa, trzy zdania, żebys nie padł trupem :)
Mówisz - masz!
Spoiler
Cytat: http://jezykotw.webd.pl/wiki/%C6%98%C6%A3%C8%91%C6%A3%C6%9E%E1%BB%83%C5%A5%C6%A3_%E1%B8%B8%E1%BA%AB%C9%A8_%C8%A0%C9%A8%C9%AB%E1%BA%AB
Ƙƣȑƣƞểťƣ Ḹẫɨ Ƞɨɫẫ (ḃƣẫδṧťẫȑẫƞ 12 ṃɨƣɫ 1886 ħɨƞ Ƿẫḹẫƞ, ħƣẫƿẫøδṧťẫȑẫƞ 6 ḥɕểǥȑỹ 1962 ħɨƞ Ħẫȑƞɨẫ) - Ẫħťɨẫḹẫƞť Ɨṃƿểȑẫ (ȥøƞøȑƙ 1907-1914), ǖṃƣȑɨ ƙƞẫṃɨøƙ, ħẫȥẫɨøƙ ǖ ƿøťƙøỹ ɨȥƞẫ ("Ƙƣƙƣ ṧɨṃằ", "Ƞẫ ħẫƙɕẫ ȑħẫɨƞẫδṧť ḥɕẫδẫƞ", "Ṧɨḹẫ ǖ Ƿẫḹẫƞ"), ẪŤǷ ɨťƞƣδøƙ, ḹẫ ɨȑ ẫȑť ẫħɨṃẫƞ ƞɨɖ, ƿẫể ƙøƞƣƙẫƞť ẫħťẫɫøṃể ṧể ǖṃƣȑɨ ƞɨɖỹ, ṃẫƙøȑẫťɨẫƞť Ƙɨȑ Ǥểṃƣ.
(http://i.imgur.com/zMcUbczs.jpg)(http://i.imgur.com/j3PjEjG.jpg)
Cytat: http://pl.conlang.wikia.com/wiki/U%C5%BCytkownik:RWH%C3%94/J%C4%99zyk_ahtiala%C5%84ski_%28wersja_do_przegl%C4%85du%29?oldid=5181Przykładowo, pytanie "hakɬ ir lu deċ?" w romahaos będzie wyglądało następująco: "Ħẫƙɕ ɨȑ ḹø ɖểƈ?".
Ta ortografia nosi nazwę "Romahaos" i była autentycznie używana do transliterowania ahtialańskiego podczas moich początków w polskiej społeczności conlangerskiej. Obecnie służy po prostu jako ciekawostka.
Powyższy tekst przetransliterowany na współczesną cyrylicę:
CytatКоронєто Љаі Ніѵа (боавsтаран 12 міоѵ 1886 хін Паљан, хоапаувsтаран 6 ҳєгры 1962 хін Харніа) - Ахтіаљант Імпєра (зунурк 1907 - 1914) юморі кнаміук, хазаіук ю путкуы ізна ('Коко sімӓ', 'На хакъа рхаінавsт ҳаван', 'Sіља ю Паљан'), АТП ітновук, ља ір арт ахіман нід, пає кунокант ахтіаѵумє sє юморі ніды, макоратіант Кір Гємо.
Ten sam tekst we współczesnym języku, nie tak archaicznym:
CytatКоронєто Лаі Ніѵа (хоапаувsтаран 12 ю міоѵ 1886 сін Паљан sє боавsтаран 6 ю ҳєгры 1962 сін Харніа) - Ахтіаљаsу Імпєра (потаs ю зунурк sар хоѵа: 1907 - 1914), юморі кнаміака sє ѵанзу ю ізна путкуы ('Коко sімӓ', 'На хакъа рхаінаровsт ҳаван', 'Sіла ю Паљан'), күкєв ю АТП, ља арт вєр гранті ӓшаак, шароак ю пає кунокант унтнаія ю Астіаѵумє sє Макратіаsу Нід ю юморі 'Кір Гємо'.
I na deser łacinka:
CytatKoroneto Łai Niwa (hoapauvstaran 12 yu miow 1886 çin Palan se boavstaran 6 yu ħegrı 1962 çin Harnia) - Ahtialasu Impera (potas yu zunurk sar howa: 1907 - 1914), yumori kñamiaka se wanzu yu izna putkuı ("Koko simay", "Na hak`a rhainarovst ħavan", "Siła yu Palan"), kükev yu ATP, la art ver granti ayşaak, şaroak yu pae kunokant untñaiya yu Açtiawume se Makratiasu Nid yu yumori "Kir Gemo".
CiekawostkiWybrane ciekawostki o pochodzeniu niektórych słów i dźwięków w języku ahtialańskim. Do niektórych rzeczy latami wstydziłem się przyznać, ale że minęło od niektórych nawet dziesięć lat, to w spokoju mogę się nimi podzielić.
Ejektywne /q/Na niektóre fonemy, takie jak /ʜ/ czy /ʎ͡ʑ/, wpadałem sam. Ale fonem /qʼ/ został zainspirowany sceną z filmu
Gwiezdne Wojny: Atak Klonów i wręcz mistycznie egzotyczną wymową króla Geonozjan. Posłuchajcie go sami. Poniższy klip był kręcony ziemniakiem, ale dźwięk jest w przyzwoitej jakości. 2:35. Fonem /qʼ/ został wprowadzony wraz z /ɠ/ i były zapisywane jako къ i гъ (np. на хакъа "my jesteśmy", sка хагъа "wy jesteście) i były uważane za mlaski. Ten drugi fonem jakoś pomiędzy 2006-2007 wypadł z użycia. Pozostałe mlaski - тъ, нъ - zostały wprowadzone później, ale też na fali poniższej postaci.
(http://i.imgur.com/lLGX7hIm.jpg) (https://youtu.be/keBe6zKPDAI?t=2m33s)
Wpływy języka holenderskiegoDawno temu, gdzieś pomiędzy latami 2003 a 2005 (wiek 12 - 14 lat), miałem przyjemność czytać do pewnej rzeczy instrukcję obsługi z nudów - była ona w wielu językach. Zafascynował mnie pisany język holenderski, a raczej jak dobrze wyglądają niektóre słowa z długimi samogłoskami. To był początek długich samogłosek w ahtialańskim, które od tego momentu zaczynają się pojawiać. Dalsza ich ewolucja - od samego iloczasu do samogłosek dysząco dźwięcznych, długich i unosowionych - to już wpływ używania ahtialańskiego szeptem, ale niektóre pseudoholendersko skonstruowane słowa nadal się pojawiają, takie jak
voort (lód),
eet (i),
oon (morze, ocean), a inne zostały wręcz zapożyczone, jak
draak (smok),
orkaan (gwałtowne cyklony, np. huragany) czy
fıır (por.
vuur; 1. pożoga, pożar, ogień 2. widmo zagłady, zagrożenie). Jednakże, współczesna wymowa tych słów jest daleka od holenderskiej, a pismo ahtialańskie i cyrylica skutecznie kamuflują ich pochodzenie.
(http://i.imgur.com/TR4ICNA.png)
Słownictwo z zapomnianej gry na GBCSwego czasu (a było to jakoś pomiędzy 2003 a 2007) dosłownie pasjami zagrywałem się na emulatorze GameBoya Color w mało znaną, pseudopokemoniastą, wydaną tylko na rynek japoński grę zwaną
Keitai Denjuu Telefang. Gra ta nigdy nie zdobyła żadnej popularności, a jest znana tylko i wyłącznie za sprawą bootlega stworzonego prawdopodobnie przez Chińczyków, który rzekomo reklamował jaką jako
Pokemon Diamond/Jade. Co prawda doczekała się ona sequela na GameBoy Advance, ale on również był wydany tylko na rynek japoński. Jak wieść głosi, dyrektor tego projektu poszedł do pierdla za pedofilię (https://img.4plebs.org/boards/pol/image/1389/79/1389798910285.jpg), ale zanim to nastąpiło, udało mi się kupić na czarnym rynku jedyny znany egzemplarz bootlega gry Telefang 2, z nie aż tak połamanym tłumaczeniem lokacji i postaci. Co do jedynki - jestem jedną z niewielu osób na świecie, które mogą o sobie powiedzieć, że przeszły w całości tę bardzo długą grę.
Telefang działał mi na wyobraźnię jako mało co (i przez przywiązanie jakie mam do niego - działa do dziś) i był bogatym źródłem słów dla języka ahtialańskiego, zwłaszcza tych, które znajdziemy na początku chronologicznie ułożonego słownika, a więc tych z okresu 2005-2007, ale są i późniejsze pożyczki.
(http://wiki.telefang.net/images/c/c0/T1-080.gif)
Wybrane słowa:
Бозуар "wąż", w bootlegu słowo
Bozuaru było imieniem lokalnego bossa i wodza wioski węży na pustyni o nazwie....
Palan (http://wiki.telefang.net/Barran). Palan jest również stolicą legendarnego pustynnego regionu w Ahtialii. Z jakiegoś niejasnego powodu to miejsce ze wszystkich gier w jakie kiedykolwiek grałem zrobiło na mnie największe wrażenie i unieśmiertelniłem je w swojej własnej sztuce.
Туігєр - jestem w stanie przysiąc, że to też z tej gry, ale nie umiem już odnaleźć skąd.
Гадја "robak", w bootlegu jeden z potworków o nazwie
Gedeija. Jak sami możecie się przekonać (http://wiki.telefang.net/Godetia), faktycznie jest to coś robakowatego.
Паљан - na podstawie wioski, jak opisałem wyżej.
Wpływ słownictwa z tej gry na ahtialański nigdy nie wygasł, ale wiele z tych słów nie znajduje się w słowniku. Do nich zaliczymy takie słowa jak
диљу (TF2),
Ѯіљу Фєн (TF2, lokalizacja). Należy tu wspomnieć też o pewnej postaci, kobiecie, która została przywódcą Ahtialii, zapewniła na czas swojego panowania pokój na kontynencie i wprowadziła Ahtialię w złoty wiek. Była to
Коронєто Лаі Ніѵа, a słowo "koroneto" pochodzi z TF2 (jeden z potworów który chyba nie pojawiał się w TF1). Oczywiście, ta pani pochodziła z Palan, jakże by inaczej. Inne słowa to
шєрsтља czy przez krótki czas
ранбрааҙ (przez dyftong nosowy z "a").
Źródła inspiracji dla niektórych słów
- sтааб "atak" - z ang. to stab
- јака "nigdy" - też staroć i tym razem już bezpośrednio z pokemonów, słowo zasłyszane z japońskiej wersji filmu 6, wymawiał je na filmie Jirachi pod torturami (co ciekawe, jest to jedyna scena którą dziś pamiętam z tego filmu, nie jestem w stanie sobie przypomnieć o czym on w ogóle był)
- ӓлаѵаі "język ahtialański" - padniecie, ale powiem: to słowo zasłyszane z rosyjskiej wersji Loituma Leva's Polka z czasów, w których nie mówiłem po rosyjsku! Możecie je usłyszeć w 1:03. https://youtu.be/6axV91PeTsc?t=1m
Nazwa "ahtialański" powstała w 2003 roku. Przed tym momentem używano zupełnie innej nazwy na ten język. Jaka to była nazwa, to tę tajemnicę postanowiłem zabrać ze sobą do grobu. No, chyba, że ktoś jeszcze serio opanuje ten język, to wtedy zrobię wyjątek.
Tefelang, powiadash?
(http://www.poke-amph.com/jadediamond/06.PNG)
xD
No... właśnie. Nie do wiary, że nie zapożyczyłem Mierthsa. Nie dość, że sam świniak jest e/b/iński, to jeszcze ta nazwa wgniata w krzesło. Przecież jakoś za niedługo pewnie stuknie 10-ta rocznica jak ciśniemy z tego!
Tak czy inaczej, chciałem to prędzej czy później z siebie wyrzucić. Ciekawe, czy to popsuje wizerunek tego języka w oczach HP, Gołsty i innych, którzy wyrażali jakieś zainteresowanie nim.
Nie, dla mnie to i tak fajny projekt, choć nazwa języka mi nie tak ładną się zdaje.
Cytat: Henryk Pruthenia w Maj 02, 2015, 23:44:39
Nie, dla mnie to i tak fajny projekt, choć nazwa języka mi nie tak ładną się zdaje.
Spoko, są dwie inne. Ахтіаљєдаі to podstawowa nazwa. Наріаsау oznacza "szept".
Piękna i wzruszająca historia rozwoju języka ahtialańskiego. :'-( ;-) Jak język wyssany z mleka matki... Może kiedyś też opowiem o historii germańskiego lub szemierskiego. Na razie powiem tyle, szemierski był zawsze szczególnie brzmiący jako język z przewagą przednich samogłosek. Co do germańskiego, zaznaczyły się wpływy angielskiego, niemieckiego i niderlandzkiego, ale później język nabrał swoistego, "germańskiego" brzmienia dzięki pewnym kosmetycznym zmianom w wymowie, ale nie znaczącym.
Język jak dla mnie najlepszy na forum. Jakie są obecnie jego losy?
Czemu najlepszy? To nooblang.
Ahtialański jest obecnie uśpiony, nie tworzę w nim. Bardziej mnie ostatnio zajmuje ayu, który ma wiele zalet: jest prosty jak barszcz (mało opisywania, dużo tekstów i tłumaczeń) i z definicji nieprecyzyjny, nie da się go zbyt poprawnie opisać. Oczywiście, nie znaczy to, że ahtialański jest martwy. Wielomiesięczny okres ciszy to zjawisko, które powtarzało się już wiele razy.
A ja marzę o poprowadzeniu do końca kursu z ahtialańskiego...
I takę cichę nadzieję, co jeżeli udało pomyślnie zakończyć się mój szablon podręcznika, powstał by taki dla ahtialańskiego w cyrylicy!
Cytat: Henryk Pruthenia w Luty 23, 2016, 00:32:22
I takę cichę nadzieję, co jeżeli udało pomyślnie zakończyć się mój szablon podręcznika, powstał by taki dla ahtialańskiego w cyrylicy!
Myślę, że jest to jak najbardziej do zrobienia.
+10000000
Faktycznie, od dawna nic nie pisałem o tym conlangu, więc jako ciekawostkę podam typowy proces, który powoduje w nim zmiany.
Mam zadanie bojowe: przetłumaczyć zdanie "Czy ktoś wie jak włączyć światło?" Tylko, że takie zdanie ogólnie brzmi dziwnie, gdyby próbować je na siłę tłumaczyć na ahtialański. Dlaczego?
Ano dlatego, że nie pamiętam jak jest "ktoś", w ogóle stosowanie tego typu zaimków nigdy nie było moim zwyczajem, więc pewnie walnąłbym jak zwykle coś w stylu...
Ша· тіркы ядуљувsт анткоровsт шохау?
Dosłownie: czy ludzie wiedzieć zaczynać lampę?
Użyłem słowa "шохау" jako "lampa" by nie tworzyć teraz nowych słów, ogólnie "шохау" to lampka biurowa. Normalnie po ahtialańsku zadamy za to pytanie "Ша· моіљу?", czyli... co ze światłem?
To sprawia, że normalnie zadane pytania są nieprzyjemnie nieprecyzyjne i mocno zależą od kontekstu. Wryte we frazeologię i różnego typu wyrażenia skróty myślowe to efekt uboczny intensywnego korzystania z tego języka przeze mnie, tzn. przeze jedną osobę, bez dialogu.
Z tego samego powodu na przykład rodzaj gramatyczny - żeński, męski i nijaki - chyba z osiem lat temu już przestał za bardzo oznaczać płeć, a bardziej ma coś wspólnego z typowymi cechami dżęderowymi, tzn. można po ahtialańsku mówić o kobiecie w rodzaju męskim, taki zabieg sprawi, że przedstawimy ją w dobrym świetle, tzn. jako kobietę pewną siebie. Rodzaj męski jest związany z odwagą i energią. Nie uczyni to z niej baby z wąsem. Podobnie o facetach zdarzało się mówić w rodzaju """żeńskim""", to raczej nada mu elegancji lub szarmancji. Kiedyś chyba nawet chciałem wyrazić obie cechy naraz i zrobiłem jakiś clusterfuck w postaci zaimka кєка. Wykrzywienie rodzaju jednak jest tu związane z czymś może pokrewnym emfazie (ogólnie przedstawianiem czegoś w innym świetle). Typowy przykład:
Кє хєрєнєвsтарта нєтљамі.
on - czekała - niekrótko
"Z odwagą wytrzymywała długie oczekiwanie."
Domyślamy się, że chodzi o oczekiwanie na coś skrajnie nieprzyjemnego, skoro wyrażamy się tak dziwnie, np. oczekiwała na egzekucję z heroiczną dostojnością.
Skąd w ogóle pomysł na takie dziwaczne konstrukcje? Ano... znowu z braku słownictwa. Dzięki powyższej strukturze gram na emocjach nie znając wielu przymiotników i przysłówków. Dzięki temu jestem w stanie się wyrazić w ahtialańskim za pomocą skrótów myślowych przy fatalnej znajomości słownictwa własnego języka. No, ale jako dzieciak kombinowałem, by "mieć własny język, którego inni nie zrozumieją", więc chyba mission accomplished. Widać jednak, że to nublang, i że po latach nadal bardzo rządzi się swoimi prawami.
That's all, folks!
2016 nastał - ale nowego tematu nie będę robił dopóki nie dojdzie do poważnych zmian.
Proszę państwa, dyskutowaliśmy już na temat mechanizmów ewolucji ahtialańskiego, ale warto odświeżyć rozmowę, bo łatwo przychodzi zapomnieć jakie zasady tu obowiązują.
Generalnie akcent w słowie бёпаs przypada na drugą sylabę. Z akcentami bywa w ogóle różnie, ale najczęściej spotykana przybliżona reguła to taka, że gdy słowo ma dwie sylaby, to akcent pada na ostatnią sylabę, a jeżeli ma trzy i więcej, to akcent poboczny jest na pierwszej sylabie i akcent główny pada na ostatnią. W tym przypadku, akcent jest na końcu - i tak było zawsze, do niedawna.
W ahtialańskim są piosenki, często tłumaczenia różnych randomowych utworów, których melodia pasuje mi do języka. Tak było z marszem Drozdowskiego/Po dolinam i po wzgorjam, albo nawet tak groteskowe rzeczy jak intro z kreskówki Duck Dodgers. Piosenki, jak wiadomo, czasami wymagają pewnego niewielkiego fonetycznego dostosowania, których źródło może być zupełnie artystyczne - i zmieniając ostatnio trochę tempo, by lepiej brzmiał mi utwór po ahtialańsku, przesunąłem akcent w бёпаs na pierwszą sylabę i ją troszkę wydłużyłem (nie mylić z silnymi samogłoskami, one tylko są zapisywane dwoma literami!).
W normalnym conlangu to byłoby średnio dopuszczalne. Językom opracowujecie szkielet i się go trzymacie, ahtialański ma to w dupie, tu się dzieje co chce i realnymi tendencjami, jakimi kierują się języki, nie ma co się przejmować. Sprawę pogłębia fakt, że z ahtialańskiego korzystam sam, co doprowadziło do takich absurdów jak np. używanie specjalnych zaimków do mówienia o kobietach, którymi byłem zauroczony, żonglowanie gramatyczną płcią (rodzajem) na podstawie arbitralnych i stereotypowych mocnych stron każdej z nich i w zależności od widzimisię, czy nadawanie wartości emocjonalnej dźwiękom i budowanie z nich słów w zależności od podejścia, na przykład ҳ jest utożsamiane z negatywnymi zjawiskami i o ile do zaakceptowania jest to, że pojawia się w słowach takich jak gwałt czy morderstwo, o tyle ahtialański włącza te litery do słów, które określają rzeczy, których ja nie lubię, jak np. lato czy upał.
Gdyby ahtialański był używany przez więcej osób, to doszłoby do jednego z dwóch zjawisk - albo utraciłby te właściwości (najprawdopodobniej), albo w sumie w paru rzeczach narzuciłoby to mój styl myślenia innym osobom. Ahtialański jednak jest nadal używany przez jedną osobę do prywatnych celów i jak długo tak będzie, tak długo takie absurdy będą mieć miejsce.