Narzecze wysokopolskie

Zaczęty przez Feles, Wrzesień 17, 2011, 14:10:35

Poprzedni wątek - Następny wątek

dziablonk

ł-j? Może społem? o ile oczywiście allel ma coś wspólnego z "nawzajem"? 
Wesołego Alleluja!
Dziwno wam, iżem ja to tako pomieszany?
Jak ciećwierz przyszedłem w płatczyska ubrany.
  •  

Kubok

neurologia - mózgoznawstwo
Precz z Dyskordem! Niech żyje forum i wiki!
  •  

Świętopełk Kowalski

#2372
Cytat: Kubok w Lipiec 27, 2023, 16:38:58neurologia - mózgoznawstwo

Proponuję czuwosłów (lub czuwosłowie). Tutaj ktoś zaproponował czuw jako wysokopolski odpowiednik na "nerw", a końcówka "-logia" odpowiada polskiemu -słów (np. etymologia - źródłosłów, zob. λόγος - słowo).

Choć przyznam się, że zwykły menel spod budki raczej zrozumiałby, co to "mózgoznawstwo" niż "czuwosłów"... Po prostu wydaje mi się, że mózgoznawstwo to prędzej dziedzina neurologii niż sama neurologia.

Świętopełk Kowalski

Na podobnej zasadzie można tworzyć inne nazwy przedmiotów.

-logia > -słów, -słowie

żywosłowie - biologia

-(t)yka > -ownia

Porównaj "głosownia" jako archaiczny synonim dla fonetyki (φωνέω - głos + -τικός). Można wywnioskować, że końcówce "-τικός" odpowiada polska "-ownia".

Słowo "matematyka" pochodzi od greckiego μαθηματικός, więc μάθημα + -τικός. μάθημα pochodzi od proto-indo-europejskiego *men-, z czego wynika proto-bałto-słowiański *minḗˀtei oraz proto-słowiański *mьně̀ti. Stąd znowu mamy polski "mnieć" (w obecnych czasach mniemać), co też wciąż odzwierciedla istotę matematyki (wnioskowanie np. nowych twierdzeń itp.). Zatem proponuję słowo mniemownia dla matematyki.

"Fizyka" pochodzi od greckiego φυσικός, gdzie φύσις oznacza "natura", "przyroda". Proponuję przyrodownia.

-grafia > -pis(mo)

Istnieje staropolski wyraz ziemiopismo dla geografii.

Kubok

Cytat: Świętopełk Kowalski w Lipiec 27, 2023, 17:28:30
Cytat: Kubok w Lipiec 27, 2023, 16:38:58neurologia - mózgoznawstwo

Proponuję czuwosłów (lub czuwosłowie). Tutaj ktoś zaproponował czuw jako wysokopolski odpowiednik na "nerw", a końcówka "-logia" odpowiada polskiemu -słów (np. etymologia - źródłosłów, zob. λόγος - słowo).

Choć przyznam się, że zwykły menel spod budki raczej zrozumiałby, co to "mózgoznawstwo" niż "czuwosłów"... Po prostu wydaje mi się, że mózgoznawstwo to prędzej dziedzina neurologii niż sama neurologia.
Wydaje mi się, że wysokopolski nie powinien opierać się na dosłownych kalkach językowych. Końcówka -znawstwo jest faktycznie występująca (zob. prawoznawstwo, naukoznawstwo) po co kalkować obcą? Ewentualnie może być "czuwoznawstwo" choć to raczej idealistycznie, a nie realistycznie, nikt poza nami tego nie zrozumie
Precz z Dyskordem! Niech żyje forum i wiki!
  •  

Świętopełk Kowalski

Cytat: Kubok w Lipiec 28, 2023, 13:30:49
Cytat: Świętopełk Kowalski w Lipiec 27, 2023, 17:28:30
Cytat: Kubok w Lipiec 27, 2023, 16:38:58neurologia - mózgoznawstwo

Proponuję czuwosłów (lub czuwosłowie). Tutaj ktoś zaproponował czuw jako wysokopolski odpowiednik na "nerw", a końcówka "-logia" odpowiada polskiemu -słów (np. etymologia - źródłosłów, zob. λόγος - słowo).

Choć przyznam się, że zwykły menel spod budki raczej zrozumiałby, co to "mózgoznawstwo" niż "czuwosłów"... Po prostu wydaje mi się, że mózgoznawstwo to prędzej dziedzina neurologii niż sama neurologia.
Wydaje mi się, że wysokopolski nie powinien opierać się na dosłownych kalkach językowych. Końcówka -znawstwo jest faktycznie występująca (zob. prawoznawstwo, naukoznawstwo) po co kalkować obcą? Ewentualnie może być "czuwoznawstwo" choć to raczej idealistycznie, a nie realistycznie, nikt poza nami tego nie zrozumie

W takim razie istnieje zasadnicze pytanie: Czy tworzymy wysokopolski "pospolity, prosty, taki, że każdy menel spod budki tego zrozumie", czy też tworzymy wysokopolski "kulturalny, elitarny, intelektualny i prawdziwie wysoki"?

Jeśli idziemy pierwszą ścieżką, to możemy od razu nazwać przedmioty tak:

żywoznawstwo - biologia

liczoznawstwo - matematyka

siłoznawstwo - fizyka

ziemioznawstwo - geografia

pierwiastkoznawstwo - chemia

...

Ja już nie wiem. Wolałbym pójść drugą ścieżką, tak jak na początku sugerowałem, aby stworzyć nowe słowa nie (tylko) pod kątem znaczenia semantycznego, ale także pod kątem tego, jak nowe słowa na nas zadziałają i jakie uczucia wywołają (np. słowomost dla "komunikacja", opisuje istotę komunikacji w sposób metaforyczny, że tworzony jest most składający się ze słów).

Kubok

Cytat: Świętopełk Kowalski w Lipiec 28, 2023, 17:02:30W takim razie istnieje zasadnicze pytanie: Czy tworzymy wysokopolski "pospolity, prosty, taki, że każdy menel spod budki tego zrozumie", czy też tworzymy wysokopolski "kulturalny, elitarny, intelektualny i prawdziwie wysoki"?
Osobiście pomysł prostego języka którego na prawdę da się używać na co dzień, a nie tylko w sieci mi się podoba bardziej od pomysłu języka, który zrozumie się tylko, gdy się czyta nasze forum.

A poza tym, to ja jestem przeciwnikiem kalk językowych w wysokopolskim - w końcu kalka to też jest obcy wpływ, a wysokopolski ma tych wpływów nie mieć. Myślę, że faktycznie istniejący język bez wpływów greckich nie wykształciłby takiej zasady, że ,,-słów" utożsamia się ze ,,-znawstwo"
Co do samego ,,źrodłosłowu" - on ma ściślejsze znaczenie niż "etymologia", w końcu określa się nim pochodzenie konkretnego słowa, a nie całą etymologię jako naukę.
Precz z Dyskordem! Niech żyje forum i wiki!
  •  

Kubok

Cytat: Świętopełk Kowalski w Lipiec 28, 2023, 17:02:30żywoznawstwo - biologia
liczoznawstwo - matematyka
siłoznawstwo - fizyka
ziemioznawstwo - geografia
pierwiastkoznawstwo - chemia
Dorzucę od siebie kilka słów z zakresu hydrologii:
wodoznawstwo- hydrologia
morzoznawstwo- oceanologia, oceanografia
lodowcoznawstwo- glacjologia
źródłoznawstwo - krenologia (choć same słowo ,,źródłoznawstwo" pasuje też jako określenie na etymologię jako dział językoznawstwa)
lodoznawstwo - kriologia
bagnoznawstwo - paludologia
rzekoznawstwo - potamologia
A poza hydrologią:
gwiazdoznawstwo - astronomia
wszechświatoznawstwo - kosmologia
pogodoznawstwo - meteorologia
Precz z Dyskordem! Niech żyje forum i wiki!
  •  

Świętopełk Kowalski

buchnidło - e-papieros

Tak mój dziadek w Żabce spytał kasjerkę, czy "Sprzedacie te buchnidła? To coś, co można sobie buchnąć?"
  •  
    Pochwalone przez: Kubok

Kubok

Cytat: Świętopełk Kowalski w Sierpień 01, 2023, 02:08:51Tak mój dziadek w Żabce spytał kasjerkę, czy "Sprzedacie te buchnidła? To coś, co można sobie buchnąć?"
Czerpanie z prawdziwych sytuacyj zamiast wymyślania własnych słów jest zawsze lepsze :)
Precz z Dyskordem! Niech żyje forum i wiki!
  •  

Mislaus Lasota

Poświadczone, a sensowne:

żywię - ζωον, animal, животно
zwierzę - θηριον, bestia, звѣрь
  •  

Ainigmos

#2381
Mój:
plener - rozwietrze (od roz- + wiatr + -e)
Słownictwo nie może upodobnić się do poharatanego wykorzeniającymi wtrętami drzewa bez korzeni - oto hasło czyścielskiego słowodzieja
  •  

Świętopełk Kowalski

dalglądnik - telewizor

dalglądać - oglądać telewizję

Świętopełk Kowalski

warstwa obliczeniowa - system operacyjny

oblicznik - komputer

Ainigmos

Mój:
fenotyp - jawstwo (od jaw i -stwo)
Słownictwo nie może upodobnić się do poharatanego wykorzeniającymi wtrętami drzewa bez korzeni - oto hasło czyścielskiego słowodzieja
  •