Etymologie w polskim

Zaczęty przez Ojapierdolę, Sierpień 22, 2011, 01:02:55

Poprzedni wątek - Następny wątek

Towarzysz Mauzer

Z oplwicie, czyli `opływając w coś`.

Cytat: Brückner obfity, obfitość, obfitować ; najdawniejsze formy, psałterzowe i biblijne: oplwity, oplwitość (już w psałterzu flor., w najmłodszej jego części z XV wieku, opwitość, a w biblji nawet obfity) ; mylnie, niby z czeska, i opylwity pisane. Znaczy 'opływający w co' (por, łac. abundans, 'obfity', od unda, 'woda'), od czasownika płwieć, 'płynąć' (w kazaniach świętokrzyskich plwiący,  'płynący'), takiego jak pnieć (p.piąć), Ipieć (p. lgnąć), tkwieć ; u Czechów podobne czasowniki najczęstsze. Z oplwity, urobionego (jak inne przymiotniki na -ity) od »opłwa, 'abundantia', średnia spółgłoska wypadła, jak zawsze, z troistej zbitki, a w nowem opfity wyczuto przyimek ob (niby oblewać i podobne). Pisownia wahała się długo najrozmaiciej; już w biblji obok oplioity, opwitość, i obfity, obfitować», pf, tj. f, zamieniało się na chw, jak zawsze stąd ochwity (porównaj zuchwały),  a zamiast tego i okwity ; pisano nawet oblfitujący,  obok opfito. Niema u innych Słowian.
Skrzydła miłości, mocy, o wielki, Twardy Jerze,
Rozpostrzyj ponad nami, ogrzej i przyjmij nas. -Mrkalj, Palinodia o twardym jerze
***
VIVAT CAROLVS GVSTAVVS REX POLONIÆ
  •  

Noqa

CytatZ oplwicie, czyli `opływając w coś`.

:D
JAKI SŁODZIAK.

Hm - czyli to z tłumaczeń Vulgaty, takie w miarę dosłowne tłumaczenie łacińskiego wyrazu? (swoją drogą 'unda' to chyba fala).

Jakie to są słowa "obfity" i "abudans" - jakieś powinowate?
At him he yelled and yelped, tackling with taunting and dauntings; he tied and tacked him tightly and tautly, and killed him and quelled him and quenched him.
  •  

Widsið

Stawiam na kalkę opływać w coś z łac. abundare "przepełniać, opływać w coś", przypuszczam, że o(b)pływać brzmiało lepiej niż *obchlusnąć. Ab- = ob-, ale też o-, z- itd., prefiksy to zawsze burdel, a undare znaczy "napływać", "zalewać" i "chlusnąć". abundans to imiesłów współczesny przymiotnikowy, powinowatym słowem będzie raczej przymiotnik abundus.
  •  

Dynozaur

"Opwicie" to poprawna etymologicznie pisownia. Ta pisownia przez -bf- to jakaś myłka słownikarska - ktoś na siłę doszukiwał się tam przedrostka ob-.
Jaranie się starem forem to pedalstwo, a Kwadrat i Seiphel to ciota i chuj.

P*lsko, cóżeś uczyniła ze swoim chrztem?
  •  

Noqa

Z cyklu "Najgorsze koszmary preskryptywistów": Skąd "wejszła" czy "wejszłem"?
At him he yelled and yelped, tackling with taunting and dauntings; he tied and tacked him tightly and tautly, and killed him and quelled him and quenched him.
  •  

Widsið

Pewnie od wejść, tak jak przy *wziąść odpada tylko ść.
  •  

Noqa

Kurczę, no racja. Aż mi głupio, że to przeoczyłem.
At him he yelled and yelped, tackling with taunting and dauntings; he tied and tacked him tightly and tautly, and killed him and quelled him and quenched him.
  •  

Towarzysz Mauzer

CytatSkąd jest 'cnót'?
Dziwne wzdłużenié zastępcze. Powinno być 'cnot'.
Przypadkowo akurat znalazłem taki artykuł:
http://www.ling.upenn.edu/~gene/papers/polish_raising.pdf
- ale bierze on zagadnienie od strony synchronicznej, a to przy pewnym ładunku wiedzy historyczno-językowej robi tylko niepotrzebne zamieszanie. Zaleta jest taka, że podsunął mi więcej przykładów wzdłużenia przed bezdźwięcznymi. Porównanie zachowania `cnót` w słowiańszczyźnie nic nie da, bo słowo to znane jest tylko na Zachodzie, który mało mówi o uwarunkowaniach przyciskowych - a to te mogą odpowiadać za podobne aberracje.

Ale pewnym tropem jest zdar, iże słowa stopa, wrota, osa, kopa są - albo mogą być - b-paradygmatowe, a zatem w gen. pl. w psł. przycisk był na jerze, a następnie został zretrahowany na poprzedzającą sylabę, wywołując nań wzdłużający akcent neoakutowy. W *orsti > ros. рости akcent téż na -ти: znamienne. Wątpliwa jest robota, którą Derksen odtwarza jako *orbòta, ale i tak chyba jesteśmy na właściwéj ścieżce.

Nie ma łatwo z diachronią.
Skrzydła miłości, mocy, o wielki, Twardy Jerze,
Rozpostrzyj ponad nami, ogrzej i przyjmij nas. -Mrkalj, Palinodia o twardym jerze
***
VIVAT CAROLVS GVSTAVVS REX POLONIÆ
  •  

Henryk Pruthenia

To wiele wyjaśnia dzięki. A co do "wrót", to mamy tak czy siak TorTa, więc w tém przypadku bym się nawét nie pytał.

Towarzysz Mauzer

CytatTo wiele wyjaśnia dzięki. A co do "wrót", to mamy tak czy siak TorTa, więc w tém przypadku bym się nawét nie pytał.
No ale z nimi téż nic nie wiadomo. To wprawdzie TolT a nie TorT, ale np. mamy złoto-złot, bo to c-paradygmat.
Skrzydła miłości, mocy, o wielki, Twardy Jerze,
Rozpostrzyj ponad nami, ogrzej i przyjmij nas. -Mrkalj, Palinodia o twardym jerze
***
VIVAT CAROLVS GVSTAVVS REX POLONIÆ
  •  

Dynozaur

Jaranie się starem forem to pedalstwo, a Kwadrat i Seiphel to ciota i chuj.

P*lsko, cóżeś uczyniła ze swoim chrztem?
  •  

Towarzysz Mauzer

Czemu nie? Mamy białe złoto i zwykłe złoto, i możemy sobie powiedzieć - dajmy na to - o kowalności poszczególnych złot. Ale jeśli to zbyt sztucznie urobione, to weźmy błoto-błot.
Skrzydła miłości, mocy, o wielki, Twardy Jerze,
Rozpostrzyj ponad nami, ogrzej i przyjmij nas. -Mrkalj, Palinodia o twardym jerze
***
VIVAT CAROLVS GVSTAVVS REX POLONIÆ
  •  

Towarzysz Mauzer

Dobra, skąd się wziął «plik»? Z «pleść»?
Skrzydła miłości, mocy, o wielki, Twardy Jerze,
Rozpostrzyj ponad nami, ogrzej i przyjmij nas. -Mrkalj, Palinodia o twardym jerze
***
VIVAT CAROLVS GVSTAVVS REX POLONIÆ
  •  

Widsið

Nie, z łac. plicare "zwijać".
  •  

Wedyowisz

стань — обернися, глянь — задивися
  •