Humor, ciekawostki i WTF lingwistyczne

[SchwarzVogel]

W sumie to nie wiedziałem, gdzie to wrzucić, ale w tytule jest "WTF", więc chyba pasuje.

A jest to coś pięknego.



Wygląda na to że jakiś rosyjski sołdat przechwycił polski granatnik przeciwpancerny i jest przekonany, że Amerykańce zdielali ukraińskie napisy łacinką:

https://streamable.com/0rf04f

[Dynozaur]

W języku Tatarów z Dobrudży "Rumun" to Kazak, "język rumuński" to Kazakşa.
Niestety, kraj nazywa się nudno - Rumaniye.

[Siemoród]

Okazuje się, że dla niektórych użytkowników polszczyzny grono to jakieś słowo obce, przez co nieodmienne i potrafią oni pisać większego grono, większemu grono.

[dziablonk]

  no skoro "w większym gremium" się nie odmienia, to dlaczegóż by nie "w większym grono", brzmi tak bardziej intelektualnie

[dziablonk]

Coś dla topomasty Dynozaura. Okazuje się, że nijakie Dopiewo, oryginał dla fikcyjnej wsi  z serialu "Ranczo", dawniej zwało się  Dupiewo, a nawet < Dupiewie. 

[dziablonk]

Rzkomo rosyjskie '90' (девяносто) to takie nowe sto po potrąceniu dziesięciny (-10%)

[dziablonk]

Panno Święta, co Jasnej bronisz Częstochowy i w Ostrej świecisz Bramie!

Tzw. Ostra Brama w Wilnie to w istocie Auštros Bromas (lit. Aušros vartai), czyli 'Brama Ju(s)trzenki'; co więcej rdzeń aus- ten sam dla 'świecenia' co w łac. rotacyzowanym aurum 'złoto'.

[Siemoród]

Jest też nazwa Ašmens Vartai, co już bezpośrednio tłumaczy polską nazwę. Pytanie, która z nich jest pierwotniejsza.

[dziablonk]

Coś może być na rzeczy, bo ponoć Aušros vartai upowszechniła się dopiero w okresie litewskiego odrodzenia narodowego, w 2 poł. XIX w. Tymczasem łacińska nazwa, Porta Acialis, czyli po polsku właśnie Ostra Brama, po raz pierwszy użyta jest w 1594 r.; sprawa jednak może mieć jeszcze drugie dno: otóż bramę tę pierwotnie nazywano Krewską (Krėvos) od Krewa (tego od unii w Krewie), potem Miednicką 1514 r. (Medininkų) od Miednik, wszystko to miejscowości na trasie z Wilna do Mińska... a na trasie tej leży też Oszmiana / Oszmiany (lit. Ašmena).

[Dynozaur]

Kiedyś szukałem odpowiedzi na to pytanie i satysfakcjonującej odpowiedzi nie znalazłem. Auszros wartai to istotnie (nomen omen) auszrowa nazwa, ale czy istnieją jakieś starsze poświadczenia nazwy tego miejsca w języku litewskim - tego nie wiem. Całkiem możliwe, że nie - język litewski (zwłaszcza pisany) nie był historycznie na Wileńszczyźnie zbyt silny.

[dziablonk]

Może nie miał tradycji piśmienniczej, ale chyba obecny był, co widać po nazwach miejscowości?
Mnie tymczasem zastanawia dlaczego a i o w ewidentnych pożyczkach z polskiego w litewskim są adaptowane na odwrót, tzn. a zamiast o i vice versa, np. pan - ponas, doktor - daktaras

[dziablonk]

Czyżby rosyjskie ну (Ну, погоди!) od znaczenia 'teraz' (niem. nun względnie łac. nunc)? 

[Siemoród]

Czyżby rosyjskie ну (Ну, погоди!) od znaczenia 'teraz' (niem. nun względnie łac. nunc)? 

Nie, z niemieckim nun kognaci lit. nūnai, ros. нынѣ, albo stpol. nynie/ninie, stąd też jest polskie niniejszy.

Mnie tymczasem zastanawia dlaczego a i o w ewidentnych pożyczkach z polskiego w litewskim są adaptowane na odwrót, tzn. a zamiast o i vice versa, np. pan - ponas, doktor - daktaras

Bo to są odpowiedniki etymologiczne (tzn. słowiańskie a, o odpowiada odpowiednio lit. o, a) i najwidoczniej jeszcze do XIX wieku taki sposób zapożyczania był żywy. To trochę na podobnej zasadzie, co pożyczki z gwar mazurzących, które często są mylnie odmazurzone, jak np. żubr.

Swoją drogą nawet w starszym słownictwie ta wymiana nie jest aż tak regularna, bo Adam to Adomas, a nie **Odomas. Wiąże się to z tym, że do XX wieku /o/ mogło być tylko długie, zresztą nawet dzisiaj rzadkie krótkie /o/ we współczesnych zapożyczeniach, jak np. Londonas, nie jest w żaden sposób oznaczane w ortografii.

[Łudomian]

Czyżby rosyjskie ну (Ну, погоди!) od znaczenia 'teraz' (niem. nun względnie łac. nunc)? 

Ztcw ну jest związane z naszym nukać, czyli pierwotnie 'ponaglać', które potem unosowiło się do nękać. Krok tego, mieliśmy też takie komendy jak naści.

[dziablonk]

Czyżby rosyjskie ну (Ну, погоди!) od znaczenia 'teraz' (niem. nun względnie łac. nunc)? 

Ztcw ну jest związane z naszym nukać, czyli pierwotnie 'ponaglać', które potem unosowiło się do nękać. Krok tego, mieliśmy też takie komendy jak naści.

W Ну, погоди! raczej nie chodzi o ponaglanie, bo znaczy 'Poczekaj no!'; naści (na-ż-ci? ~ juści! od już-ci!) to od na! 'trzymaj, masz!'