Macie na razie tyle, później wrzucę więcej, strasznie dużo roboty z tym przepisywaniem
WORD ORDER
SVO
Podmiot → czasownik → obiekt
(Ja jem psa)
CZASOWNIK → OBIEKT
RZECZOWNIK → PRZYMIOTNIK(Gdy cecha jest nietrwała np. Kuba chory)
PRZYMIOTNIK → RZECZOWNIK(Gdy cecha jest trwała np. Leworęczny Kuba)
PRZYIMEK → RZECZOWNIK
RZECZ POSIADANA → POSIADACZ
AKCENT
Formalnie na pierwszą, w praktyce nie ma znaczenia
RZECZOWNIK
przypadki
-niedopełniacz, używany po prostu wtedy, gdy coś jest, lub tak sądzimy
-coś ala dopełniacz, używany gdy czegoś nie ma, lub tak sądzimy - dodajemy a
liczby
-pojedyncza
-podwójna - dodajemy (e)ne
mnoga - dodajemy (e)se
rodzaje
-męski - rodzajnik an
-żeński - rodzajnik fa
-nijaki - rodzajnik im
GDY RZECZOWINK JEST W "DOPEŁNIACZU" I LICZBIE MNOGIEJ LUB PODWÓJNEJ, (e)se zmienia się w (e)sa, a (e)ne w (e)na
Ogólnie najpierw idą przyrostki liczby, potem przypadku
CZASOWNIK
lp.
1 Ja męskie (f)a
2 Ja żeńskie ta
3 Ty męskie (f)ena
4 Ty żeńskie tena
5 On raś
6 Ona rena
7 Ono him
lm, podwójna
8 My męskie fana fanat
9 My żeńskie tana tanat
10 My mieszane nat nat
11 Wy męskie fee feet
12 Wy żeńskie tee teet
13 Wy mieszane eet eet
14 Oni fesa fesat
15 One tesa tesat
16 Oni + One (MIESZANE) sat sat
odmiana
Zakończone na ar
klan;ar - widzieć
1.-ar, +on (f)a klan;on
2.-ar, n;→n, +ën ta klanën
3.-ar, +otas (f)ena klan;otas
4.-ar, n;→n, +ëtas tena klanëtas
5.-ar, +o raś klan;o
6.-ar, +a rena klan;a
7.-ar, n;→n him klan
L mnoga
8.-ar, n;→n, +forot fanat klanforot
9.-ar, n;→n +farat tanat klanfarat
10.-ar, +eret nat klan;eret
11.-ar, +otot fët klan;otot
12.-ar, +atat tët klan;atat
13.-ar, +etet ët klan;etet
14.-ar, +osot fesat klan;osot
15.-ar, +asat tesat klan;asat
16.-ar, +eset sat klan;eset
Mnogą tworzymy ucinając ostatnią samogłoskę i t
klanforot --> klanfor itd.
Zakończone na er
tiirer - być
1.-er, +in (f)a tiirin
2.-er, +en ta tiiren
3.-er, +itas (f)ena tiiritas
4.-er, +etas tena tiiretas
5.-er, +i raś tiiri
6.-er, +a rena tiira
7.-er, ii --> i him tir
L mnoga
8.-er, +firit fanat tiirfirit
9.-er, +farat tanat tiirfarat
10.-er, +eret nat tiireret
11.-er, +itit fët tiiririt
12.-er, +atat tët tiiratat
13.-er, +etet ët tiiretet
14.-er, +isit fesat tiirisit
15.-er, +asat tesat tiirasat
16.-er, +eset sat tiireet
MNOGĄ tworzymy ucinając ostatnią samogłoskę i t
tiirfirit --> tiirfir itd.
czasy
Czasów jest 6.
Przeszły niedokonany - ad+czasownik+ad
dokonany, - +ad
teraźniejszy, - +nun
zwyczajowy(? - używany, gdy mówimy o rutynie, coś jak present simple) - bez zmian
przyszły prosty("dokonany") - (f)a + czasownik
i złożony("niedokonany") - (f)a + czasownik + (f)a
To jest odmiana dla czasowników zakończonych na -ar, dla zakończonych na -er robimy tak samo, z tym, że w przy- i przedrostkach samogłoskę zmieniamy na e - nun --> nen, ad --> ed itd.
Warto dodać, że czasownik "być" ma zarówno formy czasu przeszłego dokonanego i niedokonanego jak i przyszłego prostego i złożonego. Działa to tak, że w przeszłym dokonanym ktoś był przez chwilę , a w niedokonanym był przez dłuższy czas(Chodzi o to, że niedokonanego używamy gdy ktoś był kiedyś samolubny, ale jeśli ktoś taki zwyczajnie nie był, ale w jakiejś jednej konkretnej sytuacji był, to użyjemy dokonanego. Trudno mi to wytłumaczyć, ale myślę, że wiecie o co chodzi))
strony
Strony są trzy. A więc bierna, czynna i zwrotna
Czynna jest tworzona tak, że nic nie trzeba robić, innymi słowy czasownik bez zmian
Zwrotną tworzymy dodając bńar przed lub też po czasowniku(dla obu odmian) --- Helin bńar klan;o / Helin klan;o bńar - tata się myje
W biernej coś się nareszcie dzieje. Są dwa sposoby. Jeden, który zakłada wykorzystanie przyrostków i przedrostków(bardziej formalny i poprawny), oraz taki, który również zakłada ich użycie, lecz w mniejszej ilości
zakończone na ar
1. Tiirer odmienione przez osobę i czas + czasownik + -(a)hy --- np. Tïrin klan;onnunahy - jestem widziany
2. Tir- + czasownik + -końcówka z odmiany tiirer + -(a)hy --- np. Tirklan;onnuninahy - jestem widziany
zakończone na er
1. Tïrer(odmienione przez czas i osobę) + czasownik +(e)hy --- np. Tïrin kfatinehy - jestem myty
2. Tir+verb+(e)hy --- np. Tirkfatinehy - jestem myty
tryby
W trybach nic specjanego - oznajmujący, przypuszczający, pytający i rozkazujący
1. Oznajmujący bez zmian
2. Rozkazujący: odrucamy końcówkę z odmiany i dodajemy zaimek, lub rzeczownik --- np. (f)ena kfat! - patrz! / zobacz (ja męskie)
3. Pytający: +(a)ma dla zakończonych na ar i (e)me dla zakończonych na er
4. Przypuszczający: + -all lub jako osobne słowo przed czasownikiem --- np. klan;otasaal / aal klan;otas - patrzyłbyś
PORZĄDEK PRZYROSTKÓW
OSOBY/LICZBY --> CZASU --> STRONY --> TRYBU
Teraz już te potworki jasne:
Tirklan;esetnunesethyaal
Tiredkfatfiritedhyme?