A taka se nowa zabawka. Korzystam ze zwolnienia przez rozstrój nerwowy. Ale dość wstępu. Oto riański.
1. Fonetyka i pismoDźwięki i zapis w pozycji inicjalnej:
W pozycji finalnej:
*te dźwięki wpływają na samogłoski. A oto i one:
Teraz tak. Riański miał dwa tony. MIAŁ - możne je spokojnie olać - ale w pisowni muszą być oddane i nie ma, że boli. Tony to wysoki i niski: a, à. Natomiast jaja są innego typu.
Quô - Quôr - Quôn - QuôngKońcowe "r" wypadło i wydłużyło samogłoskę. Końcowe "n" wypadło i unosowiło samogłoskę. Końcowe "ng" najpierw przeszło w [ɰ̃], po czym wypadło i to i w końcu -ng wydłużyło samogłoskę nosową. A więc mamy "Quo" /kwo/, "Quor" /kwoo/, "Quon" /kwǫ/, "Quong" /kwǫǫ/. Also, do gry wchodzą tony, np. quồng VS quông, mają różne znaczenia. Tutaj rozróżniamy a) kontekstem, b) klasyfikatory, c) robimy tę intonację w końcu.
Przykład zapisu:
riê quằn siang "gramatyka języka riańskiego",
Tiêr sam fôn riê giar. Jutro pójdę do białego sklepu.
Ale starczy o dźwiękach.
2. GramatykaJęzyk riański opisuje się jako analityczny. Oznacza to, że nie występuje w nim odmiana – całość funkcji gramatycznych rozwiązuje się za pomocą szyku słów, intonacji oraz nowych wyrazów. Występuje umiarkowanie rozwinięta honoryfikatywność. Należy zwrócić uwagę na dobór słów nie tylko przy zwracaniu się do drugiej osoby, ale także przy mówieniu o sobie.
Szyk podstawowy zdania oznajmującego to podmiot-dopełnienie-orzeczenie (SOV). Inwersja stosowana jest przy negacji, zależnie od elementu negowanego. Zdania pytające są rozwiązywane leksykalnie i intonacyjnie. Wyrazy złożone występują z wyrazem głównym na końcu, na przykład, riê quằn (biel słowo) „język biały”, riê quằn siang (biel słowo porządek) „gramatyka języka białego”. Zdania złożone wyrażone są z pomocą partykuł sygnalizujących zdania podrzędne lub spójników sygnalizujących zdania sobie równe.
Określenia czasu gramatycznego (przeszły, przyszły) występują przed czasownikiem, natomiast czasu czynności (wczoraj, jutro, dziś) albo po nim, albo na samym początku zdania. Nie występują rodzaje gramatyczne interpretowane jako „płeć”, natomiast istnieją klasyfikatory ujednoznaczniające obiekty (to jest: przedmioty, osoby i zjawiska), szczególnie przydatne po utracie tonalności i zmniejszeniu się różnic między kodami -n i -ng sylaby.
Zdanie podstawowe... formuje się takie w szyku SOV.
Sam giar. Ja idę.
Sam lì. Uśmiecham się.
Sư nì fă. Kocham cię.
Ngòpu sam fôn giar. Wczoraj poszedłem do sklepu.
Tiêr sam fôn riê giar. Jutro pójdę do białego sklepu.
...am i doin it rite?
