Umieszczam szkic wymowy mojego aprioryka, może wtedy będę miał chęć rozwinąć w nim cokolwiek innego prócz wymowy.
Samogłoski:
| Zapis | Krótka - rozwój | Długa rozwój |
| a | [ä] | [äː]>[ɑː]>[ɔː] |
| æ (= a + i-, e-przegłos) | [æ]>[æ̝]>[ɛ] | [æː]>[ɛɪ]>[eɪ] |
| å (= a + u-przegłos) | [ɑ]>[ɒ]>[ɔ] | [ɑː]>[ɔʊ]>[oʊ] |
| o | [ɔ]>[o̞]>[o]>[u̯ɔ] | [ɔː]>[oː]>[uː] |
| œ (= o + i-, e-przegłos) | [œ] | [œː]>[ø̞ː]>[øː] |
| e | [ɛ]>[e̞]>[e]>[i̯ɛ],
nieakc.: [ə] | [ɛː]>[eː]>[iː] |
| ø (= e + u-przegłos) | [ø] | [øː]>[øʏ]>[œy̆] |
| u | [u] | [uː]>[ʊu̯]>[ɞʊ]>[ɑʊ] |
| y (= u + i-, e-przegłos) | [y] | [yː]>[ʉɪ]>[oɪ] |
| i | [i] | [iː]>[ɪi̯]>[ɜɪ]>[aɪ] |
Fazy rozwoju:
I – i,e-przegłos (XI w.)
II – u-przegłos (przełom: XII/XIII w.)
III – pierwsze zmiany spółgłoskowe (XIII w.)
IV – wytworzenie się długich samogłosek i spółgłosek, zanikanie nieakcentowanych samogłosek w pewnych środowiskach (wygłos po przegłosie lub długiej samogłosce) (XIVw.)
V – palatalizacje (przełom: XIV i XV w.)
VI –Przesunięcia samogłosek (przełom: XVI i XVII w.)
VII – kolejna fala przesunięć samogłosek (XVIII w.)
VIII – kolejna fala przesunięć samogłosek (XIX w.)
IX – ostatnie przesunięcia samogłosek (koniec XIX w. i początek XXw.)
Spółgłoski:
B [b]
D [d]:
V. [di(ː)], [dʲ] > [ʣi(ː)], [ʣ] > [zi(ː)], [z] zapis: [z] Zz
F [f]: tylko w wyrazach zapożyczonych
G [g]:
III. V[g]V oraz –V[g]C > V[ɣ]V i –V[ɣ]C zapis: [ɣ] Hh
V. [gʲ], [gi(ː)], [gɛ(ː)] > [ʤʲ], [ʤʲi(ː)], [ʤʲɛ(ː)] zapis: [ʤʲ] DƷʤ
V. [ɣʲ], [ɣi(ː)], [ɣɛ(ː)] > [ʒʲ], [ʒʲi(ː)], [ʒʲɛ(ː)] zapis: [ʒʲ] Ʒʒ
J [j]
K [k]:
III. –V[k] > –V[kː] zapis: kk
III. V[k]V oraz –V[k]C > V[x]V i –V[x]C zapis: [x] Xx
V. [kʲ], [ki(ː)], [kɛ(ː)] > [ʧʲ], [ʧʲi(ː)], [ʧʲɛ(ː)] zapis: [ʧʲ] Çç
V. [xʲ], [xi(ː)], [xɛ(ː)] > [ʃʲ], [ʃʲi(ː)], [ʃʲɛ(ː)] zapis: [ʃʲ] Şş
L [l]: allofon R; występuje w wygłosie oraz przed spłgł. i r+r = ll [lː]
Występuje również w zapożyczeniach, zgodnie z wymową zapożyczonego słowa.
M [m]: wymawiane jest [ɱ] przed [f] i [v].
N [n]: wymawiane jest [ȵ] przed <i> (krótkie i: [i], długie: [aɪ])
[ŋ] przed [k], [g], [x] oraz [ɣ]
P [p]:
III. –V[p] > –V[pː] zapis: pp
R [r]: występuje w nagłosie i interwokalicznie, w innych przypadkach wymawiane i pisane: l [l]; w zapożyczeniach wymawiane zgodnie z oryginałem
S [s]
T [t]:
III. –V[t] > –V[tː] zapis: tt
V. [ti(ː)], [tʲ] > [ʦi(ː)], [ʦ] zapis: [ʦ] Cc
V [v]
W [w]
Podsumowanie:
b [b], c [ʦ], ç [ʧʲ], d [d], ʤ [ʤʲ], f [f], g [g], h [ɣ], j [j], k [k], l [l], m [m], n [n], p [p], r [r], s [s], ş [ʃʲ], t [t], v [v], w [w], x [x], z [z], ʒ [ʒʲ]
Gdy samogłoska z jakichś powodów pozostaje krótka, wydłuża się spółgłoska za nią.
Otwarte sylaby zawsze mają długą samogłoskę.
