Język bretański (
bret. lecha bretánnareka [ˈʎɛχa brʲɛˈtanʲarʲɛka]) jest tak na wpół wymierającym językiem używanym nie wiem gdzie dokładnie, ale w Bretanii (
bret. Bretanna [brʲɛˈtanʲa]). Charakteryzuje się pewnymi wpływami celtyckimi, a potem już też i angielskimi.
Procesa:
wstawka [w] w rozziewach
VnT > VT
-t > -0
qu, gu > χw > χ
ct, ps, pt > χt, χs, χt
ks > χ
ē, ī > i
ĕ, ĭ > e
ă, ā > a
ō > o
ŏ > ou
au > ou
ū > u
o < ŭ > u
{e, i}_To > {e, i}_Tey zapis 'y'
st_{i, e} > ʃ
sk > ʃ
l_{i, e, n, m, k, g} > [ʎ] ll
k_{i, e} > s
g_{i, e} > j
dd, tt, gd, d_{n, l, m} > [ð] Đđ
_d > đđ
f, m, b, p > {i, e, l, n} > fʲ, mʲ, bʲ, pʲ {wypadnięcie l, n}
-e > -0
ZAPIS- A a [a]
- Á á [a]
- B b [b ]; przed {e,i} [bʲ]
- BB bb [bʲ]
- C c [ʃ] w wyrazach rodzimych; w zapożyczonych przed {e,i} [s ], w reszcie pozycyj [k]
- CH ch [χ]
- D d [d]; przed {e,i} [dʲ]
- Đ đ [ð]
- ĐT đđ [ð]~[ðʲ]~[zʲ]
- E e [ɛ]
- É é [ɛ]
- F f [f]; przed {e,i} [fʲ]
- FF ff [fʲ]
- G g [g], w końcu wyrazu [gʲ]
- H h [h]/0
- I i [i ]
- Í í [i ]
- J j [j]
- K k [k], w końcu wyrazu [kʲ]
- L l [l]; przed {e,i} [ʎ]
- LL ll [ʎ]
- M m [m]; przed {e,i} [mʲ]
- MM mm [mʲ]
- N n [n]; przed {e,i} [nʲ]
- NN nn [nʲ]
- O o [ɔ]
- Ó ó [ɔ]
- P p [p]; przed {e,i} [pʲ]
- PP pp [p]]
- R r [r]; przed {e,i} [rʲ]
- S s [s ]; przed {e,i} [sʲ]. Między samogłoskami wersja dźwięczna [z]/[zʲ]
- T t [t]; przed {e,i} [tʲ]
- U u [ou]
- Ú ú [ou]
- V v [v]
- W w [u ]
- Ẃ ẃ [u ]
- Y y [ey]
- Ý ý [ey]
Akut oznacza akcent, o ile nie pada na drugą przed końcem.
Przed {m, n} dochodzi do zmiany barwy części samogłosek:
ɪ /i/ ʉ /w/
e /e/ o /o/
Przed {e,i} nie zaznaczamy nigdy miękkości. Jest ona domyślna.
GRAMATYKAIstnieją dwa rodzaje: męski i żeński. Czasy bardzo zubożały, ale za to przypadki trochę mają się lepiej, niż w reszcie romańskich.
CZASOWNIKCz. TeraźniejszyCzas teraźniejszy jest prosty w tworzeniu. Tworzy się de facto wszędzie w następujący sposób:
[th]Osoba[/th][th]sg[/th][th]pl[/th]
1 | -o | -mo |
2 | -s | -te |
3 | -0 | -0 |
Tak, trzecia osoba w czasowniku jest taka sama. Przyzwyczajajcie się do tego :)
Istnieją dwa czasowniki nieregularne:
[th]Osoba[/th][th]sg[/th][th]pl[/th]
1 | su | esmý |
2 | es | este |
3 | est | su |
[th]Osoba[/th][th]sg[/th][th]pl[/th]
1 | abbo | abbme |
2 | abis | abbte |
3 | abb | abb |
Cz. Przeszły Dokonany 'Perfekt'Tworzymy czas przeszły dokonany poprzez odmianę czasownika 'abre' w czasie teraźniejszym i postawieniem później czasownika w formie perfektu:
ludar > ludát
munre > munét
leger > legét
udir > udít
Cz. Przeszły Niedokonany 'Imperfekt'Większość czasowników tworzy czas przeszły niedokonany z czasownikiem pomocniczym. Z wyjątkiem dwóch wcześniejszych, nieregularnych, które mają formę czasu przeszłego następującą:
Esre 'być'
[th]Osoba[/th]
[th]sg[/th]
[th]pl[/th]
[/tr]
1 | ero | ermo |
2 | eras | erte |
3 | er | er |
Abre 'mieć'
[th]Osoba[/th]
[th]sg[/th]
[th]pl[/th]
[/tr]
1 | abiv | abiv |
2 | abiv | abivte |
3 | abiva | abiva |
Tworzy się go poprzez odmianę czasownika 'być' w czasie teraźniejszym i dodaniu:
ludar > lúdare
munre > munre
leger > légere
udir > údire
Dochodzi do przeniesienia akcentu na początek wyrazu.
ZAIMEK
[th]Osoba[/th]
[th]sg[/th]
[th]pl[/th]
[/tr]
1 | ju | mo |
2 | tu | jy |
3 | es {m} ika {f} | ci |
Odmiana N D A
SG
1. ju me mi
2. tu te ti
3. {m} es seff si
3. {f} ika se sim
PL
1. mo moff mos
2. jy joff jos
3. ci cis cis
Zaimki dzierżawcze
SG
1. mos
2. tos
3. {m} sos
3. {f} isos
PL.
1. nuchtos
2. vuchtos
3. echtos
RODZAJNIK
[th]Przypadek[/th]
[th]m[/th]
[th]f[/th]
[th]pl m[/th]
[th]pl f[/th]
[/tr]
Nom. | ell | llá | le | lé |
Gen. | liuo | líuo | llor | llór |
Dat. | li | lí | lis | lís |
Acc | llo | llá | les | lés |
Tak, dobrze widzicie :) Rodzaj żeński zawsze ma akut nad sobą. Ot tak. Nie ma rodzajników nieokreślonych, jest tylko określony.
RzeczownikSą cztery przypadki. Mianownik, dopełniacz, celownik, biernik. Wiele form jest wspólnych. Są trzy wzory deklinacyjne
Wzór I
[th]Przypadek[/th]
[th]sg[/th]
[th]pl[/th]
[/tr]
Nom. | rosa | rosas |
Gen. | rose | rosar |
Dat. | rose | roses |
Acc | rosa(m) | roses |
Wzór II
[th]Przypadek[/th]
[th]sg[/th]
[th]pl[/th]
[/tr]
Nom. | muros | mure |
Gen. | muri | muror |
Dat. | muro | mures |
Acc | muro | mures |
Wzór III
[th]Przypadek[/th]
[th]sg[/th]
[th]pl[/th]
[/tr]
Nom. | bar | bare |
Gen. | bari | baror |
Dat. | baro | bares |
Acc | baro(m) | bares |
Te (m) w akkuzatywie to ponowny wpływ łaciny w czasach późniejszych, obu form używa się dość swobodnie.
PRZYMIOTNIKSą dwa wzoru odmiany przymiotnika. Swój, odziedziczony i tak zwany zewnętrzny, przymiotniki pochodzenia obcego.
Przymiotniki odziedziczone
[th]Przypadek[/th]
[th]m[/th]
[th]f[/th]
[th]pl[/th]
[/tr]
Nom. | abbos | abba | abe |
Gen. | abi | abe | abbor |
Dat. | abbo | abe | abes |
Acc | abbo | abba(m) | abes |
Przymiotniki zapożyczone
[th]Przypadek[/th]
[th]sg[/th]
[th]pl[/th]
[/tr]
Nom. | ny | nys |
Gen. | nys | nyr |
Dat. | ny | nys |
Acc | ny(m) | nys |
Ktoś, jakieś pytania?
Z jakiego języka ten jazyk się wywodzi? Chyba z pra-celtyckiego, a może z łaciny?
Tak, mają się wyróżniać przy leksyce.
Heh, zabawne, na dniach miałem zacząć publikować swój nowy romceltnóblang, teraz nikt mi nie uwierzy, że nie zrzynam z Ciebie, Pruthenio.
A konlang się podoba, chociaż paru rzeczy nie rozumiem. Zawsze w takiej sytuacji chciałbym zobaczyć podręcznik gramatyki historycznej danego języka :-P