Etymologie w polskim

[Todsmer]

Nie byłbym taki pewny, że nie mają nic wspólnego, nie takie rzeczy (upodobnienia) się działy

[Silmethúlë]

OK, chyba brzmi sensownie. Czyli, że społeczny to jakieś sъ- + polъ + -ka (= spółka) + -ьnъ → sъpolъčьnъ?

[Todsmer]

Mam jeszcze jeden pomysł, może głupi. Co z położyć? Przecież mamy również słowo spółkować na przykład (które co prawda może pochodzić od spółki, ale może też w drugą stronę?). Samo słowo półka od położenia może pochodzić, więc to byłby może analogiczna derywacja?

A położyć oczywiście z po- i łożyć, drugie z lec, leżeć, legać.

[Towarzysz Mauzer]

Półka nie może w żaden sposób pochodzić od położenia, bo utworzona jest od rdzenia *pol- i ma kognaty w całej słowiańszczyźnie, zaś położyć pochodzi od rdzenia *leg-. Nie ma przecież problemu ze znaczeniem spółka i spółkować, bo znaczeniem pierwotnym jest ogólne 'razem bycie', choć sekundarny znaczeniowy aspekt 'bycia we dwoje' musiał być najwyraźniej już ogólnosłowiański, skąd sch. spol 'płeć'.

[Wedyowisz]

OK, chyba brzmi sensownie. Czyli, że społeczny to jakieś sъ- + polъ + -ka (= spółka) + -ьnъ → sъpolъčьnъ?

Przy rzutowaniu na prasł. tak wychodzi. Btw w XVI w. był też rzeczownik r. m. społek ,,towarzystwo, społeczność, wspólnota".

[matriksoft]

Wyjaśni mi ktoś pochodzenie 'cmentarz'/'smętarz'? I czy jest to jakoś powiązane z 'smętny' i 'smutny'?

[Wedyowisz]

Wyjaśni mi ktoś pochodzenie 'cmentarz'/'smętarz'? I czy jest to jakoś powiązane z 'smętny' i 'smutny'?

Słowo cmentarz podpisało listę Volksetymologii, stąd smętarz itp.

[Obcy]

Mnie z kolei zaciekawił wyraz "smutek" - z dziwną denazalizacją, zapewne wpływ czeski.
Jednak tych zbohemizowanych wyrazów jest o wiele więcej, niż można byłoby się spodziewać, a nawet te, których byśmy na pierwszy rzut oka nie podejrzewali: http://www.staff.amu.edu.pl/~hjp/teksty/Siat2.pdf.

Swoją drogą, podobną dziwnością jest unosowienie w wyrazie "cmentarz" (od łac. coemētērium) i zniknięcie "e". Na ten temat polecam artykuł: http://obcyjezykpolski.pl/?p=504

[Vilène]

Swoją drogą, podobną dziwnością jest unosowienie w wyrazie "cmentarz" (od łac. coemētērium) i zniknięcie "e". Na ten temat polecam artykuł: http://obcyjezykpolski.pl/?p=504

> Zdaniem Aleksandra Brücknera z kolei niewykluczone, że literkę n- dodano później do cmentarza pod wpływem starofrancuskiej formy cimentire, co wymawia się [simãtir].

Pewnie Dynozaur mnie pożre za podważanie autorytetu Miszcza, ale jak dla mnie to tłumaczenie jest przekombinowane. Spodziewam się raczej że to -n- wpadło pod wpływem poprzedzającej je spółgłoski nosowej*, co jest typową zmianą fonetyczną zachodzącą w różnych językach, por. np. rumuńskie genuculus → genunchi czy minutus → mănunt → mărunt.

* zapewne najpierw przez nasalizację /e/ pod wpływem sąsiadującego /m/, a następnie desynchronizację nosowego /ẽ/ w /ẽn/.

[Dynozaur]

To zwykła kontaminacja z cementem, spotykana już w późnej łacinie.

[Widsið]

Czy toponimiczna (-)Łęka to wariant "łąki"?

[Dynozaur]

Trochę nie, trochę tak.

Etymologicznie to oznacza "teren zakrzywiony" (od łęk - łuk, łękawy - zakrzywiony [też przen. "niegodziwy"]), ale z czasem się zaczęło to z "łąką" trochę mieszać.

Niemniej, hitlerowskie Scharfenwiese jest bez sensu.

[Vilène]

Głupie pytanie: mamy w polskim takie słowo jak polszczyzna, ale inne słowiańskie mają raczej polština bądź podobnie. Skąd to -z- u nas?

[Towarzysz Mauzer]

Zmieszanie przyrostka *-ina z rzadszym przyrostkiem *-izъna, który występuje np. w rosyjskim, stąd u Lenina Детская болезнь левизны.

[Vilène]

Zmieszanie przyrostka *-ina z rzadszym przyrostkiem *-izъna

Czyli to pytanie było jeszcze głupsze niż myślałam. Słodko.