Polskie Forum Językowe

air – luft, powiytrze
Tu jest okej, chociaż zaznaczyłbym, że luft jest raczej formą powszechną, podczas gdy słowiańskie powietrzi jest słowem południowym (w ogóle, w kwestii słownictwa dialekty okołocieszyńskie chyba najbairdziej odbiegają od pozostałych; głównie przez to, że jest tam mniej germanizmów)

and – a
Też spoko, chociaż nie wiem, czemu wiele osób dzisiaj uważa spójnik i za nieśląski.

angel – anioł

animal – zwierz, bestyjô
No, powinien być zwiyrz. Ale wahania długości to normalka przy rozszczelnieniu systemu.

ant – amajza
Zaznaczyłbym, że używa się powszechnie również rodzimego określenia mrówiec.

jabłko – jabko

arm – ramie
Tu jest dobrze, o ile autor pochodził z Cieszyna. Jeśli nie, powinno być ramiã.

arrow – strzała
Zaznaczyłbym tylko, że w zdecydowanej większośći dialektów wymawia się to [szczała], ale w większości ortografii przyjęto zapis takich słów zgodnie z etymologią. I dobrze.

ash(es) – asza, hasie

autumn – podzim

axe – cieślicô
Słowo chyba dobrze, ale nie podoba mi się to długie -a w wygłosie.

barley – jynczmiyń

bear – niydźwiydź
Co ciekawe, na pluszowego misia mówi się po śląsku ber.

bee – bina

beer – biyr
Używa się też czasem rodzimego piwo.

big – wielki, epny
Jak już to wielgi, zresztą słowo to używa się głównie w znaczeniu wysoki i w odniesieniu do Wielkiego Tygodnia, np. Wielgô Strzoda. No i nie można zapominać o srogim.

black – czôrny

blue – modry

boat – łódź, łódka

body – ciało

bone – kość
A gdzie tam, to samo co w kaszubskim – gnôt.

book – kniga
Cóż, pojawia się, ale weszło do śląskiego w PRL-u. Raczej oryginalne słowa na książkę po śląsku to buch lub ksiónżka.

bread – chlyb

bridge – most

brother – brat
Rzadkie. Raczej mówi się bracik.

brown – brónôtny

bull – byk

butterfly – szmaterlôk

camel – kamela

candle – świeczka
Świycka.

cat – kot
Kocik.

cheek – lico
Na wschodnim Górnym Śląsku będzie lice.

cheese – kyjza, syr
Kyjza to ser ogólnie i ser żółty, syr – ser biały.

cherry – trześnia

child – bajtel
Dziecko też używane (regularna mnoga: dziecka, dziecek...).

chin – brak słowa
Muszę poszukać.

city, town – miasto

cloud – chamera
Używa się też słowa mrokew.

coal – wyngiyl
Tak śląskie słowo, a wśród Ślązaków nie ma zgody jak powinno wyglądać – jedni mówią wyngel, drudzy mówią wóngel.

coffee – kafyj, bónkawa
OK, tylko że bónkawa to kawa parzona.

copper – miedź
Raczej miydź.

crow – wróna

duaghter – cera

day – dziyń

death – śmiyrć
Po śląsku na śmierć mówi się śmiyrtka. Urocze to zdrobnienie, c'nie? Znaczy to też ducha, zjawę.

desert – pustyniô
Nie podoba mi się to słowo – po śląsku nie ma takiego słowa jak  ,,pusty". Pusty to po śląsku próżny.

dictionary – dykcjónôrz

dog – pies

donkey – yjzel

drop – kropka

duck – kacka
Parambambam, ynta.

eagle – orzeł
Autor nie uwzględnił dwóch procesów fonetycznych – prelabializacji i zmian samogłosek przed ł. Powinien być òrzoł [łorzoł]. Czasem też niektórzy używają germanizmu adler.

ear – ucho

eag – jajco

elephant – elefant

enemy – wróg

evening – wieczór
Równie często mówi się też òdwieczyrz.

eye – oko, ślypie
Po pierwsze raczej męski – ślyp. A òko jest znacznie rzadziej używane.

face – gymba

family – familijô

fear – strach
Też lynk.

finger – palec

fire – ògyń

fish – ryba

flea – błecha
Też wancka, skoczka.

flour – mónka

flower – kwiôt
Raczej ze zdrobnieniem – kwiôtek. Częściej stosuje się germanizm bluma/blóma, np. ,,blómy i gyszynki".

foot – szłapa, szwaja

forest – las
Dopełniacz: lasa.

fox – liszka

friend – przôciel, kamrat
Przôciel to bardziej człoenk rodziny, ale też bliski przyjaciel.

frog – rapitouza, żaba
Raczej tylko to pierwsze.

garden – zegroda
Częściej w zdrobnieniu – zegrodka.

goat – ciga
Słowiańska koza też używana.

god – bóg

gold – złoto

goose – gynś

green – zielóny

guest – gość

hair – kudły, szkuty
Włosy też.

hand – rynka

head – gowa

heart – syrce
Sierce.

hen – cipka

honey – miodek
To w ramach jakiegoś żartu xD? Oczywiście miód.

horse – koń

hour – godzina

house – chałpa, dóm
Dóm to bardziej home.

human being – czowiek

hunger – głód

I – jô

ice – lód

iron – ziylazo
Blisko :). Ziylôzo.

island – wyspa

key – klucz

kidney – lyndźwina
Wątpię.

king – król
Co ciekawe, to słowo znaczy też królik.

kitchen – kuchnia

knee – kolano

knife – pitfôk
Nie. Pitfôk to żartobliwie tępy nóż. Nóż to po prostu nóż.

lake – jezioro

lamb – baranek
Nie, jagniã.

language – gôdka
Też môwa.

leg – gyra, fus

letter (alphabet) – litera
Buchsztaba.

letter (mail) – list

lion – lew

lip – warga
Sprawdzę.

louse – wesz.
Co? Mynda.

man – chop

meat – miynso

milk – mlyko

minute – minuta

mirror – zdrzadło, szpigel
To pierwsze.

money – piynióndze
Raczej geld/gelt.

month – miesiónc

mother – mutra
Też muter.

mountain – góra
Częściej wiyrch.

mouse – mysz

mouth – usta
Co? Gymba!

music – muzyka

name – miano

nature – prziroda

needle – jegła

nieghbour – sómsiôd

new – nowy

night – noc

nose – sznupa
Sznupa to nos od np. psa. Ludzki nos to kichol, kinol lub czasem nos.

number – liczba

oil – yjla
Mam wątpliwości.

old – stary

olive – oliwa

onion – cwibla

or – abo

owl – ojla

ox – wół

page – zajta
Neologizm, ale przyjął się już bardzo mocno.

pain – ból

paper – papiór

pea – groch

peace – pokój

peace – fyrcicha, brzeskwinia
To pierwsze, wymawiane [fyrc-icha], nie [fyrćicha].

pear – gruszka
Byrna, stąd też śląskie określenie żarówki.

people – ludzie
Też ludki, nôród.

pepper – pieprz

petroleum – brak słowa
Byncin, wymawiane [bync-in], nie [byńćin]

planet – planeta
Właściwie to planeta to po śląsku wróżba, więc niewykluczone, że dla uniknięcia niejednoznaczności ktoś kiedyś wymyśli jakiś neologizm.

plum – śliwka
Parambambam, flauma.

poison – gift

Potato – kartôfel

prayer – rzykaniy

prophet – prorok

question – pytaniy
Bardzie zapytaniy. Pytaniy to bardziej prośba (pytać – prosić).

rain – dyszcz

red – czerwóny
Ze zmiękczeniem – czerwióny.

religion – religijô

river – rzeka

road – cesta
Też dróga.

rock – skała

roof – dach

room – izba

rose – róża
Co? Róuza.

salt – sól

sand – piôsek

school – szula

sea – morze

season – sezón
Cóż, nie ma na to specjalnie słowa po śląsku.

second – sekunda

sheep – òwca

ship – stôtek, òkrynt
Co? Oczywiście, że szif!

silk – jydwôb
Mnóstwo wersji – jedwôb, jydwôb, hedwôb, hydwôb...

silver – strzybło

sister – szwestera

sky – niebo

snake – szlanga

snow – śniyg

soap – mydło
Zajfa.

son – syn
Synek.

Spider – pajónk

spoon – łyżka
Co to, to nie – łeżka.

spring (time) – wiosna
Też pozim.

star – gwiôzdka
Też w wersji zwykłej – gwiôzda.

steel – stal
Blisko, sztal.

stone – kizlôk, hercka
Kamiyń też legitny.

storm – burza

street – ulica

sugar – cuker

summer – lato

łabędź – łabyńdź

table – stół

tea – tyj

tiger – tiger

time – czas
Na wschodzie też czôs.

tobacco – tytóń
Nie, tabaka.

today – dzisiô

tomato – tómata

tomorrow – jutro

tongue – jynzyk

tooth – zymb
Częściej zómb.

tower – wieża
Niektórzy mówią też turm.

tree – stróm
Też gałynź.

truth – prôwda

tulip – tulpa

valley – dolina

village – dziedzina

vinegar – òcet

voice – głos

wall – ściana

war – wojna

water – wdoa

we – my

weather – pogoda

wheat – pszynica

white – bioły

wind – wiater

window – òkno

wine – wino

wing – skrzidło
Blisko – krzidło.

winter – zim
Albo literówka albo dziwna fanaberia. Oczywiście zima.

wolf – wolf, wilk
Co? Wyłącznie to drugie.

woman – kobiyta
Rzadko. Najbardziej neutralnym i codziennym określeniem na kobietę po śląsku jest baba.

wool – wołna
Nie, cwist.

word – słowo

world – świat

worm – chrobôk

year – rok
Regularna liczba mnoga (,,piyńć roków do zadku" – pięć lat temu).
yellow – żółty

yesterday – wczora

young – mody