Polskie Forum Językowe

Językoznawstwo => Polszczyzna => Wątek zaczęty przez: Ainigmos w Marzec 10, 2022, 19:56:43

Tytuł: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: Ainigmos w Marzec 10, 2022, 19:56:43
Oto kolejna klasa osobliwości słownikowych: hybrydy polsko-odobce z polskimi rdzeniami wyrazowymi i odobcymi formantami, które urągają zasadom słowotwórstwa polskiego, w tym eufonii tak, że wymawiane ranią słuch rodzimomówców.

Czołgista i służbista (z odgreckim przyrostkiem -ista)
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: Siemoród w Marzec 10, 2022, 22:02:04
W sumie ciekawy jest też scenarzysta. Niby podstawa słowotwórcza, jak i przyrostek są łacińskie, ale z polską obocznością r:rz.
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: Ainigmos w Marzec 12, 2022, 17:44:24
Zamordyzm (z odgreckim przyrostkiem -yzm)
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: Asgair w Marzec 13, 2022, 14:23:28
Pielęgnacja
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: Ainigmos w Marzec 25, 2022, 08:53:17
Słabeusz (z odłacińskim przyrostkiem -eusz)
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: Τόλας w Marzec 25, 2022, 13:24:47
podarunek
pocałunek
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: SchwarzVogel w Marzec 25, 2022, 22:41:04
Cytat: Tolasz w Marzec 25, 2022, 13:24:47
podarunek
pocałunek

To jeszcze opatrunek, ekwipunek, opierunek, poczęstunek, itd. A słów z tym "unek", które wyszły z użycia, dawniej było zdaje się jeszcze dużo więcej.

A w przypadku malunków, rabunków, to chyba ciężko stwierdzić, czy były jakieś niemieckie Malungi I Raubungi, chyba nie, raczej też utworzone w polskim.

Więc ten sufiks "unek" co najmniej przez jakiś czas chyba był w polskim na tyle zadomowiony, że nie da się słów utworzonym nim nazwać hybrydami.

Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: Mahtlactli Omome Tochtli w Marzec 26, 2022, 16:17:12
Cytat: Ainigmos w Marzec 12, 2022, 17:44:24
Zamordyzm (z odgreckim przyrostkiem -yzm)

To jeszcze wszystkoizm.
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: Τόλας w Marzec 26, 2022, 21:20:24
Cytat: SchwarzVogel w Marzec 25, 2022, 22:41:04
Cytat: Tolasz w Marzec 25, 2022, 13:24:47
podarunek
pocałunek

To jeszcze opatrunek, ekwipunek, opierunek, poczęstunek, itd. A słów z tym "unek", które wyszły z użycia, dawniej było zdaje się jeszcze dużo więcej.

A w przypadku malunków, rabunków, to chyba ciężko stwierdzić, czy były jakieś niemieckie Malungi I Raubungi, chyba nie, raczej też utworzone w polskim.

Więc ten sufiks "unek" co najmniej przez jakiś czas chyba był w polskim na tyle zadomowiony, że nie da się słów utworzonym nim nazwać hybrydami.
Żeby było jasne, żadne z powyżej danych przykładów słów nie rani estetycznie moich uszu, ale jak rozumiem ideę tego wątku, czyli wyszukiwanie wyrazów z polskim rdzeniem i afiksem pochodzenia obcego, to moje propozycje tu pasują. W pewien sposób są hybrydami.

Dodałbym do listy jeszcze paker - osoba mocno umięśniona płci męskiej ćwicząca na siłowni. Rdzeń pak- oczywiście jest niepolski, ale oparty na nim czasownik pakować - "trenować z ciężarami" ztcw ma tylko w naszym języku takie znaczenie.
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: Ainigmos w Kwiecień 14, 2022, 20:05:10
Dzikus (z odłacińskim przyrostkiem -us)
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: Siemoród w Kwiecień 15, 2022, 11:30:37
Cytat: Ainigmos w Kwiecień 14, 2022, 20:05:10
Dzikus (z odłacińskim przyrostkiem -us)
Akurat to jest najpewniej nie jest łaciński sufiks, tak jak w słowach krakus, garbus, chytrus, całus. Słowiańskość jednak poddaje w wątpliwość to, że nie wywołał on prawa RUKI i jest *-usъ a nie *-ušь (choć może to od *-auḱos?).
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: Ainigmos w Kwiecień 15, 2022, 20:04:37
Maxisukienka i minisukienka (z odłacińskimi przedrostkami rozmiaru)
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: Τόλας w Kwiecień 15, 2022, 21:25:30
panicz (-icz ma pochodzenie wschodniosłowiańskie)
utracjusz
pałker (perkusista)
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: Łudomian w Lipiec 20, 2022, 01:25:34
pomagier  - z jakiegoś powodu słowioso owe zostało pokalane szpetnym, niemieckim przyrostkiem
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: dziablonk w Lipiec 20, 2022, 11:11:29
pielęgnacja
uciekinier - z powstania styczniowego :)
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: Łudomian w Lipiec 20, 2022, 11:16:38
Cytat: dziablonk w Lipiec 20, 2022, 11:11:29
pielęgnacja
uciekinier - z powstania styczniowego :)
A pielęgnować to akurat z niemiecka jest, choć Boryś rzecze że i jakiś rodzimy wyraz mógł na to oddziaływać.
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: dziablonk w Lipiec 20, 2022, 11:53:37
domator - czyli domu amator :)
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: Łudomian w Wrzesień 05, 2022, 13:57:17
monobrew
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: Ainigmos w Kwiecień 27, 2023, 19:57:43
Kosynier
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: Ainigmos w Lipiec 15, 2023, 18:09:40
Pozorant (z odgreckim przyrostkiem -ant)
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: Dynozaur w Lipiec 15, 2023, 20:58:23
Cytat: Ainigmos w Lipiec 15, 2023, 18:09:40Pozorant (z odgreckim przyrostkiem -ant)

Czesi z jakiegoś powodu bardzo lubią to polskie słowo xDDDDDDD
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: dziablonk w Lipiec 18, 2023, 14:32:13
Cytat: Tolasz w Kwiecień 15, 2022, 21:25:30panicz (-icz ma pochodzenie wschodniosłowiańskie)
Ale tu się dostosował fonetycznie polski formant -ic > -icz (np. królewicz), więc to nie jest takie obce.
Cytatpałker (perkusista)
No bo skojarzenie z pałką wtórne przez zapis z ł, z niem. Pauker < Pauke 'bęben'.

Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: dziablonk w Lipiec 18, 2023, 14:45:36
-ant jest greckie?  ???
Na -ant: ryzykant, rehabilitant, koalicjant (~ aliant?), dyżurant
 
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: Ainigmos w Lipiec 18, 2023, 18:18:25
Cytat: dziablonk w Lipiec 18, 2023, 14:45:36-ant jest greckie?  ???
Na -ant: ryzykant, rehabilitant, koalicjant (~ aliant?), dyżurant
O, przepraszam, jednak odfrancuskie z francuskiego -ant.
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: Τόλας w Lipiec 19, 2023, 01:19:20
Cytat: dziablonk w Lipiec 18, 2023, 14:32:13
Cytat: Tolasz w Kwiecień 15, 2022, 21:25:30panicz (-icz ma pochodzenie wschodniosłowiańskie)
Ale tu się dostosował fonetycznie polski formant -ic > -icz (np. królewicz), więc to nie jest takie obce.
Umówmy się, że końcówka -icz ma pochodzenie (biało)ruskie i nie ma co filozofować. Czyli niepolskie Czyli obce.

Cytat: dziablonk w Lipiec 18, 2023, 14:32:13
Cytatpałker (perkusista)
No bo skojarzenie z pałką wtórne przez zapis z ł, z niem. Pauker < Pauke 'bęben'.
Może z niemieckiego, a może od pałki. Ktoś robił badanie? Może samo niemieckie Pauke jest dawną pożyczką słowiańskiego pukati?
Któż to wie, kto wie?...
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: dziablonk w Lipiec 19, 2023, 12:03:20
Cytat: Tolasz w Lipiec 19, 2023, 01:19:20Może z niemieckiego, a może od pałki. Ktoś robił badanie? Może samo niemieckie Pauke jest dawną pożyczką słowiańskiego pukati?
Któż to wie, kto wie?...
Umówmy się, że pałker jest z niemieckiego i nie ma co filozofować. ;)
CytatUmówmy się, że końcówka -icz ma pochodzenie (biało)ruskie i nie ma co filozofować. Czyli niepolskie Czyli obce.
A może to robota nadgorliwych służb wewnętrznych ds. zwalczania wymazurzeń (Wiśnicz, depczę) z dyskretnym ruskim arbitrażem?

Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: Τόλας w Lipiec 20, 2023, 14:28:47
Cytat: dziablonk w Lipiec 19, 2023, 12:03:20
Cytat: Tolasz w Lipiec 19, 2023, 01:19:20Może z niemieckiego, a może od pałki. Ktoś robił badanie? Może samo niemieckie Pauke jest dawną pożyczką słowiańskiego pukati?
Któż to wie, kto wie?...
Umówmy się, że pałker jest z niemieckiego i nie ma co filozofować. ;)
Umówmy się, że chwila i środowisko, w którym to słowo zaistniało, sprzyjało anglicyzmom, a nie giermanizmom. Dziablonkowa teza jest co najmniej dyskusyjna.

Cytat: dziablonk w Lipiec 19, 2023, 12:03:20
CytatUmówmy się, że końcówka -icz ma pochodzenie (biało)ruskie i nie ma co filozofować. Czyli niepolskie Czyli obce.
A może to robota nadgorliwych służb wewnętrznych ds. zwalczania wymazurzeń (Wiśnicz, depczę) z dyskretnym ruskim arbitrażem?
Może tak być. Nawet jeśli, to wpływy ruskie trudno pominąć. Czyli obce. Kolejna dziablonkowa teza do dyskusji.

Moja kolejna propozycja do nitki, od polskich nazwisk:
wałęsizm
falandyzacja
 (choć samo nazwisko Falandysz jest pochodzenia zagranicznego)
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: dziablonk w Lipiec 20, 2023, 20:56:59
Cytat: Tolasz w Lipiec 20, 2023, 14:28:47Umówmy się, że chwila i środowisko, w którym to słowo zaistniało, sprzyjało anglicyzmom, a nie giermanizmom. Dziablonkowa teza jest co najmniej dyskusyjna.
Idź i nie grzesz więcej : Pałkierz (https://crispa.uw.edu.pl/object/files/5890/display/Default) 41 / 1052
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: Norris w Lipiec 21, 2023, 15:18:20
Zawsze mnie dziwił wyraz ,,sportsmenka", mimo że nie ma u nas niemal wyrazu ,,sportsmen", jest niemal zawsze ,,sportowiec", jak już poszliśmy w zapożyczenia, to lepiej pasowałoby ,,sportsłumen" (sportswoman).
Tytuł: Odp: Hybrydy polsko-odobce
Wiadomość wysłana przez: dziablonk w Lipiec 22, 2023, 06:07:38
Może i by pasował, ale przy obecnych wiatrach to raczej sportowczyni. ;)