Język farerski

[luk]

To, że angielski jest "językiem międzynarodowym, to nie znaczy, że się "rozpycha łokciami" w krajach nieanglojęzycznych. Jasne, że Polak z Grekiem będzie najczęściej korespondować po angielsku, Czech z Łotyszem również, ale to nie znaczy, że angielski wypiera języki lokalne w tych krajach - Polacy wciąż mówią w swoim kraju między sobą po polsku, Grecy po grecku itd.

Ja poruszyłem zupełnie inny problem - problem "rozpychania się łokciami" języków na poziomie codziennej komunikacji (dom, praca itp.) w miejscach, gdzie nie są to języki rodzime. Angielski nie jest rodzimym językiem mieszkańców Walii, francuski nie jest językiem rodzimym mieszkańców Bretanii. A oba się rozpychają, wypierając języki rodzime. I to jest ten problem, który poruszyłem. "Międzynarodowość" jakiegoś języka nie ma tu nic do rzeczy.

[Dynozaur]

Nie bardzo na temat, ale bardzo mnie dziwi, że żaden germlang nie ma rodzimych nazw miesięcy (a jeśli istnieją, to tylko i wyłącznie jako "ciekawostka historyczna", której nikt nie używa i mało kto w ogóle o niej wie).

Nawet Islandczycy nie wymyślili niczego żeby zastąpić te łacińskie miesiące... To aż dziwne!

[Vilène]

Swoją drogą, zauważyliście, że którekolwiek z r w nazwie tego języka ma dziwną tendencję do wypadania w różnych językach? . Np. czes. faerský czy ang. faroese.

[Todsmer]

Co ciekawe, po farersku też wypada - føroyskt. Może polski ma nadmiarowe "r"?

[Towarzysz Mauzer]

A to "r" to nie jakaś końcówka mnoga przymiotnika do słowa "wyspy"?

EDIT: Zbadałem to. Føroyar to rzeczownik złożony z før- `owca` i -oy- `wyspa`, zaś r, które pojawia się w polskiej nazwie, pochodzi od końcówki mianownika mnożyny rodzaju zeńskiego -ar; stąd urobiono przymiotnik farerski, w innych językach zaś od tematu Føroyar tworzono zwykle nazwy wysp, przymiotniki natomiast przybierały brzmienie podobne do przymiotnika farerskiego - føroyskt. Ech, żebym więcéj wiedziáł o germańszczyźnie!

[Dynozaur]

A może ten nasz "Farer" ma dostawioną końcówkę -er?

[Towarzysz Mauzer]

Toż mówię!

[Piteris]

Nie będę udawać znawcy, bo nie jestem. Jestem zaledwie sympatykiem sprawy farerskiej w ogólnym pojęciu.

Posiadam sporo materiałów do nauki tegoż języka, ale zawsze brakuje czasu i chęci - duński zabiera cały mój potencjał skandynawistyczny
Język na pierwszy rzut oka ma wiele wspólnego z fonetyką scots, gaelickiego i norweskiego. Języka duńskiego niewiele tam uświadczysz.

Tak czy inaczej o Farerach, ich mowie, historii pisałem niegdyś pracę zaliczeniową na studiach. Sytuacja na Wyspach Owczych jest do pozazdroszczenia dla wielu małych nacji. Po pierwsze, język w pełni rozwinięty, forma zbliżona do dzisiejszej powstała na pocz. XX wieku. Wówczas tamtejsi "szaleńcy" język "wieśniaków" usystematyzowali, mało tego - dołożyli mnóstwo terminów administracyjnych, naukowych et cetera.

Świadomość odrębności ogromna, z Danią łączy ich relacja w stylu love-hate, troszkę to, co czuje dziecko wobec matki, która do najprzyjemniejszych nie należy. Relacje z Duńczykami pogarszały się wielokrotnie, ale warto wspomnieć o dwóch najważniejszych konfliktach: pierwszy, zaraz po II WŚ (Wyspy Owcze w czasie wojny były praktycznie niepodległe), którego zarzewiem było wtrącenie się Duńczyków w rozliczenia farerskich eks-nazistów (casus jednego z lekarzy, niestety nazwisko uleciało). W tym okresie też Wyspy Owcze ogłosiły jednostronnie niepodległość. Całość rozeszła się po kościach, w zamian za autonomię.

Drugi konflikt z czasów bardziej nam współczesnych, rozpoczął się od kryzysu finansowo-gospodarczego na Wyspach pod koniec lat 80. Wiele można pisać, ale skrócę do przystępnej formy: rozbuchane wydatki, niepewne kredyty, krach, pomoc finansowa z Danii w zamian za poddaństwo. Około 95' Wyspy zaczęły się podnosić z kryzysu. Pod koniec milenium ujawniono dokumenty świadczące, jakoby cały ten krach był celowo wytworzony przez banki farerskie w porozumieniu z rządem duńskim. Wściekłość była tak wielka, że rząd farerski zapowiedział referendum niepodległościowe na okolice roku 2003-2005. Szał opadł, Farerowie przeliczyli kasę od Danii i się uspokoili. Niedawno do gry weszły surowce - gaz i ropa, co może znów ożywić Farerów.

Przepraszam, że nie piszę o języku, ale uznałem, że pokazanie tego, co siedzi w farerskich głowach, pozwoli wam na ocenę możliwości przetrwania farerskiego. Ja osobiście uważam, że to grupa mała, ale prężna i niechętna do asymilacji z Duńczykami, język farerski jest niezagrożony.
Farerski został równouprawniony z duńskim jeszcze przed wojną, a bodaj niedługo po niej został "wyniesiony" na piedestał.

Okres rozbuchanego budżetu to również czas sporych dotacji na kulturę. W latach 70' i 80' powstało farerskie radio i telewizja. Dzienniki albo inne periodyki były wydawane już na początku dwudziestego wieku.

[Dynozaur]

To wszystko bardzo ciekawe. I tak, pozazdrościć im takiej społeczności. A co do ewentualnej niepodległości - myślę, że to się nigdy nie zdarzy. Obecny stan jest dla nich korzystny pod praktycznie każdym względem.

PS: Nie zdziwię się, jeśli farerski będzie jednym z ostatnich przetrwawszych języków Europy, kiedy tę już do reszty zaleją imigranci. Bo przecież kto chciałby jechać za chlebem na jakieś Wyspy Owcze? Już prędzej na Islandję... Chyba napiszę o tym książkę - "Tórshavn 2045". xP

[Henryk Pruthenia]

Jeżeli bułgarom i turkom chciało się jechać do Brudzowic czy Boguchwałowic (w Brudzowicach to około 50% populacji), to i na W-y Owcze popłyną emigranty...

[Piteris]

Co ciekawe najliczniejszą grupę nie-Farerczyków, poza Duńczykami, stanowią... Polacy. Ci dotrą wszędzie, jak niegdyś Żydzi i Cyganie  :-D

[Vilène]

Ci dotrą wszędzie, jak niegdyś Żydzi i Cyganie  :-D

Bez przesady, np. w takim Berlinie żadnego nie spotkałem... na szczęście.

[Henryk Pruthenia]

Ale Ciebie pewnie nie jeden spotkał, wiész, Ciebie dość trudno ominąć...