Dawno tu niczego nie zamieszczałem, a język rozwinął się przecież dość znacząco przez te kilka miesięcy.
http://jezykotw.webd.pl/wiki/J%C4%99zyk_ajdyniria%C5%84skiZ nowych rzeczy:
- gdzieniegdzie zmienione końcówki deklinacji, ale to akurat szczegóły
- 4 aspekty, których z tego co pamiętam wcześniej nie było
- w miarę uporządkowana lista przedrostków modyfikujących znaczenie (to się chyba liczy jako partykuła, nie?)
- zdrobnienia
- forma pejoratywna rzeczownika, czyli zupełnie nowy sposób na wyzywanie i przeklinanie
- honoryfikacja rzeczownika
- podzielenie przymiotników na odrzeczownikowe i odczasownikowe, z czego te ostatnie dzielą się jeszcze na czynne i bierne i mają mi w teorii zastępować imiesłowy (bardzo nie chce mi się tworzyć imiesłowów)
- zaimki zwrotne
- odmiana nieregularnych czasowników przez czasy
Jeśli chodzi o aspekty to aby je utworzyć dodaje się do czasownika odpowiedni przedrostek. Aspekty to:
- niedokonany: (brak przedrostka)
- trwający:
at/ac-- dokonany:
v(e)-- powtarzający:
g(e)-Aspekt niedokonany to podstawowa forma czasownika. Aspekt trwający opisuje coś co dzieje się właśnie w opisywanej chwili, coś jak continous w angielskim. Aspekt dokonany jest jak w polskim, jeść a zjeść. Aspekt powtarzający opisuje coś co albo dzieje się cyklicznie, albo jest jakimś zwyczajem i przyzwyczajeniem, coś co wielokrotnie już się zdarzyło albo coś co zawsze jest prawdziwe, np "słońce wschodzi rano". W przypadku aspektu dokonanego i powtarzającego samogłoski w nawiasach dodaje się gdy czasownik rozpoczyna się na spółgłoskę, natomiast w przypadku aspektu trwającego są 2 formy przedrostka, gdyż jeśli czasownik rozpoczyna się na s lub z, ts lub tz zapisuje się i wymawia jako c.
Zdrobnienia dzielą się na zdrobnienia I i II stopnia. Zdrobnienia I stopnia to rzeczy mniejsze niż wyraz podstawowy, lub taki do którego żywimy ciepłe odczucia. Zdrobnienia II stopnia natomiast cechują się tym, że cechy zdrobnień I stopnia są znacznie mocniejsze, forma taka może być traktowana niekiedy jako przesadzona, jak również pogardliwa lub ironiczna.
Zdrobnienia tworzy się poprzez dodanie odpowiedniego prefiksu, w zależności od rodzaju rzeczownika.
W zdrobnieniu I stopnia występuje rozróżnienie na rodzaj męski, żeński lub neutralny, gdzie każdy rodzaj posiada nieco inny prefiks (odpowiednio
ti-, tā- i to-).
W stopniu II występują jedynie forma męsko-żeńska i neutralna (
ťiśa- i ťeźo-).
Np. syanna (siostra), tāsyanna (~siostrzyczka), ťiśasyanna (~siostrunia)
Forma pejoratywna rzeczownika opisuje przedmiot lub istotę, do którego mówiący ma pogardliwy stosunek, lub do którego żywi mocne negatywne odczucia. Istnieją 3 rodzaje formy pejoratywnej, różniące się między sobą natężeniem negatywnego stosunku. Formy pejoratywne tworzy się poprzez dodanie odpowiedniego prefiksu do słowa podstawowego, w zależności od rodzaju rzeczownika.
Forma pejoratywna I niesie niewielkie nasilenie negatywnych emocji, może być również traktowana jako sformułowanie żartobliwe lub zadziorne. Pełni podobną funkcję co zgrubienie, lecz nie niesie w sobie aspektu rozmiaru danego przedmiotu. Rozróżnia się w niej rodzaj męski, żeński i neutralny (odpowiednio przedrostek
khir-, khar-, kher)
Forma II oznacza brak szacunku dla danej osoby lub obiektu. Rozróżnia się rodzaj męsko-żeński i neutralny (
mądhi-, medhu-).
Forma III jest równoznaczna z bardzo silna obelgą, wyrażającą całkowitą pogardę dla danej osoby lub przedmiotu. Rozróżnia się rodzaj męsko-żeński i neutralny (
vachi-, voche-).
Ciężko to wytłumaczyć, bo w polskim nie ma chyba podobnego mechanizmu. Ponadto, jeśli podstawowe słowo ma domyślnie wbudowane pozytywne znaczenie, to zmienia ono swoje znaczenie na wątpiące w II formie i całkowicie przeciwne w III. I tak słowo
dhiryana, oznaczające piękność, piękna dziewczynę/kobietę, w I formie pejoratywnej zmieni się w
khardhiryana, i może być oczytane jako takie zawadiackie, zadziorne, nieco zbyt poufałe określenie na piękną dziewczynę. Jednak już w II formie pejoratywnej zmieni się w
mądhidhiryana, co można by luźno przetłumaczyć jako "nie taka znowu piękność", a w III formie w
vachidhiryana, co dałoby się przetłumaczyć jako "bardzo brzydka dziewczyna". Słowa te w II i III formie pejoratywnej są jednak o wiele, wiele bardziej obraźliwe w ajdyniriańskiej wersji i niosą znacznie mocniejsze przesłanie niż ich polskie odpowiedniki. Na tyle duże, że gdyby jeden ajdyniriański szlachcic nazwał drugiego nie
rakhas, czyli "arystokrata, szlachcic", lecz
vachirakhas mogłoby to się skończyć na poważnym konflikcie między Wielkimi Rodami.
Honoryfikacja jest natomiast charakterystyczna dla mowy podniosłej i oficjalnej, a także rzeczowników obdarzonych odpowiednią wagą. Są 3 rodzaje honoryfikacji, honoryfikacja I, II i podwójna honoryfikacja.
Honoryfikacja I polega na dodaniu końcówki
-qyas do rzeczownika, okazujemy w ten sposób szacunek wobec danej osoby lub przedmiotu. Np
myissa (mama), a
myissaqyas (Matka).
Honoryfikacja II polega na użyciu przed rzeczownikiem partykuły
o, która spełnia rolę niewystępującego normalnie w ajdyniriańskim wołacza, niesie też ze sobą szacunek dla poprzedzonego słowa. Używa się jej w przypadku bezpośredniego zwracania się do danej osoby lub przedmiotu np.
dévan (bóg), a
o dévan (boże!).
Podwójna honoryfikacja to połączenie obu tych form. Jest to bardzo formalne wyrażenie podczas bezpośredniego zwracania się do danej osoby. Zastosowanie podwójnej honoryfikacji może być również potraktowane jako uniżony ton, stawiający adresata na znacznie wyższej pozycji niż osobę wypowiadającą się. Podwójna honoryfikacja stosowana jest głównie w formalnej mowie pałacowej i mowie wyższych sfer. Nie zastosowanie podwójnej honoryfikacji podczas zwracania się do osób o wyższej hierarchii społecznej czy urzędników państwowych uznawane jest za grubiańskie, natomiast niezastosowanie jej w stosunku do Imperatora to pogwałcenie pałacowej etykiety i obraza majestatu władzy.
Np
khshāyar (imperator), a
o khshāyarqyas.
